ဖိလစ်ပိုင်နဲ့ ကနေဒါတို့ဟာ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကို နှစ်နိုင်ငံ မြေပိုင်နက်ပေါ်မှာ တလှည့်စီ လေ့ကျင့်ဖို့ သဘောတူညီချက်တရပ်ကို နိုဝင်ဘာ ၂ ရက်မှာ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါတယ်။

အင်ဒို-ပစိဖိတ် ဒေသထဲမှာ ဘုံလုံခြုံရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ချက်တွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာမှာ ကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ပေးခဲ့ပါတယ်။

ဒေသတွင်း ကနေဒါရဲ့ ပထမဆုံး သဘောတူညီချက်ဖြစ်တဲ့ ဧည့်သည်တပ်တွေရဲ့ အခြေအနေ သဘောတူညီချက် (SOVFA) ဟာ တရုတ်ရဲ့ ဒေသတွင်းရပ်တည်ချက် မြင့်တက်လာမှုကို ရင်ဆိုင်ရင်း ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရက မဟာမိတ်တွေနဲ့ ချုပ်ဆိုခဲ့တဲ့ စစ်တပ်များဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် ၅ ခုမြောက် ဖြစ်ပါတယ်။

ကနေဒါ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးနဲ့အတူ ရပ်တည်ခဲ့တဲ့ ဖိလစ်ပိုင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဂီလ်ဘာတို တီယိုဒိုရိုဂျူနီယာက သဘောတူညီချက်ဟာ စည်းမျဉ်းတွေကို အခြေခံပြီး နိုင်ငံတကာ အစီအစဉ်ကို ထိန်းသိမ်းသွားမယ်လို့ ပြောပါတယ်။

ဒီသဘောတူညီချက်ဟာ ဖိလစ်ပိုင်ရဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ဆက်ဆံရေး ကွန်ရက်ကို ချဲ့ထွင်ပေးတဲ့အပြင် စာချုပ်မိတ်ဘက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ ရေရှည်မဟာမိတ်ဖွဲ့မှုကိုလည်း ဖြည့်စွက်ပေးပါတယ်။

ကနေဒါဟာ တောင်တရုတ်ပင်လယ်မှာ ဖိလစ်ပိုင်ရဲ့ ရပ်တည်ချက်ကို အဆက်မပြတ် ထောက်ခံခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ကျယ်ပြန့်တဲ့ ရေကြောင်းဆိုင်ရာ တောင်းဆိုချက်တွေကို ပျက်ပြယ်စေခဲ့တဲ့ အမြဲတမ်း ခုံသမာဓိရုံးရဲ့ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုလည်း ထောက်ခံခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်ပြည်မကြီးအစိုးရက ခုံသမာဓိရုံးရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရဟာ ဗြိတိန်၊ ပြင်သစ်တို့နဲ့လည်း အလားတူ စစ်တပ်များဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်တွေကို ချုပ်ဆိုဖို့ ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ဂျပန်နဲ့ အပြန်အလှန် သဘောတူညီချက်ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး အာရှမှာ ဂျပန်အစိုးရရဲ့ ပထမဆုံးသော သဘောတူညီချက် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဖိလစ်ပိုင်ဟာ ဩစတြေးလျနဲ့လည်း စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် ရှိနှင့်ပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့သီတင်းပတ်က အမေရိကန်ရဲ့ ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်က ဖိလစ်ပိုင်နဲ့ တရုတ်ပြည်မကြီး အစိုးရတို့ မကြာသေးမီက အကြိမ်ကြိမ် ပဋိပက္ခဖြစ်ခဲ့တဲ့ တောင်တရုတ်ပင်လယ်လို နေရာတွေမှာ စစ်ရေးအသင့်ဖြစ်မှုကို မြှင့်တင်ဖို့ ဖိလစ်ပိုင်နဲ့ ပူးတွဲအထူးတပ်ဖွဲ့အသစ်တဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

ဩစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန်၊ ဖိလစ်ပိုင်နဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတို့ဟာ အောက်တိုဘာ ၃၀ နဲ့ ၃၁ ရက်မှာ တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်း စစ်ရေးလေ့ကျင့်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီလေ့ကျင့်မှုဟာ “ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်မှုကို အပြင်းအထန် ထိခိုက်စေတယ်” လို့ တရုတ်စစ်ဘက် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတယောက်က ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။

Source: Reuters