ခေတ်က မီဒီယာတွေ ပြားသွားသော ခေတ်ဟု ဆိုရမည်။ မီဒီယာတွေက အထွေထွေ အပြားပြားဖြစ်ကုန်သည်။ ပလက်ဖောင်းမျိုးစုံ အရောရောအနှောနှောဖြစ်လာသည်။ mainstream မီဒီယာတွေအပေါ် လူတွေက အယုံအကြည်ကင်းမဲ့လာသလို AI ကြောင့် မီဒီယာထဲ deep fake တွေပါ ရောက်လာသည်။ မီဒီယာတန်ဖိုးက ကျလာသည်။ မီဒီယာအမည်ခံပြီး ဆိုရှယ်မီဒီယာပလက်ဖောင်းတခုပေါ်မှာ တယောက်တည်း ထင်ရာမြင်ရာတွေ ပြောကြသည်။ တချို့က ကော့ကော်ကန်ကားတွေ လုပ်ပြသည်။ followers တွေရှာကြသည်။ likes တွေ ရှာကြသည်။ မီဒီယာပလက်ဖောင်းတွေကလည်း အရင်ကထက် စုံလင်ထွေပြားလာသည်။ Facebook,Twitter (X), Instagram, Viber, YouTube,TikTok,Telegram, WhatsApp, Messenger, WeChat, LINE. မြန်မာပြည်မှာတော့ Facebook နှင့် YouTube က လူသုံးများသည်။ ခုနောက်ပိုင်း တယ်လီဂရမ် နှင့် TikTok က ကြည့်သူများလာသည်။ အထူးသဖြင့် TikTok က ကမ္ဘာနှင့်အဝန်း လူသုံးများလာပြီး တစ်ဘီလျံကျော်သွားပြီဟုဆိုသည်။ တရုတ်အခြေပြု ဆိုရှယ်မီဒီယာမို့ အမေရိကန်က မသုံးရန် တားမြစ်ထားသည်။ သို့သော် ယခုပြီးသွားသော အမေရိကန်သမ္မတရွေးကောက်ပွဲမှာပင် TikTok က အတော်များများနေရာယူထားသည်။ သူက ဗီဒီယိုအတိုလေးတွေကို လွယ်လွယ်ကူကူလွှင့်တင်လို့ရအောင် လုပ်ထားသဖြင့် လူကြိုက်များသည်။ စာအရှည်ကြီးဖတ်စရာမလိုပဲ အရုပ်အသံ တွဲမြင်ကြရသည်။
ယခု ဆိုရှယ်မီဒီယာ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုက လျှင်မြန်ပြီး ကြီးမားသည်။ ကြောက်ခမန်းလိလိ အရှိန်အဟုန်ကြီးမားသည်။ မီဒီယာတွေက အထွေထွေအပြားပြားဖြစ်လာတော့ ကိုယ့်ရွေးချယ်မှုနှင့်ကိုယ်၊ ကိုယ့်အကြိုက်နှင့် ကိုယ်ဖြစ်လာသည်။ entertainment ဖျော်ဖြေရေးစိတ်ဝင်စားသူက ဖျော်ဖြေရေး၊ အားကစားစိတ်ဝင်စားသူက အားကစား၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ အောင်မြင်တိုးတက်ရေးစိတ်ဝင်စားသူက သူတို့အကြိုက်နှင့်သူ ပျော်မွေ့နေကြသည်။
ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်မှာ လူပြိန်းကြိုက်တွေလည်း တမုဟုတ်ချင်း နာမည်ကြီးသွားတတ်သည်။ v logger တွေက social influencers တွေဖြစ်လာပြီး နေ့ချင်းညချင်း ဝင်ငွေကောင်းလာသူတွေလည်း ရှိလာသည်။
ခေတ်က ဆိုရှယ်မီဒီယာခေတ် ဖြစ်လာသည်။ social influencers တွေက မင်းသားမင်းသမီး အဆိုတော် အားကစားထူးချွန်သူတွေလို ဖြစ်လာသည်။
ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်မှာ ကျော်ကြားပုံက အမျိုးမျိုးအဖုံဖုံဖြစ်သည်။ တချို့က အစားအသောက်တွေ စားပြပြီး နာမည်ကျော်လာသည်။ တချို့က သီချင်းတပုဒ်နဲ့ ကျော်ကြားသွားသည်။ တချို့က ထူးထူးခြားခြားလုပ်ပြရင်း နာမည်ကြီးသွားသည်။ ရုတ်တရက်ကျော်ကြာသွားပုံက အမျိုးမျိုးဖြစ်သည်။ ဒါကို viral ဟု ခေါ်သည်။ ချက်ချင်း လူကြည့်များသွားသည့် ပို့စ်များ..
သူ့နာမည်ရင်းက ဆူနီလ်ပတေးလ် ဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မဟာရက်ရှ်ထရာပြည်နယ်၊ နက်(ဂ်)ပါမြို့ လမ်းဘေးမှာ လက်ဖက်ရည်ရောင်းသူဖြစ်သည်။ လက်ဖက်ရည်တစ်ခွက် ၇ ရူပီး နှင့် လမ်းဘေးမှာ လက်ဖက်ရည်ဖျော်ရောင်းသူ ဆူနီပတေးလ်က ခုတော့ “ဒေါ်လီ ချိုင်ဝါးလား” အမည်နှင့် ကမ္ဘာကျော်သွားပြီဖြစ်သည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်အထိ သူ့ကို မည်သူမျှမသိ။ နက်(ဂ်)ပါမြို့ လမ်းဘေးက သာမန်လက်ဖက်ရည်ရောင်းသူသာဖြစ်သည်။ သို့သော် သူလက်ဖက်ရည်ရောင်းပုံက ထူးခြားသည်။ သူ့စတိုင်က ထူးခြားသလို သူ လက်ဖက်ရည်ဖျော်ပုံ၊ လက်ဖက်ရည်ငှဲ့ပုံ၊ လက်ဖက်ရည်ဝယ်သူတွေကို ဆက်ဆံပုံ အမူအရာတွေက ထူးခြားလှသည်။ ထို့ကြောင့် နက်ဂ်ပါမြို့ လမ်းဘေးက သူ့လက်ဖက်ရည်ဆိုင်မှာ လူတွေ အုံခဲနေသည်။ သူ လက်ဖက်ရည်ဖျော်ပုံ နှင့် စတိုင်ကို တကူးတက လာကြည့်ပြီး အားပေးကြသည်။
သူက လူပုံပါးပါး၊ ဂျင်းဘောင်းဘီအကြပ်၊ ဝေ့စ်ကုတ်အင်္ကျီ၊ လေးထောင့်ဖန်စီမျက်မှန်ကြီးတပ်လို့၊ လည်ပင်းမှာ ဒင်္ဂါးပြားနှင့် ဆွဲကြိုးကြီးတွေ၊ လက်မှာလည်း ဖန်စီဟန်းချိန်းကွင်းတွေ၊ ဆံပင်ရှည်ကို အနီရောင်ဟိုက်လိုက်ဖောက်ပြီး ကြိုးစည်းထားသေးသည်။ သူက လက်ဖက်ရည်အိုးထဲကို လက်ဖက်ခြောက်တွေ၊ သကြားတွေခပ်ထည့်၊ နို့စိမ်းထုပ်ကို ဓားကလေးနှင့် ထောင့်စွန်းကိုဖောက်၊ နို့စိမ်းထုပ်ကို ခေါင်းပေါ်အထိမြှောက်ပြီး လက်ဖက်ရည်အိုးထဲ နို့စိမ်းရည်တွေ လောင်းချ၊ လျှာကလည်း နို့စိမ်းကို လျှက်တော့မည့်မည့်ဟန်။ သူ လက်ဖက်ရည်ဖျော်နေပုံက က နေသလိုမျိုး၊ ကိုယ်နေဟန်ထား၊ လက်အမူအယာ။ ရှေ့မှာ ဝိုင်းအုံစောင့်သော ဖောက်သည်တွေအတွက် စီထားသော လက်ဖက်ရည်ဖန်ခွက်နှစ်ခွက်ကို လျင်လျင်မြန်မြန် ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင် လက်တဖက်ကကိုင်၊ လက်တဖက်က လက်ဖက်ရည်ခရားကို မြှောက်၊ ခွက်ထဲလက်ဖက်ရည်ထည့်ပြီး ရပ်စောင့်နေသူတွေဆီ လက်ထဲထည့်ပေး။ လက်တဖက်က ဖျတ်ခနဲ ဖောက်သည်လက်ကိုဆွဲ၊ ပြန်အမ်းငွေအကြွေစေ့ကို လက်ထဲထည့်ပေး၊ စီးကရက်ဘူးထဲက စီးကရက်လိပ်ကို ဆွဲထုတ်၊ ဖောက်သည်ကို ဖျတ်ခနဲ မီးခြစ်ဆံမီးနှင့် မီးညှိပေး။ သူ၏ လက်ဖက်ရည်ဖျော် လက်ဖက်ရည်ငှဲ့၊ လက်ဖက်ရည်ရောင်းပုံ၊ သူ့အမူအရာ၊ သူ့လှုပ်ရှားပုံက တော်တော်လေး ထူးခြားနေသည်။
သူ့ဆိုင်နာမည်က ဒေါ်လီ ကီ တာပရီ။ သူ လက်ဖက်ရည်ရောင်းနေပုံကို လူတယောက်က ဗီဒီယိုရိုက်ပြီး YouTube ပေါ် တင်လိုက်ရာ တမုဟုတ်ချင်း နာမည်ကြီးသွားသည်။ ရုတ်တရက် ကြည့်ရှုသူ များပြီး viral ဖြစ်သွားရာက "နက်(ဂ်)ပါမြို့က ဒေါ်လီ ချိုင်ဝါးလား” ဆိုပြီး ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်မှာ နာမည်ကြီးသွားသည်။
နက်ဂ်ပါမြို့က လက်ဖက်ရည်ဖျော်ဆရာ ဒေါ်လီ ချိုင်ဝါလားကို ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်မှာသာမက ကမ္ဘာကျော်သွားအောင် ပံ့ပိုးလိုက်သူက မိုက်ခရိုဆော့ဖ်သူဌေးကြီး ဘီလ်ဂိတ် ဖြစ်သည်။ ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလက အိန္ဒိယ အမ်ဘာနီသူဌေးကြီး၏သား မင်္ဂလာဆောင်ပွဲကို လာရင်း နက်ဂ်ပါမြို့က ဒေါ်လီ ချိုင်ဝါးလား၏ လမ်းဘေးလက်ဖက်ရည်ဆိုင်ကို ဘီလ်ဂိတ် ရောက်လာခဲ့သည်။
ဒေါ်လီချိုင်ဝါးလား ဖျော်ပေးသော လက်ဖက်ရည်ကို သောက်ရင်း ဘီလ်ဂိတ်နှင့်အတူ တွဲရိုက်ထားသော ဗီဒီယိုက YouTube မှာ ပျံ့နှံ့သွားသည်။
ခုတော့ နက်ဂ်ပါမြို့က လက်ဖက်ရည်ဖျော်ဆရာဒေါ်လီချိုင်ဝါးလားက social influencer တဦးအဖြစ် ကမ္ဘာကျော်သွားရုံမက ဝင်ငွေကောင်းပြီး ချမ်းသာသူတဦး ဖြစ်လာခဲ့ပြီ။
ချိုင်ဝါးလား၏ instagram မှာ followers ၃ ဒသမ ၅ သန်းရှိပြီး YouTube မှာ subscribers ၁ ဒသမ ၄၆ သန်း ရှိသည်။ သူက လက်ဖက်ရည်တခွက်ကို ၇ ရူပီးနှင့် နေ့စဉ် ခွက်ရေ ၃၅၀ က ၅၀၀ အထိရောင်းချကာ နေ့စဉ်ဝင်ငွေ ရူပီး ၂၄၅၀ နှင့် ၃၅၀၀ ကြား ဝင်ငွေရှိသည်။ သူ၏လတ်တလောကြွယ်ဝမှုက ရူပီး တသန်းရှိသည်ဟု ဆိုသည်။
သူ၏ ကျော်ကြားမှုကို အကြောင်းပြု၍ မိုက်ခရိုဆော့ဖ်၏ brand ambassador အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရမှုရှိသလို ဒူဘိုင်းလိုနေရာက သူ လက်ဖက်ရည်ဖျော်ပုံကို ပွဲသွင်းပြီး လက်ဖက်ရည်ကို စျေးတင်ရောင်းချမှုတွေလည်း ရှိသည်ဆို၏။
ယခုအခါ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်တွေ နက်(ဂ်)ပါမြို့ကို ရောက်လျှင် သူ၏ လမ်းဘေးလက်ဖက်ရည်ဆိုင်ကို မဖြစ်မနေ သွားရောက်နေကြသည်ဟု ဆို၏။
ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေ ခေတ်စားလာသည့် ယခုလိုအချိန်မှာ ဒေါ်လီ ချိုင်ဝါးလားလို လမ်းဘေးလက်ဖက်ရည်ဖျော်ဆရာကလည်း ခဏချင်း follower သန်းချီရသည့် social influencer ဖြစ်လာနိုင်သည်။ မီဒီယာတွေက ထွေပြားသွားပြီဖြစ်သည်။ စုံလင်ထွေပြားလာနေသော ဆိုရှယ်မီဒီယာ ပလက်ဖောင်းပေါ်မှာ လူတဦးချင်းစီက မိမိထင်ရာမြင်ရာကို ပြောဆိုထုတ်လွှင့်နိုင်သလို စားသုံးသူတွေကလည်း သူတို့ နှစ်သက်ရာကို လက်ခံစားသုံးနေကြသည်။ ဒီဘက်ခေတ်မှာ ဩဇာကြီးသော မီဒီယာရယ်လို့ သီးသီးခြားခြား မရှိတော့ပါ။
Ref: Who is Dolly Chaiwala? Internet sensation who earned praise from Bill Gates for his unique style of serving tea / livemint.com
