တော်လှန်ရေးမှာ လူငယ်နဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍဟာ အဓိကအရေးပါတာ မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့ ရှိကြမှာပါ။ အခါအားလျော်စွာ လုပ်ပိုင်ခွင့် ချိုးဖောက်ခံရတာတွေ၊ လူမှုရေး၊ နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အနိုင်ကျင့် ဗိုလ်ကျ စိုးမိုး ခြယ်လှယ်မှုတွေ ခံရတဲ့အခါ လူငယ်တွေဟာ လမ်းပေါ်တက် ဆန္ဒပြလေ့ရှိကြပါတယ်။

လူငယ်တွေရဲ့ အရေးပါမှု

လူငယ်တွေဟာ တော်လှန်ရေးမှာ ဦးဆောင်ကာ တက်ကြွစွာ ပါဝင်လာခဲ့ကြပါတယ်။ ပညာရေး၊ နည်းပညာ၊ သတင်းအချက်အလက်တွေနဲ့ လောကီသိပ္ပံလောကရဲ့ တိုးတက်မှုတွေကို အခြေခံပြီး ကြိုးပမ်းမှုတွေကို ဦးဆောင်လာကြတာ တွေ့လာရပါတယ်။ လူငယ်တွေဟာ ပြောင်းလဲမှု ပြုလုပ်ဖို့ စိတ်အားထက်သန်ကြပြီး ဒီနေ့ခေတ်နဲ့ လက်ရှိအခြေအနေတွေနဲ့ အညီ ဆန္ဒပြတာတွေ၊ နည်းပညာအရ အွန်လိုင်းပေါ်မှ တောင်းဆိုမှုတွေကို လုပ်ဆောင်လာကြပါတယ်။

မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ လူငယ်တွေဟာ သွက်လက်ထက်မြက်တဲ့ စိတ်ဓာတ်တွေနဲ့ စစ်အာဏာရှင်ကို မဆုတ်မနစ် ဆက်လက်ဆန့်ကျင် တိုက်ပွဲဝင်နေကြဆဲပါ၊ စွမ်းဆောင်နေကြဆဲပါ။ လူငယ်များဟာ စစ်ဆင်ရေးနဲ့ မဟာဗျူဟာရေးရာတွေမှာတောင် ပါဝင်လာကြတာ တွေ့ရပါတယ်။ လူငယ်တွေဟာ အသုံးဝင်တဲ့ အင်တာနက်နည်းပညာနဲ့ စာနယ်ဇင်း အချက်အလက်တွေနဲ့ ပြည်သူလူထုဆီကို သတင်းမှန်တွေ ပျံ့နှံ့စေပါတယ်။ ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုတွေကို စတင် ဦးဆောင်ခြင်းကစ တော်လှန်ရေးရဲ့ အားကောင်းသော အင်အားစုတွေအဖြစ်အထိ ဆက်လက် ရပ်တည်နေလျက် ပါဝင်လျက်ရှိပါတယ်။

အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အရေးပါမှု

အမျိုးသမီးတွေဟာလည်း တော်လှန်ရေးမှာ အရေးပါတဲ့ ရာထူးတာဝန်တွေအထိ ယူထားကြပြီး ကိုယ်ချင်းစာနာသူတွေအဖြစ် တွေ့လာရပါတယ်။ နှိပ်စက်ခြင်းတွေ ခံစားခဲ့ရတဲ့ အမျိုးသမီးအဖွဲ့တွေဟာလည်း ဦးဆောင်ပါဝင်လာကြပါတယ်။ မိမိတို့အခွင့်အရေးတွေကို အရင်ကထက်ပိုပြီး တောင်းဆိုလာနိုင်ကြတာ တွေ့လာရပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေဟာ အမျိုးမျိုးသော ခေါင်းဆောင်မှုတွေကို စီမံကာ လုပ်ဆောင်လေ့ရှိပြီး သူတို့ရဲ့အသံကို ပြည်သူတွေနဲ့ ဦးဆောင်သူတွေဆီကို သတင်းစကား ပါးပါတယ်။

မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အရေးပါမှုကိုလည်း လျှော့တွက်ထားလို့ မရပါဘူး။ အဲဒါ အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေဟာ ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုတွေမှာလည်း ဦးဆောင်ပါဝင်ကြသလို အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေအထဲမှာလည်း ပါဝင် ဆောင်ရွက်ကြတာ တွေ့ရပါတယ်။ နိုင်ငံရေးနဲ့ လူမှုရေး အပြောင်းအလဲတွေအတွက် ဆောင်ရွက်နေကြပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေဟာ စစ်အာဏာသိမ်းတာကို ဆန့်ကျင်ပြီး သက်ဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးတွေကို လက်တွေ့ ထိထိရောက်ရောက် ရှာဖွေတောင်းဆို တိုက်ပွဲဝင်လျက် ရှိပါတယ်။

လူငယ်နဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေ

လူငယ်နဲ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ ဆန္ဒပြမှု၊ CDM (အရပ်သား မဟာဗျူဟာရေး) နဲ့ တခြားသော ဖြန့်ထွက်သော လှုပ်ရှားမှုတွေမှာပါ အဓိကပြုပြင်ရေးအင်အားစု အနေနဲ့ လှုပ်ရှားနေကြတာ မြင်ရမှာပါ။ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်းမှာ လူငယ်တွေရဲ့ တက်ကြွတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကြောင့် မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေးကို လှုပ်လှုပ်ရှားရှား အားပေးထောက်ပံ့သူ အင်အားတွေကို ပိုမိုရရှိစေတာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲအတွက် အရေးပါတဲ့ အားကောင်းမှုတခုလည်း ဖြစ်လာမှာ မလွဲဧကန်ပါပဲ။

လမ်းလျှောက်ရင်း လမ်းပျောက်နေသလား

လူငယ်နဲ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ တော်လှန်ရေးခရီးကြမ်းမှာ လမ်းလျှောက်နေရသလား၊ လမ်းပျောက်နေကြသလား ဆိုတာ အားလုံးစုံလင်ကွဲပြားတဲ့ အမြင်တွေနဲ့ သုံးသပ်ရမယ့် အကြောင်းအရာတခုပါ။ စိတ်ဝင်စားဖို့လည်း ထိုက်တန်ပါတယ်။

လူငယ်တွေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ အများအားဖြင့် လက်ရှိအခြေအနေမှာ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး စတဲ့ကဏ္ဍတွေမှာ လက်ရှိပါဝင်နေကြတဲ့အတွက်ကြောင့် တချို့သောလူတွေက သူတို့ကို တော်လှန်ရေးခရီးအတွက် လမ်းလျှောက်နေကြတယ်လို့ မြင်ကြပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးတွေဟာ ရာထူးတာဝန်တွေနဲ့ ကျား မ စွမ်းဆောင်ရည် မျှတမှုအပေါ် အာရုံစိုက်ခြင်း စတဲ့နေရာတေွမှာ အရေးကြီးတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေ ပြုလုပ်နေကြပါတယ်။

ဒါပေမဲ့လည်း လမ်းပျောက်နေသလား ဆိုရာမှာလည်း တခြားမြင်ကွင်းတခုက ရှိနေပါတယ်။ တော်လှန်ရေးရဲ့ စွမ်းဆောင်ချက်တွေ၊ ရည်မှန်းချက်တွေပေါ် မူတည်ပြီး လက်ရှိစံချိန်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မပြည့်စုံမှုတွေ၊ လုပ်ဆောင်ချက်တွေ သိပ်မကောင်းတဲ့အတွက်ကြောင့်တော့ လမ်းပျောက်နေကြတယ်လို့ ဆိုတဲ့ အမြင်တွေလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။

လူငယ်တွေရဲ့ အင်အား

နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ လူငယ်တွေဟာ အဓိက အားထားရမယ့် အင်အားတခု ဖြစ်ပါတယ်။ လူငယ်တွေဟာ စွမ်းအင်၊ ရေရာမှုတွေနဲ့ ပြောင်းလဲမှုကို ခေါင်းဆောင်နိုင်စွမ်းတွေ အပြည့်အဝ ရှိတာကြောင့် တော်လှန်ရေးအတွက် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှာ တန်ဖိုးထား အသုံးချရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လူငယ်တွေရဲ့ တန်ဖိုးကို နားလည်ပြီး အကျိုးရှိရှိ အသုံးပြုနိုင်ဖို့ဆိုရင် အချက် ၅ ချက် လေ့လာတွေ့ရှိရမှာပါ။

၁။ ခေါင်းဆောင်မှု အခွင့်အလမ်းတွေ ပေးရမယ်

လူငယ်တွေမှာ အကြံကောင်း ဉာဏ်ကောင်းတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ဖန်တီးနိုင်စွမ်းတွေလည်း အများကြီးရှိတာကြောင့် တော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေမှာ ခေါင်းဆောင်မှုအခွင့်အလမ်းတွေ ပေးသင့်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် နည်းပညာအသုံးပြုပြီး လူမှုကွန်ရက်တွေမှာ ပုံမှန်ထက် ပိုမိုထိရောက်စွာ ဆက်သွယ်နိုင်စွမ်းတွေ ရှိသူတွေလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

၂။ သင်ယူမှုဖြစ်စဥ် ဖွံ့ဖြိုးရေးအခွင့်အလမ်းတွေ ပေးရမယ်

လူငယ်တွေကို လိုအပ်တဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုတွေ၊ ဉာဏ်စွမ်းတွေ ရရှိစေကာ ဆက်လက်ပြီး ထိရောက်စွာ တော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေမှာ ပါဝင်နိုင်ဖို့ သင်တန်းတွေ၊ လေ့ကျင့်သင်ကြားမှုတွေ လုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။

ဥပမာ- ကွန်ရက်ဆက်သွယ်မှုတွေ၊ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ သဘောထား အမြင်ဖွင့် သင်တန်းတွေ ပြုလုပ်ပေးတာ၊ တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံ လူမျိုးစုများနဲ့ ဆက်ဆံရေးတွေ တည်ဆောက်ပေးတာ စတဲ့ လေ့ကျင့်ရေးတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။

၃။ တစုတဝေးဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်မှုတွေကို အားပေးရပါမယ်

လူငယ်တွေမှာ လူမှုကွန်ရက်အသုံးပြုမှု အားကောင်းပြီး အဖွဲ့အစည်းတခုထဲမှာ အကျိုးတူတူ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း ရှိကြပါတယ်။ အဲဒီစွမ်းအားတွေကို အသုံးချကာ လူငယ်တွေကို အဖွဲ့အစည်းမှာ သာမန်အမိန့်လိုက်နာသူမျိုး မဟုတ်ဘဲ အခြေခံကျကျ ဆောင်ရွက်မှုတွေမှာ ပါဝင်စေပြီး ခေါင်းဆောင်မှုတွေမှာလည်း ပါဝင်နိုင်အောင် လမ်းညွှန်ပေးသင့်ပါတယ်။

၄။  ဖန်တီးမှုနဲ့ နည်းပညာ အသုံးပြုမှုကို အားပေးရပါမယ်

နည်းပညာအသုံးချမှု၊ ဖန်တီးမှု အရည်အချင်းတွေဟာ လူငယ်တွေရဲ့ အားသာချက် ဖြစ်ပါတယ်။ လူငယ်တွေကို မီဒီယာ၊ ဂိမ်း၊ အနုပညာ စတဲ့နည်းလမ်းတွေနဲ့ တော်လှန်ရေးကို အဖော်ပြုနိုင်စေမယ့် နေရာတွေမှာ ဆောင်ရွက်ခွင့် ပေးသင့်ပါတယ်။

၅။ ပူးပေါင်းပါဝင်စေရပါမယ်

လူငယ်တွေရဲ့ သဘောထားကို အများဆုံးဖော်ပြစေပြီး တခြားအဖွဲ့အစည်းများ၊ ပြည်နယ်အရပ်ရပ်မှ လူနည်းစုများနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်စေခြင်းဖြင့် တော်လှန်ရေးအတွက် လမ်းမှန် နည်းမှန်ဖြင့် သွားနိုင်အောင် ဦးဆောင်ခွင့်ပေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနည်းလမ်းတွေနဲ့ မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ လူငယ်တွေကို တန်ဖိုးထား အသုံးပြုခြင်းအားဖြင့် တော်လှန်ရေးရဲ့ သွားမယ့်လမ်းကြောင်းမှာ အရေးကြီးသော ရှေ့ဆောင်အားတရပ် ဖြစ်လာနိုင်မှာပါ။

မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ လူငယ်နဲ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ အရေးပါသောနေရာမှာ ရပ်တည်ပြီး စစ်အာဏာရှင် ဆန့်ကျင်ရေးမှာ ထိထိရောက်ရောက် ဘယ်လို ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေကြသလဲ ဆိုတာကို ဒေါက်တာ ဒေါ်မီမီဝင်းဘတ်ရဲ့ သုံးသပ်ချက်တွေကလည်း သတိပြု လိုက်နာ ဆောင်ရွက်ဖွယ်တွေပါ။

ဒေါ်မီမီဝင်းဘတ်ဟာ မြန်မာ့လူငယ်နဲ့ အမျိုးသမီးတို့အပေါ် တွေးခေါ်ချက်တွေနဲ့ အားပေးမှုတွေမှာ ပါဝင်တဲ့ အတွေးအမြင်ရှိသူတယောက်ဖြစ်ပါတယ်။ သူက မြန်မာ့လူငယ်နဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို အခွင့်အလမ်းတွေ ရရှိစေဖို့ လူမှုရေး၊ နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေးကဏ္ဍတွေမှာ လှုပ်ရှားနိုင်စွမ်းရှိဖို့ လေးစားကာ ရပ်တည်ခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။

သူ့ရဲ့သဘောထားအရ လူငယ်တွေဟာ နိုင်ငံတော်ရဲ့ အနာဂတ်ဖြစ်ပြီး မိမိတို့တာဝန်ကို ပြည့်စုံစွာ ထမ်းဆောင်ဖို့၊ ရိုးသားမှု၊ ဉာဏ်ပညာနဲ့ ဝတ္တရားရှိမှုကို ပျော်ရွှင်စွာ ဖော်ဆောင်နိုင်ဖို့ အရေးကြီးကြောင်း သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့လည်း တာဝန်ယူမှု ရှိရမှာဖြစ်ပြီး မိမိတို့ရဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေအပေါ် အပြည့်အဝ အသုံးချနိုင်စေဖို့ အားပေးခဲ့ပါတယ်။

အဲဒါတွေကြောင့် ဒေါ်မီမီဝင်းဘတ်ဟာ မြန်မာ့လူငယ်နဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ပညာရေးနဲ့ လုပ်ငန်းအခွင့်အလမ်းတွေ တိုးတက်စေဖို့ ကူညီအားဖြည့်ပြီး မိမိတို့စွမ်းရည်နဲ့ အမြင်တွေနဲ့ မျှော်မှန်းချက်တွေဆီ ရောက်ရှိဖို့ အားပေးအားမြှောက်သူဖြစ်ကြောင်း ပြောနိုင်ပါတယ်။

ဒေါက်တာ မီမီဝင်းဘတ်က လူငယ်တွေ၊ အမျိုးသမီးတွေဟာ မူဝါဒတွေ၊ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေမှာ အရေးပါတဲ့ ပါဝင်မှုရှိဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။ သူက အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်တွေကို မြှင့်တင်ပေးဖို့ နိုင်ငံရေးစနစ်တွေကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့ အရေးကြီးကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပြီး လူငယ်တွေရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေ၊ အတွေ့အကြုံတွေက ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍ ရှိကြောင်းကိုလည်း တင်ပြထားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အမျိုးသမီးတွေအတွက် ကျား၊ မ တန်းတူသော ဦးဆောင်မှုလမ်းကြောင်းတွေ ဖွင့်ပေးဖို့လည်း လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ကျား မ ညီမျှမှုရှိစေဖို့ လက်ရှိမူဝါဒတွေကို ပြင်ဆင်ဖို့ လိုအပ်ကြောင်းလည်း ထောက်ပြထားပါသည်။

အဓိက အနှစ်ချုပ်

တော်လှန်ရေးမှာ လူငယ်တွေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ များစွာသော လှုပ်ရှားမှုတွေမှာ စိတ်အားထက်သန်စွာ ပါဝင်ကာ အရင်က တော်လှန်ရေးများနဲ့မတူ တိုးတက်မှုကြီးတွေ များစွာ ရရှိအောင် ကြိုးပမ်းလာနိုင်ကြတာ ငြင်းမရပါဘူး။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတရား စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ထွက်ပေါ်လာရတဲ့ “မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေး” (Spring Revolution) မှာ လူငယ်နဲ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ အဓိက အခန်းကဏ္ဍကနေ ရှိနေပြီး အရေးကြီးတဲ့ ဦးဆောင်မှု လှုပ်ရှားမှုများကို တက်ကြွစွာ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြတယ် ဆိုတာကတော့ ဘယ်သူမှ ငြင်းချက်ထုတ်နိုင်မယ် မထင်ပါဘူး။   ။

ချစ်မင်းနွဲ့ကြည်