(က)
အဘစောမူးသာက စာအုပ်တအုပ်ကို စိတ်ပါဝင်စားစွာ ဖတ်ရှုလျက်ရှိ၏။ အဘလုံးတုံးက အဘစိမ်းမောင်နှင့် ကျွန်ုပ်ကို မေးထိုးပြ၏။ ရေနွေးကြမ်းဝိုင်းမှာ တိတ်ဆိတ်နေပါ၏။ မနေသာသဖြင့် မေးရပါတော့၏။
“ဘာတွေများ ဖတ်ရှုလေ့လာနေတာလဲ အဘ စောမူးသာရဲ့”
“‘ရှေးစကားပုံ’ တွေကွ ဖေကြီးရ”
“‘စကားပုံတွေ’ က သိပ်ပြီး စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတယ်နော် အဘ”
“အေးကွ . . စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတယ်”
အဘလုံးတုံးက “စကားပုံတွေဟာ ‘အဖွင့်’ တွေ ‘အပိတ်’ တွေနဲ့ဟ မူးသာရ” ဟု ဝင်၍ မှတ်ချက်ပြုလေရာ အဘစိမ်းမောင်က ဥပမာဆောင်ပါလေ၏။
“‘တရွာမပြောင်း သူကောင်းမဖြစ်’ ဆိုတာ ရှိသလိုပဲ ‘သေချင်တဲ့ကျား တောပြောင်း’ လည်း ရှိတယ်ကွ”
“စိမ်းမောင်ရာ မင်းတို့အဘ မအလကို အဲသကြီးတော့ မပြောသင့်ပါဘူး”
“ဟေ . . . ငါက ဘာပြောလို့လဲဟ”
“မင်းပြောတာက ကြင်စိုး သာဝ မအလဟာ သူ့ ‘ဘားတိုက်ရွာ’ မှာ အေးအေးမနေဘဲ သူကောင်းများဖြစ်မလားလို့ အာဏာသိမ်းလိုက်တာ အခုတော့ ‘သေချင်တဲ့ကျား’ ဖြစ်နေပြီလို့ ဆိုလိုချင်တာမဟုတ်လား”
“ဟားဟား ဟားဟား ဟားဟား”
“ငါ . . . ငါက ဆန့်ကျင်ဘက်တွေ ရှိတာကို ပြောတာပါဟ”
“ဝါး . . . ဟားဟား ဟားဟား ဟားဟား”
အဘစိမ်းမောင်က အကြောက်အကန် ငြင်းဆန်တော့ ကျန်အဘတွေက ဟားကြပါလေ၏ခင်ဗျာ။ ‘စကားပုံတွေ’ ကို စိတ်ဝင်စားလားဟု အရွှင်အဘတွေက မေးလာကြလေရာ စိတ်ဝင်စားပါကြောင်း ပြောရပါလေ၏။
“ဒါဆိုရင် ငါတို့ ‘စကားပုံတွေ’ ပြောကြည့်ကြရအောင်ဟေ့”
“ဘယ်လိုစကားပုံတွေကို ရွေးပြောကြမလဲဆိုတာ မိန့်တော်မူပါဦး မူးသာဘုရာ့”
“အေးကွ . . . ဒီလိုလုပ်ကွာ၊ ခုနက စိမ်းမောင် ပြောခဲ့သလို ကြင်စိုး သာဝ မအလနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ စကားပုံတွေ တွေးကြည့်ကြမယ် လုံးတုံးရာ”
“ကောင်းတယ်မူးသာ၊ မအလနဲ့ပတ်သက်ပြီး စိမ်းမောင်က ‘သေချင်တဲ့ကျား တောပြောင်း’ လို့ ပြောခဲ့တယ်နော်”
“ငါ . . . ငါက အလွတ်ပြောတာပါ”
“ဝါး . . . ဟားဟား ဟားဟား ဟားဟား”
“ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်ကွာ၊ မင်းက ပြောပြီးပြီဆိုတော့ ဒုတိယအလှည့်ကျသူက မူးသာ”
“ဒါဆို ‘ကကြီး’ က စပြောမယ်”
“ကောင်းတယ်မူးသာ”
“‘ကောင်းမှန်းသိ သာအိတစိုစို’ ပေါ့ကွ”
“အဓိပ္ပာယ်က . . .”
“မအလက သူ့ရှေ့က သူ့အဘ အာဏာရှင်တွေလို အာဏာပါဝါအရသာကို နမူနာ မြည်းထားဖူးတော့ သူ့အလှည့်မှာလည်း အသားကုန်ကြိတ်လိုက်မဟဲ့လို့ မှန်းဆပြီး ‘ကောင်းမှန်းဆ သာဝတစိုစို’ လုပ်ခဲ့တာပေါ့ဟ”
“ဟားဟား ဟားဟား ဟားဟား”
“အခုတော့ မြန်မာ့သမိုင်းမှာ အယုတ်မာဆုံး အာဏာရှင်ဖြစ်လာပြီး သူ့ကို ‘တင်’ ခဲ့တဲ့ သူ့စီနီယာ အစ်ကိုကြီးတွေလည်း ထိန်းမနိုင်တော့ဘူး၊ မျက်ခုံးလှုပ်နေကြပြီ လုံးတုံးရ”
“အဲဒါကြောင့် ဟိုစကားပုံ ပေါ်ပေါက်ခဲ့တာပေါ့ဟ”
“ဘယ်စကားပုံလဲ အဘ”
“‘ကိုယ်တင်သည့်စစ်ကဲ ကိုယ်ချ၍မရ’ ဆိုတာလေကွာ ဖေကြီးရာ”
“ဟုတ်တယ်နော်အဘ၊ အခုတော့ အောက်ခြေက နင်းပြားရဲဘော်တွေသာမက အငြိမ်းစား အငြိမ့်စား ပင်စင်စား ဘီလျံနာ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေပါ အကုန်လုံး ဒုက္ခတွေ့နေပြီဆိုတော့ မအလဟာ ဟိုစကားပုံနဲ့ ကွက်တိပဲ”
“ဘယ်စကားပုံလဲဟ”
“‘ကိုယ့်တပ် ကိုယ်ပြန်နင်း’ စကားပုံလေ အဘ”
“အေးကွ၊ မအလက ကိုယ့်တပ်ကိုယ်ပြန်နင်းရုံ မကဘူး၊ အခုဆို သူ့ခေါင်းကိုပါ သူပြန်နင်းနေတဲ့ကောင် ဖြစ်နေပါပြီဗျား”
“ဝါး . . . ဟားဟား ဟားဟား ဟားဟား”
(ခ)
“ဒီတခါ အလှည့်ပြန်ကျသူကတော့ စိမ်းသရဖူစိမ်း ကိုကိုစိမ်းမောင်ပါတဲ့ ခင်ဗျား”
“ငါ . . . ငါ မပြောတတ်ဘူးကွာ”
“ဘာ မပြောတတ်ရမှာလဲ၊ ခုနက မင်းပဲ ဈေးဦးဖောက်ခဲ့တာလေ”
“အဲ . . . အဲဒါက အလွတ်ပြောမိတာ”
“အလွတ်ပြောပြော မလွတ်တလွတ်ပြောပြော လက်ရှိ စိတ်ထဲပေါ်လာတဲ့ စကားပုံတခု ထပ်ပြောကွာ”
“အေးပါကွာ အေးပါ”
အဘစိမ်းမောင်က အကြမ်းခွက်ကို မှုတ်ကာ တွေးနေလေရာ အရွှင်အဘတွေက ပြုံးစိစိနှင့် ကြည့်နေကြပါ၏။ ခဏနေတော့ အဘစိမ်းမောင်က ပြောလာပါလေ၏။
“‘ကိုယ့်ရှူး ကိုယ့်ပတ်’ ကွာ”
“ကောင်းတယ်စိမ်းမောင်၊ မအလနဲ့ သူ့ကိုတင်ခဲ့တဲ့ အဘတွေနဲ့ သိပ်လိုက်ဖက်တဲ့ စကားပုံပဲ”
“အဲ . . . ငါက ရိုးရိုးပြောတာ”
“ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီအာဏာရူးမျိုးဆက်တွေ အခုတော့ ‘ကိုယ့်ရှူး ကိုယ့်ပတ်’ ဖြစ်နေတာ ဘယ်လောက်များ ကြည့်လို့ကောင်းသလဲဗျား”
“ဟားဟား ဟားဟား ဟားဟား”
“အဲသည်တော့ ဘယ်လိုပြောရမလဲ မူးသာရ”
“ဒီအယုတ်တမာမျိုးဆက်တွေ ‘ကိုယ့်အတတ်ကိုယ်စူး’ တာပေါ့ လုံးတုံးရာ”
“တိုင်းပြည့်ဘဏ္ဍာ ကိုယ့်ဟာလုပ်ပြီး ကျက်သရေတုံးခဲ့တဲ့ အငြိမ့်စား သူခိုးသူဌေး ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်းတွေလည်း မအလကို ‘ကြာကြာဝါးမှ ခါးမှန်းသိ’ ဖြစ်နေကြပဟ”
“ဟုတ်ပ လုံးတုံးရာ၊ အဲသည်တော့ လေရှီးက ဖေကြီးအနေနဲ့ ဘယ်လိုစကားပုံကိုများ ထပ်ပြီး စဉ်းစားမိပါသလဲ”
“ဟဲဟဲ ဟဲဟဲ ဟဲဟဲ”
“အဲသည်စကားပုံ မကြားဖူးပါဘူးကွာ”
“ကျနော်က ဟိုစကားပုံလေး သွားတွေးမိလို့ ရယ်မိတာပါ ခင်ဗျ”
“ဘယ်စကားပုံလဲဟ”
“‘ကြပ်ပူထိုးလေ ရောင်လေ’ အဘ”
“ဟားဟား ဟားဟား ဟားဟား”
“အေးကွ . . . အယုတ်တကာ့ထိပ်ခေါင် ကြင်စိုးမောင်မောင်ရဲ့အဖြစ်က ဘယ်လိုမှ ကုလို့မရတော့ဘူး၊ ‘ကြပ်ပူထိုးလေ ရောင်လေ’ ကနေ ‘တပ်ကူပို့လေ ပြောင်လေ’ အဖြစ်ဆိုးနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပြီ”
“အေးကွ၊ အခုဆို တပ်သားသစ် မြေဩဇာသစ်ထုတ်လုပ်တာ အဆင်မပြေတော့ ခုနောက်ဆုံး ထောင်ကျနေတဲ့ ‘ခိုး၊ ဆိုး၊ လု၊ နှိုက်’ တွေကို လွှတ်ပေးပြီး တပ်သားသစ် ဖန်တီးနေရတဲ့ အဆင့်ကို ရောက်ရှိသွားပြီကွ စိမ်းမောင်ရ”
“အင်း . . . အဲ”
“သူခိုးတွေ၊ ခါးပိုက်နှိုက်တွေ၊ ဖာခေါင်းတွေ၊ မူးယစ်ရမ်းကား ဆေးသမားတွေ၊ နှစ်လုံးထီသမား သုံးလုံးထီသမားတွေ အပါအဝင် မုဒိန်းမှုနဲ့ ထောင်ကျနေသူတွေပါ စစ်သင်တန်းအပတ်စဉ် ၆ ကို ရောက်ရှိနေကြပြီဆိုတော့ ကြင်စိုး သာဝ မအလရဲ့ စတန်းဒတ်အာမီကြီး အင်အားတောင့်တင်းပြီပေါ့ကွာ”
“အဲသလို ကြားသိရတော့ ဟိုစကားပုံလေး ပြေးသတိရမိသကွာ”
“ဘယ်စကားပုံလဲဟ မူးသာရ”
“ဘယ်စကားပုံ ဖြစ်ရမလဲဟ၊ ‘ကျားလိုက်မှ တုတ်ခုတ်” လေကွာ”
“အေးကွ၊ သူခုတ်တဲ့တုတ်တွေက ကျားကို ရိုက်မရတာတခုပဲ ရှိသကွ”
“ဟားဟား ဟားဟား ဟားဟား”
“ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေကလည်း ‘ကျူပင်ခုတ် ကျူငုတ်မကျန်’ ကို အပြတ်ရှင်းပေးမယ်လို့ ကတိပေးထားတော့ တက်လာခဲ့ပေါ့ စိမ်းမောင်ရာ”
“အာ . . .”
“ကဲ စိမ်းမောင် စိတ်ထဲပေါ်လာတဲ့ဟာလေး တခုလောက် လုပ်ပါဦး”
“‘ကြွက်မနိုင် ကျီမီးနှင့်ရှို့’”
“အဟုတ်ဟ၊ အခုဆို ပြည်သူ့တော်လှန်ရေးတပ်တွေကို ဘယ်လိုမှမနိုင်တော့တဲ့ အခြေအနေကို ကျရောက်သွားပြီဖြစ်တော့ မအလဟာ ‘PDF မနိုင် ရွာမီးနဲ့ရှို့’ ဇာတ်ကို ခင်းနေပြီ”
“ကမ္ဘာကတားလည်း မရတော့ဘူး”
“‘ကျွဲပါး စောင်းတီး’ ကိုးကွ”
“ဟား ဟား ဟား ဟား ဟား ဟား”
(ဂ)
ပေါ့ပေါ့ပါးပါး တဟားဟားဆိုတော့ လက်ရှိ မွန်းကြပ်နေမှုတွေကနေ ခေတ္တဝေးကွာနေသလိုမို့ ရင်ချောင်ရပါ၏။ အဘစောမူးသာက “‘ကကြီး’ တော်ပြီကွာ၊ ‘ခခွေး’ ကို သွားကြမယ်” ဆိုပါ၏။
“စိမ်းမောင် စကွာ”
“ငါက ဘာပြောရမှာလဲ”
“လက်ရှိ မင်းစိတ်ထဲပေါ်လာတဲ့ ခခွေးနဲ့စတဲ့ စကားပုံလေကွာ”
အဘစိမ်းမောင်က စဉ်းစားနေပါ၏။ ခဏနေတော့ “‘ခဲလေသမျှ သဲရေကျ’ ကွာ” ဟု ပြောပါ၏။
“ကောင်းတယ်စိမ်းမောင်၊ မအလအဖြစ်ဟာ အခုတော့ ‘ခဲလေသမျှ သဲရေကျ’ ဘဝကို လုံးလုံးလျားလျား ရောက်ရှိသွားပြီကွ”
“ရောက်မှာပေါ့ကွ၊ ဦးနှောက်မရှိတဲ့ကောင်ပဲဟာ၊ မိမစစ် ဖမစစ် မတရာသား သူခိုးဂျပိုး ကလေကချေတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ သူ့ဖက်ဆစ်တပ်ပျက်ကြီးဟာ PDF တွေကို ဘယ်လိုလုပ် ယှဉ်နိုင်မှာလဲ၊ ‘ခွေးကျိုးနှင့် ယုန်လိုက်’ ဆိုသလို ဖြစ်နေတာပေါ့”
“တယ်လည်းထိမိပါလား လုံးတုံးရ၊ ဖေကြီးက ဘယ်စကားပုံများ အာရုံကျပါသလဲ”
“‘ခြင်းကြားနှင့် ရေသယ်’ အဘ”
“အေးကွ၊ စိမ်းမောင်တို့ကိုးကွယ်တော်မူခဲ့တဲ့ မအလရဲ့ ခြင်းကြားတပ်ဟာ ရေကို ဘယ်လို သယ်နိုင်မှာလဲကွာ၊ ခုတော့ မီးလည်းကုန် ယမ်းလည်းကုန် ရေလည်းငတ်နေပြီဆိုတော့ မကြာခင် ဗုန်းဗုန်းလဲတော့မှာ၊ အဲ့ဒါပေါ့ကွ ‘ချိန်တော့မိုး ထိုးတော့မြေကြီး’ ဆိုတာ”
“အမှန်ပဲမူးသာ၊ ပြောလိုက်ရင် ဟိုအဖွဲ့ကို အပြုတ်တိုက်မယ်၊ ဟိုမြို့ကို ဘယ်နေ့ပြန်သိမ်းမယ်နဲ့ သောက်လုံးကြီးတွေ လွှတ်ပြီး ဘာမှကို မလုပ်နိုင်တော့တဲ့ မအလ”
“စိမ်းမောင် ဘာစဉ်းစားနေတာလဲ”
“အဲ . . ‘ချောင်းရေလာ သဲကန်သင်းနှင့်ဆီး’ ဆိုတဲ့ စကားပုံလေးကွ”
“ကောင်းသားဟ၊ အခုလို ပညာတတ် လူငယ်တွေနဲ့ စနစ်တကျ ဖွဲ့စည်းလေ့ကျင့်ထားတဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေကို မအလရဲ့ ခိုးဆိုးလုနှိုက် မုဒိမ်းတပ်ပျက်က ဘယ်လိုလုပ်ပြီး ကာဆီးနိုင်မှာတဲ့လဲကွာ”
“မအလက တပ်ချုပ်လည်းသူပဲ၊ ဝန်ကြီးချုပ်လည်း သူပဲ၊ သမ္မတလည်း သူပဲ လောဘကြီးထားတော့ ဟိုစကားပုံလို ဖြစ်နေပြီကွ”
“ဘယ်စကားပုံလဲဟ မူးသာရ”
“‘ခေါင်းတလုံးနှင့် ရေအိုးနှစ်လုံး မရွက်နိုင်’ ဆိုတာလေကွာ”
“အခုတော့ နှစ်လုံးမက သုံးလုံးတောင် ရွက်ထားတာဆိုတော့ မနိုင်မနင်းနဲ့ အကုန်လုံး ကျကွဲကုန်ပြီး လူပါကွဲပြဲနေပြီ”
“အခုတော့ ဒင်းဘဝက ‘ချေအီး ချေလန့်’ ဖြစ်နေပြီလေ”
“ဒီကောင်က ‘ခွေးရူး’ ဟ”
“‘ခွေးရူးကောင်းစား တမွန်းတည့်’ ပါဗျား”
“ဝါး . . ဟားဟား ဟားဟား ဟားဟား”
ဖေကြီး(လေရှီး)