အာဏာသိမ်း စစ်တပ်ကြောင့် မြန်မာပြည်ရဲ့ စီးပွားရေး အတော်ကို အကျပ်ရိုက်နေပြီး  စစ်ကောင်စီရဲ့ အဓိက ဘဏ်တွေကို အမေရိကန်ရဲ့ ပိတ်ဆို့ ဒဏ်ခတ်မှုကြောင့်  ထိရောက်မှု ကြီးကြီးမားမားရှိနေကြောင်းနဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးကို ရုရှားလည်း မကယ်နိုင်ဘူးလို့  ဩစတြေးလျ စီးပွားရေးပညာရှင် ပါမောက္ခ ရှောင်တာနယ်က ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ စီးပွားရေးအကြံပေးလည်းဖြစ်တဲ့  ဩစတြေးလျနိုင်ငံသား ပါမောက္ခ ရှောင်တာနယ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့  စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်  ဖမ်းဆီးအကျဉ်းချခံထားရတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေထဲမှာ တဦးအပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပါမောက္ခ ရှောင်တာနယ်ကို စစ်တပ်က ဘာအပြစ်မှမရှိဘဲ ဖမ်းဆီးထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့လို့ အင်းစိန်ထောင်၊ နေပြည်တော်ထောင်နဲ့ စစ်ကြောရေး အကျဉ်းစခန်းတွေမှာ ၂ နှစ်နီးပါး ပင်ပန်းဆင်းရဲစွာ ဖြတ်သန်းခဲ့ရနောက် ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ကုန်ပိုင်းမှာ မစ္စတာရှောင်တာနယ်  အကျဉ်းထောင်ကနေ ပြန်လည် လွတ်မြောက်လာခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာ့စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေးနဲ့ ထောင်တွင်း အတွေ့အကြုံတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပါမောက္ခ ရှောင်တာနယ်ကို  ဒီဗွီဘီမှ  မယမင်းမြတ်အေးက  မေးမြန်းထားပါတယ်။

(အပြည့်အစုံ) 

မေး။ စီးပွားရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ မေးချင်တာလေးတွေ ရှိပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လကပဲ စစ်တပ်ရဲ့ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အပါအဝင် စစ်ကောင်စီထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဘဏ်နှစ်ခုဖြစ်တဲ့ မြန်မာ့ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနဲ့ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဘဏ် (MICB) ရယ်၊ မြန်မာနိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘဏ် (MFTB) ရယ်ကို အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနကနေ ပိတ်ဆို့အရေးယူထားတာ ရှိပါတယ်။ အဲဒီအတွက် စစ်ကောင်စီအနေနဲ့လည်း စီးပွားရေးအရရော၊ ဘဏ္ဍာရေးအရပါ အကျပ်ဆိုက်နေပါတယ်။ ကျမမေးချင်တာက ဒီပိတ်ဆို့မှုရဲ့ အတိုင်းအတာက ဘယ်လောက်ကြီးမားပါသလဲ။

ဖြေ။ “ထိရောက်မှုကတော့ တော်တော်ကြီးမားပါတယ်။ ဒီလို ဗျူဟာကျတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို ကျန်တဲ့ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေကလည်း ပြုလုပ်သင့်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ အခုအချိန်မှာ စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မေးခွန်းတွေဟာ စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အတိတ်မှာလည်း ဒီလို ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုတွေ လုပ်ခဲ့ကြတယ်။ တကယ်က ဒီလိုလုပ်ဆောင်ခြင်းအားဖြင့်  မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ အပြုအမူတွေများ ပြောင်းလဲသွားမလားဆိုပြီး လုပ်ခဲ့ကြတာမျိုးတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ အပြုအမူတွေ ပြောင်းလဲမသွားခဲ့ပါဘူး။”

“အခုဆိုရင်လည်း စစ်တပ်ကြောင့် တိုင်းပြည်ရဲ့စီးပွားရေးဟာ အတော်ကို အကျပ်ရိုက်နေပါတယ်။ ပြည်သူလူထုတွေလည်း မချိမဆန့် ခံစားနေရပါတယ်။ သူတို့ကတော့ သိတဲ့အတိုင်းပဲ၊ စီးပွားရေးကျတာလည်း ဂရုမစိုက်ဘူး၊ ဘာကိုမှ သိပ်ဂရုစိုက်လေ့မရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် အခုလို စီးပွားရေးပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြောကြတဲ့အခါ ဒီလို ပိတ်ဆို့မှုတွေဟာ သူတို့စိတ်ကို ပြောင်းလဲလာအောင် လုပ်ဖို့အတွက် မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို ရှင်းရှင်းသိရပါမယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ မြန်မာစစ်တပ်က ဘယ်တော့မှ အဲဒီလို ပြောင်းလဲလာမှာ မဟုတ်လို့ပါဘဲ။”

“ဒါဆိုရင် ကျနော်တို့အနေနဲ့ စဉ်းစားရမယ့်အချက်က စစ်တပ်ရဲ့ စွမ်းရည် စွမ်းအားကို ဘယ်လို လျော့ကျအောင် လုပ်ရမလဲ ဆိုတာကိုပဲ စဉ်းစားရပါတယ်။ ပြီးတော့ စစ်တပ်ကို ဖိအားပေးနိုင်ဖို့နဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေ စစ်တပ်ကြောင့် ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ဒုက္ခတွေကို လျှော့ချနိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအတွက် အဖြေကတော့ ဒေါ်လာလို နိုင်ငံခြားငွေ သုံးစွဲနိုင်ခွင့်ကို ကန့်သတ်နိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီငွေတွေနဲ့ပဲ သူတို့က စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေ၊ ခဲယမ်းမီးကျောက်တွေနဲ့ တခြားဆက်စပ်ပစ္စည်းတွေကို ဝယ်ယူနေတာပဲမလား။”

“ဒီကိစ္စကို ပစ်မှတ်ထားပြီး လုပ်ဆောင်မယ်ဆိုရင် ကျနော့်အမြင်ကတော့  နိုင်ငံတကာ အနေနဲ့လည်း ပါဝင်လုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။ အမေရိကန်က ဒီဘဏ်နှစ်ဘဏ်ကို အခုလို စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့လိုက်တာကို ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ ကြိုဆိုပါတယ်။ ဒီလမ်းအတိုင်း ဆက်ပြီးလုပ်နိုင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ တခြားတိုင်းပြည်တွေပါ ပူးပေါင်းပါဝင်လာဖို့လည်း ကျနော့်အနေနဲ့ အားပေးချင်ပါတယ်။ မကြာသေးခင်က စင်ကာပူနိုင်ငံက လုပ်ချလိုက်တဲ့ ကိစ္စဆိုရင် အတော်လေး ကောင်းမွန်ပါတယ်။ အဲဒီလိုလုပ်ဆောင်မှုက တကယ့်ကို ထိရောက်ပါတယ်။ ဒီဘဏ်တွေက မြန်မာတွေအတွက် ဝန်ဆောင်မှုပေးမှာ မဟုတ်တော့ပါဘူး။ သူတို့မှာ ဘဏ္ဍာရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အရင်းအမြစ်တချို့ပဲ ရှိပါတော့တယ်။ ဒါကြောင့် ဒီပိတ်ဆို့မှုက အတော်လေး ထိရောက်ပါတယ်။ ဒီလိုပဲလုပ်ရမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။”

မေး။ စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ စင်ကာပူမှာရှိတဲ့ တချို့ဘဏ်တွေနဲ့ ထိုင်းဘဏ်တချို့ကိုသုံးပြီး တရားမဝင် ငွေလွှဲပြောင်းတာမျိုးတွေ လုပ်လို့ရနိုင်တဲ့ အနေအထား ရှိပါသလား။ ပုံစံတမျိုးနဲ့ ရှောင်လွှဲပြီးတော့ လုပ်တာမျိုးပေါ့။

ဖြေ။ “ဟုတ်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ နည်းလမ်းမျိုးစုံ သုံးနိုင်ပါတယ်။ တရားဝင် လမ်းကြောင်းပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တရားမဝင် လမ်းကြောင်းပဲဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ဒီနည်းလမ်းတွေကို ရပ်တန့်ဖို့တော့ ခက်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ အကောင်းဆုံး လုပ်နိုင်တာကတော့  တရားဝင် လမ်းကြောင်းက သွားနေတာတွေကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ပါ။ အဲဒါမှ လက်နက်ဝယ်ယူမှုတွေကို ထိန်းချုပ်နိုင်မှာပါ။ ဆိုတော့ အခုလို ပိတ်ဆို့အရေးယူလိုက်တာကို အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ သတိထားရမှာတွေတော့ ရှိပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ တရားမဝင် လမ်းကြောင်းကနေတဆင့် သွားတယ်ဆိုတာမျိုးတွေကလည်း မြန်မာတွေနဲ့ သိပ်စိမ်းလှတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဆိုလိုတာက မြန်မာတွေမှာ ပြည်ပမှာရောက်နေတဲ့ သားသမီးတွေရှိမယ်၊ မိသားစုဝင်တဦးရှိမယ်၊ ဒါမှမဟုတ် အကူအညီပေးမယ့်သူတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် ဒီလိုလမ်းကြောင်းတွေကနေတဆင့် ပိုက်ဆံတွေက အဝင်အထွက်တွေ ရှိနေလို့ပါ။ ဒါကြောင့် ဒီလို တရားမဝင်လမ်းကြောင်းက သွားနေတာတွေကို ထိန်းချုပ်ကန့်သတ်ဖို့ ပြောတဲ့အခါ အရမ်း သတိထားရမယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီလမ်းကြောင်းတွေကို တကယ်လိုအပ်နေတဲ့ သာမန်ပြည်သူတွေလည်း ရှိနေလို့ပါပဲ။”

“ကျနော့်အမြင်ကတော့ တရားဝင်ချန်နယ်တွေကနေတဆင့် ဒေါ်လာငွေကို လွှဲပြောင်းလုပ်ကိုင်နေတာကို တားဆီးနိုင်တာဟာ အရေးကြီးတဲ့အချက်ပါ။ ဆိုပါတော့ ခင်ဗျားက တရုတ်နဲ့ ရုရှားက အကြီးစားလက်နက်ထုတ်လုပ်သူတယောက် ဆိုပါတော့၊ အဲဒီလို ရောင်းဝယ်မှုတွေအတွက် ဟွန်ဒီနဲ့ ငွေလွှဲဖို့ဆိုတာ မလွယ်ကူပါဘူး။ ဒါကြောင့် အခုလို ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုတွေဟာ ဒေါ်လာငွေကိုသုံးပြီး လက်နက် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုကို ထိန်းချုပ်ဖို့ အတွက်တော့ အထိရောက်ဆုံးနည်းလမ်းလို့ ထင်ပါတယ်။”

မေး။ စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ MIR Payment System လို့ခေါ်တဲ့ ရုရှားငွေပေးချေမှုစနစ်ကို အသုံးချဖို့ ကြိုးစားနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒီစနစ်ကိုသုံးပြီး ပိတ်ဆို့ထားတဲ့ အရေးယူမှုတွေကို ဖောက်ထွက်သွားလို့ ရနိုင်ပါသလား။

ဖြေ။ “မရနိုင်ပါဘူး။ ရုရှားရဲ့ MIR စနစ်ကိုသုံးဖို့ ကြိုးစားနေတယ် ဆိုကတည်းက သူတို့ ဘယ်လောက်အကျပ်ဆိုက်နေသလဲဆိုတာ သိနိုင်ပါတယ်။ တကယ်တော့ ရုရှားရဲ့ စီးပွားရေးက သေးသေးလေးပါ။ အီတလီထက်တောင် သေးငယ်ပါသေးတယ်။ ဒါကြောင့် စစ်ကောင်စီ ရုရှားနဲ့ပေါင်းတယ်ဆိုပေမဲ့ ရုရှားက သူ့ကို စီးပွားရေးအရ မကယ်တင်နိုင်ပါဘူး။ ရုရှားကိုယ်တိုင်က အားလုံးနဲ့ အဆက်ဖြတ်ခံထားရသလို ဖြစ်နေတာပါ။ ရုရှားကိုယ်တိုင်က  မင်းအောင်လှိုင်လိုပဲ အပယ်ခံတွေပါ။ သူတို့အတွက် အနာဂတ်မရှိပါဘူး။ ဒါက သူတို့ ဘယ်လောက်ဒုက္ခရောက်နေတယ် ဆိုတာကို ပြသလိုက်ခြင်းတမျိုးပါပဲ။”

မေး။ အဲဒါဆိုရင် တရုတ်ကကော စစ်ကောင်စီအတွက် တခြားလမ်းကြောင်းတခု ဖန်တီးပေးနိုင်သလား၊ ဥပမာ ယွမ်ငွေကိုသုံးခြင်းအားဖြင့် ဒေါ်လာကို မသုံးစွဲလည်း ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုးထိ ဖြစ်လာအောင် လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ပါသလား။

ဖြေ။ “တရုတ်နဲ့ပတ်သက်ရင် စိုးရိမ်စရာရှိပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ တရုတ်ကတော့ မြန်မာတွေလိုအပ်တဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတော်တော်များများကိုလည်း ထုတ်လုပ်နိုင်တယ်။ စစ်တပ်လိုအပ်တဲ့ ပစ္စည်းတွေလည်း ထုတ်လုပ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီကိစ္စမှာတော့ နည်းနည်း စိုးရိမ်စရာ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တခြားတဖက်မှာလည်း တရုတ်ကိုယ်တိုင်က ဒီစစ်ကောင်စီနဲ့ ပတ်သက်ရင် သူတို့မှာ ထွေပြားနေတာတွေ ရှိတယ်။ ပြီးတော့ လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ မတည်ငြိမ်မှုတွေလည်း ရှိတယ်။ အဲဒီလိုအနေအထားတွေက သူ့ရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကို ထိခိုက်နိုင်စေတယ်။ တရုတ်အာဏာပိုင်တွေ ကိုယ်တိုင်က ဒီမိုကရက်တွေ မဟုတ်ဘူး။ ဒီတော့ သူ့ပြဿနာတွေနဲ့သူ ရှိနေကြတယ်။”

“တရုတ်ရဲ့ မြန်မာစစ်ကောင်စီကို ထောက်ခံမှုကို ခြုံငုံကြည့်မယ်ဆိုရင်တော့ ဝမ်းသာစရာတော့ မရှိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ တစုံတယောက်က တရုတ်အစိုးရဟာ စစ်ကောင်စီ ဘာလုပ်နေလဲ ဆိုတာကို ကြည့်နေတယ်။ ပြီးရင် စစ်ကောင်စီကို မင်း ဘာဆက်လုပ်မှာလဲ ဆိုတာမျိုး မေးမယ်ဆိုတာမျိုး ပြောလာရင်တော့ ဒါက ရူးသွပ်မှုတခုလို့ပဲ မြင်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီကိုယ်တိုင်က သူဟာ ယုံကြည်ထိုက်သူမဟုတ်ဘူး ဆိုတာကို ပြသပြီးသားပါ။ တရုတ်အစိုးရအနေနဲ့ ဒါကို မြင်အောင်ကြည့်ရမှာပါ။ ဒါပေမဲ့ ဘာကြောင့် တရုတ်က စစ်ကောင်စီ အပြည့်အဝ ထောက်ခံတာမျိုးကို မတွေ့ရတာလဲလို့ မေးလာရင်တော့ တရုတ်ကိုယ်တိုင်က China’s gain, Myanmar's loss ကစားပွဲမှာ စစ်ကောင်စီကို ကြိုးကိုင်ချယ်လှယ်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့အတွက် ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်ဟာ စစ်ကောင်စီအတွက် တည်မြဲတဲ့ မဟာမိတ်တယောက်တော့ မဟုတ်ပါဘူး။”

မေး။ ကျမ နောက်ထပ်မေးချင်တဲ့ မေးခွန်းကတော့ ဗဟိုဘဏ်မှာ ရှိခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ ၆ ဒသမ ၈ ဘီလီယံ ပမာဏရှိတဲ့ အရန်ငွေကြေးကိစ္စပါ။ အများစုကတော့ စင်ကာပူဘဏ်တွေမှာ ရှိတယ်လို့ သိထားတယ်။ အဲဒီငွေတွေကို စစ်ကောင်စီက လက်လှမ်းမီပြီး အသုံးချသွားနိုင်တဲ့ အနေအထား ရှိပါသလား။

ဖြေ။ “သူတို့ လက်လှမ်းမီနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခက်အခဲတွေတော့ အများကြီးရှိပါတယ်။ ဒီအရန်ငွေကြေးကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တွေးတောတဲ့အခါတိုင်း ဒီအချက်ကို မမေ့ဖို့လိုပါတယ်။ ဒီနေ့ခေတ်က အရင်ကခေတ်လို မဟုတ်တော့ပါဘူး။ ဒီငွေကြေးတွေဆိုတာကလည်း ဟိုတုန်းကလို အထပ်လိုက် လက်ဆုပ်လက်ကိုင်ပြလို့ ရတာမျိုးတွေ မဟုတ်ပါဘူး။ ရွှေလိုလည်း မဟုတ်ပါဘူး။ ရွှေလို၊ ငွေစက္ကူလိုဆိုရင်တော့ နည်းနည်းများများ ကိုင်ပြလို့ရပါတယ်။”

“ဒါပေမဲ့ အများစုကတော့ နိုင်ငံတကာဘဏ်ရဲ့ Balance Sheet ထဲမှာ ကိန်းဂဏန်းတွေ အနေနဲ့ပဲ ရှိနေတာပါ။ ဆိုတော့ စစ်ကောင်စီ စဉ်းစားသလို ဒီငွေတွေကို လက်လှမ်းမီဖို့ အသုံးချခွင့် ရဖို့ဆိုတာ ထင်သလောက်တော့ မလွယ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ပြဋ္ဌာန်းသတ်မှတ်ချက်တွေ အရတော့ သူတို့နဲ့ ဆက်စပ်လို့တော့ ရပါတယ်။”

“ဒါပေမဲ့ အသုံးချခွင့်ရဖို့ဆိုတာ မလွယ်ပါဘူး။ MFTB တို့ MICB တို့ကတဆင့် ရွှေ့ပြောင်းတာက အစ ကျနော်တို့ ထင်ထားတာထက် ပိုပြီးတော့တောင် ညှိနှိုင်းမှုတွေ လုပ်ရပါတယ်။ အလွယ်လေးတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကတော့ ယေဘုယျ ဆွေးနွေးချက်ပါ။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငွေကြေးခဝါချမှုတွေကို ကျူးလွန်နေတဲ့သူတွေက နိုင်ငံတကာငွေကြေးစနစ်ကို အသုံးပြုခွင့် ရသွားမယ် ဆိုရင်တော့ ဒါက အတော်လေး အန္တရာယ်များပါတယ်။ စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ နိုင်ငံတကာဘဏ်စနစ်တွေကို အသုံးချခွင့်မရဖို့၊ ပြောရရင် အရန်ငွေကြေးကအစပေါ့၊ လက်လှမ်းမမီအောင် တားဆီးထိန်းချုပ်နိုင်မှ အကျိုးရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။”

မေး။ ဟိုတုန်းက အန်အယ်လ်ဒီက ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး Reform လုပ်တယ်။ အခု NUG က တော်လှန်ရေး (Revolution) လုပ်တယ်။ ဆိုတော့ အခြေအနေက အတော်လေးပြောင်းသွားပြီ။ နောက်ဆုံးအနေနဲ့ ဒီနေ့လုပ်နေတဲ့ ဒီမိုကရေစီရေးအတွက် တော်လှန်ရေးနည်းနဲ့ တိုက်ပွဲဝင်တဲ့ အပေါ် မှာဘယ်လိုအမြင်ရှိပါသလဲ။

ဖြေ။ “ကျနော့်အနေနဲ့ တော်တော်လေး လေးစားမိပါတယ်။ ထောင်ထဲမှာနေတုန်းကတော့ အပြင်မှာ ဘာတွေဖြစ်နေလဲ ဆိုတာကို ကျနော်သိပ်မသိပါဘူး။ ဟိုက ဒီက တစွန်းတစ ကြားရတာမျိုးပဲ ရှိပါတယ်။ ကျနော် ထောင်ကလွတ်လာပြီးကတည်းက လူတချို့နဲ့ တွေ့ရတယ်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရရဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ အဝန်းအဝိုင်းက လူတွေနဲ့ ဆုံရတော့ ဒီလိုစိတ်မျိုး ဖြစ်မိပါတယ်။ သူတို့ ဘယ်လောက်ရဲရင့်သလဲ၊ ဘယ်လောက် တီထွင်ကြံဆနိုင်လဲ ဆိုတာကို သိမြင်ခွင့်ရခဲ့တယ်။ တချို့အလုပ်မဖြစ်တာတွေ ရှိသလို တချို့လုပ်ဆောင်ချက်တွေကတော့ အသီးအပွင့်တွေ မြင်ရတယ်။ အဲဒီသတ္တိမျိုး၊ အဲဒီလို ရဲဝံ့မှုမျိုးကို ကျနော် ချီးကျူးဂုဏ်ပြုတယ်။ လက်ခုပ်ဩဘာပေးပါတယ်။”

“ကျနော်နဲ့ အပြန်အလှန် လက်တွဲလုပ်ဆောင်နေတဲ့သူ အများစုက တော်တော်လေး ငယ်ကြပါသေးတယ်။ အသက်ကြီးတာ ပြဿနာလို့ ပြောတာမဟုတ်ပါဘူး။ ကျနော်ကိုယ်တိုင်က လူကြီးတယောက် ဖြစ်နေပါပြီ။ ဒါပေမဲ့ ကျနော် သူတို့တွေကို အထင်ကြီး လေးစားတယ်။ တချို့လူတွေက ကျနော်မသိခဲ့၊ မတွေ့ခဲ့ဘူးတဲ့သူတွေပါ။ ဒါပေမဲ့ လုံးဝကို လေးစားဖို့ကောင်းတာက သူတို့ဟာ ခက်ခဲတဲ့လမ်းကို လျှောက်နေကြရတယ်။ တခါတခါ ကျနော်တွေးတယ်။ ကမ္ဘာကြီးက သူတို့လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို အသိအမှတ်ပြုသင့်တယ်၊ တခုခု ရောင်ပြန်ဟပ်သင့်တယ်လို့ ထင်တယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ မြန်မာအတိုက်အခံတွေဟာ ရုရှားကိုတိုက်နေတဲ့ ယူကရိန်းတွေလို နိုင်ငံတကာရဲ့ အားပေးထောက်ခံမှုကို မရကြဘူး။”

“သူတို့ဟာ သူတို့လမ်းကို သူတို့ဖောက်ရတယ်၊ သူတို့ဘာသာ သူတို့ အားလုံးလုပ်ယူနေရတယ်။ တချို့က ဘာမှ ရတောင်မရကြပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ စွန့်လွှတ်ထားရတာတွေတော့ အများကြီးပဲ။ ဒီလိုတွေ့ရတာ ကျနော့်အတွက်တော့ တကယ့်ကို လေးစားထိုက်သူတွေလို့ မြင်တာပါပဲ။ စည်းလုံးမှုလည်း ရှိကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် NUG အပါအဝင်ပေါ့၊ ဒီတော်လှန်ရေးအတွက် တော်တော်လေး လုပ်ဆောင်နိုင်ကြပါတယ်။ အခက်အခဲတွေတော့ ရှိပါသေးတယ်။ ဒါ ပြဿနာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒီမိုကရေစီဆိုတာ ဒါပါပဲ။ အချိန်တိုင်းမှာ မတူညီမှုတွေ၊ ကွဲပြားမှုတွေ ရှိနိုင်တယ်။ ဒီမတူညီမှုတွေကြားထဲမှာ ရှင်သန်ရတာပါ။ မတူညီမှုတွေကြားထဲမှာ စည်းလုံး ညီညွတ်ရခြင်းကို တည်ဆောက်နိုင်တာနဲ့ တည်ဆောက်ရခြင်းရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကိုက အထင်ကြီး လေးစားစရာလို့ မြင်ပါတယ်။”

“ကျနော့်အနေနဲ့တော့ သူတို့ရဲ့ စွမ်းဆောင်နိုင်မှုအပေါ်မှာ လေးစားဂုဏ်ယူပါတယ်။ ကျနော် ထောင်ထဲက ထွက်လာပြီးကတည်းက တွေ့ရတဲ့လူတွေ အားလုံးလိုလိုပါပဲ ဆိုပါတော့။ တချို့က အပြင်ကို ထွက်လာနိုင်ခဲ့ပေမဲ့ တချို့က အထဲမှာပဲ ကျန်ခဲ့ကြတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီတော်လှန်ရေးမှာ မြန်မာတွေရဲ့ တိမ်မြုပ်နေတဲ့ စွမ်းရည် စွမ်းအားတွေကို မြင်တွေ့ခွင့် ရပါတယ်။ လေးစားအားကျစရာ ကောင်းတယ်လို့လည်း မြင်ပါတယ်။”

မေး။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်ရှင့်။ ကျမတို့နိုင်ငံအတွက် မဆုတ်မနစ် ကြိုးပမ်းပေးနေမှု အတွက်လည်း အထူးကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

ဖြေ။ “ကျနော်လည်း အထူးကျေးဇူးတင်ပါတယ်။”

(အင်တာဗျူးပထမပိုင်း- ဖတ်ရှုရန် လင့်ခ် - “ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ စိတ်ဓာတ်အရရော၊ ပညာအရရော၊ ကိုယ်ကျင့်တရားအရရော ဘယ်တော့မှ ပြိုလဲပျက်စီးသွားမယ့်သူမျိုး မဟုတ်ဘူး” - ရှောင်တာနယ်)