“ပုဂံေဒသကို UNESCO လႊမ္းမိုးတာ မႀကိဳက္ဘူး” ဆိုတဲ့ စကားတခြန္း ျပည္သူ႔အစိုးရလို႔ ဟစ္ေႂကြးထားတဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အစိုးရလက္ထက္မွာ ထြက္ေပၚလို႔ လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစကားဟာ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ အၿမဲတေစ သံုးစြဲေနတဲ့ စကားလုံးမ်ိဳး ျဖစ္ေပမယ့္ ဒီမုိကေရစီအစိုးရလက္ထက္မွာ ေျပာဆိုလိုက္တာကေတာ့ အားလံုး အံ့ၾသခဲ့ရပါတယ္။ မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွးေဟာင္းသုေတသနအသင္းတို႔ ဧၿပီ ၁၁ ရက္က တိုင္းအစိုးရအဖြဲ႔႐ံုးမွာ ေတြ႔ဆံုခဲ့စဥ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္က ေျပာဆိုခဲ့တာပါ။ အဲဒီလို ေျပာဆိုခ်က္အေပၚ အသင္း တာဝန္ရွိသူေတြကေတာ့ ေျပာစရာစကား မရွိေတာ့တဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ “ပုဂံက ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္စာရင္း ဝင္သြားလို႔ရွိရင္ UNESCO ရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းေတြနဲ႔အညီ လုပ္ရတယ္။ အေမြအႏွစ္စာရင္းဝင္ရင္ UNESCO က ျခယ္လွယ္မယ္လို႔ သူ ထင္ေနပံုရတယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ ေရွးေဟာင္းကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာမွသိပံုမရဘူး” လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွးေဟာင္းသုေတသနအသင္း အတြင္းေရးမႉး ဦးသူရေအာင္က ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးဆံုးေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ ကမာၻေက်ာ္ ပုဂံၿမိဳ႕ကို ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ စာရင္းဝင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အဆိုျပဳစာတမ္းကို ျမန္မာအစိုးရက ယူနက္စကိုကို အခုႏွစ္အေစာပိုင္းက တင္သြင္းလိုက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္စာရင္းဝင္ႏိုင္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြက အရင္ သမၼတေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္ကတည္းက စခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အခုအစိုးရက အဆံုးသတ္ ေဆာင္ရြက္ေပးတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္စာရင္း တင္သြင္းလိုက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း သက္ဆိုင္တဲ့ မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ သာသနာေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီးဌာနတို႔က ႏိုင္ငံနဲ႔ လူမ်ိဳး ကိုယ္စားျပဳၿပီး ပုဂံေဒသ စီမံခန္႔ခြဲမႈကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ပါမယ္ဆိုတာ အလိုအေလ်ာက္ ကတိျပဳၿပီးသလို ျဖစ္သြားတာပါ။ ဒါ့အျပင္ အစိုးရက ေပးပို႔လိုက္တဲ့ အဆိုျပဳစာတမ္းမွာ ပုဂံေဒသ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ပုဂံေဒသ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ေတြကို မထိခိုက္ေစရဘူး ဆိုတာလည္း ေရးသားထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ပုဂံေဒသအေပၚ အုပ္ခ်ပ္ေရးအာဏာပိုင္ေတြ စီမံခန္႔ခြဲေနတဲ့ အပိုင္းကေတာ့ စစ္အစိုးရ၊ သမၼတေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္အစိုးရနဲ႔ အတိုက္အခံကေန အစိုးရျဖစ္လာတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရ သံုးဆက္လံုးမွာေတာ့ သိသာတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈမ်ိဳး ျဖစ္မလာေသးပါဘူး။ အစိုးရက စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္ေနလား ပုဂံေဒသမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြထဲကမွ ဟိုတယ္ျပႆနာက အႀကီးဆံုးျဖစ္ေနပါတယ္။ စစ္အစိုးရလက္ထက္ကတည္းက မၿပီးျပတ္ခဲ့တဲ့ ဟိုတယ္အသစ္ တည္ေဆာက္မယ့္ ျပႆနာေတြ၊ တိုးခ်ဲ႔ေဆာက္လုပ္မယ့္ ျပႆနာေတြဟာ အခု အရပ္သားအစိုးရလက္ထက္မွာ ပိုဆိုးလာခဲ့ပါတယ္။ အရင္အစိုးရလက္ထက္မွာ အေမြအႏွစ္ဇုုန္ထဲ ပါဝင္ေနလိုု႔ ရပ္ဆိုင္းခဲ့တဲ့ ဟိုတယ္ ၂၅ လံုးဟာ အခုအစုိးရလက္ထက္မွာေတာ့ ေဆာက္လုပ္ခြင့္္ မီးစိမ္းျပခံလိုက္ရၿပီး တျခားအသစ္ေသာ ဟိုတယ္ေတြကိုလည္း ေဆာက္လုပ္ခြင့္ေတြ ခ်ေပးလ်က္ ရွိေနတာဟာ ေဒသခံေတြနဲ႔ ပညာရွင္ေတြအတြက္ ေဝဖန္စရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ယူနက္စကိုကို ကမာၻ႔ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္စာရင္း ဝင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အဆိုျပဳမူၾကမ္း ေရးသားရာမွာ ဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ေရွးေဟာင္းသုေတသန၊ အမ်ိဳးသားျပတိုုက္ႏွင့္ စာၾကည့္တိုုက္ဦးစီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးစန္းဝင္းကေတာ့ အခုျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြက ဥပေဒအရ မမွန္ေပမယ့္လည္း သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ တမင္မွားယြင္းမႈေတြ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ “အခုအစိုးရလက္ထက္မွာ ကိုင္တြယ္ေနရတဲ့ ဟိုတယ္ကိစၥေတြဟာ အခုအစိုးရလက္ထက္ကဟာေတြ မဟုတ္ဘူး။ အရင္အစိုးရ (စစ္အစိုးရလက္ထက္) ကတည္းက ျဖစ္လာတာ။ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္ထိ မၿပီးျပတ္ခဲ့ဘူး။ အခုအစိုးရလက္ထက္မွာ အဲဒါေတြကတဖက္၊ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္အတြက္က တဖက္၊ ေဒသဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ေပါင္းၿပီး ၿပီးျပတ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ ဥပေဒအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈထိန္းသိမ္းေရး အေနအထားအရေသာ္လည္းေကာင္း မမွန္တဲ့၊ ဆန္႔က်င္တဲ့ အေျခအေနေတြ ျဖစ္ကုန္တာ။ တမင္သက္သက္ အမွားလို႔ေတာ့ မေျပာလိုဘူး” လို႔ ဦးစန္းဝင္းက ဆုိပါတယ္။ ဟိုတယ္တည္ေဆာက္မယ့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ ပုဂံေဒသ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ စာရင္းဝင္ဖို႔ ကိစၥထက္ သူတို႔ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို ေရွ႕တန္းတင္ေနၾကတဲ့အတြက္ ေဒသခံေတြနဲ႔ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ ကန္႔ကြက္မႈေတြကို ရင္ဆိုင္ေနၾကရပါတယ္။ အခုလအတြင္းမွာပဲဲ ျမတ္မင္းကုမၸဏီရဲ႕ အခန္း ၃၄၈ ခန္းပါဝင္တဲ့ ဟိုတယ္တည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္းႀကီးဟာ အာဏာပိုင္ေတြၾကားက စီမံခန္႔ခြဲမႈ လြဲေခ်ာ္မႈေတြေၾကာင့္ ေဆာက္လုပ္ေနရာကေန ရပ္ဆိုင္းလိုက္ရပါတယ္။ ေျမ ၂၄ ဒသမ ၂၅ ဧကမွာ ေဆာက္လုပ္မယ့္ ႏိုဗိုတယ္ပုဂံစီမံကိန္းႀကီးဟာ မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ “လုပ္ထံုးလုပ္နည္းနဲ႕ ညီညြတ္ပါက ကန္႔ကြက္ရန္ မရွိ” ဆိုတဲ့ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ ေညာင္ဦးခ႐ိုင္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနရဲ႕ တခန္းလၽွင္ ေငြက်ပ္ ငါးေသာင္းက်ပ္ႏႈန္းနဲ႔ အခန္းအားလံုးအတြက္ စုစုေပါင္း ေငြက်ပ္ ၁၇၄ သိန္းကို ပုဂံေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အလႉေငြအျဖစ္ ေပးသြင္းဖို႔ ေတာင္းခံခ်က္ေတြေၾကာင့္ ကုမၸဏီဘက္က စီမံကိန္းလုပ္ငန္းကို စတင္ခဲ့တာလုိ႔ သိရပါတယ္။ “ကိုယ္တို႔အေနနဲ႔က ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြ အကုန္ရွိထားၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ စလုပ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ က်ၿပီးသားပါ။ မႏၲေလးတိုင္း အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ လုပ္တာျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ျမတ္မင္းကုမၸဏီဟိုတယ္ တည္ေဆာက္ေရးက တာဝန္ရွိသူ ဦးရဲထြန္းရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ကို မတ္ ၂၅ ရက္ထုတ္ The Voice သတင္းစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရွးေဟာင္းသုေတသနနဲ႔ အမ်ိဳးသားျပတိုက္ဦးစီးဌာန (ပုဂံ) ကေတာ့ ဟိုတယ္ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း ဆက္မလုပ္ဖို႔ မတ္ ၂၄ ရက္အထိ ကုမၸဏီကို သံုးႀကိမ္တိုင္ စာနဲ႔ အေၾကာင္းၾကားခဲ့ၿပီး မလိုက္နာရင္ တရားစြဲမယ္ဆိုတဲ့အထိ သတိေပးစာ ေပးပို႔ထားတယ္လို႔ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအာင္ေအာင္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။ “ျမတ္မင္းကုမၸဏီကို တားရတာက အဲဒီေျမေနရာဟာ ၿမိဳ႕ေျမနဲ႔ ရြာေျမထဲမွာ မပါဘူး။ ယာယီအေဆာက္အအံုပဲ ေဆာက္လို႔ရတဲ့ ႐ႈခင္းေနရာထဲကို ေရာက္ေနတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ပါ” လို႔ သူက ရွင္းျပပါတယ္။ ယူနက္စကိုကို တင္ခဲ့တဲ့ အဆိုျပဳလႊာမွာ မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ေရွးေဟာင္းနယ္နိမိတ္ကို အသစ္ျပန္ဆြဲခဲ့တာလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ အဲဒီနယ္နိမိတ္အသစ္အရ ေရွးေဟာင္းဇုန္မွာ ၿမိဳ႕ေျမ၊ ရြာေျမနဲ႔ ၿမိဳ႕မဟုတ္ ရြာမဟုတ္တဲ့ လြတ္လပ္ေျမဆိုၿပီး ေျမအမ်ိဳးအစား သံုးမ်ိဳး ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ ျမတ္မင္းကုမၸဏီ ေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ ေျမေနရာဟာ အလြယ္တကူ ၿဖိဳဖ်က္လို႔ မလြယ္ကူမယ့္ အေဆာက္အအံုေတြ ေဆာက္လုပ္ခြင့္မရွိတဲ့ လြတ္လပ္ေျမအမ်ိဳးအစားမွာ ပါဝင္ေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ စီမံကိန္းကို ရပ္ဆိုင္းလိုက္ရေပမယ့္ ပုဂံေဒသ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအလႉေငြအျဖစ္ ေညာင္ဦးခ႐ိုင္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနကို ေပးသြင္းထားတဲ့ ေငြေၾကးေတြ ဘယ္လိုဆက္ျဖစ္မယ္ ဆိုတာကေတာ့ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားထားျခင္း မရွိေသးပါဘူး။ ပုဂံေဒသမွာ ဟိုတယ္အသစ္ ေဆာက္လုပ္တဲ့ ကိစၥေတြတင္မကဘဲ ရွိၿပီးသား ဟိုတယ္ေတြက တိုးခ်ဲ႔ေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ စစ္အစိုးရ လက္ထက္ကတည္းက ဖြင့္လွစ္ခဲ့တဲ့ ဟိုတယ္အမ်ားစုဟာ ဘုရားေတြနဲ႔ အလြန္နီးကပ္ တည္ရွိေနတဲ့အတြက္ အဲဒီဟိုတယ္ေတြကို ေရႊ႕ေျပာင္းဖို႔အထိ သာသနာေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီးဌာနက စီစဥ္ေနပါတယ္။ ယူနက္စကိုရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္အရ အေမြအႏွစ္ဧရိယာက မျဖစ္မေန ေရႊ႕ေျပာင္းေပးရမယ့္ ဟိုတယ္ ၇ လံုးအထိ ရွိေနၿပီး ဧဒင္လုပ္ငန္းစုက ေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ ဟီလ္တန္ ပုဂံဟိုတယ္လည္း ပါဝင္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရွး/သုဌာနရဲ႕ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအာင္ေအာင္ေက်ာ္ကေတာ့ ဒီဟိုတယ္ဟာ စီစဥ္ေနဆဲသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မႏၲေလးတိုုင္းေဒသႀကီးအစိုုးရအဖြဲ႔၊ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဦးစီးဌာနနဲ႔ ခ႐ိုင္အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနတို႔ဟာ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ား ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရးဥပေဒနဲ႔ ဆန္႔က်င္ကာ ပုဂံေဒသအတြင္း လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြကို အခ်ိန္မီ တားဆီးႏိုင္ျခင္း မရွိတာက အျငင္းပြားစရာေကာင္းလွၿပီး ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္စာရင္း ဝင္ေရးအတြက္လည္း စိုးရိမ္ရပါတယ္။ ဂူေျပာက္ႀကီးဘုရားနဲ႔ အလြန္နီးကပ္စြာ တည္ရွိေနတဲ့ Royal House Hotel ဟာ ဘုရားအုတ္တံတိုင္းအနီးမွာ တိုးခ်ဲ႔အေဆာက္အအံုတခုကို ဧၿပီ ၆ ရက္အထိ ေဆာက္လုပ္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီေဆာက္လုပ္မႈဟာ အေမြအႏွစ္စာရင္းဝင္ေရးအတြက္ အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေရွးေဟာင္းသုေတသန၊ အမ်ိဳးသားျပတိုက္နဲ႔ စာၾကည့္တိုက္ဦးစီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးစန္းဝင္းက ေဝဖန္ပါတယ္။ “ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရမယ္ဆိုရင္ တခ်ဳိ႕ဟာေတြက်ေတာ့ ေဒသအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ေရွး/သုက တားမႏိုင္ ဆီးမႏိုင္ အတန္းအစားမ်ိဳးနဲ႔ ပုဂံေဒသ အာဏာပိုင္ေလာက္၊ ပုဂံေဒသ ေရွးေဟာင္းေလာက္ကို ဂ႐ုမစိုက္ဘဲ လုပ္ရဲတဲ့ လုပ္ႏိုင္တဲ့လူေတြလည္း ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ဟာေတြက အရင္တုန္းက အခြင့္အေရး ရခဲ့ၾကတယ္။ စီမံခန္႔ခြဲေရးနဲ႔ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ေနတဲ့သူေတြကလည္း ဒါေတြကို ေစာင့္ၾကည့္တားဆီးထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ တာဝန္ရွိသလို စီးပြားေရးသမားေတြကလည္း လက္ရွိႏိုင္ငံေတာ္က လုပ္ေနတဲ့ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ စာရင္းဝင္ေရး စီမံခ်က္ကို မ်က္ျခည္မျပတ္ၾကည့္ၿပီး ဒီဟာကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တဲ့ အလုပ္ေတြကို လတ္တေလာမွာ မလုပ္သင့္ဘူး” လို႔ ေျပာပါတယ္။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အစိုးရလက္ထက္မွာ ဟိုတယ္ျပႆနာေတြတင္မကဘဲ လူလုပ္ကုန္းလို႔ေခၚတဲ့ ေနဝင္ ေနထြက္ ဆည္းဆာၾကည့္ဖို႔ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ ကုန္းေတြရဲ႕ ျပႆနာဟာလည္း မေသးပါဘူး။ အဲဒီကုန္းေတြဟာ ၂၀၁၆ ေခ်ာက္ၿမိဳ႕ ငလ်င္လႈပ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဘုရားေတြအေပၚ လူေတြ မတက္သင့္ေတာ့တဲ့အေၾကာင္း ေျပာရာမွ ေပၚေပါက္လာခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ UNESCO က တာဝန္ရွိသူတဦးကေတာ့ ပုဂံေရွးေဟာင္းနယ္ေျမမွာ သဘာဝမဟုတ္တဲ့ အရာေတြ ေပၚေပါက္လာတာဟာ သမိုင္းအတြက္လည္း ေျပာစရာ ျဖစ္လာႏိုင္သလို ေရွးေဟာင္းနယ္ေျမနဲ႔ အပ္စပ္တဲ့အရာမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ဘူးလို႔ ေဝဖန္ေျပာဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လူလုပ္ကုန္းေတြဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေျပာၾကားခ်က္အေပၚ နားလည္မႈလြဲၿပီး ေဆာက္လုပ္ခဲ့တာ ျဖစ္သလို ပုဂံေဒသက ဘုရားေတြအေပၚ လူေပးမတက္ျခင္းက ဘုရားေတြ ေရရွည္တည္တံ့ ခိုင္ၿမဲဖို႔အတြက္ ထိန္းသိမ္းရာ မေရာက္ဘဲ ပိုမိုပ်က္စီးေစတယ္လို႔လည္း ပညာရွင္ေတြရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္အရ သိရပါတယ္။ ေရွးေဟာင္းသုေတသန၊ အမ်ိဳးသားျပတိုုက္ႏွင့္ စာၾကည့္တိုက္ဦးစီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးစန္းဝင္းက လူလုပ္ကုန္းေတြ ေပၚလာျခင္းက ေရွးေဟာင္းတန္ဖိုးကို ေလ်ာ့က်သြားေစႏိုင္သလို ေငြကုန္ရက်ိဳးနပ္သည္အထိ ေအာင္ျမင္မႈ မရွိဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ “အားလံုးမတက္ရလို႔ ပိတ္မယ့္အစား ဘယ္ဟာေတြကေတာ့ တက္တဲ့အခါ အႏၲရာယ္မရွိႏုိင္၊ အေမြအႏွစ္ကိုလည္း ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈ မရွိႏုိင္၊ ခရီးသြားေတြလည္း သဘာဝအလွနဲ႔ ေနဝင္ ေနထြက္ကို ၾကည့္႐ႈခံစားေစ၊ ကိုယ့္ေဒသခံေတြလည္းပဲ အဲဒီေနရာမွာ ေဈးေလး ဘာေလးလည္း ေရာင္းေပါ့။ အဲဒီလို ျဖစ္ႏိုင္တာမ်ိဳးကို စဥ္းစားသင့္တယ္” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အလိုေတာ္ျပည့္ဘုရား အေရွ႕ဘက္မုခ္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္နဲ႔ အေနာ္ရထာ လမ္းမႀကီးေဘးမွာ မလိုအပ္ဘဲ ငါးလံုးတြဲ အမ်ားသံုးအိမ္သာ ေဆာက္လုပ္ေနတာကိုလည္း ဧၿပီ ၈ ရက္အထိ ေတြ႔ေနရၿပီး ေဒသခံေတြနဲ႔ ပညာရွင္ေတြကေတာ့ ေဝဖန္ ေျပာဆိုေနၾကပါတယ္။ “မူနဲ႔ ေစတနာေလးေတာ့ ထားသင့္တယ္။ အဲဒီမူက ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္အေပၚ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းလိုတဲ့ စိတ္ေစတနာေပၚ မူတည္တယ္။ အဲဲဒီေစတနာသည္ ေဒသကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးေသာစိတ္၊ ယဥ္ေက်းမႈကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးေသာစိတ္၊ အမ်ိဳးဂုဏ္ ဇာတိဂုဏ္ကို ထိန္းသိမ္းလိုတဲ့စိတ္အေပၚ မူတည္တယ္။ အခုလူေတြမွာ အဲဒီစိတ္ဓာတ္ မရွိဘူး။ အလကားလူေတြ။ ဘာလုပ္ရမလဲ ေမၽွာ္လင့္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ခ႐ိုင္ကခိုင္းလိုက္ေတာ့ ငါတို႔ေတာ့ အလုပ္ရၿပီဆိုၿပီး ထလုပ္တဲ့သေဘာ။ ဘယ္ေလာက္ သပ္ရပ္တာလုပ္လုပ္ အနံ႔ဆိုတာ ရွိတယ္။ အသိဉာဏ္ရွိတဲ့ ဦးေႏွာက္ရွိရင္ စဥ္းစားသင့္တယ္” လို႔ ဦးစန္းဝင္းက ေျပာပါတယ္။ ေရွးေဟာင္းသုေတသနနဲ႔ အမ်ိဳးသားျပတိုုက္ဦးစီးဌာန (ပုုဂံ) မွ တာဝန္ရွိသူရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္အရ မင္းနန္သူေက်းရြာမွာ ေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ လူလုပ္ကုန္း ၿပီးစီးသြားပါကလည္း ကုန္းအသစ္ေတြ ဆက္လက္တူးေဖာ္ ေဆာက္လုပ္သြားဖိုု႔ လ်ာထားေသးတယ္လိုု႔လည္း သိရပါတယ္။ “ဆက္လုုပ္ဖိုု႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္လိုု႔ အၾကမ္းဖ်င္းကေတာ့ သိထားပါတယ္။ သိုု႔ေသာ္လည္း ဆက္လုုပ္ဖိုု႔ကေတာ့ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ကာလ ျဖစ္ေနတယ္။ အေမြအႏွစ္စာရင္း ဝင္ေရာက္ေရးက အရမ္း Sensitive ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဆက္လက္ၿပီး မေဆာင္ရြက္ေသးဖိုု႔ကိုုလည္း ညိႇႏိႈင္းထားပါတယ္” လိုု႔ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအာင္ေအာင္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္စာရင္းမဝင္ရင္ ဘယ္သူတာဝန္ခံမလဲ၊ အစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြဟာ အေမြအႏွစ္စာရင္းဝင္ႏုိင္ဖို႔ အင္မတန္ပင္ ခက္ခဲႏိုင္သလို မွားယြင္းတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို အဆက္မျပတ္ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းေၾကာင့္လည္း အေမြအႏွစ္စာရင္း မဝင္မွာကို အားလံုးက စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ “ျပည္သူ႔အစိုးရဆိုတာ ျပည္သူ႔စကား နားေထာင္ရမယ္။ အခုအစိုးရက UNESCO ကို တင္သြင္းထားတဲ့ အဆိုျပဳလႊာပါ စီမံခန္႔ခြဲမႈအခ်က္ေတြကို ေဖာက္ဖ်က္ေနတယ္။ တကယ္လို႔ မဝင္ခဲ့ရင္ ႏုိုင္ငံရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ ဘယ္သူတာဝန္ယူမွာလဲ။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္လား၊ သာသနာေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီးလား၊ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္လား ဆိုတာ ေမးခ်င္ပါတယ္” လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွးေဟာင္းသုေတသနအသင္းက အတြင္းေရးမႉး ဦးသူရေအာင္က ေျပာပါတယ္။ ယူနက္စကိုကို ကမာၻ႔ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ စာရင္းဝင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အဆိုျပဳမူၾကမ္း ေရးသားရာမွာ ဥကၠ႒အျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ဦးစန္းဝင္းကလည္း အဆိုျပဳလႊာ တင္ထားဆဲကာလမွာ ေဒသနဲ႔မေလ်ာ္ညီတဲ့ အေဆာက္အအံုေတြ ေဆာက္တာကို ရပ္ထားသင့္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစီမံခန္႔ခြဲမႈ တာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ ဆင္ျခင္ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ အႀကံျပဳပါတယ္။ “ေဒသနဲ႔မေလ်ာ္ညီတဲ့ အေဆာက္အအံုေတြ ေဆာက္လုပ္ေနတာ ေတြ႔သြားရင္ ဘယ္လိုမွ မရႏိုင္ေတာ့ဘူး။ လာစစ္တဲ့ ပညာရွင္အဖြဲ႔က သူတို႔အျမင္နဲ႔ သူတို႔ဘာသာ ေရးလိုက္မွာ၊ အဲဒီလိုေရးလိုက္ရင္ ညီလာခံမွာ ျမန္မာဘက္က ေျဖရွင္းဖို႔ မလြယ္ေတာ့ဘူး။ ကမာၻေက်ာ္တဲ့ပုဂံက ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္စာရင္း မဝင္ခဲ့ရင္ေတာ့ ေၾကကြဲစရာေကာင္းတာေပါ့။ အထူးသျဖင့္ ေဒသခံေတြအတြက္ ပိုၿပီးေတာ့ ေၾကကြဲစရာေကာင္းတာေပါ့။ စာရင္းဝင္ရင္ ပထမဦးဆံုး ခံစားရမွာက ေဒသခံေတြ၊ ၿပီးမွ ႏိုင္ငံေတာ္ပါ” လို႔ ဦးစန္းဝင္းက ေျပာပါတယ္။ ပုဂံေရွးေဟာင္းေဒသကို ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္စာရင္းအျဖစ္ သတ္မွတ္သင့္၊ မသင့္ကို ၂၀၁၉ ဇြန္လမွာလုပ္မယ့္ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ေကာ္မတီ ညီလာခံမွာ ဆံုးျဖတ္သြားမွာျဖစ္ၿပီး စစ္ေဆးမယ့္အဖြဲ႔ေတြလည္း အခုႏွစ္အတြင္း လာေရာက္ဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ ရဲမြန္