ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၆ ရက္ေန႔ စေနညတိုက္ရိုက္ေလလိႈင္းအစီအစဥ္အတြက္ ဗြီအိုေအျမန္မာပိုင္း အစီအစဥ္က က်ေနာ့္ကို ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးသူ တေယာက္အျဖစ္ ၀င္ေရာက္ေဆြးေႏြးေပးရန္ ဖိတ္ၾကားပါသည္။ ေဆြးေႏြးရမည့္ ေခါင္းစဥ္မွာ “လႊတ္ေတာ္သစ္ေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ အလားအလာ”။ လႊတ္ေတာ္၏ အဓိကတာဝန္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ဥပေဒျပဳေရးႏွင့္ အစိုးရကို ထိန္းေက်ာင္းေရးကိစၥမ်ားကို မည္မ်ွ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္နည္း။ ေဆြးေႏြးသည့္ေခါင္းစဥ္ကေကာင္းပါသည္။ ယခုတေလာ အားလံုးက စိတ္ဝင္တစားရိွေန ၾကသည္မွာ NLD ၏ လႊတ္ေတာ္သစ္ႏွင့္ အစိုးရသစ္အၾကား အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းမႈသည္ ယခင္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရႏွင့္ ဦးေရႊမန္း ဦးေဆာင္သည့္ လႊတ္ေတာ္ေလာက္ အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းမႈလုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္လား ဆိုသည္ပင္။ က်ေနာ္တို႔အားေပးထားသည့္ ေဆြးေႏြးခ်ိန္မွာ နာရီဝက္သာရိွၿပီး အျခားေသာ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးသူ တစ္ေယာက္အျပင္ ျပင္ပမွာေဆြးေႏြးသူမ်ားကိုပါ အခိ်န္ေပးရေလရာ က်ေနာ္ေျပာလိုသည္မ်ားကို အားရပါးရမေျပာ လိုက္ရေခ်။ သို႔ျဖစ္ရာ က်ေနာ္ေျပာခ်င္သည္မ်ားကို စာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ား ဖတ္ရႈၿပီး ေဆြးေႏြးျငင္းခံုႏိုင္ၾကေစ ရန္ မ်ွေဝလိုက္ပါသည္။ ေဆြးေႏြးပဲြတြင္ က်ေနာ္အဓိကထားေျပာခဲ့သည္မွာ ယခင္ ပထမအႀကိမ္လႊတ္ေတာ္က အစိုးရ၏ စီမံကိန္းမ်ား ဘတ္ဂ်က္မ်ားကို ေကာင္းစြာထိန္းေက်ာင္းျခင္း ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း အစိုးရအဖဲြ႔ ဝန္ႀကီးမ်ား ဘက္က ဤသို႔ေဝ ဖန္ေထာက္ျပ၊ ေမးခြန္းမ်ားေမးျမန္းျခင္းကို က်င့္သားမရေသးသည့္ အတြက္ နားလယ္မႈမရိွခဲ့ေၾကာင္း၊ အဓိက အားျဖင့္ အစိုးရအဖဲြ႔ဝင္ ဝန္ႀကီးမ်ား- ဒုဝန္ႀကီးမ်ားမွာ ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ရမည္ဆိုသည့္ Mindset မရိွ ေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္၍ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အစိုးရအၾကား အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းမႈရိွခဲ့ေသာ္လည္းသန္႔ရွင္းေသာ အစုိးရျဖစ္ေရး ေကာင္းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈျဖစ္ေရး စသည္ရည္ရြယ္ခ်က္တို႔မွာ ေအာင္ျမင္မႈ မရရိွခဲ့ေၾကာင္း။ NLD ၏ ဒုတိယအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အစိုးရအဖဲြ႔ အေနျဖင့္မူ အေျပာင္းအလဲမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ သံႏိၷဌာန္ခ် ထားသူမ်ားျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ အတိုင္အေဖာက္ ညီညီႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရား၊ တရားစီရင္ေရး ယႏၲရားမ်ားကို တည့္မတ္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္းထိန္းေက်ာင္း ႏိုင္လိမ့္မည္ထင္ေၾကာင္းေျပာခဲ့ပါသည္။ ငါးႏွစ္တႀကိမ္က်င္းပရေသာ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္အရ  ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္လႊတ္ေတာ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္  သမၼတႏွင့္ ထိပ္ပိုင္းအစုိးရအဖဲြ႔ဝင္မ်ားကို အေျပာင္းအလဲ လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့ ေသာ္လည္း ေအာက္ေျခရိွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာ ယႏၲရားမ်ားမွာ နဂိုရိွရင္းစဲြအတိုင္း အဂတိလိုက္စားမႈ ဗလပြ၊ စြမ္းေဆာင္ရည္ ခပ္ညံ့ညံ့ျဖင့္ အေမြ ဆက္ခံၾကရမည္ျဖစ္ေပသည္။ ထိုအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရးယႏၲရားႀကီးကို ေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ လႊတ္ေတာ္သစ္ႏွင့္ အစိုးရသစ္တို႔က အျပန္အလွန္နားလယ္မႈရိွစြာ ပူူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ မွသာလ်ွင္  ရႏိုင္ေပလိမ့္မည္။ သို႔ျဖစ္ေပရာ ေနာက္လႊတ္ေတာ္သစ္တြင္လည္း ျပည္သူလူထုက ေတြ႔ၾကံဳခံစားရေသာ တရားမဲ့ျပဳက်င့္ခံရမႈ ကိစၥမ်ား၊ အက်င့္ပ်က္ခ်စားေသာဌာနဆိုင္ရာတို႔ႏွင့္ဆက္ဆံရသည့္ကိစၥမ်ား၊ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ စံခိ်န္မမီွ အရည္အေသြးမျပည့္မီသည့္ကိစၥမ်ားႏွင့္ ေငြမ်ား- တရားႏိုင္ တရားစီရင္ေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကိစၥမ်ားကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွတဆင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္း ေမးျမန္းမႈမ်ား၊ အဆိုတင္ သြင္း၍ အစိုးရကိုေဆာင္ရြက္ ရန္တိုက္တြန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုအက်ိဳးကိုကာကြယ္ေသာ ဥပေဒျပဌာန္းျခင္းမ်ား ဆက္လက္ ရိွေနဦးမည္မွာ ေသခ်ာသည္။ သို႔ေသာ္လည္းယခင္အစုိးရႏွင့္ မတူသည္မွာ ေနာက္တက္လာမည့္ အစိုးရသစ္ကို ဦးေဆာင္မည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ (လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အေတြ႔အၾကံဳလည္း ရိွထားသူျဖစ္၍) ဤသို႔ေသာ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွေထာက္ျပ ထိန္းေက်ာင္းခ်က္မ်ားသည္ မိမိတို႔ပါတီ၏ ျပည္သူကိုေပးထားခဲ့ေသာ ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ၿပီဆုိသည့္ ကတိကိုျပည့္ဝစြာ အေကာင္အထည္ေဖာနိုင္ေရး၏ အေရးႀကီးေသာ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္ သေဘာေပါက္ထားၿပီး ျဖစ္သည္။ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေစရန္ အဓိကတာဝန္ရိွေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရး မ႑ိဳင္ အစိုးရသစ္အေနျဖင့္ မုခ်အေျပာင္းအလဲမ်ားကိုလုပ္ေဆာင္မည္ ဟုယူဆပါသည္။ မၾကာေသးမီွရက္ပိုင္းအတြင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွ ဦးေရႊမန္း ဦးေဆာင္ေသာ ဥပေဒေရးရာႏွင့္ အထူးကိစၥ ရပ္မ်ားေလ့လာသံုးသပ္ေရးေကာ္မရွင္ကို ယခင္ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး အမတ္ေဟာင္းမ်ားပါဝင္ဖဲြ႔စည္းလိုက္ျခင္းက လႊတ္ ေတာ္သစ္အေနျဖင့္ အစိုးရ၏ဘတ္ဂ်က္မ်ား၊ စီမံကိန္းမ်ားကို အေလအလြင့္ မျဖစ္ေစရန္ေကာင္းစြာ ထိန္း ေက်ာင္းလိုသျဖင့္ နားလယ္တတ္ကြ်မ္းသူမ်ားကို အားကိုးသည့္ ေျခလွမ္းအျဖစ္ရႈျမင္ရပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ ယခု ေကာ္မရွင္တြင္ပါဝင္သည့္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္းမ်ားမွာ ပထမ အႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္ က ဦးသိန္းစိန္အစုိးရ၏ ဘတ္ဂ်က္ႏွင့္ စိီမံကိန္းမ်ားကို ဂဃနဏ ေဝဖန္ဆန္းစစ္ ေထာက္ျပခဲ့ၾကသည့္ ဦးေရႊမန္းအားကိုးရေသာ လူရင္းမ်ားျဖစ္ ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသူတို႔တြင္ ပထမအႀကိမ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မျဖစ္မီွကလည္း အစိုးရဝန္ႀကီး ဌာနမ်ားတြင္ ညႊန္ၾကား ေရးမႉး၊ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္မ်ားအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဘူးသူတုိ႔ ပါဝင္ၾကသျဖင့္ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား၏ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္္ပံု၊ ဘတ္ဂ်က္ေတာင္းခံပံု အားနဲခ်က္၊ အားေကာင္းခ်က္မ်ားကို အတြင္းသိ အစင္းသိ မ်ားျဖစ္ၾကသျဖင့္ ဒုတိယအႀကိမ္လႊတ္ေတာ္ အတြက္ မ်ားစြာအသံုးတည့္ေပလိမ့္မည္။ ေနာက္တခ်က္ေျပာရန္ရိွသည္မွာ ျပည္သူလူထုႀကီးႏွင့္ ဆက္ဆံဆက္သြယ္မႈအမ်ားဆံုး အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ ေရးဦးစီးဌာနကို အေျပာင္းအလဲလုပ္ရန္ကိစၥျဖစ္သည္။ ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားသည္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခ ခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၈၈ အရ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းမ်ားအား တာဝန္ေပးေဆာင္ရြက္ေစရမည္ ဟုဆိုထားသျဖင့္၎၊ ၎ဌာန ကိုျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန ေအာက္တြင္ ဆက္လက္ထားရိွေနျခင္းသည္၎၊ ၎ဝန္ထမ္းတို႔မွာ ျပည္သူလူထု၏ မ်က္ႏွာကို ေထာက္ထားစရာမလိုဘဲ ဗ်ဴရိုကေရစီယႏၲရားတုိ႔၏ ထံုးစံအတိုင္း အထက္အရာရိွအႀကိဳက္ကို လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ရန္သာလိုသည့္ သေဘာျဖစ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၆၀ အရ တိုင္းေဒသႀကီးသို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာန အႀကီးအမႉးသည္ တုိင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖဲြ႔၏ အတြင္းေရးမႉးျဖစ္သည္ဟု ဆုထားၿပီး ၎ဌာနသည္ တုိင္းေဒသႀကီ းသို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ အစိုးရအဖဲြ႔ရံုးျဖစ္သည္ဟု ဆုိထားပါသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ၎ဌာနသည္ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနေအာက္တြင္ ရိွရန္မလိုေပ။ ဒီမုိကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို လိုလားပါသည္ဟု ေျပာေနျခင္းမွာ  အမွန္တကယ္ စိတ္ရင္း ေစတနာျဖင့္ ေျပာၾကားေနၾကသည္မွန္ပါလ်ွင္ ထိုဌာနကို ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္တြင္ မထားဘဲ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီးသို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖဲြ႔ လက္ေအာက္တြင္သာ ထားရိွေရးကို လိုလိုလားလားေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ေပသည္။ ထိုဌာန၏ အႀကီးအမႉးသည္ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္သို႔မဟုတ္တိုင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုသာ တာဝန္ခံရန္ ျဖစ္ေလသည္။ ထုိုုသုိ႔ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္  ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရန္မလိုဘဲ ဥပေဒတစ္ရပ္ ျပဌာန္းၿပီး ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ေပသည္။ ေနာက္ဆံုးလည္းျဖစ္ အေရးအႀကီးဆံုးလည္းျဖစ္သည့္ အခ်က္က ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရိွရန္ျဖစ္သည္။ ဤကိစၥမွာကား လႊတ္ေတာ္ကခ်ည္းေဆာင္ရြက္၍ ရႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပဲြမ်ားကို သြားၾကလ်ွင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔မ်ား၊ တပ္မေတာ္၊ အစုိးရ နွင့္လႊတ္ေတာ္တုိ႔ အတူလက္တဲြကာ ေဆြးေႏြး ဆံုးျဖတ္ၾကရေပလိမ့္မည္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔မ်ားက ေတာင္းဆုိလာ ဖြယ္ရိွသည့္ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို လက္နက္ကိုင္တပ္ဖဲြ႔မ်ား အသြင္ကူူးေျပာင္းေရးႏွင့္ အေပးအ ယူလုပ္ၾကရလိမ့္မည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရိွလ်ွင္၊ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္မႈလည္းမရိွ၊ တုိင္းျပည္ဖံြ႔ၿဖိဳး တုိးတက္မႈလည္း ေနာက္က်ႏိုင္သျဖင့္ ဤကိစၥ ေအာင္ျမင္ေရးမွာအေရးႀကီးသည္။ အေရးအႀကီးဆံုးအခ်က္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဖဲြ႔စည္းပံုေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးႏွင့္လည္း ဆက္စပ္ေနသျဖင့္ ေစ့စပ္ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ ျပဳလုပ္ရမည္ျဖစ္ကာ အခိ်န္မ်ားစြာ ၾကာဦးမည္ျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္မိပါသည္။ ရဲထြန္း (သီေပါ)