
မြန်မာ့ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) ၏ မကြာသေးမီက တိုက်ပွဲအောင်မြင်မှုများသည် တရုတ်နိုင်ငံပိုင် ကာကွယ်ရေးကုမ္ပဏီကြီးများနှင့် ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများ (PSCs) တို့က စစ်အုပ်စု၏ အကြမ်းဖက်မှုများကို မည်ကဲ့သို့ အားဖြည့်ထောက်ပံ့နေသည်ကို ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာ၊ တိုက်ရိုက် ထုတ်ဖော်ပြသလိုက်သည်။
ဤတွေ့ရှိချက်များသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်ယန္တရားနှင့် စီးပွားရေးအကျိုးစီးပွားများသည် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (SAC) က ပြည်သူများကို နှိပ်စက်ဖြိုခွင်းရာတွင် အသုံးပြုသည့် ယန္တရားအတွင်း မည်မျှ နက်ရှိုင်းစွာ ရောထွေးနေသည်ကို မီးမောင်းထိုးပြနေသည်။
အဓိက အချိုးအကွေ့ဖြစ်ခဲ့သည့် တိုက်ပွဲမှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၀ ရက်နေ့က မန္တလေးအခြေစိုက် ခုခံတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များက ပုသိမ်ကြီးနှင့် မတ္တရာမြို့နယ်တို့ရှိ စစ်အုပ်စုစခန်းသုံးခုကို ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့်အချိန်တွင် ဖြစ်ခဲ့သည်။
Narinjara News နှင့် Myanmar Now သတင်းဌာနတို့က အတည်ပြုခဲ့သည့် ဤစစ်ဆင်ရေးတွင် စစ်အုပ်စုတပ်သား ၁၆ ဦး (ဗိုလ်ကြီးအဆင့်တဦး အပါအဝင်) ကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပြီး ၁၅ ဦး၏ အလောင်းများကို သိမ်းဆည်းရရှိခဲ့ကာ တရုတ်လုပ် လက်နက်ခဲယမ်း အမြောက်အမြား သိမ်းဆည်းရမိခဲ့သည်။
သိမ်းဆည်းရမိသည့် ပစ္စည်းများထဲတွင် တရုတ်နိုင်ငံပိုင် China North Industries Corporation (NORINCO) တံဆိပ် အမှတ်အသားပါသည့် သေတ္တာများစွာ ပါဝင်ခဲ့သည်။
NORINCO
ဖိနှိပ်မှုအား ထောက်ပံ့ပေးနေသည့် နိုင်ငံပိုင်ကုမ္ပဏီ
NORINCO သည် တရုတ်နိုင်ငံပိုင် လက်နက်ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းစုကြီးဖြစ်ပြီး မြန်မာစစ်တပ်ကို တင့်ကားများ၊ ဟောင်ဝစ်ဇာများ၊ သံချပ်ကာယာဉ်များနှင့် ခဲယမ်းမီးကျောက်များကို ကာလကြာရှည် ထောက်ပံ့ပေးနေခဲ့သည်။
၎င်းတို့၏ စစ်ပစ္စည်းများကို မြေပြင်တိုက်ခိုက်မှုများ၊ လေတပ်စခန်းများတွင် အသုံးပြုမှုများနှင့် အရပ်သားပြည်သူများအား ဖြိုခွင်းရာတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ သို့သော် NORINCO ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် စစ်မြေပြင်ထောက်ပံ့မှုသက်သက်ထက် ကျော်လွန်နေသည်။
ဤကုမ္ပဏီသည် မြန်မာနိုင်ငံ၌ ဝမ်ပေါင်မိုင်းနင်း (Wanbao Mining) မှတဆင့် လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နေပြီး စစ်တပ်၏ မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင်လီမိတက် (UMEHL) နှင့်ပူးပေါင်း၍ လက်ပံတောင်းတောင် ကြေးနီစီမံကိန်းတွင် ပူးတွဲပိုင်ဆိုင်ထားသည်။
ဤပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကြောင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီးမှုများနှင့် ဒေသခံများ၏ ဆန္ဒပြမှုများကို အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းမှုများကြောင့် နိုင်ငံတကာ၏ ပြစ်တင်ရှုတ်ချခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။
NORINCO သည် မိုးကြိုး ဆာလဖျူရစ်အက်စစ်စက်ရုံကိုလည်း ပူးတွဲစီမံခန့်ခွဲလျက်ရှိရာ ယင်းစက်ရုံသည် စစ်တပ်သုံး ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်ရာတွင် အသုံးပြုနိုင်သည့် စက်မှုဓာတုပစ္စည်းများနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိနေခြင်းကြောင့် အချိန်ကြာမြင့်စွာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။
ဤစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် SAC ၏ စစ်ပွဲစီးပွားရေးကို ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ပေးပြီး ခိုင်မာစေသည်။
NORINCO ၏ ထောက်ပံ့မှုသည် ယခင် လက်နက်ရောင်းချမှုများတွင်သာ မဟုတ်ဘဲ လက်ရှိ ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ငွေကြေးဆိုင်ရာ အသက်သွေးကြောတခုအဖြစ် ရပ်တည်နေသည်။
သေမင်းစက်ရုံ
တရုတ်တောင်ပိုင်းစက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် မြန်မာစစ်တပ် ဗုံးထုတ်လုပ်မှု
ဤစိုးရိမ်ပူပန်မှုကို ပိုမိုပြင်းထန်စေသည်မှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးအကြံပေးကောင်စီ (SAC-M) ၏ မကြာသေးမီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အစီရင်ခံစာ ဖြစ်သည်။
“သေမင်းစက်ရုံ” (Factory of Death) ဟု အမည်ပေးထားသည့် ၎င်းအစီရင်ခံစာတွင် တရုတ်တောင်ပိုင်း စက်မှုလုပ်ငန်းအုပ်စုကော်ပိုရေးရှင်း (China South Industries Group Corporation) နှင့် ၎င်း၏လက်အောက်ခံ ဟူနန်ဗန်ဂတ် (Hunan Vanguard) တို့သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လေတပ်မှအသုံးပြုသော ဗုံးများထုတ်လုပ်သည့် စက်ရုံများကို မည်ကဲ့သို့ တည်ဆောက်ရန် ကူညီခဲ့ပုံကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။
အဓိက တွေ့ရှိချက်များမှာ
• နည်းပညာအကူအညီ
ဟူနန်ဗန်ဂတ်မှ အင်ဂျင်နီယာများသည် ၂၀၁၄ မှ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်း မကွေးရှိ ကာကွယ်ရေးစက်မှုလုပ်ငန်း (DI-21) ကို ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။
• တရုတ်နိုင်ငံတွင် လေ့ကျင့်မှု
DI-21 မှ အင်ဂျင်နီယာများသည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တို့တွင် တရုတ်စက်ရုံများတွင် လေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
• အစိတ်အပိုင်းများ ဆက်လက်ထောက်ပံ့ခြင်း
China South သည် အဓိကအစိတ်အပိုင်းများနှင့် အဝေးထိန်းနည်းပညာ အကူအညီများကို ဆက်လက်ထောက်ပံ့ပေးနေသောကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံသည် စစ်ရာဇ၀တ်မှုများတွင် ပူးပေါင်းပါဝင်နေသည်။
ဤဗုံးများကို ယခုအခါ စစ်ကိုင်း၊ ကရင်၊ ကချင်နှင့် ချင်းပြည်နယ်များတလျှောက် မကြာခဏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများတွင် အသုံးပြုနေပြီး ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာရသူများ၊ အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးငယ်များ အပါအဝင် ထောင်ပေါင်းများစွာကို သတ်ဖြတ်နေသည်။
SAC-M အစီရင်ခံစာက အရပ်သားပြည်သူများသည် တရုတ်ကို “၎င်းတို့၏ ဒုက္ခပေးသူ” အဖြစ် မြင်လာကြကြောင်း ထင်ရှားစွာ ကောက်ချက်ချထားသည်။
တရုတ်၏ ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များ တိုးပွားလာမှု
တရားဝင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု
စစ်အုပ်စု၏ နိုင်ငံခြားလုံခြုံရေးအဖွဲ့အစည်းများအပေါ် မှီခိုအားထားမှုသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် SAC က ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှု ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ရာမှ တရားဝင် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။
ဒေသတွင်း ဥပဒေကုမ္ပဏီ DFDL နှင့် တိုင်ပင်၍ ရေးဆွဲခဲ့သည့် ဤဥပဒေသည် နိုင်ငံခြား ပုဂ္ဂလိက လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လည်ပတ်နိုင်ရန် တရားဝင် အခြေခံအုတ်မြစ်ကို ဖန်တီးပေးသည်။
ဤဥပဒေကို စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ ချမှတ်ခြင်းအဖြစ် ရှုမြင်နိုင်သော်လည်း လက်နက်ကိုင် တရုတ်ကုမ္ပဏီများ အပါအဝင် နိုင်ငံခြား PSC များကို တရားဝင် တလွဲအသုံးပြုခွင့်ပေးခြင်း ဖြစ်သည်။
ဥပဒေရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူများနှင့် လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက ဤဥပဒေကြောင့်
• နိုင်ငံခြား လက်နက်ကိုင် ကန်ထရိုက်တာများသည် ပဋိပက္ခဒေသများရှိ တရုတ်အခြေခံအဆောက်အအုံများကို ကာကွယ်နိုင်မည်။
• ၎င်းတို့အား “စီးပွားရေးကာကွယ်မှု” အမည်ခံကာ တရားဝင် ခုခံကာကွယ်ခွင့် ပေးထားခြင်း။
• လိုင်စင်ထုတ်ပေးခြင်း၊ ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲခြင်း သို့မဟုတ် ဒေသခံအရပ်သားများအတွက် လျော်ကြေးပေးရေး ယန္တရားများတွင် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုမရှိခြင်း။
ဤအကျိုးသက်ရောက်မှုများသည် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနေသည့် ဒေသများရှိ ပြည်သူများအတွက် ထင်ရှားသည်။
PSC များသည် လက်ရှိတွင် စစ်အုပ်စု၏ လက်နက်ကိုင် တိုးချဲ့မှုများအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေသည်။
ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ကျောက်ဖြူ အထူးစီးပွားရေးဇုန်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ဒေသအချို့ရှိ ပြည်သူများသည် စစ်အုပ်စုသာမက BRI အခြေခံအဆောက်အအုံများကို ကာကွယ်ရန် ငှားရမ်းထားသော နိုင်ငံခြားသား စစ်သားများထံမှ စောင့်ကြည့်မှု၊ သွားလာခွင့် ကန့်သတ်ခံရမှုနှင့် လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက်မှု အန္တရာယ်များကို ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။
ဤကုမ္ပဏီများကား မည်သူများနည်း။
အနည်းဆုံး တရုတ် PSC ကြီး ငါးခုသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နေသည်ဟု သိရှိရသည် သို့မဟုတ် ခိုင်မာစွာ သံသယရှိရသည်။
၁။ De Wei Security Group Ltd – အာဖရိကနှင့် အရှေ့တောင်အာရှတလျှောက် လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ပြီး နိုင်ငံပိုင် အခြေခံအဆောက်အအုံ စီမံကိန်းများနှင့် မကြာခဏ ဆက်စပ်နေသည်။
၂။ China Overseas Security Group (COSG) – ကမ္ဘာတဝန်း BRI ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို လုံခြုံစေရန် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
၃။ Hua Xin China Security – မိုင်းများနှင့် အထူးစီးပွားရေးဇုန်များတွင် တည်ငြိမ်သော ကာကွယ်ရေး ကန်ထရိုက်များအတွက် ထင်ရှားသည်။
၄။ Guan An Security Technology Co., Ltd. – နည်းပညာသုံး စောင့်ကြည့်ရေး ကွန်ရက်များနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။
၅။ Frontier Services Group (FSG) – ယခင် Blackwater စီအီးအို Erik Prince က တည်ထောင်ခဲ့ပြီး FSG သည် BRI ဒေသများရှိ ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။
PSC အများစုသည် ပိုင်ဆိုင်မှုများကို ကာကွယ်ရန်သာဟု အခိုင်အမာဆိုသော်လည်း လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက ၂၀၂၅ ဥပဒေအရ ဤကုမ္ပဏီများသည် “ကြိုတင်ကာကွယ်မှု” – စီးပွားရေးကာကွယ်မှု အမည်ခံကာ စစ်ဆင်ရေးများကို တရားဝင် ခွင့်ပြုခံရမည်ကို စိုးရိမ်ကြသည်။
ယင်းတို့၏ မဟာဗျူဟာမြောက် ပူးပေါင်းပါဝင်နေမှုနှင့် မြန်မာပြည်သူများ၏ လူ့အသက်ဆုံးရှုံးရမှု
တရုတ်၏ မဟာဗျူဟာမြောက် အကျိုးစီးပွားများကြောင့် တရုတ်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးကို လူသိရှင်ကြား တောင်းဆိုနေသော်လည်း စစ်ရေးနှင့် စီးပွားရေး အကူအညီများဖြင့် စစ်ပွဲကို အားပေးနေသည့် နှစ်ဖက်မဟာဗျူဟာကို ကျင့်သုံးနေသည်။
•စွမ်းအင်စင်္ကြံများ - ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မှ တရုတ်၏ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပဋိပက္ခအများဆုံး ဒေသများအချို့ကို ဖြတ်သန်းသွားသည်။
• စီးပွားရေး ရည်မှန်းချက်များ - တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြံ (CMEC) သည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ခါးပတ်လမ်းနှင့် လမ်းမကြီးစီမံကိန်း (BRI) တွင် အရေးပါသော ဆက်သွယ်မှုတခု ဖြစ်သည်။
• ပထဝီနိုင်ငံရေး ထိန်းညှိမှု - မြန်မာနိုင်ငံတွင် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ထိန်းသိမ်းခြင်းသည် တရုတ်နိုင်ငံအား တောင်အာရှနှင့် အရှေ့တောင်အာရှတလျှောက်တွင် ဩဇာအာဏာကို ပြသရန် ကူညီပေးသည်။
သို့သော် ဤမဟာဗျူဟာသည် ကြီးမားသော လူ့အသက်ဆုံးရှုံးမှုနှင့်အတူ လာသည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် စတင်ခဲ့သော အတင်းအကျပ် စစ်မှုထမ်းခိုင်းစေမှုကြောင့် အရပ်သား ၅,၀၀၀ ခန့်ကို လစဉ် စစ်အုပ်စု၏ တပ်သားအဖြစ် ဆွဲသွင်းနေပြီး မကြာခဏ ထောင်ဒဏ် သို့မဟုတ် သေဒဏ် ခြိမ်းခြောက်ခံရသည် (KHRG, ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လ၊ RFA, ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ)။
အမျိုးသမီးများနှင့် ဆယ်ကျော်သက်များပင် တရုတ်၏အကူအညီဖြင့် ထုတ်လုပ်ထားသည့် လက်နက်များ၊ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ ရင်ဆိုင်ရရန်နှင့် ဤလက်နက်များဖြင့် အသည်းအသန် တိုက်ခိုက်ခံနေရသည်။
NUG နှင့် ခုခံတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များ၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တောင်းဆိုမှုများ
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) သည် ဤအထောက်အထားများကို ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံတွင် တင်ပြရန်နှင့် အောက်ပါတို့အပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူရန် တောင်းဆိုလျက်ရှိသည်။
• တရုတ်နိုင်ငံပိုင် ကာကွယ်ရေးပစ္စည်း ထောက်ပံ့သူများ (NORINCO, China South Industries)
• ဝမ်ပေါင်မိုင်းနင်း (Wanbao Mining) ကဲ့သို့သော စီးပွားရေး အထောက်အကူပြုသူများ
• ၂၀၂၅ ဥပဒေအရ လည်ပတ်နေသော PSC များ
NUG သည် ခုခံတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် အရပ်ဘက် လူ့အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်း၍ နိုင်ငံတကာ၏ ဘက်မလိုက်မှု မူဝါဒသည် ဆက်လက်ရွေးချယ်ဖို့ရာ မရှိတော့ကြောင်း ငြင်းဆိုလျက်ရှိသည်။
ပူးပေါင်းပါဝင်မှုသည် အလွန်ထင်ရှားပြီး အကျိုးဆက်များလည်း အလွန်ကြီးလေးလှသည်။
နိဂုံး
ယခုပင် ဆောင်ရွက်ရန် အချိန်ကျပြီဖြစ်သည်။
တရုတ်တံဆိပ်ပါ လက်နက်များ မြန်မာ့စစ်မြေပြင်များပေါ်တွင် ပုံလာသည်နှင့်အမျှ၊ တရုတ် PSC များသည် မြန်မာ့မြေ အရေးကြီးဒေသများတွင် တိတ်ဆိတ်စွာ ဝင်ရောက် နေရာယူလာကြသည်နှင့်အမျှ နိုင်ငံတကာ၏ ဆောင်ရွက်မှုအတွက် ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် မဟာဗျူဟာမြောက် မဖြစ်မနေ လိုအပ်မှုများသည် မည်သည့်အခါမျှ ယခုအချိန်ထက် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖြစ်ခဲ့ဖူးခြင်း မရှိပေ။
ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ၊ ကုန်သွယ်ရေးကန့်သတ်မှုများနှင့် သံတမန်ရေး ဖိအားများသည် ယခုအခါ စစ်အုပ်စုကိုသာမက ၎င်းတို့၏ ရပ်တည်မှုကို အထောက်အကူပြုသော နိုင်ငံခြားအဖွဲ့အစည်းများကိုလည်း ပစ်မှတ်ထားရမည်ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာကြီးသည် တာဝန်ရှိသူတွေကို တာဝန်ခံမှုရှိလာအောင် လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီအတွက် ရုန်းကန်လှုပ်ရှားမှုသည် ပြည်တွင်း အာဏာရှင်စနစ်ကို တိုက်ဖျက်ခြင်းသက်သက် မဟုတ်ပါ။ မြန်မာပြည်သူများသည် ပြည်တွင်းအာဏာရှင်စနစ်အပြင် အမြတ်ထုတ်သူများ၊ လက်နက်ရောင်းဝယ်သူများ၊ ပထဝီနိုင်ငံရေးနှင့် အခွင့်အရေးရှာဖွေသူများ ပါဝင်သည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကွန်ရက်တခုလုံး၏ ဆိုးကျိုးများကိုပါ ခါးစည်းခံစားနေကြရပါသည်။
ဦးအင်္ဂါ
ကိုးကားချက်များ
• Narinjara News. (၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၂ ရက်) "PDF Mandalay troops seize three junta camps along with Chinese military hardware."
• Myanmar Now. (၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၂ ရက်) "Resistance forces capture large haul of Chinese-made weapons near Mandalay."
• Special Advisory Council for Myanmar (SAC-M). (၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်) Factory of Death: China's Support for the Myanmar Military's Production of Aerial Bombs. [SAC-M ဝက်ဘ်ဆိုက်နှင့် အလားတူ လူ့အခွင့်အရေး/ထောက်ခံရေး ပလက်ဖောင်းများတွင် ရရှိနိုင်ပါသည်]။
• Burma Campaign UK (၂၀၂၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၅ ရက်၊ အပ်ဒိတ်လုပ်ပြီး) "China North Industries Group Corporation (Norinco)/Wanbao Mining."
• Amnesty International (၂၀၁၁ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၅ ရက်) OPEN FOR BUSINESS? UMEHL'S SULPHURIC ACID FACTORY. (UMEHL နှင့် NORINCO တို့၏ ဆက်စပ်မှုဆိုင်ရာ နောက်ခံအချက်အလက်များကို ပေးသည်)။
• DFDL (ရက်စွဲမပါ၊ သို့သော် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ဥပဒေကို ကိုးကားသည်) "Myanmar Enacts the Private Security Service Law of 2025."
• Karen Human Rights Group (KHRG) (၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လ ၃၁ ရက်) "Forced to Harm: Impacts of the State Administration Council (SAC)'s forced recruitment and enactment of the conscription law in Southeast Burma (January 2024 – February 2025)."
• Radio Free Asia (RFA) (၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၀ ရက်) "Myanmar's forced conscription: How the junta targets young men for military service."
• National Unity Government (NUG) of Myanmar (တရားဝင် ဝက်ဘ်ဆိုက်: nugmyanmar.org) (NUG ၏ အခန်းကဏ္ဍနှင့် ကုလသမဂ္ဂတွင် ဆောင်ရွက်မှုများအတွက် ယေဘုယျ နောက်ခံအချက်အလက်များ)။