မြန်မာ့ရိုးရာနှစ်သစ်ကူး အတာသင်္ကြန်ပွဲတော်ဟာ ကမ္ဘာ့ဒြပ်မဲ့ယဥ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်စာရင်းဝင်တာကြောင့်  လက်ဆင့်ကမ်းထိန်းသိမ်းဖို့ နည်းပညာတွေကို ယူနက်စကိုကနေ ရရှိလာမယ့်အပြင် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို  အထောက်အပံ့ ဖြစ်လာစေမယ်လို့ အမွေအနှစ်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူတွေက ပြောပါတယ်။ 

ပါရာဂွေးနိုင်ငံ အာဆွန်စီယွန်မြို့မှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ယူနက်စကိုရဲ့ ၁၉ ကြိမ်မြောက် ကမ္ဘာဒြပ်မဲ့ယဥ်ကျေးမှုညီလာခံကနေ “မြန်မာ့ရိုးရာနှစ်သစ်ကူးအတာသင်္ကြန်ပွဲတော်” ကို ကမ္ဘာ့ဒြပ်မဲ့ယဥ်ကျေးမှုစာရင်း (ICH) စာရင်းဝင်အဖြစ် ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက်က တရားဝင် ထည့်သွင်း သတ်မှတ် ကြေညာလိုက်ပါတယ်။

အမွေအနှစ်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်တယောက်က “ကျမတို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာဆိုရင် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံ ၁၀၀ ကျော်နေကြတယ်။ အဲဒီတိုင်းရင်းသား၊ အဖွဲ့အစည်းတိုင်း၊ အစုအဖွဲ့ထဲမှာ ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှု စရိုက်လက္ခဏာလေးတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီ ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှု စရိုက်လက္ခဏာလေးတွေအားလုံးသည် တကယ့်ကို တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်တဲ့ ICH တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့တော့ အဲဒီအမွေနှစ်တွေကို တဦးနဲ့တဦး ပိုပြီးတော့ သိရှိနားလည်လာအောင် လုပ်ဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။ ပြီးရင် အဲ့ဒီအမွေအနှစ်တွေရဲ့ တန်ဖိုးကို နားလည်ပြီးတော့ လူမျိုးစု တဖွဲ့နဲ့တဖွဲ့ ကြားထဲမှာလည်း ပိုပြီးတော့မှ ငြိမ်းချမ်းရေးကို တည်ဆောက်နိုင်မှာ ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့  ကျမတို့မှာ များမြောင်လှစွာသော ဒြပ်မဲ့ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တွေရှိနေပေမဲ့ အခုမှ ပထမဦးဆုံး မြန်မာသင်္ကြန်ပွဲတော်က ယူနက်စကိုရဲ့ ICH စာရင်းထဲကို ပါတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ရှေ့ဆက်ပြီးတော့မှ ဆယ်၊ ရာဂဏန်းနဲ့ချီပြီး တင်နိုင်အောင် ကြိုးစားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့လိုလုပ်ခြင်းအားဖြင့် ကျမတို့ ဒြပ်မဲ့ယဉ်ကျေးမှုတွေကို နိုင်ငံတကာကလည်း သိရှိသလို ကျမတို့အချင်းချင်းကလည်း ပိုပြီးသိဖို့၊ နားလည်လာဖို့ လိုအပ်တယ်။ ပိုနားလည်မှ ပိုပြီးတာ့ တန်ဖိုးထားလာမယ်၊ တန်ဖိုးထားလာမှ ဒါတွေကို မပျောက်မပျက်အောင် လုပ်လာမှာဖြစ်တယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံက ဒြပ်မဲ့ယဥ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ၂၀၁၃ ကွန်ဗင်းရှင်းမှာ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ဗမာအပါအဝင် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတွေကြားမှာ အစဉ်အဆက် ထိန်းသိမ်း လက်ဆင့်ကမ်းခဲ့တဲ့ ဒြပ်မဲ့ယဉ်ကျေးမှုတွေကို မှတ်တမ်းတင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီနောက် သနပ်ခါးလိမ်းတဲ့ဓလေ့၊ လက်ဖက်စားတဲ့ဓလေ့၊ လွန်းရာကျော်ချိတ်တို့လို အမျိုးသားအဆင့် ဒြပ်မဲ့ယဥ်ကျေးမှုအမွေအနှစ် ၂,၀၀၀ ကျော်ကို မှတ်တမ်းပြုစုခဲ့ပြီးဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

မြန်မာတို့ရဲ့ အတာသကြန်ပွဲတော်ဟာ ပုဂံခေတ်က ဘုရားစေတီပုထိုးတော်တွေမှာ ရေးသားခဲ့ကြတဲ့ မင်စာ၊ နံရံဆေးရေးပန်းချီတို့မှာလည်း အထောက်အထားတွေရှိခဲ့ပြီး ဒီအထောက်အထားတွေက ဒီပွဲတော်ကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုပေးဖို့ အဓိက အထောက်အပံ့ပြုခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာသင်္ကြန်ပွဲတော်ဟာ ကမ္ဘာ့ဒြပ်မဲ့ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်စာရင်းဝင် ဖြစ်လာတာကို ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာဖြစ်နေပြီး လက်ရှိကာလမှာ ဆင်နွှဲနေကြတဲ့ အတာသင်္ကြန်ပွဲတော်မှာ ပယ်သင့်တဲ့ အပြုအမူနဲ့ ထိန်းသိမ်းသင့်တဲ့ အပြုအမူကို ဝိုင်းဝန်းစဥ်းစားသင့်တယ်လို့ ပုဂံဒေသခံတယောက်က ပြောပါတယ်။

“ကျနော့်အမြင်ပြောရမယ်ဆိုရင် ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်က လူမျိုးကို ထိန်းသိမ်းတာပဲလေ။ လူမျိုးကို ထိန်းသိမ်းတာကျတော့ ပုဂံခေတ်က ဘယ်လိုလက်ဆင့်ကမ်းပြီး သယ်လာလဲ ဆိုတာကို ရှေးဟောင်းနှောင်းဖြစ် ကြည့်ပြီးတော့ ဘယ်လိုဟာတွေကတော့ ပယ်သင့်တယ်၊ ဘယ်လိုဟာတွေကတော့ ကယ်ရီလုပ်သင့်တယ်ဆိုတာတော့ ဝိုင်းဝန်းစဉ်းစားကြဖို့ သင့်တာပေါ့နော်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုရင် ထိုင်းထက် နောက်ကျတယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ ပြောမယ်ဆိုရင် ဦးဆောင်ဦးရွက်တဲ့လူတွေကိုလည်း အပြစ်မပြောချင်ပါဘူး။ ကိုယ့်နိုင်ငံကိုလည်း against လုပ်ထားတာလည်း ဖြစ်ကောင်းဖြစ်မှာပေါ့။ ဒီသင်္ကြန်ဆိုတာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အဆစ်အမြစ်ပဲလေ။”

မြန်မာ့အတာသင်္ကြန်ပွဲတော်ဆိုတာ ရေပက်ကစားတာတခုတည်း မဟုတ်ဘဲ တခြားလေးနက်တဲ့ အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝမှုတွေ ပါဝင်ပြီး သင်္ကြန်ရဲ့ သင်္ကေတတွေထဲမှာ အစားအသောက်တွေ စတုဒိသာ ကျွေးတာလည်း ပါဝင်ကာ မုန့်လုံးရေပေါ်နဲ့ ရွှေရင်အေး၊ သင်္ကြန်ထမင်း စတဲ့ ဆီလျော်ရာ ရိုးရာမုန့်တွေကို ကျွေးကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် တိရစ္ဆာန်တွေကို  ဘေးမဲ့လွှတ်တာ၊ ဘိုးဘွားတွေကို ခေါင်းလျှော်ပေးတာ၊ ကန်တော့တာနဲ့ စုပေါင်းကုသိုလ်ပြုတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ အဲဒီဓလေ့တွေကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းဖို့လိုအပ်ပြီး တခြားနိုင်ငံက သင်္ကြန်ဓလေ့တွေနဲ့ ရောထွေးတာတွေမလုပ်ဖို့ ထိန်းသိမ်းကြရမယ်လို့ အမွေအနှစ် ကျွမ်းကျင်သူတွေက ထောက်ပြပါတယ်။

ဟန်န