အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပူပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဦးကိုကိုလှိုင်နဲ့ အဖွဲ့ဟာ  ၂၀၁၆/၁၇ အကြမ်းဖက်ဖြစ်စဥ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်ဒေသခံ ရခိုင်၊ မွတ်ဆလင်၊ ဟိန္ဒူ ၃၀ လောက်အား ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်နေ့က အစိုးရအဖွဲ့ရုံးမှာ သက်သေထွက်ဆိုချက် ကျမ်းကျိန် လက်မှတ်ထိုးခိုင်းခဲ့တယ်လို့ အစစ်ဆေးခံဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

အစစ်ဆေးခံရမှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ မောင်တောဒေသခံ ရိုဟင်ဂျာတဦးက "ကျနော်တို့ကို ၂၀၂၀ ခုနှစ်က စစ်တွေ ဟိုတယ်မှာ ၂၀၁၆/၁၇ အကြမ်းဖက်ဖြစ်စဥ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး စစ်ဆေးခဲ့တာတွေရှိခဲ့တယ်။ အဲ့ဒီစစ်ဆေးချက်တွေကို ICJ တရားရုံးတင်ဖို့အတွက် ဟုတ်မှန်ကြောင်း သူတို့က ကျမ်းကျိန်ပြီး လက်မှတ်ထိုးခိုင်းတာပါ။ အသစ်စစ်ဆေးတာမရှိပါဘူး။ အဲ့ဒီအကြမ်းဖက်ဖြစ်စဥ်မှာ ကျနော်တို့ကိုယ်တိုင် မျက်မြင်လည်းမရှိခဲ့ပါဘူး။ သေနတ်သံတွေကြားတော့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြရတာပါ" လို့ ပြောပါတယ်။ 

ဦးကိုကိုလှိုင်ဦးဆောင်တဲ့ အဖွဲ့ဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်မှ ၈ ရက်နေ့အထိ ရောက်ရှိလာခဲ့ကြတာပါ။

စစ်ကောင်စီက အခုလို သက်သေအထောက်အားစုဆောင်းတဲ့အပေါ် ဘူးသီးတောင် ပြည်သူ့ လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း ဦးအောင်သောင်းရွှေက  "အဲဒီလိုသက်သေအထောက်အထားစု ဆောင်းတယ်ဆိုတာက ဘယ်လောက်ထိ မှန်ကန်မူရှိမလဲအပေါ်မှာ မူတည်တယ်။ တရားစွဲခံရတဲ့သူတွေ အနေနဲ့တော့ သူတို့ဘက်က သူတို့ထွက်ပေါက်ကိုတော့ ရှာလိမ်မယ်။ သူတို့ဘက်က လိုချင်တဲ့အချက်တွေကိုပြောတဲ့ သူတွေကိုခေါ်ယူပြီးတော့ ပြလိမ်မယ်။ သူတို့တင်ပြတဲ့ချေပလွှာတွေဟာ ဘယ်လောက်မှန်ကန်ပါတယ်လို့ ပြောပြော  နိုင်ငံတကာတရာရုံးက ကျွမ်းကျင်တဲ့ တရားသူကြီးတွေက အဆုံးဖြတ်အပေါ်မှာမူတည်တယ်။ နစ်နာသူတွေနဲ့ တရားစွဲခံရသူတွေကတော့ တဖက်နဲ့တဖက်ကတော့ စွပ်စွဲမူတွေ ချေပမူတွေရှိမယ်။ အဲ့ဒီတော့ စွပ်စွဲချေပမှုတွေကို ဆုံးဖြတ်ရမှာက တရားသူကြီးတွေပဲဖြစ်တယ်။” 

ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တောဒေသမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ဝ၁၇ ခုနှစ်ကဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် မြန်မာစစ်တပ်က လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်တယ်ဆိုပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး (ICJ) မှာ ဂမ်ဘီယာက မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် တရားစွဲဆိုထားတာပါ။

စွပ်စွဲထားမှု မဟုတ်မှန်ကြောင်းနဲ့ တရားစွဲဆိုထားမှုအပေါ် လက်ခံကြားနာခြင်းမပြုလုပ်ဖို့ အချက် ၄ ချက်ကို မြန်မာအစိုးရဘက်က ICJ မှာ တင်သွင်းချေပခဲ့ပေမဲ့ ICJ က ၂ဝ၂၂ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၂၂ ရက်က ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။