အမေရိကန်နိုင်ငံအနေနဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးနဲ့ NUG အစိုးရကို အခုနှစ်မှာပံ့ပိုးကူညီမှုတွေ ပိုမိုလုပ်ဆောင်သွားမှာဖြစ်ပြီး မနှစ်မြို့စရာကောင်းတဲ့ ၃ နှစ်မြောက် အာဏာသိမ်းမှုနှစ်ပတ်လည်နေ့ဆိုတာ ထပ်ရှိလာမှာမဟုတ်တော့ဘဲ မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းပေါ်ပြန်ရောက်လာတော့မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင့် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဌာန အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒဲရက်ခ်ချောလက်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

မြန်မာစစ်အာဏာရှင်တွေ ရက်စက်ကြမ်းကြတ်မှုတွေအပေါ်မှာ တာဝန်ခံမှုရှိစေရေးအတွက် အမေရိကန်ရဲ့ကြိုးပမ်းမှုတွေ၊ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအတွက် အမေရိကန်ရဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်တွေနဲ့ပတ်သက်လို့ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒဲရက်ခ်ချောလက်ဟာ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အာရှပစိဖိတ်ဒေသဆိုင်ရာမီဒီယာဆုံမှတ်ကတဆင့် သတင်းထောက်တွေရဲ့ မေးမြန်းချက်တွေကို တယ်လီဖုန်းကနေတဆင့် ဖြေကြားရာမှာ ပြောကြားခဲ့တာပါ။

အမေရိကန်အနေနဲ့ မြန်မာစစ်ကောင်စီအပေါ် နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဖိအားတွေ ပိုမိုများပြားလာအောင် ဆောင်ရွက်ပြီး စစ်ကောင်စီရဲ့ အရည်အသွေးနဲ့ လုပ်နိုင်စွမ်းတွေ လျော့ကျလာအောင် ဆောင်ရွက်နေကြောင်းနဲ့ မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေးလှုပ်ရှားမှုတွေအပေါ်မှာ ထောက်ပံ့ကူညီနေတာကြောင်းပြောပါတယ်။

အမေရိကန်လွှတ်တော်ကလည်း မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားနေသူတွေကို ကူညီထောက်ပံ့နိုင်ဖို့ BURMA ACT ဥပဒေကို အတည်ပြုပေးခဲ့ပြီး စစ်အာဏာရှင်တွေကို သူတို့ရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေအတွက် အပြစ်ပေးနိုင်ရေး၊ ဒီမိုကရေစီအရေးလှုပ်ရှားသူတွေကို ကူညီထောက်ပံ့ရေး၊ လိုအပ်တဲ့ နေရာတွေမှာ လူသာချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီတွေပေးရေးတို့အတွက် အမေရိကန် လွှတ်တော်နဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေသလို အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ (NUG) နဲ့လည်း မကြာခဏတွေ့ဆုံပြီး လိုအပ်တာတွေကို တတ်နိုင်သလောက် ကူညီပေးနေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပိုပိုပြီးလိုအပ်နေတဲ့ လူသာချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေပေးပို့ထောက်ပံ့နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်နေပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံဟာ မြန်မာနိုင်ငံက ပဋိပက္ခတွေ အတွက် ထောက်ပံ့ကူညီမှု အများဆုံးပေးခဲ့တဲ့ နိုင်ငံဖြစ်တယ်၊ အာဏာသိမ်းပြီနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံက အရေးပေါ်အကူအညီလိုအပ်နေတဲ့နေရာတွေနဲ့ နိုင်ငံရပ်ခြားထွက်ပြေးခိုလှုံနေကြရသူတွေအတွက် အမေရိကန်က ဒေါ်လာ သန်း ၅၀၀ နီးပါး ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်တယ်လို့  ဒဲရက်ခ်ချောလက်က ပြောပါတယ်။

အဲဒါတွေအပြင် အာဆီယံက ချမှတ်ထားတဲ့ ဘုံသဘောတူညီချက် ငါး ချက်အတိုင်း မြန်မာစစ်အာဏာရှင်တွေ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရေးကို ထောက်ခံအားပေးနေသလို အာဆီယံမှာ မြန်မာစစ်အာဏာရှင်တွေရဲ့အဆင့်ကို ပိုမိုလျော့ချနိုင်ရေးကိုလည်း အာဆီယံမိတ်ဖက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ပြောပါတယ်။

အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒဲရက်ခ်ချောလက်က “အရှေ့တောင်အာရှဟာ အမေရိကန်အတွက်အရေးပါတဲ့ ဒေသဖြစ်တာကြောင့် ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ မြန်မာ့အရေးဟာ ကျနော်တို့အတွက်လည်း အရေးကြီးတဲ့ ကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်နဲ့ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံတွေ ဆက်ဆံရေးပိုမိုကောင်းမွန်လာစေဖို့အတွက် ရည်ရွယ်ပြီး သမ္မတဘိုင်ဒန်ကလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ မေလမှာ အမေရိကန် - အာဆီယံ ညီလာခံကို ဝါရှင်တန်မှာ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေရဲ့ ပြဿနာနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်ပြန်ရောက်ရေးတို့ဟာ ကျနော်တို့အတွက် အရေးပါတဲ့ ကိစ္စအဖြစ် မှတ်ယူထားပါတယ်။ စစ်အာဏာရှင်တွေကို ပိုမိုအထီးကျန် အင်အားနည်းလာအောင်နဲ့ သူတို့ကို အပြစ်ပေးအရေးယူနိုင်အောင် ဆောင်ရွက်နေသလို မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားမှုတွေကိုကူညီရေးနဲ့ အကူအညီလိုအပ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဆီ လူသာချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီတွေ ပေးပို့ထောက်ပံ့နိုင်ရေးကိုလည်း ကျနော်တို့ ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ 

အာဆီယံညီလာခံတွေနဲ့ အဆင့်မြင့်အစည်းအဝေးတွေမှာ မြန်မာစစ်အာဏာရှင်ကို မပါဝင်နိုင်ရေးအတွက် အမေရိကန်က ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ပြောပေမဲ့ အခုလထဲမှာ ဘန်ကောက်မှာ ထိုင်းနဲ့ အမေရိကန်တို့ ပူးတွဲအိမ်ရှင်အဖြစ်ကျင်းပမဲ့ အာဆီယံ ဒေသတွင်း ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးမှာ မြန်မာစစ်ကောင်စီကို တက်ရောက်ဖို့ ဖိတ်ကြားတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးလည်း ဒဲရက်ခ်ချောလက်က ရှင်းလင်းပြောသွားပါတယ်။

“အာဆီယံက ဦးဆောင်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ကျနော်တို့က ကူညီထောက်ပံ့ပေးနေခြင်းကြောင့် မြန်မာစစ်အာဏာရှင်တွေကို တရားဝင်မှုပေးခြင်းမဖြစ်အောင် ကျနော်တို့ အထူးလေးထားတယ်ဆိုတာကို အသိပေးချင်ပါတယ်။ ဖေဖော်ဝါရီလထဲမှာ ထိုင်းမှာကျင်းပဖို့ရှိနေတဲ့ အာဆီယံကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများနှင့် သက်ဆိုင်ရာ ပညာရှင်များ အစည်းအဝေးဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်အတွင်းမှာ ကပ်ရောဂါအခြေအနေကြောင့် အွန်လိုင်းကနေတစ်ဆင့် ခြောက်လတစ်ကြိမ် ကျင်းပခဲ့တာဖြစ်ပြီး အခုတစ်ခေါက်မှာတော့ လူကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ရမယ့် အစည်းအဝေးဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဟာလည်း အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်နေသေးတာကြောင့် သူတို့ကို ဖိတ်ကြားရတာဖြစ်ပေမဲ့ နိုင်ငံရေးအရကိုယ်စားပြုအဆင့်မဟုတ်ဘဲ နည်းပညာအရကျွမ်းကျင်သူအဆင့်ကိုသာ ဖိတ်ကြားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်အတွင်း အခုလို ကျွမ်းကျင်မှုနဲ့ ပညာရပ်ဆိုင်ရာ အာဆီယံအစည်းအဝေးတွေမှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံဟာ၊ အွန်လိုင်းကနေတဆင့် တက်ရောက်တာ ဒါမှမဟုတ် ကျွမ်းကျင်သူအနေနဲ့ တက်ရောက်တာ ဒါမှမဟုတ် လုံးဝမတက်ရောက်တာပဲ ရှိခဲ့ပါတယ်။ အာဆီယံအစည်းအဝေးတွေမှာ မြန်မာကိုယ်စားပြုအဆင့်မြင့်အရာရှိတွေ မပါဝင်နိုင်ရေးအတွက် အာဆီယမိတ်ဖက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ကျနော်တို့ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။”

အာဆီယံရဲ့ သဘောတူညီချက် ၅ ချက်ကိုလည်း ထောက်ခံအားပေးကြောင်း၊ အရင်နှစ်တွေက အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌတွေနဲ့ မြန်မာ့အရေးကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့သလို အခုနှစ်ရဲ့ အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ အင်ဒိုးနီးရှားနဲ့လည်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားဖြစ်တယ်လို့ သတင်းထောက်တွေရဲ့ မေးခွန်းတွေကို အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်က ပြန်လည် ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ အပေါင်းပါတွေကို စီးပွားရေးနဲ့ လက်နက်ဝယ်ယူခွင့်ပိတ်ဆို့လိုက်တာတွေကြောင့် စစ်အာဏာရှင်တွေအတွက် ဝင်ငွေရရှိမှု လျော့နည်းသွားသလို အကြမ်းဖက်ရာမှာ အသုံးပြုဖို့ လက်နက်ဝယ်ယူနိုင်စွမ်းလည်း လျော့ကျသွားကြောင်း၊ ရုရှားနဲ့ မြန်မာဆက်ဆံရေး ပိုမိုကောင်းမွန်လာပြီး မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအပေါ်မှာ ရုရှားရဲ့ စစ်လက်နက်တွေ အသုံးပြုတိုက်ခိုက်နေတဲ့ အပေါ်မှာလည်း ထိန်းချုပ်တားမြစ်နိုင်အောင် ကြိုးစားသွားမှာဖြစ်ကြောင်းလည်း အမေရိကန် အရာရှိက ပြောပါတယ်။

စစ်အာဏာရှင် ဦးဆောင်ကျင်းပတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဟာ လွတ်လပ်မျှတမှုရှိမှာမဟုတ်သလို၊ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ အပြည့်အဝ ပါဝင်မှုမရှိတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဟာ စစ်တပ်က အာဏာကို ဆက်လက်ဆွဲကိုင်ထားဖို့ ဗြောင်ကျကျကြိုးပမ်းမှုဖြစ်တယ်လို့လည်း ဒဲရက်ခ်ချောလက်က ပြောကြားသွားပါတယ်။