မွန့်ချ်ရဲ့ ‘အော်သံ’ ပန်းချီကားတချပ် ငါ့အနားမှာရှိနေတယ်။ သဒ္ဒါရုံတခုလုံး ကွဲလုမတတ်အော်နေတယ်။ လှိုင်းထန်တဲ့ ဟစ်ကြွေးသံတွေ။ ပန်းချီကားမှာ သဒ္ဒါရုံမရှိပေမဲ့ အဲ့ဒီအော်သံတွေ ငါကြားနေရတယ်။ ကြွေးကြော်သံတွေ ကြားနေရတယ်။ “တိတ်ဆိတ်ခြင်းရဲ့ အကျယ်လောင်ဆုံးအသံ”တွေကိုပေါ့။ ‘ဂွမ်းကို ဆီထိတဲ့ ပီတိက ရွှန်းရွှန်းစိုနေသလိုမျိုးပါပဲ။ ဆိတ်ငြိမ်ခြင်းရဲ့ ပီတိတွေ…။

အဲ့ဒီငြိမ်ဆိတ်ခြင်းမှာ ဆန့်တန်းနေတဲ့ လက်ရုံးတွေ အပြိုင်းအရိုင်း။ ငြိမ်ဆိတ်ခြင်းမှာ သန်း ၄၀ ကျော်ပြည်သူတွေရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေ၊ ထောက်ခံမှုနဲ့ အားပေးမှုတွေ၊ နိုင်ရာတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ပြလိုက်တဲ့ အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်မှုရဲ့ပြယုဂ်တွေ၊ အသံတွေက ဘဝဂ်ထိ ပျံတက်သွားခဲ့တယ်။ လူထုဟာ အမြဲတာဝန်ကျေခဲ့တယ်။

ငြိမ်ဆိတ်မှုထဲမှာ နာကြည်းသံတွေ၊  နာကျင်သံတွေအပြင် ကြင်နာသံတွေလည်းပါတယ်။ တောက်ပတဲ့ မေတ္တာမီးအိမ်ကို နှလုံးသည်းပွတ်မှာ ထွန်းညှိလိုက်သလိုပဲ။ ဆိတ်ငြိမ်ခြင်းမှာ မင်းရဲ့ရင်ခုန်သံဘာသာစကားတွေကို ဘာသာပြန်စရာမလိုဘဲ အလိုလိုသိနေရတယ်။ သေချာဆုံးက ဆိတ်ငြိမ်ခြင်းအသံတွေကပဲ နွေဦးတော်လှန်ရေးအလံကို ဖောင်းကြွစေခဲ့တယ်။

မင်းရဲ့ ‘လွတ်လပ်မှု’ကို အဲ့ဒီတိတ်ဆိတ်ခြင်းပုံရိပ်တွေဆီကပဲ ရနိုင်တယ်။ မင်းဘဝရဲ့ ‘ညီမျှခြင်း’တွေကို အဲ့ဒီ ဆိတ်ငြိမ်မှုလွှမ်းမိုးရာအရပ်မှာပဲ အဖြေရှိနေတယ်။ အဲ့ဒီမှာ လူလူချင်းမေတ္တာဓာတ်တို့ ရစ်ပတ်နေကြလေရဲ့။ အသွေးတူ၊ အရောင်တူ၊ အတောင်တူသူတွေရဲ့ ညီညွတ်ခြင်းရစ်သံတွေ လွင့်မျော ကြည်မွေ့ဖွယ်ရာ အသံတွေပေါ့။

တိတ်ဆိတ်ခြင်းအသံတွေမှာ အသန့်စင်ဆုံး ဖီဆန်မှုတွေရှိနေတယ်။ တိတ်ဆိတ်ခြင်းရဲ့ စကားသံတွေဟာ ထစ်ချုန်းသံထက်ကျယ်တယ်။ မိုင်းတလုံးပေါက်ကွဲသံထက် တုန်ဟည်းစေတယ်။ ပင်လယ်ပြင်ကို လှိုင်းထန်စေတယ်။ တောင်တန်းတွေကို ပြိုကျစေတယ်။ မသမာသူ စစ်မိစ္ဆာအတွက်တော့ ချောက်ချားဖွယ်ရာ။ မရိုးသားသူ အတွက်တော့ တိတ်ဆိတ်ခြင်းက တုန်လှုပ်ဖွယ်ရာ။

ငြိမ်ဆိတ်ခြင်းတွေက ငါတို့နှလုံးသားတွေ ပေါင်းစည်းပေးလိုက်တယ်။ အချင်းချင်းရဲ့ နှလုံးသားမှာ အပြန်အလှန်မေတ္တာဓာတ်တွေ ယိုစီးစိမ့်ဝင်နေလေရဲ့။ နှလုံးသားချင်း ခိုင်ကြည်စွာ တွဲယှက်နေတယ်။ အနာဂတ်အိပ်မက်တွေကို အတူတူခြယ်သလိုက်ကြတယ်။ အနာဂတ်ဟာ “ဖျက်ဆီးသူစစ်မိစ္ဆာထက် တည်ဆောက်ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းသူသာ” ပိုင်ဆိုင်ထိုက်တယ်။ အနာဂတ်ကို “ကယ်တင်လိုသူ စကားမဲ့အသံပိုင်ရှင်တွေ” ပဲ ပိုင်ဆိုင်ထိုက်တယ်။

အဲဒီအသံတွေကပဲ မုန်တိုင်းထန်လာပြီး ရန်သူ့ကျည်ဆန်ကို နောက်ပြန်လှည့်ဖို့ အမိန့်ပေးလိမ့်မယ်။ ရန်သူကာရံထားတဲ့ အုတ်တံတိုင်းကို မုန်တိုင်းတိုက်သလို ပြိုလဲသွာစေလိမ့်မယ်။ ရန်သူရဲ့ စိတ်ကူးယဉ်ရဲတိုက်ဟာ ကောက်ရိုးတစလို အသံကပဲ လွင့်မျောဖယ်ရှားပစ်လိမ့်မယ်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ ဆိတ်ငြိမ်ခြင်းအသံတွေက စစ်မိစ္ဆာတွေရဲ့ နိဗ္ဗာန်ဘုံကို ငရဲဘုံအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးလိမ့်မယ်။

ဟောဒီမှာ အသံရဲ့ကြံ့ခိုင်မှုနဲ့ တို့လက်ရုံးတွေကို မောက်ကြွနေလေရဲ့။ ရင်အုံတခုလုံးဖောင်းကြွလို့။ သေနတ်ပြောင်းဝကထွက်တဲ့ ပေါက်ကွဲသံထက် အသံရဲ့အာဏာက ပိုကျယ်လိမ့်မယ်။ မိစ္ဆာကောင်ရဲ့ အစွယ်တွေကိုချိုးပစ်ဖို့ ဟော့ဒီ အသံလှိုင်းတွေကပဲ ခရီးပြင်းနှင်လာခဲ့တာ။ မုန်တိုင်းဆင်လာခဲ့တာ။ မိစ္ဆာကောင်တွေကို စကြဝဠာအပြင်ထိ အဲ့ဒီအသံကပဲ မောင်းထုတ်လိမ့်မယ်။

ဟောဒီတိတ်ဆိတ်မှုတွေကို ဖောက်ထွင်းမြင်နိုင်ပါစ။ မင်းမှာ အလင်းတစရှိရင်မြင်နိုင်ပါတယ်။ မင်းနှလုံးသားမှာ အမှောင်ပိတ်ဖုံးမနေရင် မြင်နိုင်ပါတယ်။ တကယ်တော့ အမှန်နဲ့ အမှားကြား ပုဝါပါးတလွှာခြားထားသလိုပါပဲ။ ဓမ္မဘက်ကို အာရုံတိမ်းလိုက်တာနဲ့ အဲ့ဒီတိတ်ဆိတ်မှုကို ဖောက်ထွင်းမြင်လာနိုင်တယ်။ “ခွေးကြီးမှ လက်ပေးသင်” တာတော့မဟုတ်ဘူးကွဲ့ ။ ပျောက်လွင့်မသွားခင်မှာ အမှန်မြင်ခွင့်ရသွားစေချင်ရုံသက်သက်ပါ။ 

တိုရဲ့တိတ်ဆိတ်ခြင်းတွေမှာ ပဟေဠိဆန်တဲ့ အသံတွေမပါဘူးကွဲ။ လေးညှို့ကလွှတ်တဲ့မြားတစင်း ပစ်ကွင်းကို ထိသလိုပဲ ရိုးရှင်းလွန်းတယ်။ ပရိယာယ်မာယာနဲ့ လှည့်ဖျားမှုအတတ်တွေလည်း မပါလေဘူးကွဲ့။ ပြည်သူနဲ့အတူနေ၊ ပြည်သူနဲ့အတူစားပြီး တသားတည်းဖြစ်နေရုံနဲ့ လုံလောက်တယ်။ တို့အသံက ပြည်သူ့အသံဖြစ်နေတယ်လေ။

“ဖက်ဆစ်စစ်တပ်အမြစ်ဖြတ်”ဆိုတာ သိပ်များ ဗြောင်ကျလွန်းနေသလား။ ဒါဟာ မရှိမဖြစ် လိုအပ်ချက်ဖြစ်နေတာကြောင့် လူ့အခွင့်အရေးအတွက် လူသားအချင်းချင်းကပဲ ရိုင်းပင်းထောက်ကူကြရတာ။ သံပြိုင်ဟစ်ဆို သီကြွေးခဲ့ကြတာ။ ‘တယောက်တပေါက်’ မိုးပေါက်လေးတွေစုမိတော့ ပင်လယ်ကြီးဖြစ်လာတာပါပဲကွယ်။ ဒီထက်မပိုဘူး။ အဲ့ဒါကို ပြည်သူလို့ခေါ်ကြတာ။

တကယ်တော့ အာဏာရှင်ရဲ့အာဏာဆိုတာ ရေမြှုပ်တွေလို ဆပ်ပြာပူဖောင်းလေးတွေလို ရေပေါ်တင်နေပေမဲ့ အသံလှိုင်းရဲ့ ပြင်းအားမှာ ပေါက်ကွဲသွားကြစမြဲပါ။ မြက်ဖျားနှင်း နေပူမခံသလိုပါဘဲ။ ဟော အခုတော့ စစ်မိစ္ဆာတို့ “ မီးကုန်ယမ်းကုန် ရိက္ခာကုန်ရုံ” မက လိပ်ပြာမလုံ သိက္ခာကုန်တဲ့ဘဝရောက်လာပြီ။

“အာနန္ဒာ ဆိတ်ငြိမ် တိတ်ဆိတ်မှုက ပြောတဲ့အသံတွေကို နားထောင်ကြည့်စမ်း..။ စကားတွေအများကြီးပြောနေတယ်။ ကျယ်ကျယ်လောင်လောင်ကြားနေရတယ်။ မြစ်ရေစီးသံတွေကိုနားထောင်ကြည့်။ အဲ့ဒီ ရေစီးသံတွေကပဲ သူ့အကြောင်းကိုပြောပြလိမ့်မယ်။ ကြားလာရအောင် အထပ်ထပ်နားထောင်ကြည့်။” ဟန်းမန်းဟက်ရဲ့ သိဒ္ဓတ္ထထဲကလိုပဲ တိတ်ဆိတ်ခြင်းရဲ့ ‘ဖီနိုမီနမ်’တွေက မြန်မာပြည်အခြေနေတွေကို ဖေါ်ပြနေလိမ့်မယ်။ 

ကမ္ဘာကြီးနားထောင် လိုက်စမ်းပ။ ဆွံ့အသူတွေ ဆွံ့အနေမြဲရှိမှာကိုတော့ သိပါရဲ့။ အထပ်ထပ်မှာလိုက်ပါရစေ။ ကမ္ဘာကြီးနားထောင်ကြည့်လိုက်စမ်းပ။ မြန်မာပြည်တိတ်ဆိတ်ခြင်းရဲ့ “ဖီနိုမီနမ်’ တွေကို….။ 

ဂန္ထဝင်မောင်ထူး

(ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက် နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးနေ့ “ ဆိတ်ငြိမ်သပိတ်” Silent Strike အောင်မြင်ခြင်း အထိမ်းအမှတ် မှတ်တမ်းတင်ဂုဏ်ပြုလိုက်ပါတယ်။ )      

ဖီနိုမီနမ် (Phenomenon) 

မွန့်ချ် ( Munch)  

အော်သံ (Scream) ပန်းချီကားအမည်