ေႏြရာသီကာလမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတ၀န္း ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းေဒသႀကီး အသီးသီးမွာ အပူခ်ိန္ေတြျမင့္တက္လာေန တဲ့အတြက္   အမ်ားျပည္သူေတြ အပူဒဏ္အႏၲရာယ္ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစား၀န္ႀကီးဌာနက အသိေပး ႏိႈးေဆာ္ခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။   အျပည့္အစံု---   ေႏြရာသီတြင္ ရာသီဥတုပူျပင္းမႈေၾကာင့္ ေခြၽးထြက္လြန္ကာ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းရွိေရႏွင့္ ဓာတ္ဆားဓာတ္မ်ား ဆုံး႐ုံးမႈပိုမိုမ်ားျပားလာပါသည္။ အပူဒဏ္အႏၲရာယ္ေၾကာင့္ အပူဒဏ္ ေၾကာင့္ ေဖာေယာင္ျခင္း (Heat edema)၊ မိတ္ႏွင့္ ယားနာမ်ားထြက္ျခင္း(Heat rashes)ႏွင့္ ႂကြက္တက္ျခင္း(Heat cramps) စသည့္ ေရာဂါေဝဒနာမ်ားအား ခံစားရရွိႏိုင္ပါသည္။   ထို႔အျပင္ ေရာဂါပိုမိုဆိုး႐ြားလာပါက အပူဒဏ္ေၾကာင့္ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း (Heat exhaustion)ႏွင့္ မူးေမ့ျခင္း (Heat syncope)တို႔ကိုပါ ခံစားရႏိုင္ကာ ပိုမိုျပင္းထန္ ဆိုး႐ြား လာပါက အပူဒဏ္ေၾကာင့္ သတိလစ္ျခင္း (Heat stroke) အထိ ျဖစ္ပြားေစႏိုင္ပါသည္။   အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း (Heat exhaustion) ခံစားရပါက ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားအား ခံစားရႏိုင္ပါသည္။ - ပ်ိဳ႕ျခင္း (သို႔) ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္ျခင္း - ေခါင္းမူးေနာက္ျခင္း - ႂကြက္သားမ်ား ႂကြက္တက္ျခင္းႏွင့္ အားေပ်ာ့ျခင္း - မူးမိုက္ျခင္း - ေခါင္းကိုက္ျခင္း - ႏုံးခ်ိျခင္း - ေရဆာျခင္း - ေခြၽးအလြန္အကြၽံထြက္ျခင္း - ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ျမင့္တက္ျခင္း   ေရာဂါပိုမိုျပင္းထန္ဆိုး႐ြားလာ၍ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ သတိလစ္ျခင္း (Heat Stroke) ခံစားရပါက ေအာက္ ေဖာ္ျပပါ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားအား ခံစားရႏိုင္ပါသည္။ - အေရျပား ပူ၍ေျခာက္ေသြ႕ျခင္း (သို႔) ေခြၽးအလြန္အကြၽံထြက္ျခင္း - စိတ္ရႈပ္ေထြးျခင္း - သတိလစ္ျခင္း - တက္ျခင္း - ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ အလြန္အကြၽံျမင့္တက္ျခင္း တို႔ျဖစ္ပါသည္   သို႔ျဖစ္ပါ၍ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ အပူဒဏ္အႏၲရာယ္ေၾကာင့္ မလိုလားအပ္ေသာ အက်ိဳးဆက္မ်ား မျဖစ္ေပၚေစေရးအတြက္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို လိုက္နာၾကပါရန္ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္အပ္ပါသည္။   ၁။ ကေလးသူငယ္မ်ား၊ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုမ်ားႏွင့္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ႏွလုံးေရာဂါ၊ ေသြးတိုး ေရာဂါအခံရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ ေန႔လယ္ ေန႔ခင္းအခ်ိန္တြင္ အရိပ္ရေအးျမ၍ ေလဝင္ေလထြက္ ေကာင္းေသာ ေနရာမ်ားတြင္ နားေနပါ။ ၂။ ပူျပင္းသည့္ေနေရာင္တြင္ ပင္ပန္းစြာအလုပ္လုပ္ျခင္းႏွင့္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ ျပဳလုပ္ ျခင္းတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ ၃။ ပူျပင္းသည့္ေနေရာင္ေအာက္တြင္ သြားလာလႈပ္ရွားရန္၊ အလုပ္လုပ္ရန္ လိုအပ္ပါက လည္း အရိပ္လုံေလာက္စြာရႏိုင္သည့္ ထီး၊ ဦးထုပ္မ်ားေဆာင္းသြားပါ။ အရိပ္ရေအးျမသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ေခတၱအနားယူျခင္းကိုလည္း မၾကာခဏျပဳလုပ္ပါ။ ၄။ အလင္းျပန္ေသာ အျဖဴေရာင္ (သို႔မဟုတ္) အေရာင္ေဖ်ာ့ေသာ ပြပြေခ်ာင္ေခ်ာင္ ခ်ည္ထည္မ်ားကို ဝတ္ဆင္ပါ။ ၅။ ေနပူထဲမွ ျပန္လာၿပီးခ်က္ခ်င္း ေရခ်ိဳးျခင္းႏွင့္ မနက္ (၁၀) နာရီမွ ညေန (၅) နာရီအထိ လြင္တီးေခါင္ျပင္၊ ျမစ္ကမ္းနား၊ ေရခ်ိဳးဆိပ္မ်ား၌ အဝတ္ေလွ်ာ္ဖြတ္ျခင္း၊ ေရခ်ိဳးျခင္းစသည္ တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ ၆။ အရက္ေသစာေသာက္သုံးျခင္းေၾကာင့္ အပူဒဏ္အႏၲရာယ္ကို ပိုမိုခံစားရေစႏိုင္ၿပီး ျဖစ္ပြားပါက ပိုမိုျပင္းထန္စြာ ခံစားရႏိုင္သျဖင့္ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ ၇။ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းေရႏွင့္ ဓာတ္ဆားဓာတ္မ်ားဆုံးရႈံးမႈ မျဖစ္ေပၚေစရန္ ေရႏွင့္ ဓာတ္ဆားရည္ကို လုံေလာက္ေအာင္ ေသာက္သုံးပါ။ ၈။ မိတ္ႏွင့္ ယားဖုမ်ား ထြက္ပါက ေရေအးဝတ္ကပ္ျခင္း၊ သနပ္ခါးလိမ္းျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ပါ။ ၉။ အပူဒဏ္အႏၲရာယ္ခံစားရေသာ လူနာအားအရိပ္ရေအးျမ၍ ေလဝင္ေလထြက္ေကာင္း ေသာ ေနရာတြင္ ထားရွိျခင္း၊ ေရႏွင့္ဓာတ္ဆားရည္မ်ား ေသာက္သုံးေစျခင္း၊ လူနာ၏ ခႏၶာကိုယ္ အပူခ်ိန္အျမန္က်ဆင္းေစရန္ နဖူး၊ လည္ပင္း၊ ခ်ိဳင္းၾကား (၂) ဖက္ႏွင့္ ေပါင္ၿခံ (၂) ဖက္တို႔အား ေရေအးပတ္တိုက္ေပးျခင္း စသည္တို႔အား ဦးစြာေဆာင္႐ြက္၍ နီးစပ္ရာ ေဆး႐ုံ/ ေဆးခန္း/ က်န္းမာေရးဌာနသို႔ အျမန္ဆုံးသြားေရာက္ျပသ၍ ကုသမႈခံယူေစပါ။ Credit- က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစား၀န္ႀကီးဌာန