မြန္ျပည္နယ္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ဇြန္လက ေရႀကီးခဲ့လုိ႔ ဆားလုပ္ကြက္ေတြ ပ်က္စီးကာ က်ပ္သိန္း ၃၀၀၀ ေက်ာ္ ဆုံး႐ံႈးခဲ့ၿပီး ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္၊ ငံျပာရည္လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း ထိခိုက္ခဲ့တဲ့အတြက္ နစ္နာတဲ့ ဆားလုပ္ငန္းရွင္ေတြက အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးဖို႔ သက္ဆိုင္ရာကို တင္ျပလိုက္ပါတယ္။ သဘာဝေဘးေၾကာင့္ ဆံုး႐ံႈးနစ္နာခဲ့ရတဲ့ ဆားလုပ္ငန္းရွင္ ၁၉ ဦးအနက္ ၁၄ ဦးအတြက္ လုပ္ငန္းလိုင္စင္အခြန္ ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးဖို႔ ျပည္နယ္အစိုးရဆီ တင္ျပသြားမယ္လို႔ မြန္ျပည္နယ္ ဆားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းက ေျပာပါတယ္။ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ရဖို႔ မြန္ျပည္နယ္ သယံဇာတႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဝန္ႀကီး ေဒါက္တာမင္းၾကည္ဝင္း ဥကၠ႒အျဖစ္ တာဝန္ယူထားတဲ့ ဆားလုပ္ငန္း ေကာ္မတီ အစည္းအေဝးမွာ သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိခဲ့တဲ့အတြက္ ျပည္နယ္အစိုးရဆီကို အျမန္ဆံုး တင္ျပသြားမယ္လို႔ မြန္ျပည္နယ္ ဆားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း ဥကၠ႒ ဦးဝင္းထိန္က ေျပာပါတယ္္။ “ျပည္နယ္အစိုးရ အစည္းအေဝးကိုျဖတ္ၿပီး သူတို႔ အတည္ျပဳၿပီးၿပီဆိုရင္ ဒီရာသီမွာ လုိင္စင္အခြန္ ကင္းလြတ္ခြင့္ရပါၿပီ။ ဒါကလည္း နည္းပါတယ္။ လုပ္ငန္းရွင္တေယာက္အေနနဲ႔ သူလုပ္တဲ့ ဆားဧကေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ ကင္းလြတ္ခြင့္ရမယ္။ သူတို႔ဆံုး႐ံႈးမႈနဲ႔စာရင္ေတာ့ မေျပာပေလာက္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဆားေကာ္မတီရယ္၊ က်ေနာ္တို႔ ဆားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းရယ္၊ ျပည္နယ္အစုိးရရယ္ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ဒါေလးကို ကင္းလြတ္ခြင့္ျပဳတဲ့ အခါက်ေတာ့ ေတာင္သူေတြ စိတ္ဒဏ္ရာ နည္းနည္းသက္သာေစတာေပါ့။” လုပ္ငန္းလိုင္စင္ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ ၂၀၁၈-၁၉ ဆားရာသီ တႏွစ္စာအတြက္ တင္ျပထားတာျဖစ္ၿပီး ဆားလုပ္ကြက္ ၁ ဧကကို ၃၅၀၀ က်ပ္၊ ဧက ၃၀ ဝန္းက်င္နဲ႔ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ဆားေတာင္သူေတြအတြက္ အခြန္ခ တသိန္းေက်ာ္ သက္သာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ရာဘာစိုက္ေတာင္သူေတြ စိုက္ပ်ိဳးစရိတ္ေခ်းေငြ ရရွိသလို ဆားေတာင္သူေတြလည္း ေခ်းေငြရရွိေအာင္ အစိုးရက ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ဆားလုပ္ငန္းရွင္ေတြက ဆႏၵရွိေနၾကပါတယ္။ လက္ရွိမွာ အစိုးရအေနနဲ႔ ေရႀကီးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ေခ်ာင္းေကာ၊ ေျမာင္းေကာေတြ ျပန္လည္တူးေဖာ္ေပးေနတယ္လို႔ မြန္ျပည္နယ္ ဆားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း ဥကၠ႒ ဦးဝင္းထိန္က ေျပာပါတယ္။ “ေရႀကီးနစ္ျမဳပ္ခဲ့ၿပီး ေခ်ာင္းေကာ၊ ေျမာင္းေကာေတြ ျဖစ္လာတာေတြအတြက္ ဒါေတြ ျပန္တူးေဖာ္ေပးဖို႔အတြက္ အစုိးရကို တင္ျပထားတယ္။ အစိုးရကလည္း ဆည္ေျမာင္း ျပည္နယ္မႉးကေနတဆင့္ တြက္ခ်က္တုိင္းတာၿပီး အခုဆိုရင္ ပငေက်းရြာ (သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕နယ္) က ဆားလုပ္ကြက္ ေလးခုကို ဘတ္ဖိုးကားသံုးစီးနဲ႔ လုပ္ေပးေနတာ တလခြဲေလာက္ေတာ့ရွိၿပီ။ ေနာက္တပတ္ေလာက္ ၿပီးၿပီဆိုရင္ က႐ုပၸိဘက္ကို သြားမယ္။” ဆားေကာ္မတီအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကား ဆားအရည္အေသြးကို ယွဥ္ႏိုင္ဖို႔ နည္းပညာေတြ လိုအပ္ေနေသးတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံျခားက ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ေတြကို ဖိတ္ေခၚကာ တႏွစ္ ၂ ႀကိမ္ နည္းပညာဖလွယ္ေပးဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ လက္ရိွမွာ ရာသီဥတုအေျခအေနနဲ႔ ကုန္ေစ်းႏႈန္း အေျခအေနေၾကာင့္ ဆားထုတ္လုပ္သူေတြ ထိခိုက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ မြန္ျပည္နယ္ ဆားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း ဥကၠ႒က ေျပာပါတယ္။ “ေတာင္သူေတြက အိုင္တီနည္းပညာပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အားနည္းေတာ့ ႏွစ္ေပါင္းသုံးဆယ္ ေလးဆယ္ေလာက္ အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ သမား႐ုိးက်နည္းေတြပဲ သံုးေနရေတာ့ အလုပ္သမား ပိုသံုးရတယ္။ အလုပ္သမားေတြလည္း ရွားပါးလာတယ္။ စက္သံုးဆီေတြလည္း ေစ်းတက္လာတယ္။ ရာသီဥတုကလည္း လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္သံုးဆယ္ကလိုမ်ဳိး ပံုမွန္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ေႏြေခါင္ေခါင္လည္း မိုးရြာတယ္။ ေဆာင္းတြင္းလည္း မိုးရြာတယ္ဆိုေတာ့ ဆားထုတ္လုပ္တဲ့သူေတြ ထိခိုက္ေနတယ္။” မြန္ျပည္နယ္မွာ ဆားလုပ္ငန္းကို သံျဖဴဇရပ္ၿမဳိ႕နယ္ရွိ ပငရြာ၊ က႐ုပၸိရြာ၊ က်ိဳကၡမီနဲ႔ စက္စဲ၊ ေပါင္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ထန္းပင္ေခ်ာင္းေက်းရြာ၊ ေရးၿမိဳ႕နယ္ရွိ ပလိုင္ကီးေက်းရြာတို႔မွာ လုပ္ကိုင္ေနၿပီး မႏၱေလး၊ ပဲခူးနဲ႔ တနသၤာရီ စတဲ့ ငါးလုပ္ငန္းေစ်းကြက္ေတြဆီ တင္ပို႔ေနတာပါ။ လက္ရွိ ဆားေပါက္ေစ်းမွာ တပိႆာ ၂၀၀ က်ပ္ရွိၿပီး ထုတ္လုပ္စရိတ္မွာ ၁၀၀ က်ပ္ ကုန္က်ပါတယ္။ အခုႏွစ္မွာ ဆားလုပ္ကြက္ ဧက ၃၂၀၀ ေလာက္ လုပ္ငန္းလိုင္စင္တင္ထားကာ မြန္ျပည္နယ္မွာ ႏွစ္စဥ္ ဆားတန္ခ်ိန္ ၄၀,၀၀၀ ေလာက္ ထုတ္လုပ္ေပးေနတယ္လို႔  ျပည္နယ္ဆားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းက သိရပါတယ္။ သတင္းႏွင့္ဓာတ္ပံု - အာကာမင္း