လူမႈကြန္ရက္ေပၚက အမုန္းစကားေတြကို ဘယ္လို တားဆီးၾကမလဲ
DVB
·
February 21, 2017
ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁ ရက္ေန႔က ျမန္မာ့အသံမွ က်ေနာ့္ကို အင္တာဗ်ဴးပါတယ္။ အေၾကာင္းက က်ေနာ့္ေဆာင္းပါး “၆၆(ဃ)၊ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ” ပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေရဒီယိုပရိသတ္ နားေထာင္ႏိုင္ေအာင္ အေမး၊ အေျဖပံုစံနဲ႔ ျပန္ေျဖရတာပါ။ အဲဒီေဆာင္းပါးရဲ႕ အဓိကဆိုလိုခ်က္က လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိခြင့္ဆိုတာ အႂကြင္းမဲ့ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ပုဒ္မ ၆၆(ဃ) ကို ပယ္ဖ်က္ရန္မသင့္ဘဲ၊ အဲဒီမွာ ပါဝင္တဲ့ အသေရဖ်က္ျခင္းဆိုတဲ့ ျပစ္မႈကို ခဲြထုတ္ၿပီး မုခ်အာမခံေပးရမယ့္ အမႈအျဖစ္ ခဲြျခားျပ႒ာန္းသင့္တဲ့ အေၾကာင္းပါ။
အင္တာဗ်ဴးေမးတဲ့သူက ေနာက္ဆံုးမွာ ေမးခြန္းတခု ေမးပါတယ္။ ေဖ့စ္ဘြတ္လို လူမႈကြန္ရက္ေတြမွာ ဆိုးဆိုးရြားရြား ျဖစ္ေနတဲ့ အမုန္းစကားေတြ ပေပ်ာက္ေအာင္ေရာ ဘယ္လိုလုပ္သင့္ပါသလဲတဲ့။ သူ ေမးလိုက္တဲ့အခါမွ က်ေနာ္ သတိရလိုက္ပါတယ္။ ဒါ သိပ္ေကာင္းတဲ့ေမးခြန္းပါ။
မွန္ပါတယ္။ က်ေနာ္တု႔ိႏိုင္ငံမွာ Social Network လို႔ေခၚတဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္ လူမႈကြန္ရက္ကို သံုးစဲြဖို႔ ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ အေကာင့္ဦးေရဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လစာရင္းအရ ၁၁ သန္း ရိွတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီထဲက ၁၉ ဒသမ ၃ ရာခုိင္ႏႈန္းျဖစ္တဲ့ ၂ ဒသမ ၁၂၃ သန္းက တကယ္ဝင္ေရာက္သံုးစဲြၾကတဲ့ အေကာင့္ေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီအေရအတြက္ဟာ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံကို မမီေသးပါဘူး။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေဖ့စ္ဘြတ္ အေကာင့္ဖြင့္တဲ့ အေရအတြက္ဟာ ၄၁ သန္းရိွၿပီး ဝင္ေရာက္သံုးစဲြတဲ့ အေကာင့္ အေရအတြက္က ၆၀ ဒသမ ၁ ရာခိုိင္ႏႈန္းျဖစ္တဲ့ ၂၄ ဒသမ ၆၄၁ သန္း ရိွပါတယ္။ ႏိုင္ငံတဝန္းဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔လာတာနဲ႔အမ်ွ လူမႈကြန္ရက္ကို သံုးစဲြသူေတြ တေန႔တျခား တိုးမ်ားလာေနဦးမွာ ေသခ်ာပါတယ္။
ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္ကို လြတ္လပ္စြာ သံုးစဲြခြင့္ျပဳလိုက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ စာ၊ ဓာတ္ပံု၊ ဗီြဒီယုိ၊ အသံ စတာေတြကို အင္တာနက္ကတဆင့္ စကၠန္႔ပိုင္းအတြင္း ေပးပို႔ႏိုင္တာ၊ အခ်င္းခ်င္း ျဖန္႔ေဝႏိုင္တာ၊ ဆက္သြယ္ေရး ျမန္ဆန္လာတာဟာ သိပ္ေကာင္းတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ဆက္သြယ္ေရး ျမန္ဆန္လာတာက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ပညာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ဘဝအသီးသီးအေပၚ ေကာင္းမြန္တဲ့သက္ေရာက္မႈ အမ်ားအျပား ရိွေစခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္ဆုိရင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ပထမအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း၊ ေနာက္ပိုင္း (၄) ႏွစ္ ေလာက္မွာကတည္းက အင္တာနက္ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ရက္ကို ေကာင္းေကာင္း အသံုးခ်ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္တက္ေနစဥ္ကာလမွာ မိမိေဒသခံျပည္သူေတြဆီက ေမးျမန္းလိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြ၊ အေျဖေတြ၊ ေဒသဖံြ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ အျပန္အလွန္ ေပးပို႔ရမယ့္ အခ်က္အလက္ေတြ၊ ဓာတ္ပံုေတြ၊ စာအဆက္အသြယ္ေတြ အားလံုးကို တယ္လီဖုန္းနဲ႔သာမက အင္တာနက္ကြန္ရက္ကိုသံုးၿပီး အခ်ိန္မကုန္ေစဘဲ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္ေတြမွာ ေဖာ္ျပဖို႔ လႊတ္ေတာ္ အေတြ႔အၾကံဳ ေဆာင္းပါးေတြ ေရးပို႔တဲ့အခါမွာလည္း စာေပတိုက္ရိွတဲ့ ရန္ကုန္ကို သြားေပးပို႔စရာ မလိုဘဲ၊ စကၠန္႔ပိုင္းအတြင္း အင္တာနက္ကိုသံုးၿပီး ေပးပို႔ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
အရင္ေခတ္တုန္းကဆုိရင္ စာေရးၿပီး အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းျပဳမယ့္သူ တေယာက္ဟာ စာေပတိုက္ရိွတဲ့ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး ၿမိဳ႕ႀကီး တၿမိဳ႕ၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္တာမဟုတ္ရင္ အဆင္မေျပပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စာေရးဆရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလးၿမိဳ႕ႀကီး တၿမိဳ႕ၿမိဳ႕မွာ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ၾကတာ မ်ားပါတယ္။ နယ္မွာ ေနထိုင္ခဲ့မယ္ဆုိရင္လည္း သူ ေရးလိုက္တဲ့ သတင္း သို႔မဟုတ္ ေဆာင္းပါးကို စာေပတုိက္ရိွတဲ့ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလးကို ေရာက္ဖို႔ စာတိုက္ကတဆင့္ ေပးပို႔ရမွာျဖစ္ေတာ့ ေလး၊ ငါးရက္ေတာ့ အခိ်န္ယူရပါလိမ့္မယ္။ အခုေတာ့ စကၠန္႔ပိုင္းအတြင္းမွာဘဲ နယ္ကေန ရန္ကုန္၊ မႏၲေလးကို သာမက ကမာၻ႔တဖက္ျခမ္းကိုေတာင္ ေပးပို႔ႏိုင္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ကသမၼတသစ္ ေဒၚနယ္ထရမ့္ ဆိုရင္လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ကာလက Facebook၊ Twitter နဲ႔ Instagram ေခၚတဲ့ လူမႈကြန္ရက္ေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔သုံး၊ မဲဆြယ္မႈေတြလုပ္ခဲ့ၿပီး အႏိုင္ရခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
“ဒီၿပိဳင္ပဲြေတြအားလံုးမွာ သူတို႔က က်ေနာ့္ထက္ ေငြအေျမာက္အျမား ပိုသံုးခဲ့ေပမယ့္ က်ေနာ္ပဲ ႏိုင္ရတဲ့အေၾကာင္းက ဒါေတြက (လူမႈကြန္ရက္မ်ား- စာေရးသူ) က်ေနာ့္ကို ကူညီသြားတာေၾကာင့္လို႔ ထင္ပါတယ္” လို႔ CBS’s 60 Minutes မွာ ထရမ့္က ေျပာဆိုသြားခဲ့ပါတယ္။
“သူတို႔ (ေရြးေကာက္ပဲြၿပိဳင္ဘက္မ်ား-စာေရးသူ) သံုးလိုက္တဲ့ ေငြေတြထက္ ဆုိရွယ္မီဒီယာက ပိုမိုအစြမ္းထက္တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တာပဲ” ဆိုၿပီး အစီအစဥ္ တင္ဆက္သူ လက္စေလစတဲလ္ကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
သမၼတေရြး ေကာက္ပဲြမဲဆြယ္ စရိတ္အျဖစ္ ဟီလာရိီကလင္တန္က ေဒၚလာ ၁၃၂ သန္း သံုးစဲြခဲ့ေပမယ့္ ေဒၚနယ္ထရမ့္ကေတာ့ ေဒၚလာ ၉၄ သန္းသာ သံုးစဲြခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီလို ေကာင္းက်ိဳးေတြ အမ်ားအျပားရိွခဲ့ေပမယ့္ မေကာင္းတာေတြလည္း အမ်ားအျပားပါပဲ။ အဓိကအားျဖင့္ကေတာ့ အင္တာနက္ လူမႈကြန္ရက္ေတြေပၚမွာ Hate speech လို႔ေခၚတဲ့ အမုန္းစကားေတြ ေရးသားျဖန္႔ေဝမႈပါ။ Hate speech ေခၚတဲ့ အမုန္းစကား ဆိုတာက က်ား-မ (လိင္)၊ မိ်ဳးႏြယ္ဗီဇ၊ ဘာသာေရး၊ လူမိ်ဳးေရး၊ ကိုယ္ကာယ မသန္မစြမ္းမႈ ဒါမွမဟုတ္ လိင္လံႈ႕ေဆာ္မႈ စတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တဖက္သားကို နစ္နာေအာင္ တိုက္ခိုက္ေျပာဆုိတာကို ဆိုလိုတာပါ။ တခိ်ု႕တိုင္းျပည္ေတြမွာေတာ့ Hate speech ဆုိတာ၊ ေသြးထြက္သံယုိ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္လာမွာစိုးလို႔ “လူတဦးတေယာက္ ဒါမွမဟုတ္ တစုတဖဲြ႔” ကိုအကာအကြယ္ေပးထားတဲ႔ စကားေျပာဆုိမႈ၊ ကိုယ္ခႏၶာ အမူအရာ၊ အေရးအသား ဒါမွမဟုတ္ တားျမစ္ထားတဲ့ အရာေတြကို ေရးသားေဖာ္ထုတ္ျပသတာကို ဆိုလိုတယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။
အမုန္းစကားေတြကို ဘာျဖစ္လို႔ ပိတ္ပင္တားျမစ္သင့္တာလဲ ဆိုတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းကေတာ့ လူမ်ိုဳးတမိ်ဳးနဲ႔တမိ်ဳး၊ ဘာသာ တခုနဲ႔တခု၊ လူအဖဲြ႔အစည္း တခုနဲ႔ တခု အၾကား အမုန္းပြားၿပီး၊ ပဋိပကၡေတြျဖစ္လာကာ ေသြးထြက္သံယုိ ရာဇဝတ္မႈေတြ ျဖစ္လာ ေစႏိုင္လို႔ပါပဲ။ ဒီအခ်က္ေၾကာင့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တည္ၿငိမ္ေရးကို ပ်က္ျပားေစႏိုင္ၿပီး ဒီမိုကေရစီကို မင္းမဲ့စရိုက္ ျဖစ္သြားေစႏိုင္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၅၄(ဃ) မွာေတာ့ ‘တိုင္းရင္းသား လူမိ်ဳးတမိ်ဳးႏွင့္ တမိ်ဳး သို႔မဟုတ္ တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္းကိုေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အျခားဘာသာ သာသနာကို လည္းေကာင္း ထိခိုက္နစ္နာမႈမရိွေစဘဲ မိမိ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးသည့္ စကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာ သာသနာႏွင့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္’ ဆိုၿပီး ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ မူလအခြင့္အေရးနဲ႔ တာဝန္မ်ားဆိုတဲ့ အခန္းမွာ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တျခားသူရဲ႕ အခြင့္အေရးမ်ားကို မထိခိုက္ရေလေအာင္နဲ႔ အမုန္းစကား ေျပာၾကားတာေတြ မျဖစ္ရေလေအာင္ သတင္းမီဒီယာဥပေဒ ပုဒ္မ (၉) (ဇ) မွာ ဒီလို ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။
(ဇ) ဇာတိ၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ၊ လူမိ်ဳးတမိ်ဳးကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ပဋိပကၡျဖစ္ေစႏိုင္ ေသာ လံႈ႔ေဆာ္ေရးသားမႈမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
ဒီျပ႒ာန္းခ်က္ဟာ သတင္းမီဒီယာသမားမ်ား လိုက္နာရမယ့္ တာဝန္နဲ႔ က်င့္ဝတ္အေနနဲ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခ်က္ေတြထဲက တခ်က္ပါ။ ဒီျပ႒ာန္းခ်က္ကို မလိုက္နာဘူး ဆုိရင္ေတာ့… ပုဒ္မ(၂၁) အရ ပထမဦးစြာအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းမီဒီယာ ေကာင္စီကို တိုင္ၾကားႏိုင္ပါတယ္။ ေကာင္စီရဲ႕ ေျဖရွင္းေပးမႈကို မေက်နပ္လို႔ရိွရင္ေတာ့ မေက်နပ္တဲ့သူက ဥပေဒနဲ႔အညီ တရားစဲြဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ထုိ႔အတူ ပံုႏွိပ္ျခင္းနဲ႔ ထုတ္ေဝျခင္း လုပ္ငန္းဥပေဒမွာ လိုက္နာရမယ့္ စည္းကမ္းခ်က္ေတြအျဖစ္….ပုဒ္မ (၈) မွာ
၈။ ပံုႏိွပ္သူ သို႔မဟုတ္ ထုတ္ေဝသူသည္ ေအာက္ပါ အခ်က္တရပ္ရပ္တြင္ အက်ံဳးဝင္ေသာ ထုတ္ေဝစာမ်ားကို ပံုႏွိပ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ထုတ္ေဝျခင္း မျပဳရ။
(က) တိုင္းရင္းသားလူမိ်ဳးအခ်င္းခ်င္း၊ ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္း၊ လူမိ်ဳးေရးအရ၊ ဘာသာေရးအရ၊ ယဥ္ေက်းမႈအရ ထိခိုက္နစ္နာေစမည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေဖာ္ျပျခင္း၊
(ခ) ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရး၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး၊ အမ်ားျပည္သူ ေအးခ်မ္းသာယာေရးတို႔ကို ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားတိုင္း တန္းတူမႈ၊ လြတ္လပ္မႈ၊ တရားမ်ွတမႈ အခြင့္အေရးတို႔ကိုေသာ္ လည္းေကာင္း ထိခိုက္ေစမည့္ အေၾကာင္းအရာ မ်ားကို ေဖာ္ျပျခင္း၊
(ဂ) ညစ္ညမ္းစာမ်ားကို ေဖာ္ျပျခင္း၊
(ဃ) ရာဇဝတ္မႈ၊ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ၊ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ေလာင္းကစားမႈႏွင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ားဆိုင္ရာ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ျခင္းတို႔ကို အားေပးျခင္းႏွင့္ လႈံ႕ေဆာ္ျခင္း။
လို႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ဒါေတြကို က်ဴးလြန္ေဖာက္ဖ်က္ရင္ေတာ့ ေငြဒဏ္ က်ပ္ ဆယ္သိန္းမွ က်ပ္သိန္းသံုးဆယ္အထိ ဒဏ္တပ္ခံရမွာပါ။
ဒီတားျမစ္ထားခ်က္ထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ ေျပာေျပာေနတဲ့ Hate speech “အမုန္းစကား” ေတြကို မလုပ္ဖို႔ တားျမစ္ထားတာလည္း ပါဝင္တယ္ဆိုတာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။
သို႔ေသာ္လည္း အင္တာနက္ကြန္ရက္ကုိ အသံုးျပဳတဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္လို လူမႈကြန္ရက္ အသံုးျပဳသူေတြအတြက္ ဒီလိုအမုန္းစကားေတြ မေရးဖို႔၊ မေျပာဖို႔၊ မျဖန္႔ေဝဖို႔ကိုေတာ့ “ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒ”မွာ ျပ႒ာန္းမထားပါဘူး။ မမွန္ကန္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ ေတြကို မရိုးေျဖာင့္တဲ့သေဘာနဲ႔ ဆက္သြယ္ျခင္း၊ ဖမ္းယူျခင္း၊ ပို႔လႊတ္ျခင္း၊ ျဖန္႔ခိ်ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ေပးေဝျခင္း သို႔မဟုတ္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းေတြကိုသာ တားျမစ္ထားပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ လူမႈကြန္ရက္ေတြျဖစ္တဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္၊ တီြတာ၊ အင္စတဂရမ္ စတာေတြ သံုးစဲြတဲ့ ႏိုင္ငံသားေတြကို အမုန္းစကားေတြ မေရး၊ မေျပာ၊ မျဖန္႔ေဝေစခ်င္ရင္ေတာ့ ပုဒ္မ ၆၆(ဃ) ကုိ ျပင္ဆင္ရင္းနဲ႔ တဆက္တစပ္တည္း ေဆာင္ရြက္သြားသင့္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
ရဲထြန္း ( သီေပါ )
စာကိုး : http://www.pyithuhluttaw.gov.mm ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒဆိုင္ရာမ်ား
: The verge ; Donald Trump says Facebook and Twitter ‘help him win’.
: Wikipedia .
