၁၉၈၅ ခုႏွစ္မွာ ကယားျပည္နယ္ကေန ပထမဆုံး ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ "ကယန္းအမ်ိဳးသားေလးကၽြန္ေတာ္" ေတးစီးရီးဟာ ကယန္းေဒသတြင္ ယခုခ်ိန္ထိ လူသိမ်ားေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသီခ်င္းေတြကို ခြန္းဘနဲ႔ တင္မိုးခုိင္တို႔က သီဆိုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ေတးသံရွင္ ခြန္းဘရဲ႕ သားသမီး မ်ိဳးဆက္ေတြက “အေမြ”လို႔ အမည္ေပးထားၿပီး ကယန္းအမ်ိဳးသားေလး ကၽြန္ေတာ္ ေတးစီးရီးထားက သီခ်င္းေတြအျပင္ တျခားသီခ်င္းပါ၀င္တဲ့ ေတးစီးရီးေခြကို ကယားျပည္နယ္မွာ ဧၿပီ ၁၀ ရက္ ကယန္းအမ်ိဳးသားေန႔မွာ စတင္ ျဖန္႔ခ်ိလိုက္ပါတယ္။ ဒီေတးစီးရီးကို ကယားျပည္နယ္မွာသာမက ႏုိင္ငံတ၀န္း ျဖန္႔ခ်ိသြား ႀကိဳးစားေနေပမယ့္ လက္လွမ္းမမီတာေတြရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီသီခ်င္းေခြေလးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီဗြီဘီက ေတးသံရွင္ ရွီးလွိ်ဳကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ထားပါတယ္။ ဒီသီခ်င္းေခြကို ဘယ္လို စတင္ျဖစ္သြားတာလဲ ေျပာျပေပးပါလား။ “ဒီေတးစီးရီးက ၁၉၈၅ ခုႏွစ္မွာ ျဖန္႔ခ်ိခဲ့ဖူးတဲ့ "ကယန္းအမ်ိဳးသားေလးကၽြန္ေတာ္"လို႔ ေခၚတဲ့ ေတးစီးရီးတေခြ ျဖစ္တယ္ေပါ့ေနာ္၊ အဲဒီတုန္းက အဆိုရွင္ခြန္းဘနဲ႔ တင္မိုးခုိင္တို႔ သီဆိုထားတယ္ေပါ့၊ အခုထိ အဲဒီေခြက လူႀကိဳက္မ်ားဆဲ ျဖစ္တဲ့အတြက္ "ကယန္းအမ်ိဳးသားေလးကၽြန္ေတာ္" ေတးစီးရီးအတြက္ အမွတ္တရ ျဖစ္လာေအာင္ “အေမြ-Legacy”လို႔ ေခၚတဲ့ ေတးစီးရီး အသစ္အေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ညီအကို ေမာင္ႏွမ ၅ ေယာက္က အျမတ္တႏုိး ျပန္သီဆိုထားတာေပါ့ေနာ္။” ဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ဒီအေခြကို ထုတ္ျဖစ္သြားတာလဲ။ ဒီသီခ်င္းေတြ အခုထိ လူႀကိဳက္မ်ားေနေသးတယ္ေပါ့။ အဲဒီသီခ်င္းေတြကို လူႀကီးႀကိဳက္ လူငယ္ႀကိဳက္ ပုံစံ သံစဥ္ေလးနဲ႔ ျပန္လည္ဖန္တီးခ်င္တဲ့ စိတ္ေတြေၾကာင့္ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ၂၃ ႏွစ္ေက်ာ္ကြယ္လြန္ခဲ့တဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ကယန္းလူမ်ိဳးရဲ႕ အဆိုရွင္ေပါ့ေနာ္ သူ႔အတြက္ရယ္ေနာက္ သူရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ေတးေရးမ်ားအတြက္ပါ အမွတ္တရ အျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ ဒီေခြ ျပန္လုပ္ရျခင္း ျဖစ္တယ္။ "ကယန္းအမ်ိဳးသားေလးကၽြန္ေတာ္"အေခြက ကယန္းလူမ်ိဳးထဲမွာ ျမန္မာလို ပထမဆုံးထြက္တဲ့ သီခ်င္းေခြလည္း ျဖစ္တယ္။ အခု ျပန္ဆိုထားတဲ့ သီခ်င္းက ကယန္းအမ်ိဳးသားေလး က်ေနာ္ထဲက သီခ်င္းေတြပဲလား။ “ဟုတ္ကဲ့။ "ကယန္းအမ်ိဳးသားေလးကၽြန္ေတာ္"ထဲက မ်ားပါတယ္ဗ်၊။ အဲဒီထဲမွာ ၁၀ ပုဒ္ပါတယ္။ အဓိက ၂ ပုဒ္ပဲ ထပ္ေပါင္းထည့္ထားပါတယ္။ အခု အေမြဆိုတဲ့ စီးရီးေခါင္းစဥ္ တပုဒ္ရယ္၊ ေနာက္ဆုံး ငါျပန္ခဲ့ၿပီဆိုတဲ့ သီခ်င္းတပုဒ္ေပါ့။ အဲဒီ ၂ ပုဒ္ေပါင္းထည့္ထားတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ "ကယန္းအမ်ိဳးသားေလးကၽြန္ေတာ္"ဆိုတဲ့ အထဲက သီခ်င္းေတြကိုပဲ ျပန္ဆိုထားတာပါ၊ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ၁၆ ပုဒ္ထဲက က်ေနာ္တို႔က ၁၀ပဲ ျပန္ယူၿပီး လုပ္ထားတာေပါ့ေနာ္။ က်န္တဲ့ဟာကေတာ့ ေနာက္တေခြ လုပ္ဖို႔အတြက္ပဲ စဥ္းစားထားတာေပါ့ေနာ္။” အရင္က"ကယန္းအမ်ိဳးသားေလးကၽြန္ေတာ္" အေခြက ကယားျပည္နယ္မွာပဲ ျဖန္႔ခဲ့တာလား။ “အဲဒီေခြက အရင္တုန္းကဆိုရင္ တကမ္းတမ္းဆိုရင္ တႏိုင္ငံလုံးျဖန္႔ဖို႔ လုပ္ခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္၊ ဒါေပမယ့္ အဲဒီတုန္းက "ကယန္းအမ်ိဳးသားေလးကၽြန္ေတာ္"ဆိုတဲ့ စီရီး ေခါင္းစဥ္တပ္လိုက္ေတာ့ က်ေနာ္ထင္တာ ေဘာင္က နည္းနည္းက်ဥ္းသြားတယ္ေပါ့ေနာ္။ ကယန္းနဲ႔ပဲ ပိုဆိုင္သလို ျဖစ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ တကမ္းတမ္းဆိုရင္ အဲဒီအေခြထဲက သီခ်င္းေတြက သီခ်င္းအပုဒ္တုိင္းလိုလို ျမန္မာလိုပဲ ဆိုထားတယ္ေပါ့ေနာ္။ စီးရီးေခါင္းစဥ္ တပ္လိုက္ေတာ့ "ကယန္းအမ်ိဳးသားေလး ကၽြန္ေတာ္"ဆုိေတာ့ ကယန္းနယ္မွာပဲ ေရာင္းေကာင္း သလိုမိ်ဳး ျဖစ္သြားတယ္ေပါ့ေနာ္။” သီခ်င္းေတြက ဘာအေၾကာင္းေတြ အဓိက ေရးထားလဲ။ “သီခ်င္းက ေလာကေတးေတြပါတယ္။ အခ်စ္သီခ်င္းေတြပါတယ္။ ေနာက္ အမ်ိဳးသား သီခ်င္းေတြလည္း ပါတယ္ေပါ့ေနာ္။ အမ်ိဳးသား သီခ်င္းထဲမွာဆိုရင္ ကယားလူမ်ိဳးေတြ ဘယ္လို ေနထိုင္ စားေသာက္လဲေပါ့ေနာ္။ ရိုးရိုးသားသားနဲ႔ ေတာင္ယာလုပ္ကိုင္ စားေသာက္ၿပီးေတာ့ ကယန္းတို႔ရဲ႕ မိသားစုအလွကို ေဖာ္က်ဴးထားတဲ့ သီခ်င္းေတြလည္း ရွိတာေပါ့ေနာ္။ အခ်စ္သီခ်င္း ဆိုရင္လည္း ေရးတဲ့လူေတြက ကယားအလွ ဇာတ္ကားကို ရုိက္တဲ့ ဒါရိုက္တာ ကိုေအာင္ကိုလတ္တို႔ ရန္ကုန္က ေတးေရးေတြပဲျဖစ္တယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ အခု အေမြဆိုတဲ့ သီခ်င္းက ေရးထားတဲ့ လူက က်ေနာ္တို႔ ကယန္းေဒသကပဲေပါ့ေနာ္။ သူက ကတ္သလစ္ ႏွစ္ ၅၀ ျပည့္ ႏွစ္ပတ္လည္ပြဲမွာ သူ႔သီခ်င္းက ပထမဆုအေနနဲ႔ အေရြးခံရတဲ့ သူတေယာက္ေပါ့ေနာ္။ သူကေနၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဒီေခြထဲမွာ လက္ေဆာင္အျဖစ္ အေမြဆိုတဲ့ သီခ်င္းကို က်ေနာ္တို႔ကို ေရးေပးထားတာေပါ့ ” ဒီေခြလုပ္ေတာ့ ဘာအခက္အခဲေတြရွိလဲ။ “ပထမဆုံး အေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ဒီေခြလုပ္တာက ပထမဆုံး စတူဒီယိုထဲ၀င္တဲ့ အေတြ႔အႀကဳံေတြ ျဖစ္တယ္၊ ေနာက္တခုက တပိုင္တႏုိင္ပဲလုပ္ၾကတယ္၊ ဘယ္စေပါင္ဆာမွ မရွိဘူး၊ ေခြလုပ္တာက အဆင္ေျပရင္ စလုပ္လုိက္ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဆင္မေျပရင္ နားထားလုိက္ဆိုေတာ့ ဒီေခြလုပ္တာက ၂ ႏွစ္ေလာက္ေတာင္ ၾကာသြားတယ္။ အခ်ိန္ယူတာလည္း ပါတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၂ ႏွစ္ခြဲေလာက္ ၾကာသြားတယ္ဗ်။ ေနာက္ အခက္အခဲက ျဖန္႔ခ်ိေရးေပါ့၊ ျဖန္႔ခ်ိေရးမွာလည္း အခက္အခဲ နည္းနည္း ရွိတယ္။ အဆက္အသြယ္လည္း အခက္အခဲျဖစ္တယ္ေပါ့။” သတင္းရုပ္သံ