စစ္တပ္နဲ႔ စာနယ္ဇင္းမ်ားအၾကား ဆက္ဆံမႈမွာ အေနအထားအရကိုက တရင္းတနွီး ျဖစ္စရာ ေဝးလြန္းလွသည္။ စစ္တပ္သည္ တိုင္းျပည္ကာကြယ္ေရးနဲ႔ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းေရးအတြက္ အလုပ္လုပ္ေနရသည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မီဒီယာမ်ားနဲ႔ ဆက္စပ္ေနစရာ အေၾကာင္း သိပ္မရွိလွေပ။ ၁၉၄၈ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးသည့္ေနာက္ ျပည္တြင္းစစ္ကာလတြင္လည္း လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းအသီးသီးကို စစ္တပ္က တုိက္ေနရသလို မီဒီယာမ်ား အာရံုက်ေနသည္မွာလည္း ဖဆပလနဲ႔ ၿမိဳ႕ျပမ်ားတြင္သာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စစ္ေျမျပင္လိုက္ၿပီး သတင္းယူခြင့္လည္း မေပး၊ ယူစရာအေၾကာင္းလည္း မရွိေပ။ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီး တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ စီးပြားေရးကို  လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့ရာတြင္ စစ္တပ္နဲ႔ မီဒီယာထိေတြ႔ခြင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ရွိလာ ပါသည္။  သို႔ေသာ္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကို လံုးဝ ဖ်က္သိမ္းခံလိုက္ရသျဖင့္  ပုဂၢလိက မီဒီယာမ်ား မရွိပဲ စစ္တပ္၏ သတင္းမ်ားကို အစုိးရမီဒီယာမ်ားက ထုတ္ျပန္ေပးခဲ့သည္။ ထိုမီဒီယာမ်ားမွာ စစ္တပ္လက္ေအာက္ခံ၊ စစ္တပ္အလိုက်သတင္းမ်ား ထုတ္ျပန္ေပးေနေသာ မီဒီယာ မ်ား ျဖစ္ေလသည္။ အစုိးရမွာလည္း စစ္တပ္၊ ေထာင္မွဴး၊ ေထာင္ပိုင္၊ ေထာင္ၾကပ္မ်ားမွာလည္း စစ္တပ္ပင္ ျဖစ္ေလသည္။ အရာခံဗိုလ္ဆိုလွ်င္ ေထာင္မွဴးအဆင့္၊ ဗိုလ္မွဴးႀကီးဆိုလွ်င္ အက်ဥ္းဦးစီးဌာန၏ ညႊန္ခ်ဳပ္အျဖစ္၊ ဗိုလ္မွဴးဆိုလွ်င္ ေထာင္ပိုင္စသည္ျဖင့္ ေရာက္သြားသလို ရဲအရာရွိမ်ားဘက္သို႔လည္း စစ္တပ္ထြက္မ်ားသာ ေရာက္ရွိသြားေသာေၾကာင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားအားလံုးမွာ တမိုးလံုး ေဖ်ာက္ဆိတ္ ျဖစ္သြားေလသည္။ မီဒီယာမ်ားမွာ အေထြအထူးသတင္းလိုက္စရာ မလုိေတာ့ေပ။ နိုင္ငံျခားသတင္းဌာနမ်ားမွ သတင္းယူလွ်င္လည္း အန္အိုင္ဘီကသာ ယူၿပီး ေၾကးမံု၊ ဗိုလ္တေထာင္၊ လုပ္သားျပည္သူ႔ေန႔စဥ္၊ ေနာင္ ျမန္မာ့အလင္းစေသာ အစိုးရသတင္းစာမ်ား ရွိသည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ဂါးဒီးယန္း(Guardian)၊ လုပ္သား ျပည္သူ႔ေန႔စဥ္သတင္းစာ(Working People Daily) တို႔ကိုသာ ထုတ္ေဝၿပီး သတင္းသမား၊ မီဒီယာသမားဆိုသည္မွာ ထို အစုိးရပို္င္သတင္းစာမ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္သူမ်ားသာ မီဒီယာသမား ျဖစ္ေနခဲ့သည္မွာ နွစ္ေပါင္း ၅ဝ ေက်ာ္ ၾကာျမင့္ခဲ့ေလၿပီ။ ယေန႔ ဝါရင့္သတင္းစာဆရာႀကီးမ်ားဆိုသည္မွာလည္း အစုိးရပိုင္ သတင္းစာမ်ား၊ မဆလ သတင္းစာထြက္မ်ားသာ ျဖစ္ေလသည္။ ေဗာင္းေတာ္ညိတ္ သတင္းစာဆရာမ်ားသာ အေတြ႔အၾကံဳရွိေသာ သတင္းစာဆရာမ်ား ျဖစ္ေနသည္။ စစ္တပ္က ေပးေသာသတင္း၊ အစုိးရက ေရးခုိင္းေသာ သတင္းကိုသာ ေရးၾကရေလသည္။ နွစ္ကိုယ့္တစ္စိတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ မီဒီယာလုပ္ငန္းမွာ ခၽြတ္ျခံဳက်လာပါေတာ့သည္။ ထိုအေျခအေနမ်ိဳးတြင္ စစ္တပ္ ကလည္း သူ၏ သိီးသန္႔သတင္းျပန္ၾကားေရးကို ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ျမဝတီ၊ ေငြတာရီလို စစ္တပ္ဝါဒ ျဖန္႔ခ်ိေရး၊ စိတ္ဓာတ္ စစ္ဆင္ေရးမ်ား လုပ္လာသည္။ ထို႔ထက္မက ျမဝတီရုပ္သံလိုင္းကိုလည္း လႊင့္လာ၏။ စစ္တပ္အတြက္ ဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရး လက္နက္မ်ား ျဖစ္လာပါသည္။ စစ္တပ္သတင္းမ်ားကို ထိုစစ္တပ္ပိုင္ မီဒီယာလုပ္ငန္းက ျဖန္႔ခ်ိပါသည္။ စစ္တပ္၏ မေကာင္း မေရးရ၊ အေကာင္းသာ ေရးရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုမွာ အမွန္တရားကို မသိရွိၾကရေပ။ ျပည္သူလူထုအဖို႔ အေမွာင္ဖံုးခဲ့သည္မွာ နွစ္ေပါင္း ၅ဝ ေက်ာ္ ခဲ့ပါၿပီ။ ကမာၻႀကီးေျပာင္းလဲလာသည့္အခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ဖံုးလႊမ္းထားေသာနိုင္ငံ၊ တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ အုပ္စိုးထားေသာ နိုင္ငံမ်ားတြင္ အေမွာင္ဖံုးေနျခင္းနဲ႔ အမွန္တရားကို မ်က္ကြယ္ျပဳထားျခင္းမွာ တခ်ဳိ႕နိုင္ငံမ်ားဆိုလွ်င္ ရာစုနွစ္တခုနီးပါးပင္ ေရာက္ရွိလာသည္ဟု ဆုိရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပုဂၢလိကမီဒီယာမ်ား၊ လြတ္လပ္ေသာ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားနဲ႔ စစ္တပ္တို႔၏ ထိေတြ႔မႈမွာ အလြန္ပင္ ရွားရွားပါးပါး ရွိေနခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ စစ္တပ္မွာမူ ယခင္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပံုစံအတုိင္း ရွိေနခဲ့သည္။ ဒီမိုကေရစီ စစ္တပ္ပံုစံအတိုင္း ေျပာင္းလဲလာျခင္း မရွိေသးေပ။  ထို႔ေၾကာင့္ စစ္တပ္၏ အက်င့္စရိုက္မွာ ယခင္ ျဖတ္သန္းခဲ့ေသာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္က အက်င့္အတုိင္း ရွိေနေသာေၾကာင့္ သတင္းမီဒီယာမ်ားအေပၚ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ဆက္ဆံျခင္း မရွိေသးေပ။ စစ္တပ္သတင္းယူသည္ကအစ မိမိတို႔ အတြင္းေရးမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္နိုင္သည္။ စစ္တပ္၏ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္မ်ားကို ဖြင့္ခ်ႏိုင္သည္ဟု မ်က္မွန္စိမ္း တပ္ကာ အျမင္ေစာင္းေနပါေတာ့သည္။ ထုိအေျခအေနမ်ားမွာ ေျပာင္းလဲလာေသာ ၄ နွစ္တာ ကာလအတြင္း မီဒီယာမ်ားမွာ ေျပာင္းလဲမႈမရွိပဲ ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရျခင္း ျဖစ္သည္။ ပထမဆံုး မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီး စစ္တပ္အတြင္းေရးမ်ားကို မီဒီယာက ႏႈိက္ထုတ္သည္ဟု ယူဆကာ မီဒီယာေလာကတြင္ အျပင္းထန္ဆံုးျပစ္ဒဏ္ကို စတင္ခဲ့သည္။ က်င့္ဝတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တစံုတရာ နားလည္မႈလြဲလွ်င္လည္း လြဲႏိုင္ေသာ ယူနတီဂ်ာနယ္ကို အေရးယူလိုက္ျခင္းမွာ ဒီမုိကေရစိီကို ကာကြယ္မည္ဆိုေသာ စစ္တပ္၏ မ်က္နွာကို အု္ိးမည္းသုတ္လုိက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ စက္ရံုတရံုကို ဓာတုလက္နက္ ထုတ္လုပ္ေသာ စက္ရံုဟု ဆိုကာ ဝင္ေရာက္ သတင္းယူျခင္းေၾကာင့္ အေရးယူလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ သတင္းယူရံု၊ သတင္းေထာက္ရံုျဖင့္ နွစ္ရွည္ ေထာင္က်ခံရသည္မွာ စာနယ္ဇင္းသမိုင္းတြင္ ယခု ယူနတီဂ်ာနယ္မွာ အျပင္းထန္ဆံုး ျဖစ္ေလသည္။ ယူနတီအယ္ဒီတာခ်ဳပ္ အပါအဝင္ အျပစ္ ရွိသည္ဆိုသူမ်ားကို ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ နွစ္စီ ျပစ္ဒဏ္ ေပးလိုက္ေလသည္။ ေနာင္အယူခံတြင္ ၃ နွစ္ ထပ္ေလ်ာ့၍ ၇ နွစ္ ျပစ္ဒဏ္တည္ေသာ္လည္း ပထမတရားရံုးက ၁ဝ နွစ္ ေပးလိုက္သည့္အတြက္ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားအတြက္ မၾကံဳဖူးေလာက္သည့္ ျပစ္ဒဏ္ဟု ဆိုရေပမည္။ ပုဂၢလိက စာနယ္ဇင္းေလာက ျဖစ္ေပၚသည္မွာ ၃ နွစ္ေက်ာ္ကာလတြင္ ယူနတီဂ်ာနယ္ကို ျပစ္ဒဏ္ေပးလိုက္သည့္အခ်ိန္မွာ ၁ နွစ္ေက်ာ္ ကာလတြင္ ျဖစ္ပါသည္။ အက်င့္စရိုက္ မေျပာင္းေသးေသာ တပ္မေတာ္မွာ မီဒီယာကို ထိုသုိ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျပစ္္ဒဏ္ ေပးလိုက္ေလသည္။ ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ နွစ္မွာ အလြန္ႀကီးေလးေသာ ျပစ္ဒဏ္ဟုဆိုၿပီး  မီဒီယာသမားမ်ား ရင္တထိတ္ထိတ္ျဖစ္ရင္း ရွင္သန္ေနေသာကာလတြင္ စစ္တပ္က မီဒီယာ သမားမ်ားကို ပညာေပးလိုက္ျပန္ပါသည္။ ထိုသည္မွာ သတင္းေထာက္ ကိုပါႀကီးကို ပစ္သတ္ လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သတင္းေထာက္ ကိုပါႀကီးသည္ အလြတ္တန္းသတင္းေထာက္ ေခၚ Free Lance Reporter ျဖစ္ပါသည္။ ၈၈ ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုႀကီးတုန္းကလည္း ပါဝင္ပတ္သက္ခဲ့သူ ျဖစ္သလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အနီးကပ္လံုျခံဳေရးအျဖစ္လည္း ပါဝင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ အစိုးရတပ္နဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္မ်ား တိုက္ပြဲျဖစ္ေသာသတင္း၊ နယ္သတင္းမ်ားကို ေပးပို႔တတ္သူ ျဖစ္သည္။ သူ႔ကို လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔တခုနဲ႔ ပတ္သတ္၍ ဖမ္းသည္ဟု စစ္တပ္က ေျပာၾကားသည္။ ကိုပါႀကီးအား ဖမ္းထားစဥ္ စစ္တပ္အခ်ဳပ္ထဲမွ ေဖာက္ထြက္ကာ အေစာင့္ စစ္သား၏ ေသနတ္ကိုပါ လုယူသြားေသာေၾကာင့္ သူ႔ကို ပစ္သတ္လိုက္ရသည္ဟု ဆိုသည္။ လုယူ ထြက္ေျပးသြား၍ ပစ္သတ္သည္ဆိုလွ်င္ ေသနတ္ဒဏ္ရာမွာ အေဝးမွ ပစ္သည့္ ပံုစံ ျဖစ္ရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း သူ႔အေလာင္းကိုေဖာ္သည့္အခါ ေသနတ္ဒဏ္ရာမွာ ေမးရိုးကို ကပ္၍ ပစ္သတ္ေသာ ဒဏ္ရာ ျဖစ္ေနသည္။ ဒဏ္ရာတြင္ ယမ္းမ်ားပင္ ကပ္ေနသလားပင္ မသိေပ။ သူ႔တကိုယ္လံုး၊ မ်က္နွာ အပါအဝင္ ဒဏ္ရာမ်ား အမ်ားအျပား ရွိေလသည္။ ထိုကတည္းက ဖမ္း ဆီး နွိပ္စက္ခဲ့ပံုရေလသည္။ မီဒီယာသမားမ်ားအေပၚ စစ္တပ္၏ ဆက္ဆံေရးမွာ ကိုပါႀကီး အသတ္ခံရသည့္အခါတြင္ အဆင့္ျမင့္သြားသည္ဟုပင္ ဆိုရမည္။ ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ နွစ္ပင္ မဟုတ္ေတာ့ ေသနတ္ျဖင့္ပင္ ပစ္သတ္ခဲ့သည္အထိ ျဖစ္လာသည္။ ယခင္ စစ္အစိုးရထက္ပင္ ပို၍ ဆိုးလာေနသလားဟုပင္ ထင္ျမင္မိၾကေလသည္။ မီဒီယာသမားမ်ားးကို သီးသန္႔ ၿခိမ္းေျခာက္လုိက္သည္မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားေသာ ႏွစ္ျခင္း ခရစ္ယာန္အသင္းမွ မိဘမဲ့ကေလးမ်ားကို ပညာသင္ၾကားေပးသည့္ လုပ္အားေပး ကခ်င္ဆရာမေလး ၂ ဦး မုဒိမ္းက်င့္ သတ္ျဖတ္ခံရမႈတြင္ ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခ်ိန္ထိလည္း တရားခံ ရွာမရေသးေပ။ ဆရာမေလး ၂ ဦးမွာ ရက္ရက္စက္စက္၊ ရမ္းရမ္းကားကားပင္ အသတ္ခံလိုက္ရ၏။ အလြန္ကုိ ဆိုးဝါး ရက္စက္ေသာ လူသတ္ပြဲျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားေရာ၊ ျမန္မာနုိင္ငံတ၀ွမ္းလံုးမွ ျပည္သူမ်ားကေရာ ေအာ့နွလံုး နာၾကေလသည္။ အနီးအနားမွ လူမ်ားက သူတို႔ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေပးၾကေလသည္။ ေကအိုင္ေအ၊ ေကအိုင္အိုတို႔ကလည္း သူတို႔ မလိုသူမ်ားကို ထင္ျမင္ခ်က္ ေပးၾကေလသည္။ တူေမာရိုး ဂ်ာနယ္က ကခ်င္ဆရာမေလး ၂ ေယာက္ကို သတ္ျဖတ္သူမွာ အနီးအနားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယခု ေကအိုင္ေအထံ သြားခိုလံႈေနေၾကာင္း နာမည္ပါ ေရးထားသည္။ တရားခံကား ယခုထိ ရွာမရေသးေပ။ ေကအိုင္ေအကလည္း ဗမာစစ္တပ္က မုဒိမ္းက်င့္သတ္ျဖတ္သြားသည္ဟု ျပန္လည္ စြပ္စြဲထား၏။ ရဲကလည္း အေလာင္းတြင္ ေတြ႔ရွိေသာ ဆံပင္ကို သက္ေသခံယူကာ ဒီအန္ေအ စစ္ေဆးသည္။ အရပ္သားေရာ၊ စစ္သားပါ ထို ဒီအန္ေအစစ္ေဆးခ်က္တြင္ ပါဝင္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအထိကား တရားခံကို မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ေသးေပ။ ထိုအခါ စစ္တပ္က ထိုအမႈတြင္ စစ္တပ္ပါဝင္ပတ္သက္သည္ဟု ေရးထားေသာ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္ကို အမႈမွန္ ေဖာ္ထုတ္နိုင္သည့္တေန႔၊ စစ္တပ္က မဟုတ္ဟု ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္လွ်င္ ထိုသတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္မ်ားကို တရားစြဲမည္ဟု ေၾကညာလို္က္ပါသည္။ သတင္းသမားမ်ားအေနျဖင့္ ရရွိေသာ သတင္းမ်ားအေပၚတြင္ ျဖစ္ႏိုင္ေသာ သတင္းမ်ား၊ လူထု၏ ထင္ျမင္ခ်က္မ်ားကိုသာ ထည့္ေရး ၾကပါသည္။ မည္သူမည္ ဝါ တရားခံျဖစ္ရမည္ဟု အတိအက် ေရးသားျခင္းမရွိပါ။ သို႔ေသာ္ တပ္က မီဒီယာမ်ားကို တရားစြဲ အေရးယူမည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာဆိုျခင္းမွာ မီဒီယာမ်ားအေပၚ စစ္တပ္က အာဃာတ ထားရွိေနေၾကာင္း ေပၚလြင္ေနပါသည္။ မီဒီယာမ်ားအေပၚ စစ္တပ္၏ အလိုမက်ပံုနဲ႔ ယံုၾကည္မႈကင္းမဲ့ေသာ သေဘာထားမွာ ေလာက္ကိုင္တြင္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒ ျပ႒ာန္းလိုက္သည့္အေပၚ ထုတ္ျပန္ေသာ သေဘာထား ျဖစ္သည္။ ဖုန္ၾကားရွင္၏ ကိုးကန္႔ကာကြယ္ေရးတပ္နဲ႔ အစိုးရစစ္တပ္တို႔ တုိက္ခိုက္ေနေသာ စစ္ပြဲသို႔ သတင္းသြားယူေသာ သတင္းေထာက္မ်ား စည္းကမ္းဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ပါက အနိမ့္ဆံုး ေထာင္ဒဏ္ ၃ နွစ္နဲ႔ အျမင့္ဆံုး ေသဒဏ္အထိပင္ ခ်မွတ္မည္ဟု ေၾကညာထားသည္။ သတင္းသမားမ်ား ထိုေနရာတြင္ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္ျခင္း၊ တဖက္ရန္သူတပ္သား၊ တပ္မွဴးမ်ားနဲ႔ ေျပာဆိုဆက္သြယ္ သတင္းရရွိျခင္းသည္လည္း ျပစ္ဒဏ္တြင္ အက်ံဳးဝင္ေနေလသည္။ သတင္းသမားဆိုသည္မွာ စစ္ပြဲျဖစ္လွ်င္ ၂ ဖက္စလံုးမွ သတင္းမ်ားကို ခိုင္လံုစြာ ရယူရမည္ ျဖစ္သည္။ စစ္ပြဲသတင္းမ်ားကို သတင္းသမားမ်ား ေမးခြင့္ရွိသင့္ပါသည္။ ဘာေၾကာင့္ တုိက္ရသလဲ။ ဘယ္လို လက္နက္ေတြ အသံုးျပဳသလဲ။ စသည္ျဖင့္ ေမးၾကရသလို တဖက္ ရန္သူတပ္ကိုလည္း ေမးခြင့္ ရွိေလသည္။ ထိုသုိ႔မဟုတ္လွ်င္ ယခင္အစုိးရတုန္းကလိုသာ ျဖစ္ေနမည္။ ဒီမုိကေရစီေခတ္တြင္ ထိုကဲ့သို႔ အမိန္႔မ်ိဳး၊ ဥပေဒမ်ိဳးကို မီဒီယာသမားမ်ားအား ရည္ညႊန္း၍ မက်င့္သံုးသင့္ေပ။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ယခုလို စစ္တပ္နဲ႔ လြတ္လပ္ေသာ မီဒီယာသမားမ်ား ထိေတြ႔လာသည့္အခ်ိန္တြင္ တပ္မေတာ္သည္ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းစြာ စာနယ္ဇင္း သမားမ်ားကို စာနာေထာက္ထားစြာျဖင့္ သေဘာထားမွန္ရေပလိမ့္မည္။