အေမရိကန္သမၼတကေတာ္၊ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္နဲ႔ နိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း ဟီလာရီ ေရာ့ဒင္းမ္ ကလင္တန္က လာမယ့္ အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲမွာ သမၼတ ေလာင္းအျဖစ္ ၀င္အေရြးခံမယ္လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းက ေၾကညာလိုက္တာကို ကမၻာ သတင္းမီဒီယာေတြက တခမ္းတနား ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ပထမဆံုး အမ်ိဳးသမီး အေမရိကန္သမၼတ တေယာက္ ျဖစ္လာႏိုင္ေခ် ရွိတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ၾကတဲ့ နိုင္ငံေရးအကဲျဖတ္ေတြလည္း အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနပါတယ္။ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ သမၼတ အိုဘားမားရဲ႕ တတိယသက္တမ္းလို႔ ေျပာရမယ့္ အေနအထားမ်ိဳးပဲ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္တဲ့သူေတြလည္း ရွိလာပါတယ္။ ဟီလာရီကလည္း သူ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ၀င္မယ္လို႔ ေၾကညာလိုက္တာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္တည္းပဲ သူဟာ အေမရိကန္ေတြရဲ႕ ေန႔စဥ္ဘ၀အတြက္ တျခားသူေတြထက္ ပိုၿပီး ေဆာင္ရြက္ေပးနိုင္မယ့္ သူတေယာက္လို႔ ရဲရဲတင္းတင္း ေျပာလိုက္တာကို ႀကားရပါတယ္။ သူက “အေမရိကန္ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ေန႔စဥ္ဘ၀အတြက္ စြမ္းစြမ္းတမံ လုပ္ေဆာင္ေပးမယ့္ သူရဲေကာင္းတေယာက္ လိုအပ္ေနပါတယ္။ က်မက အဲဒီ သူရဲေကာင္းျဖစ္ခ်င္ပါတယ္”လို႔ သူရဲ႕ ၀က္ဘ္ဆိုက္သစ္ စာမ်က္ႏွာမွာ ေရးသားလိုက္ပါတယ္။ သူက သူရဲ႕သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္စည္းရံုးရာမွာ စီးပြားေရးတန္းတူညီမွ်မႈ မရွိမႈကိုအေလးထား တင္ျပ ေျပာဆိုဖို႔ စီစဥ္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူဟာ ၁၉၉၀ စုႏွစ္ အေစာပိုင္းကာလကတည္းက အေမရိကန္နိုင္ငံမွာ လူသိမ်ားထင္ရွားလာခဲ့သူအမ်ိဳးသမီးတဦး အေနနဲ႔ အႀကီးမားဆံုး ရင္ဆိုင္ရမယ့္စိန္ေခၚမႈကေတာ့ သာမန္အေမရိကန္မဲဆႏၵရွင္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံထိေတြ႔ရာမွာ တကယ့္ လက္ေတြ႔ သရုပ္မွန္ဘ၀ေတြကို နားလည္သိျမင္ပါတယ္ဆိုတာ ျပသနိုင္ဖို႔ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ သူရဲ႕ ဒီမိုကရက္ပါတီထဲက လစ္ဘရယ္ေတြကေတာင္ သူဟာ ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ ခ်ီၿပီး အေမရိကန္သမၼတကေတာ္တေယာက္၊ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ တေယာက္နဲ႔ နိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးတေယာက္ အျဖစ္နဲ႔ ျပည္သူလူထုနဲ႔ ကင္းကြာခဲ့တယ္လို႔ ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူကေတာ့ “အေမရိကန္ေတြဟာ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းတဲ့ စီးပြားေရးကာလကို တန္ျပန္တိုက္ခိုက္လာခဲ့ႀကတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အခင္းအက်င္းကေတာ့ ထိပ္ဆံုးက လူေတြ အတြက္ပဲ ျဖစ္ေနတုန္းပါပဲ” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ သူရဲ႕ နိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဖေလာ္ရီဒါ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေဟာင္း ဂ်က္ဘုရွ္႕က “က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ မဟာမိတ္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးကို ပ်က္ယြင္းေစခဲ့ၿပီး က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ရန္သူေတြကို အရဲကိုးလာေစခဲ့တဲ့ အိုဘာမား-ကလင္တန္ နိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒထက္ ပုိေကာင္းေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ရပါလိမ့္မယ္” လို႔ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ရီပက္ဘလီကန္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း စာရင္းတင္သြင္းဖို႔ မဲဆြယ္စည္းရံုးေရးကို စတင္ေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ ကင္တက္ကီျပည္နယ္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ရန္းေပါလ္ ကလည္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ လစ္ဗ်ားနိုင္ငံ  ဘင္ဂါဇီ သံတမန္၀န္းထဲကို ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္မႈမွာ ဟီလာရီကလင္တန္ရဲ႕ ကိုင္တြယ္ညႊန္ၾကားခဲ့မႈအေပၚ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ခဲ့ပါတယ္။ ဟီလာရီကေတာ့ ဒါဟာ နိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အက်ိဳးအျမတ္ထုတ္ဖို႔ ေၾကကြဲစရာ အျဖစ္ေပၚ အေႀကာင္းျပ အခြင့္ေကာင္းယူလိုက္တာပဲလို႔ ေျပာၿပီး အဲဒီ ေ၀ဖန္ခ်က္ကို ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ဘ၀မွတ္တမ္းမွာေတာ့ ဒါဟာ “အလြန္ခက္ခဲတဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈေတြ”ပါပဲလို႔ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ခက္ခဲတဲ့အေျခအေနေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရ၊ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ဘ၀ကို က်ေနာ္တို႔က ငါတို႔ဆိုရင္ေရာ ဆိုၿပီး နားလည္စာနာ ၾကည့္ရင္ သူႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အခက္အခဲဟာ တကယ္ႀကီးမားတယ္ဆိုတာ သိနိုင္ပါတယ္။ ေျပာရရင္ ဒီေဆာင္းပါးဟာ ဒီေလာက္နဲ႔ ရပ္လို႔ မရေအာင္ရွည္လ်ားေတာ့မွာမို႔ ဟီလာရီ ကလင္တန္ မၾကာခင္ကမွ လုပ္ခဲ့တဲ့ လူထုအက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းေလးကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ သူနဲ႔ ၾသစေၾတးလ်၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဂ်ဴလီယာ ဂီ်းလတ္ (ဂီးလတ္လို႔လည္း တခ်ိဳ႕ေခၚ) တို႔က ကမၻာတ၀ွမ္း ပညာေရးအတြက္ ကလင္တန္ ကမၻာ့လႊမ္းျခံဳပညာေရး အဦးအစလုပ္ငန္းႀကီးကကို ဘရုကလင္းက (CHARGE) လို႔ ေခၚတဲ့ (The Collaborative for Harnessing Ambition and Resources for Girls Education) မွာ ထုတ္ေဖာ္ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအဖြဲ႔ႀကီးထဲမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ တျခားပုဂၢလိကေတြက ေဒၚလာ သန္း ၆၀၀ ရင္းႏွီး စိုက္ထုတ္ၿပီး ေနာက္၅ ႏွစ္အတြင္း မိန္းကေလးငယ္ ၁၄ သန္းကို ပညာသင္ၾကားေပး ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ႀကမွာပါ။ ဂ်ီးလတ္က တိုင္းမ္မဂၢဇင္းကို “အဲဒါကို ဦးတည္ရတာက တကယ္ အစြမ္းထက္လို႔ပါ။ ပညာေရးဟာ တကယ္အစြမ္းထက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း တခ်ိိဳ႕လူေတြက ရပ္ဆိုင္းပစ္ခ်င္ၾကၿပီး က်မတို႔ကေတာ့ အဲဒီပညာေရး ျဖစ္တည္လာေအာင္ အသည္းအသန္ ႀကိဳးစားေနရတာပါ။” လို႔ ေျပာႀကားခဲ့ပါတယ္။ ခုေတာ့ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြက မူလတန္းပညာေရးမွာ ေယာက်္ားေလးေတြလိုပဲ မိန္းကေလးေတြ အေရအတြက္မ်ားမ်ား စာရင္းသြင္း ေက်ာင္းေနလာၾကဖို႔ အေလးဂရုျပဳ ေဆာင္ရြက္ေနၾကၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာလည္း ဟီလာရီကလင္တန္လို အစြမ္းထက္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္တေယာက္ပါ။ ဒါေပမယ့္ သူကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ အစြမ္းအစကို ျပသခြင့္ တိုင္းျပည္ကို ဦးေဆာင္ခြင့္ မရ နိုင္ေသးပါဘူး။ အလြန္အစြမ္းထက္တဲ့ ပညာေရကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ကေလးေတြ သင္ၾကားခြင့္ မရေအာင္ တားဆီးပိတ္ပင္ထားၿပီး တိုင္းျပည္နဲ႕လူမ်ိဳးကို စစ္ကၽြန္ဘ၀က မတက္ႏိုင္ေအာင္ ဖိႏွိပ္အုပ္စိုးထားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနကို လူထုေခါင္းေဆာင္ေနရာကို ရရွိထားတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြန္ေျမာက္နိုင္ပါ့မလား။ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ပါ၀င္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို ေတာင္းေနတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ကို ျပည္သူလူထုက အဆင္သင့္ ရွိေနပါၿပီ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို အျမစ္က လွန္ပစ္လိုက္ပါလို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ပါေႀကာင္း။     ။ စုိးေနလင္း