ကေလးသူငယ္ ဥပေဒမူၾကမ္းကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ အတည္ျပဳဆံုးျဖတ္ၿပီး သမၼတဆီ လက္မွတ္ထိုးဖို႔ ပို႔ေဆာင္ထားတုန္း ဒီဥပေဒမူၾကမ္းကို ကန္႔ကြက္ပါတယ္ဆိုတဲ့ အသံေတြ ထြက္လာတာ၊ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ပါတယ္ဆိုတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ေတြ႔လာရပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းနဲ႔ ေနာက္ပိုင္းမွာ ကေလးေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ အျမတ္ထုတ္ ေခါင္းပံုျဖတ္မႈေတြ၊ လ်စ္လ်ဴ႐ႈမႈေတြ ကမၻာနဲ႔တဝွမ္း မ်ားျပားလာခဲ့တဲ့အတြက္ ကေလးေတြကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတာ ႏိုင္ငံအသီးသီးက လက္ခံလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံအစိုးရ အသီးသီးကို ကေလးေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အထူးလုပ္ေဆာင္ဖို႔ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ကို ကမၻာ့ကေလးမ်ားႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး “တစ္ကိုးခြန္ကိုး ဘက္စံုတိုး ဖံြ႔ၿဖိဳးမာန္သစ္ ကေလးမ်ားႏွစ္” ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္နဲ႔အညီ ကေလးေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ တပ္လွန္႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုႀကိဳးပမ္းမႈေတြေၾကာင့္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ ႏိုင္ငံတကာ ကေလးသူငယ္မ်ား အခြင့္အေရးစာခ်ဳပ္ (Convention on the Rights of Child) ကို ျပ႒ာန္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရးကို ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြက ဘယ္ေလာက္ အေလးထားလာသလဲဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး ပင္မစာခ်ဳပ္ေပါင္း ၉ ခုထဲမွာ ဒီ ကေလးအခြင့္အေရးစာခ်ဳပ္ကို ေလးစားလိုက္နာပါ့မယ္လို႔ ကတိျပဳထားတဲ့ စာခ်ဳပ္အဖဲြ႔ဝင္ႏိုင္ငံ အမ်ားဆံုးဆိုတဲ့ အခ်က္က သက္ေသျပေနပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကေတာ့ ဒီစာခ်ဳပ္ကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ အတည္ျပဳ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာမွာ ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရးစာခ်ဳပ္ ရွိသလို လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ အဖဲြ႔ဝင္ ႏုိင္ငံတုိင္းမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရး စာခ်ဳပ္ေတြကို ျပ႒ာန္းၿပီး ကာကြယ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးရပါတယ္။ ဒီ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ ဥပေဒေတြဟာလည္း ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ စီအာစီကို လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီး ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကေလးသူငယ္ဥပေဒကို ျပ႒ာန္းခဲ့ပါတယ္။ စစ္အစိုးရလက္ေအာက္ သူ႔ေခတ္သူ႔အခါ သူ႔အေျခအေနနဲ႔ ေရးဆဲြခဲ့တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီဥပေဒထဲမွာ အခြင့္အေရးအားလံုးကို ျပည့္စံုေအာင္ မထည့္ထားခဲ့ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡအတြင္းမွာရွိတဲ့ ကေလးေတြအေပၚ ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ခ်န္လွပ္ထားခဲ့တာကို သတိထားမိပါတယ္။ ကေလးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အသက္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြမွာလည္း ႏိုင္ငံတကာစံခ်ိန္ေတြထက္ ေလ်ာ့နည္းေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုလသမဂၢ ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရးေကာ္မတီက ဒီဥပေဒကို ျပန္လည္သံုးသပ္ဖို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ အႀကံျပဳခဲ့ပါတယ္။ မၾကာမီက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ သေဘာတူခဲ့တဲ့ ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒဆိုတာ မေန႔တေန႔ကမွ ေကာက္ခါငင္ကာ ေပၚလာတဲ့ဥပေဒ မဟုတ္ပါဘူး။ အရင္ဥပေဒကို ျပန္လည္သံုးသပ္မႈေတြ အႀကိမ္ႀကိမ္လုပ္ၿပီးမွ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးမႈေတြ အသီးသီးလုပ္ၿပီးမွ မူၾကမ္းထြက္လာၿပီး လႊတ္ေတာ္ကို တင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေဆာင္ေရးဆဲြတဲ့ လူကယ္ျပန္ဝန္ႀကီးဌာနက တာဝန္ရွိသူေတြဟာ ဝန္ႀကီးဌာန အသီးသီး၊ ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံး၊ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ လြန္ခဲ့တဲ့ငါးႏွစ္ေလာက္ (ခန္႔မွန္း) ကတည္းက ေဆြးေႏြးၿပီး အႀကိမ္ႀကိမ္တိုင္ပင္ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ ကေလးမ်ားအခြင့္အေရးေတြျဖစ္တဲ့ ရွင္သန္ခြင့္၊ ကာကြယ္မႈ ခံယူပိုင္ခြင့္၊ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ခြင့္နဲ႔ ပါဝင္ခြင့္ အားလံုးပါဝင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေရးဆဲြခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပထမဦးဆံုး ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ကေလးသူငယ္ဥပေဒဆိုတာ ဘက္ေပါင္းစံုမွာ ပါဝင္တဲ့ ကေလးအခြင့္အေရးေတြကုိ ကေလးေတြရဲ႕ အေကာင္းဆံုးအက်ိဳးကို ေရွ႕႐ႈၿပီး လက္ေတြ႔က်က် အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းထားတဲ့ ဥပေဒသစ္တခု ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိလိုခ်င္တဲ့အပိုဒ္ တပိုဒ္တည္းကို ဆဲြထုတ္ၿပီး ေျပာေနသလို ေမြးစာရင္းရရွိခြင့္၊ ကေလးေမြးစားခြင့္ သက္သက္ကိုသာ ေရးသားထားတဲ့ ဥပေဒ မဟုတ္ပါဘူး။ အခုေျပာေနတဲ့ ေမြးစာရင္းရရွိခြင့္နဲ႔ ကေလးသူငယ္မ်ားအား ေမြးစားခြင့္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ (တည္ဆဲဥပေဒ) မွာလည္း အတိအလင္း ပါဝင္ၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုး ေမြးစာရင္းရပိုင္ခြင့္ (Birth Certificate or Birth Registration) အေၾကာင္း စေဆြးေႏြးပါ့မယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို တည္ဆဲဥပေဒမွာေရာ၊ ဥပေဒမူၾကမ္းမွာေရာ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ၁၉၉၃ ဥပေဒရဲ႕ အခန္း (၅) ကေလးသူငယ္ရဲ႕ အခြင့္အေရးမ်ား၊ အပိုဒ္ (၉-ခ) မွာ “မိဘ၊ အုပ္ထိန္းသူတို႔သည္ ကေလးေမြးဖြားျခင္းကို ဥပေဒႏွင့္အညီ မွတ္ပံုတင္ရမည္။” အပိုဒ္ (၁၀) မွာ “ကေလးသူငယ္တိုင္းသည္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးကို တည္ဆဲဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ရရွိေစရမည္” လို႔ ေဖာ္ျပထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဥပေဒမူၾကမ္းသစ္ရဲ႕ အခန္း (၂၁-က) မွာေတာ့ “ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း ေမြးဖြားသည့္ ကေလးသူငယ္တိုင္းသည္ ခဲြျခားဆက္ဆံျခင္း မရွိဘဲ ေမြးဖြားျခင္းကို အခမဲ့ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ရွိသည္" လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တည္ဆဲဥပေဒနဲ႔ ဥပေဒမူၾကမ္းသစ္ထဲမွာ ကေလးေတြကို ေမြးစာရင္း အခမဲ့ရရွိေအာင္လုပ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္၊ ဒါဟာ အေရးႀကီးအခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ လက္ခံထားပါ။ ေမြးစာရင္းဆိုတာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ေမြးစာရင္းဆိုတာ ဘယ္လိုအေျခအေနေၾကာင့္ပဲ ေမြးေမြး၊ ဘယ္ေနရာမွာပဲ ေမြးေမြး၊ လူသားတဦးကို လူသားတဦးအေနနဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လိုအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲ ေမြးေမြး မွတ္တမ္းရွိေသာ ဂုဏ္သိကၡာရွိေသာ လူသားအျဖစ္ ႀကိဳဆို အသိအမွတ္ျပဳျခင္းပါ။ ေမြးစာရင္းမွာ မိဘအမည္၊ ေမြးဖြားသည့္ေနရာ၊ ေန႔ရက္ အခ်ိန္၊ ကေလးရဲ႕ လက္ေဗြ ေျခေဗြေတြ ေကာက္ယူေလ့ရွွိပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ ေဆး႐ုံ၊ တာဝန္ရွိသူ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနက ထုတ္ျပန္ေပးပါတယ္။ ဒီေမြးစာရင္းရတာနဲ႔ ေမြးဖြားရာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ကို အလိုအေလ်ာက္ ရရွိသြားတာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ သေဘာေပါက္ေစလိုပါတယ္။ ေမြးစာရင္းေပးတယ္ဆိုတာ ကေလးရဲ႕အက်ိဳးကို ၾကည့္တာပါ။ ေမြးစာရင္း မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ ကေလးတေယာက္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သူ႔ရဲ႕ ေမြးဖြားတဲ့ရက္၊ အသက္အတိအက်ကို မွတ္တမ္းတင္ထားၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ စာရင္းမရွိ အင္းမရွိ ေမြးလာတဲ့ ကေလးတေယာက္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ေမြးစာရင္း အေထာက္အထား ခိုင္ခိုင္လံုလံုလံုနဲ႔ ေမြးလာတဲ့ လူသားတေယာက္ ျဖစ္ပါၿပီ။ ကေလးတေယာက္ ရသင့္ရထိုက္တဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ အေျခခံပညာ သင္ၾကားခြင့္ေတြကို ရရွိႏိုင္တဲ့အျပင္ မလိုလားအပ္တဲ့ ကေလးအေပၚ ေစာ္ကား အျမတ္ထုတ္မႈေတြ ရွိလာခဲ့ရင္ ဒီကေလးကို တည္ဆဲဥပေဒေတြအရ ကာကြယ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- အသက္မျပည့္ေသးတဲ့ ကေလးတေယာက္ကို သက္ငယ္မုဒိမ္း က်ဴးလြန္တာေတြ၊ စစ္သားအျဖစ္ ေစခိုင္းခံရတာေတြ၊ လူကုန္ကူးခံရတာေတြ က်ဴးလြန္ခံရလို႔ ဥပေဒအရ အေရးယူ တိုင္ၾကားမယ္ဆိုရင္ ကေလးရဲ႕အသက္ အေထာက္အထားက အထူးအေရးႀကီးလွပါတယ္။ လူကုန္ကူးမႈ ဥပေဒမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သက္ငယ္မုဒိမ္းမႈမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အသက္မျပည့္တဲ့ ကေလးအေပၚ က်ဴးလြန္တာဟာ ပိုၿပီး အျပစ္ႀကီးမားတယ္ဆိုတာကို သိၾကမွာပါ။ အသက္မျပည့္ေသးတဲ့ ကေလးေတြ အမႈအခင္းျဖစ္ရင္လည္း သက္ငယ္ဥပေဒေတြနဲ႔ ကာကြယ္ေပးတာေတြကို ခံစားႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမြးစာရင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈကို ခဲြဲျခားက်င့္သံုးတဲ့ ႏုိင္ငံတခုကို နမူနာျပပါဆိုရင္ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံကို ျပခ်င္ပါတယ္။ ထိုင္းႏုိင္ငံကလည္း စီအာစီစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔တိုင္းျပည္မွာ ေမြးဖြားတဲ့ ကေလးတိုင္းကို ေမြးစာရင္းရရွိေစဖို႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ကေတာ့ သူတို႔တိုင္းျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ ဥပေဒအတိုင္း က်င့္သံုးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေမြးဖြားတဲ့ ကေလးတိုင္းဟာ ႏိုင္ငံသားမိဘက ေမြးတာျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံသားဟုတ္ဟုတ္ မဟုတ္ဟုတ္ ေမြးစာရင္းကို တရားဝင္ရပိုင္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ကေန သြားေရာက္ခိုလႈံေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ ကေလးေတြလည္း ေမြးစာရင္းရရွိခြင့္ ရၾကပါတယ္။ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြရဲ႕ ကေလးေတြလည္း ေမြးစာရင္းရရွိခြင့္ ရွိပါတယ္။ ဒီလိုရရွိခြင့္ အက်ိဳးေၾကာင့္ ကေလးေတြဟာ ကာကြယ္ေဆးထိုးခြင့္၊ အေျခခံက်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ခြင့္၊ အေျခခံပညာကို သင္ၾကားခြင့္ေတြ ရရွိလာတာျဖစ္တယ္။ ကေလးေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ ပ်ဳိးေထာင္ေပးရမယ္ဆိုတာ ႏိုင္ငံျခားအယူအဆ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈတရပ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ႀကီးသူကို ႐ုိေသ၊ ရြယ္တူကို ေလးစား၊ ငယ္သူကို သနားဆိုတဲ့ စကားပံုမွာ ကေလးေတြကို စာနာေထာက္ထားဖို႔၊ ကူညီေပးဖို႔ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ လူသားတေယာက္အေနနဲ႔ ေမြးဖြားလာတဲ့ ကေလးတေယာက္ကို လူသားတေယာက္အျဖစ္ ေမြးစာရင္းထုတ္ေပးဖို႔ ကိစၥဟာ ကေလးရဲ႕ အေကာင္းဆံုးအက်ိဳးကို ေမွ်ာ္ေတြးၿပီး ကာကြယ္မႈေတြေပးႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္တာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပလိုပါတယ္။ ေအာင္မ်ဳိးမင္း