၁၉၉၃ ခုႏွစ္ အမ်ဳိးသားညီလာခံက စတင္ခဲ့တဲ့ ေျခ/ဥကစားပြဲမွာ တပ္မေတာ္အစိုးရက တဖက္သတ္ဖိကစားၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ထဲမွာပဲ အႏုိင္ဂိုးသြင္းယူထားခဲ့ပါတယ္။ ဒီၾကားထဲ အန္အယ္လ္ဒီဟာ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းကစၿပီး အမ်ိဳးသားညီလာခံမွာ အဝါကတ္ျပခံခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ပိုင္း အန္အယ္လ္ဒီမပါဘဲ ဆက္လက္က်င္းပၿပီး တဖက္သတ္အႏိုင္ဂိုး အသြင္းခံခဲ့ရတဲ့ ေျခ/ဥကစားပြဲအျဖစ္ ျပည္သူတရပ္လုံးက သိရွိ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတာပါ။ တကယ္ေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ကံဆိုးတဲ့ႏွစ္တခု ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ဒီႏွစ္ထဲမွာပဲ နာဂစ္မုန္တိုင္းရဲ႕ ညႇာတာမႈကင္းမဲ့ျခင္းနဲ႔အတူ ဧရာဝတီတိုင္း တခုတည္းမွာပင္ လူေပါင္းသိန္းနဲ႔ခ်ီ ေသဆုံးေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ၾကရတယ္။ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ေတြ ဆုံး႐ံႈး နစ္နာခဲ့ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ဒီႏွစ္ထဲမွာ အတည္မျပဳဖို႔ ျပည္သူလူထုသာမက ႏိုင္ငံတကာကပါ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတာကို အေတာ္မ်ားမ်ား မွတ္မိၾကဦးမယ္ ထင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီၾကားထဲကပဲ အပူမီးနဲ႔ အတည္ျပဳခဲ့တာေၾကာင့္ ျပည္သူအမ်ားစုကေတာ့ “နာဂစ္ဥပေဒ” အျဖစ္ ေခၚေဝၚသမုတ္ခဲ့ၾကတယ္။ အမ်ဳိးသားညီလာခံ က်င္းပတာေရာ အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲတာေရာ အတည္ျပဳတာေရာဟာ လူထုဆႏၵနဲ႔ ကင္းေဝးခဲ့တာကိုေတာ့ စစ္အုပ္စု မသိဘဲမေနပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္း သူရဦးေရႊမန္းက “၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဟာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြကို အကာကြယ္ေပးဖို႔ ေရးဆြဲခဲ့တာျဖစ္တယ္” လို႔ ဒီဗြီဘီ ဒီဘိတ္မွာ ဖြင့္ဟေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးတယ္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ျပင္မယ္လို႔ ျပည္သူကို ကတိေပးတဲ့ အန္အယ္လ္ဒီဟာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရၿပီးေနာက္ ဒီကိစၥ အသံတိတ္ေနရာက မၾကာေသးခင္က လႊတ္ေတာ္ကြင္းထဲကေန ေျခဥကစားပြဲ ဆက္ကစားဖို႔ ျပင္ဆင္လိုက္ပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးလုပ္ငန္းေတြ ေဆာလ်င္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ ဖြဲ႔စည္းပုုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီတရပ္ကုိ သင့္ေတာ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းဖို႔ လႊတ္ေတာ္သို႔ တုိက္တြန္းေၾကာင္း အေရးႀကီးအဆုုိကုိ အန္အယ္လ္ဒီ လႊတ္ေတာ္ကိုုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္ၾကည္ညြန္႔က ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇန္နဝါရီလ ၂၉ ရက္က လႊတ္ေတာ္သိုု႔ တင္သြင္းၿပီး ကစားကြက္စလိုက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆိုျပဳခ်က္ကို တပ္မေတာ္နဲ႔ ႀကံ့ခုိင္ေရးပါတီတို႔က “ဥပေဒနဲ႔အညီ ျပင္ဆင္တာ မဟုတ္တဲ့အတြက္” ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကေတာ့ ဒီအဆိုကို မဲခြဲဆံုးျဖတ္ၿပီး ေထာင္ခံမဲအမ်ားစုနဲ႔ အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို အန္အယ္လ္ဒီက ပြဲအစ ခရာတုတ္ခ်ိန္ကစၿပီး တဖက္အသင္းရဲ႕ ဂိုးစည္းနားအထိ ေဘာလံုးကို ဆြဲယူသြားၿပီး ဂိုးသြင္းဖို႔ ခ်ိန္ရြယ္ေနစဥ္မွာပဲ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီက ေကာင္တာကစားကြက္နဲ႔ ေဘာလံုးကို ျပန္ဆြဲယူသြားၿပီး အျမန္ဂိုးသြင္းႏိုင္ဖို႔ ဖြဲ႔စည္းပံု ပုဒ္မ ၂၆၁ တခုတည္းကိုပဲ ကြက္ျပင္မယ့္ ဥပေဒၾကမ္းတခု အျမန္တင္သြင္းလုိက္ပါတယ္။ ေျခဥကစားပြဲ တဖက္နဲ႔တဖက္ အႀကိတ္အနယ္ ယွဥ္ၿပိဳင္ေနခ်ိန္မွာပဲ ျပင္ပကေန အားေပးေနတဲ့ ပြဲၾကည့္ပရိသတ္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အားေပးမႈဟာလည္း တခဲနက္ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ တခိ်န္က အန္အယ္လ္ဒီရဲ႕ ကစားကြက္ေတြအေပၚ အားမရခဲ့ၾကတဲ့ ပရိသတ္လည္း အန္အယ္လ္ဒီနဲ႔အတူတြဲလို႔ အုတ္ေအာ္ေသာင္းတင္း ပူးေပါင္းလာခဲ့တာကိုလည္း ႐ုပ္သံေတြ စာနယ္ဇင္းေတြမွာသာမက ဆိုရွယ္မီဒီယာေတြမွာပါ ပလူပ်ံေနပါေတာ့တယ္။ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြသာမက တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ အန္ဂ်ီအုိ အဖြဲ႔ေတြကပါ ဖြဲ႔စည္းပုံျပင္ဆင္ေရးမွာ အားတက္သေရာ ပါဝင္လာတာကိုလည္း ေတြ႔ျမင္ေနရပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကစားကြင္းထဲမွာလည္း ကန္႔ကြက္မႈေတြၾကားက ဖြဲ႔စည္းပုံျပင္ဆင္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီကို ေအာင္ျမင္စြာ ဖြဲ႔စည္းႏိုင္ခဲ့ၿပီး လုပ္ငန္းေတြ စတင္ေဆာင္ရြက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာ္မတီဖြဲ႔စည္းစမွာ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အမည္စာရင္းတင္သြင္းတာ မရွိခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ တပ္မေတာ္ေရာ အတိုက္အခံပါတီျဖစ္တဲ့ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ ကိုယ္စားလွယ္ေတြပါ ေကာ္မတီမွာ ပူးေပါင္းပါဝင္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ဖို႔ ေကာ္မတီဖြဲ႔တာဟာ ဥပေဒနဲ႔မညီဘူးဆိုၿပီး အဓိက တာဝန္ရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္နာယကကို ျဖဳတ္ခ်ဖို႔ ႀကဳိးစားၿပီး တဖက္အသင္းက လူခ်ကစားဖုိ႔ ႀကဳိးပမ္းတာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ လက္ရွိ ကစားပြဲအေျခအေနကေတာ့ ေျခ/ဥျပင္ဆင္ေရးေကာ္မတီ ဖြဲ႔စည္းႏုိင္တယ္ဆိုတဲ့ ပထမအစပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ေနာက္ထပ္ ေကာ္မတီမွာ တငျ္ပၾက ျငင္းၾက ခုန္ၾက ဆုံးျဖတ္ၾက။ ဥပေဒၾကမ္း ျပဳစုၾကရတဲ့ အဆင့္ဆင့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ရွိေနဦးမွာပါ။ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္တယ္ဆိုတာလည္း ျပင္ဆင္႐ုံနဲ႔ မၿပီးေသးပါဘူး။ ပယ္ဖ်က္သင့္တဲ့ ဥပေဒေတြကိုလည္း ပယ္ဖ်က္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီနည္းမက် ေရးဆြဲထားတဲ့ ဒီ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုကို လံုးဝပယ္ဖ်က္ၿပီး အသစ္ျပန္ေရးသင့္တယ္၊ လႊတ္ေတာ္ကစားကြင္းထဲကေန အဓိက အေရးပါတဲ့ ပုဒ္မေတြကို ျပင္ဆင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေဝဖန္ေထာက္ျပေနၾကတဲ့ ပရိသတ္ေတြကလည္း ရွိေနပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ “ဖြဲ႔စည္းပုံအျခခံဥပေဒရဲ႕ အႏွစ္သာရကို မထိမိဖို႔လိုတယ္” ဆိုတဲ့ အဆာဟိရွင္ဘြန္း ဂ်ပန္သတင္းဌာနနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးကလည္း လူထုစိုးရိမ္စိတ္ကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ပါတယ္။ ေျခ/ဥအႏွစ္သာရဆိုတာ ဘာကိုေျပာခ်င္တာလဲ။ ဘယ္အခ်က္ကို ဆိုလိုတာလဲဆိုတဲ့ အေမးေတြလည္း ေပၚထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ အခုလို ပြဲကစားခ်ိန္ ၂ ႏွစ္ေလာက္ပဲက်န္ရွိတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ အင္ျပည့္အားျပည့္ရွိေနတဲ့ အန္အယ္လ္ဒီအေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပုံျပင္ဆင္ေရး ကစားပြဲမွာ ၿပဳိင္ဘက္အသင္းကို ေခ်ပဂိုးေတြ အႏိုင္ဂိုးေတြ သြင္းယူႏိုင္မလား ဆိုတာကိုေတာ့ ပရိသတ္ေတြ ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ၾကရဦးမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းပါ…။      ။ ထြန္းေဇာ္ေဌး