မတရားမႈ ရွိလာတဲ့အခါ အေျပာင္းအလဲရွိလာဖုိ႔ ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာ လုိအပ္လာပါတယ္။ ဖိႏွိပ္ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ ရွိလာတဲ့အခါ၊ အႏၱရာယ္နဲ႔ ရန္ျပဳေစာ္ကားမႈေတြ ရွိလာတဲ့အခါ၊ ကာကြယ္ေရး လုိအပ္ခ်က္ေတြဆိုတာ ရွိလာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္ပံုနဲ႔ ဘယ္လိုေတာ္လွန္ၾကမလဲဆိုတာ က်ေရာက္လာတဲ့၊ က်ေရာက္ႏုိင္တဲ့ ရန္နဲ႔ အႏၱရာယ္ အမ်ိဳးအစားေပၚမွာ မူတည္ပါလိမ့္မယ္။ ေသြးတစက္မွ ေျမမက်ဘဲ ကရင္တမ်ိဳးသားလံုးအတြက္ တန္းတူေရးနဲ႔ ကရင္ျပည္ ၿပီးျပည့္စံုႏိုင္ေရးကို ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေစာဘဦးႀကီးက အလုိရွိခဲ့ပါတယ္။ ႀကိဳးစား ဦးေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး နယ္လ္ဆင္မဲန္ဒဲလား ေျပာခဲ့သလုိပဲ တကယ္တမ္းမွာ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တုိက္ပြဲဝင္သူေတြအားလံုး ခဲရာခဲဆစ္ သင္ယူၾကရတဲ့ သင္ခန္းစာကေတာ့ ဖိႏွိပ္သူေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ အသြင္သဏၭာန္၊ တုိက္ပြဲေတြရဲ႕ အသြင္သဏၭာန္ကို ေဖာ္ေဆာင္တဲ့လူေတြ ျဖစ္တယ္။ ဖိႏွိပ္ခံရသူေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဘယ္ပံုနဲ႔ ခုခံေတာ္လွန္မလဲဆိုတာ ေရြးခ်ယ္စရာ မရွိပါဘူး။ သူတို႔ေရြးခ်ယ္ရတဲ့ ခုခံေတာ္လွန္ေရးဟာ သူတို႔ကို ဖိႏွိပ္သူေတြသံုးတဲ့ နည္းလမ္းကိုပဲ ေရာင္ျပန္ဟပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ “အၾကမ္းမဖက္တဲ့ ဖိႏွိပ္မႈ ျဖစ္ေနေသးသေရြ႕ အၾကမ္းမဖက္တဲ့ ခုခံေတာ္လွန္မႈဟာ ထိေရာက္မႈ ရွိေနႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပတာဟာ အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္နင္းခံရတယ္ဆိုရင္ အၾကမ္းမဖက္ ခုခံေတာ္လွန္ျခင္းရဲ႕ ထိေရာက္မႈဟာလည္း အဲဒီ အၾကမ္းဖက္ျခင္း ႏွိမ္နင္းျခင္း အစမွာပဲ ဆံုးသြားတာျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္႔အတြက္ အၾကမ္းမဖက္ျခင္းဟာ ပိုၿပီး မြန္ျမတ္တဲ့ သီလတခုမဟုတ္ဘူး၊ မဟာဗ်ဴဟာတခုသာ ျဖစ္တယ္။ ထိေရာက္မႈမရွိတဲ့ လက္နက္ကိရိယာကို အသံုးျပဳျခင္းမွာ ဘာေကာင္းမြန္တဲ့ သီလမွ မရွိဘူး” လုိ႔ နယ္လ္ဆင္မဲန္ဒဲလားက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ က်မတို႔ႏိုင္ငံမွာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္အထိ အဲ့ဒီအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ေတြဟာ ဟုတ္တယ္၊ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာက တပုိင္း၊ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔အမ်ားစု - လူမ်ိဳးဘာသာ ေနရာေဒသမေရြး - ေယဘုယ်တူညီတဲ့ နားလည္မႈတခုကေတာ့ ဖိႏွိပ္မႈေတြရွိေနတယ္ ဆုိတာရယ္၊ အဲ့ဒီဖိႏွိပ္မႈေတြကို ခုခံေတာ္လွန္ေနၾကတယ္ ဆုိတာပါပဲ။ ဒါကလည္း သိပ္မေဟာင္းေသးေပမယ့္ သိပ္လည္းမသစ္ေတာ့တဲ့ နားလည္မႈတခုပဲ ျဖစ္တယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ခုႏွစ္ဆယ္တုန္းက ကရင္လူမ်ိဳးေတြဟာ လက္နက္ကိုင္ ခုခံေတာ္လွန္ေရးကို စတင္ခဲ့ၾကရာမွာ အဲ့ဒီမတိုင္ခင္က မတရားမႈ၊ ဖိႏွိပ္မႈလုိ႔ ကရင္တမ်ဳိးသားလံုးက ယူဆခဲ့တဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီအေျခအေနေတြကို ေျပာင္းလဲဖို႔ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးျခင္း အားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ လူစုဆႏၵျပျခင္း အားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ တႏိုင္ငံလံုးက ေထာင္ေသာင္းမ်ားစြာေသာ ကရင္လူထုေတြဟာ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ လမ္းေပၚတက္ၿပီး ကရင္တမ်ဳိးသားလံုးရဲ႕ လုိအင္ဆႏၵကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ထုတ္ေဖာ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာပဲ ကရင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ ေစာဘဦးႀကီးက ကရင္ေသြး ေျမတစက္မွ မက်ေစဘဲ … ဆိုတဲ့စကားကို ေျပာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီသမိုင္း ဘယ္မွာဆံုးသလဲဆိုတာ က်မတို႔အားလံုး အသိျဖစ္ပါတယ္။ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရး ဘယ္ပံုနဲ႔သြားမလဲ ဆိုတာကို အေခ်အတင္ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုခဲ့ၾကတာ ရွိေပမယ့္ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ေကအဲန္ယူက တျခားေရြးခ်ယ္စရာ အခြင့္အလမ္း မရွိခဲ့ပါဘူး။ သေဘာတရားအရ အယူအဆေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိခဲ့ၾကေပမယ့္ တကယ္တမ္းမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကာကြယ္တယ္ဆိုတာ လူေတြရဲ႕ သဘာဝဆန္တဲ့ တံု႔ျပန္မႈပဲျဖစ္တယ္ ဆုိတာကုိ ကရင္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ သင္ခန္းစာအႀကီးႀကီး ရခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ မၾကာခင္ က်ေရာက္လာမယ့္ ႏွစ္ခုႏွစ္ဆယ္ေျမာက္ ကရင့္လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးေန႔နဲ႔ က်မတို႔သြားေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ခရီးၾကမ္းတိုိ႔ရဲ႕ အဆက္အစပ္ရိွပုံပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိဖို႔ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြ ေလ်ာ့သြားဖုိ႔၊ ေပ်ာက္သြားဖို႔ခ်ည္းပဲ မဟုတ္ဘဲ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ရွိလာရျခင္း အေၾကာင္းရင္းေတြကို ထည့္စဥ္းစားၾကလိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ တခါက ေဒါက္တာမာတင္လူသာကင္း ဂ်ဴနီယာ ေျပာခဲ့သလုိပဲ “တေထာင့္တေနရာမွာ ရွိေနတဲ့ မတရားမႈ မွန္သမွ်ဟာ ဘယ္ေနရာမွာမဆို ရွိေနတဲ့ တရားမွ်တမႈအားလံုးကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတတ္ပါတယ္။” တခ်ိန္က ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ ေျပာခဲ့သလုိ အခုလက္ရွိ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ ႀကိဳးစားေနၾကခ်ိန္မွာ တကယ္ပဲ လက္နက္ကိုင္ေျဖရွင္းနည္းနဲ႔ ေတာ္လွန္ခုခံဖို႔ မလုိဘဲ ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်းနဲ႔ ေအးေအးေဆးေဆး ေျဖရွင္းႏိုင္ၾကမယ္ဆိုရင္ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ နယ္လ္ဆင္မဲန္ဒဲလား ေျပာသလိုပါပဲ ... အဖိႏွိပ္ခံေတြ ဘယ္ပံုနဲ႔ ခုခံေတာ္လွန္မလဲဆိုတာ ဖိႏွိပ္သူေတြက ေဖာ္ေဆာင္တာျဖစ္တယ္။ မိမိကိုယ္ကုိ ကာကြယ္ဖို႔အတြက္၊ အမ်ားအတြက္ ပုိမိုေကာင္းမြန္တဲ့ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းတခု ျဖစ္လာဖို႔အတြက္ ဆူးေျငာင့္ခလုတ္ေတြကို ရွင္းလင္းခုတ္ထြင္တဲ့အခါ ထိေရာက္မႈမရွိတဲ့ လက္နက္ကိရိယာကို အသံုးျပဳျခင္းမွာ ဘာေကာင္းမြန္တဲ့ သီလမွ မရွိပါဘူး။ က်မတို႔ေတြ ေမွ်ာ္ရည္မွန္းတဲ့၊ တန္းတူညီမွ်မႈရွိတဲ့ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္း၊ မတူကြဲျပား စံုလင္မႈေတြၾကားမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ႏိုင္ၾကတဲ့ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းျဖစ္ဖို႔ က်မတို႔အားလံုး ၿငိမ္းခ်မ္းခ်င္ဖို႔ လုိပါတယ္။ လူမ်ိဳးတမ်ဳိးရဲ႕ လက္ရွိရပ္တည္မႈအတြက္ေရာ၊ အနာဂတ္အတြက္ပါ ရတက္မေအးရေအာင္ ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ အရာေတြ ရွိေနသေရြ႕ ခုခံေတာ္လွန္မႈဆိုတာ ရွိေနမွာျဖစ္တယ္။ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားနဲ႔ လူမ်ိဳးစုမ်ားအားလံုး လက္နက္အားျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို ကာကြယ္ရတဲ့ အေျခအေနေတြ၊ မိမိရပ္ရြာေဒသနဲ႔့ ဘုိးဘြားအေမြအႏွစ္ေတြကို ကာကြယ္ရတဲ့ အေျခအေနေတြကို အျမန္ဆုံး အဆုံးသတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ေအးေအးလူလူ ေနထိုင္ႏိုင္ခြင့္ကို လက္နက္ကိုင္ တုိက္ယူရေသာ အေျခအေနမ်ားကို အျမန္ဆံုး အဆံုးသတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။ လူတိုင္းလူတိုင္း ေၾကာက္ရြံ႕စုိးရိမ္ရျခင္းမွ ကင္းကင္းေဝးေဝးနဲ႔ မတိုက္ဆိုင္မႈ၊ မညီမွ်မႈေတြကို ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း၊ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြး ေျဖရွင္းႏိုင္ၾကပါေစ။ တရားမွ်တမႈအျမင္၊ အေတြးနဲ႔ အေျခအေနေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ မတရားမႈ၊ မမွ်တမႈေတြ အားလံုး ဆိတ္သုဥ္းသြားေအာင္ လူတိုင္း ေတာ္လွန္တတ္ၾကပါေစ။       ။ ေမဦးမူေႀတာ္ ခရက္ဒစ္ - ေကအန္ယူ