ဟိုတခ်ိန္ကေတာ့ အဓိပတိလမ္းထိပ္နဲ႔ တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းဆုံမွာ အဝိုင္းေလး ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ အဝိုင္းေလး ထိပ္မွာေတာ့ ဘုရင္ခံဆာဟာကုတ္ဘတ္တလာရဲ႕ ကိုယ္တပိုင္း႐ုပ္တု ရွိခဲ့သတဲ့။ အဲ့ဒီ႐ုပ္တုနဲ႔ ဘြဲ႔ႏွင္းသဘင္ခန္းမ အလယ္တည့္တည့္ဟာ တေျဖာင့္တည္း ရွိရတယ္။ အခုျမင္ေတြ႔ေနရတဲ့ ဘြဲ႔ႏွင္းသဘင္ခန္းမေရွ႕ရွိ အဝိုင္းေလးက ဟိုအရင္ကေတာ့ မရွိခဲ့ဘူး။ ေနာက္မွလုပ္ခဲ့တဲ့ အဝိုင္းေလးပါ။ အရင္ကေတာ့ ပညာေရးရဲ႕ ေျဖာင့္မတ္မႈပုံရိပ္အျဖစ္ အဓိပတိ လမ္းထိပ္အဝင္ဝကေန ဘြဲ႔ႏွင္းသဘင္ခန္းမရွိ အဓိပတိခုံျမင့္နဲ႔ကို တေျဖာင့္တည္း အခုအခံ မရွိ တည္ေဆာက္ခဲ့တယ္လို႔ သိမီသူေတြက ေျပာျပခဲ့ဖူးတယ္။ အဲ့ဒီအဝိုင္းေလးေၾကာင့္ မူလပညာေရးရဲ႕ ပုံရိပ္ေဖာ္ ရည္ရြယ္ရင္း ပ်က္စီးသြာေစတယ္လို႔ ေျပာၾကတာေတြလည္းရွိရဲ႕။ အဓိပတိလမ္းထိပ္ကဝင္လာရင္ စာၾကည့္တိုက္နဲ႔ မ်က္ေစာင္းထိုးမွာ ဝိဇၨာခန္းမလို႔ေခၚတဲ့ စာသင္ေဆာင္အေဆာက္အုံႀကီးတခုရွိတယ္။ အရင္ကေတာ့ ယုဒသန္ခန္းမေပါ့။ သူ႔ေရွ႕က ျမက္ခင္းျပင္မွာ တခ်ိန္က ေက်ာင္းသားပြဲေတာ္က်င္းပရာေနရာ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ၁၉၅၆/၅၇ ပညာသင္ႏွစ္ရဲ႕ စတုတၳအႀကိမ္ ေက်ာင္းသားပြဲေတာ္က်င့္ပခဲ့တဲ့ ေနရာလို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲ့ဒီေနရာက ၄ ဧကေက်ာ္ ၅ ဧကနီးပါး ရွိတာကိုး။ အဲ့ဒီမွာ ႐ုပ္ရွင္မင္းသားႀကီး ျမတ္ေလးရဲ႕ ဆံၿမိတ္လည္းေျပ ပန္းလည္းေႂကြ ျပဇာတ္တို႔၊ အရိပ္ျပဇာတ္တို႔ ကျပခဲ့တဲ့ နာမည္ေက်ာ္တကၠသိုလ္အႏုပညာ အသင္းရဲ႕တင္ဆက္မႈစတင္ရာ ေနရာတခုျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အဲ့ဒီ ၅ ဧကခန္႔က်ယ္တဲ့ ဝိဇၹာအေဆာက္အုံေရွ႕က ျမက္ခင္းျပင္မွာ ၁၉၅၆ ကတည္းက ဆရာ ဆရာမေတြရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္နဲ႔ လိုအပ္ခ်က္အရ အပန္းေျဖရိပ္သာတခု ေဆာက္လုပ္ဖို႔ ရာထားျပင္ဆင္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲ့ဒီတုန္းက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ ဆရာအသင္းအျပင္ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး ဆပ္ေကာ္မတီဆိုတာလည္း ရွိခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီအသင္းရဲ႕ဦးေဆာင္သူေတြ ျဖစ္တဲ့ အဂၤလိပ္စာပါေမာကၡ ဦးမ်ိဳးမင္း၊ ေဒါက္တာ ေဒၚသင္းၾကည္တို႔က ဦးေဆာင္ၿပီး အဆိုျပဳေတာ့ ဒုတိယ အဓိပတိျဖစ္သူ ဦးဘိုႀကီးက အတည္ျပဳေပးလိုက္ရာက တကၠသိုလ္အပန္းေျဖ ရိပ္သာတခု ေပၚထြက္လာခဲ့တာပါ။ အတည္ျပဳခ်က္ရေပမယ့္ ရန္ပုံေငြကမရွိေသးေတာ့ အဲ့ဒီတုန္းက “ေအရွေဖာင္ေဒးရွင္” ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ထဲမွာ အလႉခံခဲ့တယ္။ ေအရွေဖာင္ေဒးရွင္တာဝန္ခံ မစၥတာေတာလမင္းက ေငြက်ပ္ သံုးသိန္း ထည့္ဝင္မယ္လို႔ ကတိရတယ္။ ၁၉၅၈ ထဲေရာက္ေတာ့ ေအရွေဖာင္ေဒးရွင္း ဂ်ိန္းေဒၚလတန္နဲ႔ ေဆြးေႏြးေတာ့ ေငြက်ပ္ရွစ္သန္းအထိ အကုန္က်ခံ ေဆာက္ေပးမယ္လို႔ ထပ္မံတိုးလို႔ အလႉေငြရခဲ့တယ္။ ဒီေတာ့မွ ပိသုကာဒီဇိုင္းအတြက္ အေမရိကန္ဗိသုကာဆရာ “မစၥတာေအာ့စဝါနကၠလာ” က ကန္ထ႐ုိက္ရခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တကၠသိုလ္အပန္းေျဖရိပ္သာရဲ႕ ဗိသုကာ ဒီဇိုင္းဟာ “ေအာ့စဝါနကၠနာ”ပါ။ သူ႔ကိုကူညီေရးဆြဲသူက ျမန္မာဗိသုကာဆရာ ဦးဗိုလ္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ေဒါက္တာထင္ေအာင္က ေကာ္မတီတရပ္ဖြဲ႔ေပးခဲ့တယ္။ ဥကၠ႒အျဖစ္ ပါေမာကၡ ဦးဘိုးသာက တာဝန္ယူပါတယ္။ ပါေမာကၡေတြျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာသာလွ၊ ေဒါက္တာကိုကိုေလး၊ ဦးမ်ိဳးမင္း၊ ဝီလ်ံေပါ၊ ေဒါက္တာလွသြင္၊ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ခ၊ ဦးဘတုတ္၊ ဦးဘလွီ၊ ေက်ာင္းသားေရးရာက ဦးယုခင္၊ ေမာ္ကြန္းထိန္း ဦးလွေအာင္နဲ႔ အာရွေဖာင္းေဒးရွင္က ဂ်ိန္းေဒၚလတန္တို႔ ပါဝင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အတိုင္ပင္ခံ ဗိသုကာဆရာကေတာ့ ဗိသုကာဦးတင္ ျဖစ္တယ္။ ကန္ထ႐ုိက္တာက ဦးခင္ေဇာ္နဲ႔ဦးႀကီး တင္တို႔ပါ။ အေဆာက္အုံမွာ အသုံးျပဳမယ့္ သံမဏိလုပ္ငန္းအတြက္ကေတာ့ အီလက္ထ႐ုိမက္ကင္နီ ကယ္ဝပ္ဆီက ဝယ္ယူတယ္။ အေဆာက္အုံဟာ ကြန္ကရစ္သစ္သား သံမဏိတို႔ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ပုံစံပါ။ ျမန္မာမႈကိုလည္း အေျခခံထားတာေၾကာင့္ တမ်ိဳးဆန္းသစ္လို႔ေနပါတယ္။ ဗိသုကာပညာရပ္အရ ထူးျခားတာက အေဆာက္အုံရ  ေပ ၁ဝဝ ပတ္လည္နီးပါး အလယ္မွာ တိုင္ေပ်ာက္ေဆာက္ထားျခင္းပဲ။ အလယ္မွာ တိုင္မပါေတာ့ အမိုးအတြက္ ယကၼတခုနဲ႔တခု ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး တခုနဲ႔တခုအားကိုယူ ေထာက္ကန္ၿပီး ေဆာက္ထားတာပါ။ အခုေခတ္မွာ မထူးဆန္းေတာ့ေပမယ့္ သူ႔အခ်ိန္ကာလ အရေတာ့ အလြန္ဆန္းသစ္ခဲ့ဟန္ပါပဲ။ အေဆာက္အုံရဲ႕ Blue Print အရဆိုရင္ ေျမေနရာအက်ယ္အဝန္းဟာ ၂.၅ဧက ရွိတယ္။ အေဆာက္ အုံရဲ႕ကြန္ကရစ္ခုံတုန္းအက်ယ္ဟာ ၃၆၅ဝဝ စတုရမ္းေပရွိပါတယ္။ အမိုးေအာက္ ၾကမ္းခင္းဧရိယာဟာ ၄၄၂ဝဝ စတုရမ္းေပရွိၿပီး ႏွစ္ထပ္ေဆာင္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ၅၉ဝဝဝ စတုရမ္းေပရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္စတုရမ္းေပမွာ ကုန္က်ေငြက်ပ္ ၁၃.၅ဝ ရွိတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ေအရွေဖာင္ေဒးရွင္းရဲ႕အလႉေငြရွစ္သိန္းလုံး ကုန္က်ခဲ့တယ္လို႔ေငြစာရင္း အခိုင္အမာရွိခဲ့တယ္။ ဒီအေဆာက္အုံကို အဓိပတိလမ္းကေနဝင္မယ္ဆိုရင္ ညာဘက္အျခမ္းမွာ အမ်ိဳးသား/ အမ်ိဳးသမီး သန္႔စင္ခန္းေတြရွိတယ္။ ႀကီးၾကပ္ေရး႐ုံးခန္ရွိတယ္။ ညာဘက္အျခမ္းဘက္မွာေတာ့ က်း/မ အပန္းေျဖခန္းေတြရွိတယ္။ မ်က္ႏွာစာမွာ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္နဲ႔ စားေသာက္ဆိုင္ရွိတယ္။ သူ႔ေနာက္ဘက္မွာေတာ့ တကၠသိုလ္အႏုပညာအသင္း၊ ဓာတ္ပုံခန္း၊ စႏၵယားခန္း အႏုပညာ သင္တန္းခန္းမနဲ႔ စည္းေဝးခန္းေတြရွိသလို အလယ္လမ္းမွာေတာ့ ဆံပင္ညႇပ္ဆိုင္၊ စာေရးကိရိယာ အေရာင္းဆိုင္ေလးေတြရွိရဲ႕။ အလယ္ဗဟိုလ္မွာ ေဘာလီေဘာကြင္းနဲ႔ျခင္းလုံး၊ ဘတ္စ္ကက္ ေဘာကြင္းက်ယ္ႀကီး ရွိတယ္။ အားကစားကြင္းထဲမွာ ႏႈတ္ဆက္ပြဲ၊ ေဆြးေႏြးပြဲ၊ သင္တန္းဆင္းပြဲေတြ လုပ္တာလည္းရွိတယ္။ ဒီေနရာမွာပဲ တကၠသိုလ္အႏုပညာၿပိဳင္ပြဲေတြ၊ ေက်ာင္းေဆာင္အသီးသီးရဲ႕ ႏႈတ္ဆက္ညစာစားပြဲေတြ ႏွစ္စဥ္က်င္းပေလ့ရွိခဲ့တယ္။ အခုမ်ားေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြ အနားယူအပန္းေျဖလို႔ ပြဲေတာ္က်င္းပႏိုင္ ေသးရဲ႕လား။ တကယ့္လြမ္းစရာေတြနဲ႔ အပန္းေျဖရိပ္သာဟာ ပုံျပင္တပုဒ္ျဖစ္က်န္ခဲ့ေလၿပီလား…လို႔  လြမ္းေမာတသေနမိပါေတာ့တယ္။ (အခ်က္တခ်ိဳ႕ကို ဆရာဦးေစာလြင္ရဲ႕ အပန္းေျဖရိပ္သာမွယူတယ္) ဆရာေ႒း