လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္ ၁၈ ရက္မွာ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးဖို႔ ဖိတ္ေခၚခဲ့တာေၾကာင့္ အခု ၾသဂုတ္လ ၁၈ ရက္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဖိတ္ေခၚမႈ ၇ ႏွစ္တင္းတင္း ျပည့္ခဲ့တယ္။ ၇ ႏွစ္တာကာလအတြင္း ႏိုင္ငံထဲ ရွိရွိသမၽွ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ၂၁ ဖြဲ႔အနက္ ၁၀ ဖြဲ႔ဟာ အန္စီေအလို႔ ေခၚတဲ့ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္မွာ ပါဝင္လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ခဲ့တယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ၊ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ေမလနဲ႔ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတို႔မွာ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ ၂၁ ရာစု ပင္လုံအစည္းအေဝး ၃ ႀကိမ္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး သေဘာတူညီခ်က္ ၅၁ ခု ရထားတယ္။ အဲဒီ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူစာခ်ဳပ္ အစိတ္အပိုင္း ၁ နဲ႔ ၂ လို႔ ေခၚတြင္ၿပီး လက္ရွိ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳထားတယ္။ ဒီထဲမွာ ႏိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ တည္ေထာင္ရမယ္ဆိုတဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ပါဝင္ထားၿပီး အစေကာင္းခဲ့တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ေပမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္က အခက္အခဲေတြ တင္းၾကမ္းျပည့္ေနတုန္းပဲ ျဖစ္တယ္။ ဥပမာတခု ေကာက္ကာငင္ကာ ေျပာရရင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ တတိယပင္လံု အစည္းအေဝးမွာ လံုၿခံဳေရးက႑ကို ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ဘဲ ယူပီဒီေဂ်စီ လို႔ေခၚတဲ့  ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ ပူးတြဲေကာ္မတီက ခ်ေပးတဲ့အခ်က္ ၁၄ ခ်က္ကိုပဲ ညီလာခံတက္လာတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေဆြးေႏြးခြင့္ရခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ေဆြးေႏြးဘက္ေတြ အေျမာက္အျမား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကတဲ့ တတိယပင္လံု အစည္းအေဝးမွာ အဓိကအားျဖင့္ တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔တို႔ပဲ အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး က်န္အစုအဖြဲ႔ေတြက အျဖည့္ခံလို ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၇ ႏွစ္ခရီးအစ ၂၀၁၁ ကို ျပန္ေျပာင္းၾကည့္မယ္။ အဲဒီတုန္းက ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ျမန္မာအစုိးရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈအဖြဲ႔ ယူပီဒဗလ်ဴစီနဲ႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔တို႔ရဲ႕ အန္စီစီတီ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္ရပ္ေရးဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အဖြဲ႔တို႔ဟာ ေဆြးေႏြးဘက္ေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ တိုင္းရင္းသား တပ္ဖြဲ႔တို႔ဘက္က အန္စီစီတီအဖြဲ႔ကို ဒီတုန္းက မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ဒုတိယဥကၠ႒ ႏိုင္ဟံသာက ေခါင္းေဆာင္ ေဆြးေႏြးခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ရန္ကုန္၊ ေနျပည္ေတာ္နဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ခ်င္းမိုင္တို႔မွာ ကူးသန္းသြားလာၿပီး အဆက္မျပတ္ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္။ တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔တို႔အေနနဲ႔ ေလာ္ခီးလာ၊ လိုင္ဇာ စတဲ့ ထိပ္သီးညီလာခံေတြ အႀကိမ္ႀကိမ္လုပ္ၿပီး ေဆြးေႏြး အေျဖရွာၾက၊ ၿပီးရင္ အစိုးရနဲ႔ ျပန္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၾကနဲ႔ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ အလီလီ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ႏွစ္ဖက္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ရပ္တန္႔ေတာ့မလိုလည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ ႏွစ္ဖက္စလံုးကပဲ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျပန္စႏိုင္ေအာင္ ျပန္လည္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကတာ ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ခ်င္းမိုင္မွာလုပ္ခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြဆီ အႀကိမ္တိုင္းလိုလို သြားေရာက္သတင္းရယူဖူးၿပီး ေဆြးေႏြးဘက္ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အရိပ္အကဲ ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ ေဆြးေႏြးပြဲ ေအာင္ျမင္တယ္၊ မေအာင္ျမင္ဘူး တန္းသိတဲ့အထိ ျဖစ္တယ္။ ေဆြးေႏြးလို႔ ေအာင္ျမင္ရင္ ႏွစ္ဖက္စလံုးက ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ မီဒီယာေပၚတက္ၿပီး ၿပံဳးၿပံဳးရႊင္ရႊင္နဲ႔ ေျပာဆိုတတ္ၾကၿပီး ေဆြးေႏြးတာ အဆင္မေျပရင္ေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလံုးက မီဒီယာကို ေရွာင္ေျပးတာမ်ိဳးလည္း မၾကာမၾကာ ႀကံဳရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔တို႔ရဲ႕ အန္စီစီတီ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္ရပ္ေရးဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအဖြဲ႔မွာ တပ္ဖြဲ႔ေပါင္း ၁၆ ခုက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါဝင္တာျဖစ္လို႔ အစိုးရနဲ႔ ေဆြးေႏြးဘက္တပ္ဖြဲ႔ ၁၆ ဖြဲ႔ ျဖစ္တယ္။ အစိုးရနဲ႔ ေဆြးေႏြးဘက္ တပ္ဖြဲ႔ေတြထဲမွာ ကခ်င္ျပည္လြတ္လပ္ေရးအဖဲြ႔ (ေကအုိင္အုိ)၊ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး (ေကအန္ယူ)၊ ကရင္နီအမ်ဳိးသားတုိးတက္ေရးပါတီ (ေကအန္ပီပီ)၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး (စီအန္အက္ဖ္)၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (အန္အမ္အက္စ္ပီ)၊ ရွမ္းျပည္တုိးတက္ေရးပါတီ (အက္စ္အက္စ္ပီပီ)၊ ရခုိင္ျပည္အမ်ဳိးသားေကာင္စီ (ေအအန္စီ)၊ ပေလာင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး (ပီအက္စ္အယ္လ္အက္ဖ္)၊ ပအုိဝ္းအမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (ပီအန္အယ္လ္အုိ)၊ လားဟူဒီမုိကရက္တစ္သမဂၢ (အယ္လ္ဒီယူ)၊ ျမန္မာအမ်ဳိးသား ဒီမိုကရက္တစ္ မဟာမိတ္တပ္မေတာ္ (အမ္အန္ဒီေအ) စတဲ့ တပ္ဖြဲ႔ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါဝင္တယ္။ အစိုးရနဲ႔ တပ္ဖြဲ႔ ၁၆ ခုက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကစလို႔ ေဆြးေႏြးလာလိုက္ၾကတာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ထဲေရာက္ေတာ့ အခန္း ၇ ခန္းနဲ႔ အခ်က္ ၃၃ ခ်က္ပါ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ထိုးဖို႔ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီတုန္းက တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔ ၁၆ ခုက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ခ်င္းမိုင္က ဟိုတယ္တခုမွာ လက္မွတ္ထိုး၊ မထိုး ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကတာ ည ၁၁ နာရီေလာက္မွ မီဒီယာကို ေၾကညာခ်က္တေစာင္ ထုတ္ျပန္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ တေနကုန္ ေဆြးေႏြးေနၾကတဲ့ တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔တို႔ရဲ႕ ေဆြးေႏြးပြဲဟာ အဲဒီတုန္းက မီဒီယာကိုပါ အင္မတန္ စိတ္လႈပ္ရွားေစခဲ့တယ္။ အစည္းအေဝးခန္းမထဲက တခါတခါ ထြက္ေပၚလာတဲ့ ျပင္းထန္အားပါတဲ့ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြ၊ အစည္းအေဝးခန္းမထဲက ထြက္လာတဲ့ တပ္ဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ရဲ႕ ေခါင္းတခါခါ အျပဳအမူေတြကလည္း မီဒီယာကို ဖမ္းစားခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ တပ္ဖြဲ႔ ၁၆ ခုအနက္ ၇ ဖြဲ႔ပဲ အန္စီေအမွာ လက္မွတ္ထိုးမယ္ဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ က်ခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ရွမ္းျပည္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ ေတာင္ပိုင္းအဖြဲ႔ကလည္း လက္မွတ္ထိုးမယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့လို႔ အန္စီေအမွာ တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔ ၈ ဖြဲ႔ ပါဝင္လက္မွတ္ထိုးခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ ေဆြးေႏြးဘက္ တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔ ၁၆ ဖြဲ႔အနက္ ထက္ဝက္ျဖစ္တဲ့ ၈ ဖြဲ႔ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၿပီး အဲဒီတပ္ဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ုံး (ေကအန္ယူ)၊ ဒီမုိကေရစီ အက်ိဳးျပဳ ကရင္အမ်ိဳးသားတပ္ဖဲြ႔ (ဒီေကဘီေအ)၊ ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီ (ေကအန္အယ္လ္ေအ-ပီစီ)၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတပ္ဦး (စီီအန္အက္ဖ္)၊ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမုိကရက္တစ္တပ္ဦး (ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္)၊ ပအုိဝ္းအမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (ပီအန္အယ္လ္အုိ)၊ ရခုိင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ေအအယ္လ္ပီ) နဲ႔ အာစီအက္စ္အက္စ္/အက္စ္အက္စ္ေအ ေတာင္ပိုင္း စတဲ့အဖြဲ႔ေတြ ျဖစ္တယ္။ အန္စီေအ ေဆြးေႏြးပြဲတေလၽွာက္ ပါဝင္ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး အန္စီေအစာခ်ဳပ္တခု ထြက္လာေအာင္ ပါဝင္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့ ေကအိုင္အို ကခ်င္တပ္ဖြဲ႔ အပါအဝင္ တပ္ဖြဲ႔ဝင္ ၈ ခုကေတာ့ တပ္ဖြဲ႔အားလံုး အန္စီေအမွာ ပါဝင္ခြင့္မရလို႔ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ တခုတည္းနဲ႔ အန္စီေအမွာ လက္မွတ္မထိုးဘဲ က်န္ရစ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ယူအန္အက္ဖ္စီလို႔ ေခၚတဲ့ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီကပါ ေကအိုင္အို အပါအဝင္ တပ္ဖြဲ႔အေတာ္မ်ားမ်ား ႏုတ္ထြက္သြားလို႔ အန္စီေအလမ္းမွာ အတူတကြ လက္တြဲေလၽွာက္လွမ္းခဲ့တဲ့ ယူအန္အက္ဖ္စီ တပ္ေပါင္းစုလည္း ၿပိဳကြဲမတတ္ ျဖစ္သြားတယ္။ အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရ တက္လာေတာ့ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ ထားခဲ့တဲ့ အန္စီေအကို အေမြဆက္ခံၿပီး အန္စီေအလမ္း ဆက္လွမ္းခဲ့ေပမယ့္ လက္မွတ္မထိုးေသးတဲ့ တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အန္စီေအ ျပင္ပလမ္း ေလၽွာက္မယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခဲ့ၾကျပန္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရ တက္လာၿပီး ၂ ႏွစ္ေလာက္ၾကာေတာ့ အရင္ အန္စီေအလမ္းမွာ ပါဝင္ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးတဲ့ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (အန္အမ္အက္စ္ပီ) နဲ႔ လားဟူ ဒီမုိကရက္တစ္ အစည္းအ႐ံုး (အယ္လ္ဒီယူ) တုိ႔ဟာ အခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၃ ရက္မွာ အန္စီေအမွာ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တယ္။ အန္အယ္လ္ဒီ အစိုးရလက္ထက္ တပ္ဖြဲ႔ ၂ ခု လက္မွတ္ထိုးလာတာျဖစ္ၿပီး ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိေရးကို ဦးစားေပး လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ အစိုးရတရပ္အတြက္ နည္းနည္း အသက္႐ႉခ်ာင္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုရမယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင္လထဲ လုပ္ခဲ့တဲ့ တတိယပင္လံု အစည္းအေဝးကို တ႐ုတ္အစိုးရ အစီအစဥ္နဲ႔ လာေရာက္တက္ေရာက္ခဲ့ၾကတဲ့ ေကအိုင္အို ကခ်င္တပ္ဖြဲ႔ အပါအဝင္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႔ ၇ ခု ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ အစိုးရ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္၊ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္တို႔ အလြတ္သေဘာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီမွာ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္မထိုးၾကေသးတဲ့ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႔ ၇ ခုက အန္စီေအကို ျပန္လည္သံုးသပ္ခ်င္တယ္လို႔ ထုတ္ေျပာခဲ့ၾကၿပီး အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္ဘက္ကလည္း ျပန္သံုးသပ္ဖို႔ သေဘာတူခဲ့တယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ အန္စီေအလမ္းမွာ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႔ေတြ ပါဝင္လာမယ့္ လကၡဏာျဖစ္လို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္အတြက္ ေမၽွာ္လင့္ခ်က္တခု ျဖစ္လာတယ္။ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္တို႔ဘက္က ၂၀၂၀ ခုႏွစ္မွာ တႏိုင္ငံလံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရႏိုင္ဖို႔ လတ္တေလာ ေမၽွာ္မွန္းလုပ္ေဆာင္ေနၿပီး ဒီႏွစ္ထဲ ေနာက္ထပ္ ပင္လံုညီလာခံတခု လုပ္မယ္။ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ထဲ ေနာက္ထပ္ ပင္လံုညီလာခံႏွစ္ခု လုပ္မယ္လို႔ ေမၽွာ္မွန္းထားတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာပဲ တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔တခ်ိဳ႕၊ တခါ တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔အခ်င္းခ်င္း တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနတုန္း၊ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြ ထြက္ေျပးေနရတုန္း ျဖစ္တယ္။ အစိုးရက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဖိတ္ေခၚလိုက္ၿပီး ၇ ႏွစ္အၾကာမွာ အစိုးရနဲ႔ အပစ္မရပ္ေသးတဲ့ တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔ ၁၀ ဖြဲ႔ေက်ာ္ ရွိေနတုန္း အေနအထားျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ ၇၀ ေက်ာ္ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္မီးက တေငြ႔ေငြ႔ ေတာက္ေလာင္တုန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုေရႊေအာင္