ကမာၻတဝန္း ေမၽွာ္လင့္ေနတဲ့ ထရမ့္နဲ႔ ကင္ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ
DVB
·
June 13, 2018
ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလထဲတုန္းက ‘ကိုရီးယားကၽြန္းဆြယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေရာင္ျခည္ ေမွးမွိန္ ကြယ္ေပ်ာက္ေတာ့မလား’ ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ေရးၿပီး အစက ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္က အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခ်င္တဲ့အေၾကာင္း ေတာင္းဆိုတာကုို သမၼတထရမ့္က လက္ခံလိုက္တဲ့အတြက္ ႏွစ္ဖက္ႏိုင္ငံေတြ ေတြ႔ဆံုဖို႔ ရက္၊ ေနရာ ေရြးၾက ျပင္ဆင္ၾက လုပ္ခဲ့ၾကတာကို ကမာၻတဝန္းက ႏိုင္ငံတကာအေရး စိတ္ဝင္စားသူေတြ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုလားသူေတြက ဝမ္းပန္းတသာ ႀကိဳဆိုေမၽွာ္လင့္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဘာမွမၾကာခင္ဘဲ အေမရိကန္နဲ႔ ေတာင္ကိုရီးယား ႏွစ္ႏိုင္ငံ ပူးတြဲစစ္ေရးေလ့က်င့္မႈဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံကို က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္ဖို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ျပင္ဆင္တာျဖစ္တယ္လို႔ စြပ္စဲြေျပာဆိုၿပီး ဒါဆိုရင္ အေမရိကန္သမၼတနဲ႔ ေတြ႔ဆံုဖို႔ကိစၥကို ဖ်က္သိမ္းရလိမ့္မယ္လို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားဘက္က ေျပာဆိုလာၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက တဖက္သတ္ ႏ်ဴကလီးယားစမ္းသပ္မႈ ႏ်ဴလက္နက္ပိုင္ဆိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားတာေတြ စြန္႔လႊတ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုေနရင္လည္း ေဆြးေႏြးပြဲကိစၥကို ျပန္စဥ္းစားရလိမ့္မယ္ စသျဖင့္ ေျပာဆိုလာသလို အေမရိကန္ဘက္ကလည္း ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ကို စိတ္ခ်လို႔မရ၊ အခ်ိန္မေရြး စိတ္ေျပာင္းသြားႏိုင္တယ္ စသျဖင့္ ျပန္လွန္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအေျခအေနေတြေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္နဲ႔ အေမရိကန္သမၼတတို႔ စင္ကာပူႏိုင္ငံမွာ ဇြန္လ ၁၂ ရက္ေန႔ ေတြ႔ဆံုဖို႔ သေဘာတူ လက္ခံထားတာဟာ ပ်က္သြားေတာ့မယ့္ အေျခအေနအထိ ျဖစ္ခဲ့တာကို ေရးသားတင္ျပၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ဖက္ႏိုင္ငံ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ သံတမန္ေတြရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈ၊ ကာယကံရွင္ ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးရဲ႕ သေဘာထား ေျပာင္းလဲ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းလာမႈေၾကာင့္ အေမရိကန္-ေျမာက္ကိုရီးယား ထိပ္သီးေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲကို သတ္မွတ္ထားတဲ့အတိုင္း ေတြ႔ဆံုႏိုင္ခဲ့ၾကပါၿပီ။
တကယ္ေတာ့ ဒီ အေမရိကန္၊ ေျမာက္ကိုရီးယား ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးရဲ႕ အတင္းဇြတ္ေဈးဆစ္ပြဲျဖစ္တဲ့ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္ေျမာက္ဖို႔ အေမရိကန္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏွစ္ႏိုင္ငံ တာဝန္ရွိပုဂိၢဳလ္ေတြ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတာဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရး ေဆြးေႏြးမယ္လို႔ ဖြင့္ထုတ္ေျပာဆိုခဲ့တဲ့အခ်ိန္ ဧၿပီလကတည္းက ျဖစ္ပါတယ္။ အထက္မွာ က်ေနာ္ တင္ျပခဲ့သလို ပ်က္မလို ပ်က္မလို ျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ အခုေတာ့ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈေတြ အရာထင္လာခဲ့တဲ့အတြက္ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္ေျမာက္ခဲ့ပါၿပီ။
အေမရိကန္သမၼတ ထရမ့္န႔ဲ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္တုိ႔ဟာ စင္ကာပူႏိုင္ငံ ဆန္တုိဆာကၽြန္းမွာရွိတဲ့ ကက္ပယ္လာဟိုတယ္မွာ စင္ကာပူ ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ အဂၤါေန႔ မနက္ ၉ နာရီ၊ အေမရိကန္အေရွ႕ပိုင္း စံေတာ္ခ်ိန္အရေတာ့ တနလၤာေန႔ ည ၉ နာရီမွာ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဆြးေႏြးပြဲဝင္တာနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦး လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ၾကၿပီး ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးတည္း စကားျပန္ေတြနဲ႔ တံခါးပိတ္ေဆြးေႏြးမႈ စတင္တာပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာမွ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ေဂ်ာ့ပြန္ပီယိုနဲ႔ အိမ္ျဖဴေတာ္အရာရွိခ်ဳပ္ ဂၽြန္ကယ္လိီတို႔ပါ ပါဝင္ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အိမ္ျဖဴေတာ္က လ်ာထား သတ္မွတ္ထားတာကေတာ့ ၂ နာရီၾကာ ေဆြးေႏြးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ထရမ့္နဲ႔ ကင္တို႔ ေဆြးေႏြးပြဲဟာ တခ်ိဳ႕အကဲခတ္ေတြ စိုးရိမ္ခဲ့သလို သမၼတ ထရမ့္က သူ႔ကို ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ပိုင္ဆိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ ဒံုးက်ည္စမ္းသပ္မႈေတြကို ရပ္ဆိုင္းစြန္႔လႊတ္ဖို႔ကိစၥမွာ တကယ္ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အခါ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္က မဟုတ္တဲ့ ကတိစကားေတြနဲ႔ သူ႔ကို လွည့္စားကစားဖို႔ ႀကိဳးစားလာရင္ ေဆြးေႏြးပြဲက ခ်က္ခ်င္း ထထြက္လာေလမလား ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္ခ်က္ကေတာ့ မျဖစ္ခဲ့သလို ေျမာက္ကိုရီးယား တာဝန္ရွိပုဂိၢဳလ္ေတြလည္း ပြဲအၿပီးမွာ သက္မခ်ႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ ေစာင့္ၾကည့္သူေတြက ဆိုပါတယ္။
အစီအစဥ္အတိုင္း ေတြ႔ဆံုၾက၊ ေန႔လယ္စာစားရင္း စကားေျပာၾကအၿပီးမွာေတာ့ အေမရိကန္သမၼတ ထရမ့္က သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာၾကားရာမွာ သူနဲ႔ ကင္တို႔ရဲ႕ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲဟာ လူေတြ ေမၽွာ္လင့္ထားခဲ့ၾကတာထက္ ပိုၿပီး ေကာင္းမြန္ခဲ့ပါတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဆက္ၿပီးေတာ့ သူနဲ႔ ကင္တုိ႔ဟာ တစံုတရာ လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔အတြက္ ေျပာေနၾကဆဲျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ ဘာကို လက္မွတ္ေရးထိုးမွာပါလဲလို႔ ေမးတဲ့ ေမးခြန္းကိုေတာ့ ထရမ့္က “က်ေနာ္တို႔ ၂ မိနစ္ေလာက္အတြင္း ေၾကညာေပးပါမယ္” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ေန႔လယ္စာစားပြဲကို အေမရိကန္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး ဆာရာဆင္းဒါးနဲ႔ ကင္ရဲ႕ညီမ ကင္ယိုေဂ်ာင္တို႔လည္း တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
အမ်ားေမၽွာ္လင့္သလို ခ်က္ခ်င္း ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရး ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အလားအလာကေတာ့ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ေလၽွာ့ခ်ေရးထက္ ပိုၿပီး တင္းမာမႈေတြ ျမင့္တက္လာႏိုင္တယ္လို႔ ေလ့လာသူတခ်ိဳ႕က ဆိုပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အရင္လို ရန္လိုတဲ့ စမ္းသပ္ပစ္ခတ္မႈေတြ၊ ေဒါသတႀကီး တုံ႔ျပန္မႈေတြ ျပန္ျဖစ္မွာကို စိုးရိမ္မႈ ျပန္ရွိလာၾကေပမယ့္ တျခားသူေတြကေတာ့ အျဖစ္ႏိုင္ဆံုး အလားအလာဟာ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ကတိေပးတာမ်ိဳးမရွိဘဲ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရး ေဆြးေႏြးညိႏိႈင္းမႈကေတာ့ တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းလာမယ္လိ႔ု ေမၽွာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔ ဧၿပီလမွာ ေၾကညာခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကတည္းက သမၼတထရမ့္က ေျမာက္ကိုရီးယားက ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းဖို႔ကိစၥကို သေဘာတူညီလာလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ ေမၽွာ္လင့္ခ်က္ သိပ္မထားခဲ့တာကို သူ႔အေျပာေတြအရ သိသာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ သူက သေဘာတူညီခ်က္ တစံုတရာ ရေကာင္းမွ ရမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ မေတြ႔ဆံုခင္ အခ်ိန္အထိကိုပဲ သူက “က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ဆံုၾကမယ္။ တေယာက္တေယာက္ ျမင္ေတြ႔ၾကမယ္။ တေယာက္တေယာက္ သေဘာက်ရင္လည္း က်လာႏိုင္တယ္လို႔ ေမၽွာ္လင့္ရတာပဲေလ။ အနည္းဆံုးေတာ့ ဆက္သြယ္မႈ ရွိလာမယ္ေပါ့ဗ်ာ” လို႔ ေျပာခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။
အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း ဘီလ္ကလင္တန္နဲ႔ ဘားရက္အိုဘားမားတို႔ရဲ႕ အႀကံေပးအရာရွိေဟာင္းျဖစ္သူ ဂ်င္းမ္းစတိန္းဘတ္ကေတာ့ “ေပ်ာ္စရာေဆြးေႏြးပြဲေပါ့ဗ်ာ၊ ေနာက္ အနည္းအက်ဥ္းေလာက္ေပါ့” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေဝဖန္သူေတြကေတာ့ တကယ္လိ႔ုသာ ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ေယာက္အေနနဲ႔ နားလည္မႈနဲ႔ ယံုၾကည္မႈကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ လက္ေထာက္ေတြကို ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပိုအေသးစိတ္က်တဲ့ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈေတြလုပ္ဖို႔ ညႊန္ၾကားလာႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း သံုးသပ္ၾကပါတယ္။
အဲဒါေတြကေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက ဘယ္အခ်ိန္နဲ႔ ဘယ္လို ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ေတြကို ေလၽွာ့ခ် ဒါမွမဟုတ္ ဖ်က္သိမ္းပစ္မလဲ ဆိုတာနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘယ္လို လံုၿခံဳမႈနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးပြားစည္းမႈေတြ ေျမာက္ကိုရီးယားအတြက္ လုပ္ေပးမလဲ ဆိုတာေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အေမရိကန္သမၼတကေတာ့ သူနဲ႔ ကင္တုိ႔ဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားက အလ််င္အျမန္ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရးကို ေရွး႐ႈမယ့္အေၾကာင္း အလံုးစံု ၿခံဳငံုေဆြးေႏြးမႈ အခ်က္အလက္ စာရြက္စာတမ္းကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ပါၿပီလို႔ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သမၼတ ထရမ့္ကေတာ့ ၿခံဳငံုျပည့္စံု သေဘာတူညီခ်က္လို႔ ေခၚပါတယ္။
တခါ ထရမ့္က သူဟာ ကင္နဲ႔ အထူးစာခ်ဳပ္စာတမ္းတခုကို ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ပါၿပီလို႔လည္း ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ကို အေမရိကန္ သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္ကို ဖိတ္ၾကားမယ့္အေၾကာင္းလည္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ အေမရိကန္သမၼတ ထရမ့္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ံဳအန္းတို႔ရဲ႕ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲဟာ ေယဘုယ် ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကို အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ေရးထိုးတာေလာက္ပဲ လုပ္ႏိုင္တဲ့ပြဲလို႔ ေျပာရင္ မမွားေလာက္ပါဘူး။ ႏွစ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘာကို ဘယ္လိုလုပ္မယ္ဆိုတဲ့ တိက်တဲ့ ကတိစကား သေဘာတူညီမႈမ်ိဳးလည္း ရရွိခဲ့တာ မရွိပါဘူး။
ေလ့လာသူတခ်ိဳ႕ကေတာ့ သမၼတ ထရမ့္က ေျမာက္ကိုရီးယားကို ႏိုင္ငံေရး ခ်ိတ္ဆက္ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ဖမ္းဆီးထားတဲ့ ဓားစာခံေတြ လႊတ္ေပးေရးနဲ႔ ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္ကို ဆိုင္င့ံထားဖို႔ဆိုတဲ့ လိုက္ေလ်ာမႈကို ရရွိခဲ့ေပမယ့္ သံတမန္ ဆက္ဆံေရးဆိုတာက ဝါဒျဖန္႔စစ္ပြဲတရပ္သာျဖစ္ၿပီး ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ကင္က သူ႔ရဲ႕ အေတြးအျမင္ကို ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ရာမွာ အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ ပညာသားပါမႈကို ေကာင္းေကာင္း သက္ေသျပသြားႏိုင္ခဲ့တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္က အႏိုင္ရရွိသြားတယ္လို႔ သံုးသပ္ခဲ့ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ။