ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ
DVB
·
June 11, 2018
၂၀၁၈ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကား ယခုရက္ပိုင္း၊ လပိုင္းအတြင္းမွာပင္ က်င္းပၾကေပလိမ့္မည္။ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအဖို႔ကား စစ္ပြဲလည္းျဖစ္သည္။ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို ယခုေရြးေကာက္ပြဲမ်ားက အဆံုးအျဖတ္ေပးမည္ ဆုိျခင္းထက္ အနီးစပ္ဆံုး ခန္႔မွန္း၍ ရေပသည္။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ၏ အႏိုင္အ႐ံႈး၊ မဲအခ်ိဳးအစားကို ၾကည့္ကာ ျပည္သူက လက္ရွိအစိုးရ ကိုယ္စားျပဳေသာ ပါတီႏွင့္ ယခင္အစိုးရဖြဲ႔ခဲ့ေသာ ပါတီ၊ အသစ္ဖြဲ႔လိုက္ေသာ ပါတီ၊ တိုင္းရင္းသားပါတီ စသည္ စသည္မ်ားကို မည္မွ်အေလးထားၿပီး မည္မွ် မ်က္ကြယ္ျပဳသည္ ဆုိသည္ကို ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အနည္းႏွင့္အမ်ားဆိုသလို ေပၚလြင္ႏုိင္ပါသည္။
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္သည္ ၂၀၁၀ ပါတီစံု အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲႀကီးတြင္ ပါဝင္ျခင္း မျပဳခဲ့ေပ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို လက္မခံႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမဝင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ ခြဲထြက္ခဲ့ေသာသူမ်ားက ပါတီမ်ား ေထာင္ၾကသည္။ စစ္တပ္ကို ကိုယ္စားျပဳသည္ဟု ယူဆေသာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီကို ဆန္႔က်င္ေသာသူမ်ားကလည္း ဝင္ၿပိဳင္ၾကသည္။ ပါတီမွ ခြဲထြက္ေသာသူမ်ားမွာ ၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွ အန္အယ္လ္ဒီသေကၤတ ခေမာက္ကို ယူခဲ့ၾက၍ ျပည္သူက အန္အယ္လ္ဒီအဖြဲ႔ႏွင့္ေရာ စစ္အာဏာရွင္ႏွင့္ စစ္အစိုးရကို စက္ဆုပ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိုပါတီငယ္မ်ားသည္ပင္လွ်င္ ဝင္ၿပိဳင္သေရြ႕နီးပါး အေရြးခံခဲ့ၾကရေလသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေငြေၾကးအင္အား၊ လူအင္အား၊ အေတြ႔အႀကံဳ၊ အာဏာပိုင္တို႔၏ လူမသိေအာင္ေရာ၊ လူသိေအာင္ေရာ ေထာက္ခံအားေပးမႈတို႔ေၾကာင့္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ အႏိုင္ရကာ အစိုးရ ဖြဲ႔ႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ ယခင္စစ္အစိုးရလက္ထက္က 'ဒီမိုကေရစီ' ဆိုေသာ ေဝါဟာရကို စက္ဆုပ္ဖြယ္ရာ အသံုးအႏႈန္းအျဖစ္ ဆန္႔က်င္ခဲ့သူမ်ားသည္ ပါတီမ်ားႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား ေပၚလာေသာအခါ ဒီမိုကေရစီဆိုေသာ ေဝါဟာရကို ႏႈတ္ဖ်ားကမခ်ဘဲ ဒီမိုကေရစီ သူရဲေကာင္းမ်ား ျဖစ္လာၾကေလေတာ့သည္။
လူထုသည္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ႀကိဳက္သည္၊ မႀကိဳက္သည္ထက္၊ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္းမ်ား၊ စစ္အစိုးရႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မဲမရေရးအတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲမဲကို တက္တက္ႂကြႂကြ ထည့္ဝင္ျခင္း မျပဳၾကေပ။ သို႔ေသာ္လည္း မဲမထည့္လွ်င္ ဘာျဖစ္မလဲဆိုသည့္ သို႔ေလာသို႔ေလာ သံသယမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ဆႏၵခံယူပြဲကဲ့သို႔ပင္ ယခုလည္း အင္အားအေကာင္းဆံုး မဲဆႏၵနယ္မ်ားတြင္ ပါဝင္ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးသာ အႏိုင္ရခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ၂၀၁၀ တြင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုလက္မခံေရး မူျဖင့္ အန္အယ္လ္ဒီ ဝင္မၿပိဳင္ခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေသာအခါတြင္ ၂ ႏွစ္အတြင္း ထိုမူကို အန္အယ္လ္ဒီေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေျပာင္းပစ္လိုက္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု လက္ခံေရးမူ ျဖစ္လာေလသည္။ ထို ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ၌ လစ္လပ္ေသာ မဲဆႏၵနယ္ ၄၄ ေနရာတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ေသာ အန္အယ္လ္ဒီကိုယ္စားလွယ္ ၄၃ ေနရာ မဲအမ်ားဆံုးႏွင့္ အႏိုင္ရရွိသြားခဲ့ေလေတာ့သည္။ ထိုအခါ မဲလိမ္ျခင္း၊ မဲခိုးျခင္း ျပႆနာမ်ား ႀကီးႀကီးမားမား မၾကားရဘဲ ႀကိဳတင္မဲ ျပႆနာသာ ၾကားရၿပီး ေယဘုယ်အားျဖင့္ သန္႔ရွင္းေသာ ေရြးေကာက္ပြဲဟု ဆိုႏိုင္သျဖင့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အန္အယ္လ္ဒီပါတီသည္ မဲဆႏၵနယ္တိုင္း၌ အင္ႏွင့္အားႏွင့္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ေသာေၾကာင့္ လူထုက ေသာင္းေသာင္းျဖျဖ အားေပးမဲထည့္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ Land Slide Victory ျဖစ္ကာ အန္အယ္လ္ဒီ အစိုးရဖြဲ႔လာႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအေတြ႔အႀကံဳအရ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲသည္ လူထု၏ သေဘာထားကို အထိုက္အေလ်ာက္ ေဖာ္ျပႏိုင္သည္ဟု ေယဘုယ် ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္၏။ သို႔ေသာ္လည္း လံုးဝဥသံုကား ေကာက္ခ်က္ခ်၍ မရႏိုင္ေပ။
အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ပိုင္းအတြင္းက ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ မြန္ျပည္နယ္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ လူထုဆႏၵအရ အန္အယ္လ္ဒီကို မဲအထည့္နည္းသည့္ အေျခအေနကို ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရေလသည္။ အထူးသျဖင့္ လူထုသည္ အာဏာရလာေသာ အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရအေပၚ အားထားယံုၾကည္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာသည္။ ထိုအေျခအေနမွာ အျဖစ္မွန္ႏွင့္ လက္ေတြ႔က်ေၾကာင္း အန္အယ္လ္ဒီအေနျဖင့္ နားလည္ဖို႔ လိုလာပါသည္။ ျပည္သူလူထုအေနျဖင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး သို႔မဟုတ္ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးကို လိုလိုလားလား ရွိၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္တပ္ႏွင့္သာ သင့္ျမတ္ေရး၊ ရင္ၾကားေစ့ေရးကို ဘဝင္မက်ၾကေပ။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီအားလံုးႏွင့္ ရင္ၾကားေစ့ေရး၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို လိုလိုလားလားရွိသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ အမ်ိဳးသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ဖို႔ကို ေမွ်ာ္လင့္ၾကေလသည္။ ထို႔အတူ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ အဖိႏွိပ္ခံ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ခံခဲ့ရေသာ အေျခအေနမ်ိဳးမွလည္း ႐ုန္းထြက္ခ်င္ၾကသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ ဖိႏွိပ္ခဲ့ေသာ ယႏၲရားေအာက္မွလည္း လြတ္ေျမာက္ခ်င္ၾကသည္။ စင္စစ္ ထုိယႏၲရားမွာ ကိုလိုနီေခတ္၊ ဖဆပလေခတ္၊ စစ္အစိုးရေခတ္က ယႏၲရား ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ လြတ္ေျမာက္ခ်င္ၾကေလသည္။ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ား၊ အထက္ဖား ေအာက္ဖိ အႏိုင္က်င့္မႈမ်ား စသည္တို႔ကို မျမင္ခ်င္ မေတြ႔ခ်င္ မခံခ်င္ၾကေတာ့ေပ။
သို႔ေသာ္ အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရသည္ ထိုယႏၲရားေဟာင္းျဖင့္ပင္ ခရီးဆက္ခဲ့၏။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အသံကုန္ ေအာ္ဟစ္ေနၾကေသာ္လည္း စစ္ပြဲမ်ားမွာ ေၾကာက္ခမန္းလိလိ ျဖစ္ေပၚေနဆဲ၊ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ တုန္းကလို မိုင္းေထာင္ျခင္း၊ သံလမ္းမ်ားျဖတ္ျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ အဖ်က္လုပ္ရပ္မ်ား လုပ္လာၾကသည္။ စစ္ေရွာင္ဒုကၡသည္မ်ား မ်ားသထက္မ်ား၊ ေျပးသထက္ ေျပးေနရဆဲ၊ ထိုအေျခအေနမ်ားတြင္ မိမိတို႔ အားထားခဲ့ေသာ အန္အယ္လ္ဒီ အစိုးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားမွာ ထိထိေရာက္ေရာက္မရွိဟု ယူဆေနေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား၏ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီအေပၚ ျပန္လည္ေရြးေကာက္ၿပီး အသက္မသြင္းခ်င္သလို ကတိစကားကို ထိေရာက္ေအာင္ အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏိုင္၊ ယႏၲရားအသစ္ မတည္ေဆာက္ႏိုင္ေသာ အန္အယ္လ္ဒီအေပၚလည္း အားကိုးအားထားျပဳမႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းလာရေလသည္။ ထိုအေျခအေနတြင္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွာ ၂၀၁၂ ကလည္း မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ျပည္သူသည္ ကတိစကားႏွင့္ လက္ေတြ႔ မကိုက္ညီမႈကို ဆန္႔က်င္လာၾကေတာ့သည္။ မဲထည့္ရမည္ဆိုလွ်င္ အန္အယ္လ္ဒီကိုသာ မဲထည့္ၾကမည္ဆိုေသာ္လည္း အန္အယ္လ္ဒီသည္ လက္ေတြ႔ အားနည္းလြန္းေသာေၾကာင့္ မဲမထည့္ဘဲ ေနရလွ်င္လည္း မဲမထည့္ၾကေတာ့ဟု ျပည္သူက လက္ေလ်ာ့ကာ အနီကတ္ျပဖို႔ စိတ္ကူးလာၾကေလသည္။
ထိုအေျခအေနကို ေလးေလးနက္နက္ သေဘာေပါက္ၾကမည္ဆိုလွ်င္ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ယခုအခ်ိန္ကတည္းက ျပင္ဆင္ဖို႔၊ မိမိတို႔လုပ္ရပ္မ်ားကို ေျပာင္းလဲဖို႔၊ ထိေရာက္ေသာ ယႏၲရားသစ္ကို တည္ေဆာက္ဖို႔ လိုအပ္လာေလသည္။ ျပည္သူေထာက္ခံမႈမရွိေသာ မည္သည့္ပါတီ၊ မည္သည့္အဖြဲ႔၊ မည္သည့္အင္အားမဆို အေႏွးႏွင့္အျမန္ က်ဆုံးၾကမည္မွာ အမွန္ျဖစ္သည္။ ယခု အန္အယ္လ္ဒီ အာဏာရၿပီး ၂ ႏွစ္ေက်ာ္အၾကာအထိ ျပည္သူက တကယ္အားကိုးထိုက္ေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ ယံုၾကည္အားကိုးရဖို႔မွာ အားနည္းလာခဲ့ေပသည္။ အာဏာရပါတီကို အားထားဖို႔၊ အင္အားနည္းလာေသာ္လည္း အင္အားအႀကီးဆံုး အတိုက္အခံပါတီကိုမူ ျပည္သူက မိမိတို႔၏ေသြးႏွင့္ စေတးခဲ့ေသာ အေတြ႔အႀကံဳအရ လံုးဝ အားမထား မယံုၾကည္သည္မွာ အမွန္ပင္။ ထိုအေျခအေနကို ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲက သက္ေသျပလိုက္ေပၿပီ။ ထိုအခါ ၾကားပါတီမ်ားကို အားထားထိုက္သလား၊ ယံုၾကည္ထိုက္သလားဟု ရွာေဖြၾကည့္ေသာ္လည္း အားထားထိုက္ေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ေပၚမလာေသးေပ။ ၈၈ မ်ိဳးဆက္တခုလံုးသာ ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲ ေရာက္လာပါက ထိုက္သင့္သေလာက္သာ ထားႏိုင္ေသာ္လည္း ယခုဝင္လာေသာသူမ်ားမွာမူ သူတို႔၏ႏိုင္ငံေရး သူတို႔ျဖတ္သန္းလာေသာ အေတြ႔အႀကံဳအရ ထိုက္သင့္သေလာက္ အားထား၍ မရႏိုင္ေပ။ တိုင္းရင္းသားပါတီအခ်ိဳ႕မွာ ေလးစားယံုၾကည္ထိုက္ေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ရွိေသာ္လည္း ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာအရ အားနည္းေနေသာေၾကာင့္ အာဏာအပ္ဖို႔ အေျခအေန မေပးႏိုင္ေပ။
ထို႔ေၾကာင့္ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲသည္ အန္အယ္လ္ဒီပါတီအဖို႔ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲလို လူထုေထာက္ခံမႈ အင္ႏွင့္အားႏွင့္ ရႏိုင္လိမ့္မည္ဟု မေျပာႏိုင္ေပ။ ထို႔အတူ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီအေနႏွင့္လည္း ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အင္ႏွင့္အားႏွင့္ အႏိုင္ရလိမ့္မည္ဟု မေမွ်ာ္လင့္သင့္ေပ။ ျပည္သူသည္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီကို စစ္တပ္ပါတီအျဖစ္သာ ယံုၾကည္ေနဆဲျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီ အေငြ႔အသက္ အားနည္းလွသည္ဟု ယူဆၾကေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးသည္ အႏိုင္ရႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္။ ထို႔အတူ တတိယအင္အားစု ပါတီမ်ားလည္း ယခု သူတို႔ျဖတ္သန္းေနေသာ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္႐ွားမႈမ်ားအရ ျပည္သူ၏ေထာက္ခံမႈကို ရရွိဖို႔ မလြယ္လွေပ။ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေဒသမ်ားတြင္မူ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားသာ အႏိုင္ရႏိုင္ေခ် မ်ားေလသည္။ ယခုၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမ်ားစု ဆက္လက္အႏိုင္ရ႐ွိမည့္ ပါတီမွာမူ အန္အယ္လ္ဒီပါတီသာျဖစ္ေၾကာင္း အေထြအထူး ေျပာေနစရာ မလိုေပ။ သို႔ေသာ္ ၂ ႏွစ္တာ ကာလ အန္အယ္လ္ဒီ၏ အားနည္းခ်က္၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္၊ လူထုအေပၚ မ်က္ကြယ္ျပဳမႈမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၁၂ ကလို၊ ၂၀၁၅ ကလို ေသာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳ မဲရႏိုင္ဖို႔ကား မလြယ္လွေပ။ ထိုကဲ့သို႔ ျပတ္ျပတ္သားသား မဲမရလွ်င္ ၂၀၂၀ အတြက္ စဥ္းစားစရာ၊ ရင္ေလးစရာ အနာဂတ္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းအတြက္ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္လာမည္ကို အေလးအနက္ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္လာေပၿပီ။
ထက္ျမက္
