ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန အၿမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေအာင္ေက်ာ္ဟိုးက ”ကခ်င္ျပည္နယ္ စစ္ဆင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ရပ္တန္႔ေပးရန္ သမၼတဦးဝင္းျမင့္က ဥပေဒနဲ႔အညီ ညႊန္ၾကားလာပါက တပ္မေတာ္အေနႏွင့္ လိုက္နာရန္ အသင့္ရွိေၾကာင္း” ေျဖၾကားသြားတယ္လို႔သတင္းမီဒီယာေတြမွာ ေျဖၾကားသြားခဲ့တယ္။ “ဥပေဒနဲ႔အညီ” လို႔ ဆိုလိုက္ေတာ့ စဥ္းစားစရာေတြက အမ်ားသား။ ဘယ္ဥပေဒနဲ႔အညီကို ေျပာခ်င္တာလဲ။ ဒီအတြက္ ဆက္စပ္ဥပေဒေတြကို ေျခရာခံၾကည့္ေတာ့ (က) မတရားသင္းအက္ဥပေဒ၊ (ခ) ၁၉၅၉ တပ္မေတာ္အက္ဥပေဒ၊ (ဂ) ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတို႔ကို အေျချပဳ ေစာေၾကာမိတယ္။ ဒါေတြကိုမေလ့လာမီ ပထမဆုံး ခ်င့္ခ်ိန္ရမွာက "တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔အစည္း (သို႔) ေသာင္းက်န္သူေတြ ျဖစ္သလား” ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါ။ ဒီလိုမ်ိဳးက “ကိုယ့္အတၱေနာမတိ” နဲ႔ ဆုံးျဖတ္လို႔ရတဲ့ကိစၥ မဟုတ္။ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ ဆိုင္သလို လႊတ္ေတာ္ကေန အဆုံးအျဖတ္ျပဳ သတ္မွတ္ေပးရမွာပါ။ အဆုံးအျဖတ္ေပးခဲ့တဲ့ သာဓကေတြလည္း ရွိတယ္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ထဲမွာပဲ ရွမ္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က “အၾကမ္းဖက္ ေသာင္းက်န္းသူ” လို႔ သတ္မွတ္ဖို႔ကို မဲခြဲဆုံးျဖတ္ခဲ့ရာမွာ ေသာင္းက်န္းသူ သတ္မွတ္ေရးဘက္က အႏိုင္ရခဲ့တယ္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ မဲခြဲဆုံးျဖတ္ေတာ့ ေသာင္းက်န္းသူလို႔ မသတ္မွတ္ေရးဘက္က အႏိုင္ရခဲ့ပါတယ္။ အဆိုဘက္က ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့ပါတယ္။ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က ဘယ္လိုပင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေပးခဲ့ေပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ျဖစ္တဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က လႊမ္းမိုးတဲ့အတြက္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ဟာ “ေသာင္းက်န္းသူ” မ်ား မဟုတ္သလို ၂၀၁၄ အၾကမ္းဖက္ဥပေဒနဲ႔လည္း သက္ဆိုင္မႈ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္တခုျဖစ္တဲ့ မတရားအသင္း အက္ဥပေဒနဲ႔ ခ်ိန္ထိုးၾကည့္ပါမယ္။ မတရားသင္း အက္ ပုဒ္မ (၁၅-က၊ခ) နဲ႔ ပုဒ္မ ၁၆ အရလည္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ႕ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာနဲ႔ မတရားသင္းအျဖစ္ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္တာလည္း မရွိခဲ့ပါ။ မတရားသင္းအျဖစ္ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားတာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ပုဒ္မ ၁၇(၁-၂) အရလည္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္း ရွိမည္မဟုတ္ဟု ဆိုပါတယ္။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ကာလစဥ္အတြင္းမွာ အခ်ိဳ႕ေသာ သက္ညႇာမႈရွိသင့္သလို အမုန္းပြားေစမယ့္ ကိစၥရပ္မ်ားကို သတိျပဳ ေရွာင္ရွားသင့္တဲ့ ကာလပါ။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ ေသာင္းက်န္းသူဆိုတဲ့ အျမင္နဲ႔ မၾကည့္သင့္သလို မတရားအသင္း ဥပေဒအရလည္း အက်ဳံးမဝင္ေၾကာင္း ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ သို႔ဆိုခဲ့ရင္ ၁၉၅၉ တပ္မေတာ္အက္ဥပေဒအရ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ႕ အခြင့္အာဏာကို ေလ့လာဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီဥပေဒဟာ အခုခ်ိန္ထိ သက္ဝင္ေနဆဲ ျဖစ္တယ္။ ၁၉၅၉ တပ္မေတာ္အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၂၃၂ အရ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကို တပ္မေတာ္အက္ဥပေဒအရ နည္းဥပေဒမ်ား၊ စည္မ်ဥ္းဥပေဒမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ အပ္ႏွင္းထားသလို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ တရားဥပေဒႏွင့္ညီေသာ အမိန္႔ေၾကညာခ်က္၊ နည္းဥပေဒ၊ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒမ်ား ထုတ္ျပန္၍ တပ္မေတာ္အား လိုက္နာေစႏိုင္သည္။” လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ တပ္မေတာ္အက္ဥပေဒပါ သမၼတကို အပ္ႏွင္းထားတဲ့ အခြင့္အာဏာမ်ား ျဖစ္တယ္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အခန္း (၇) တပ္မေတာ္က႑၊ ပုဒ္မ ၃၉၉ မွာ “ႏိုင္ငံေတာ္အား ျပည္တြင္းျပည္ပ အႏၲရာယ္မ်ားမွ ကာကြယ္ေရးအတြက္ တပ္မေတာ္က ဦးေဆာင္ရမည္။” လို႔ ဆိုထားျပန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခန္း (၁) အေျခခံမူမ်ား ပုဒ္မ (၁၆) မွာေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အႀကီးအကဲသည္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ျဖစ္သည္” လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ႕ အခြင့္အာဏာကို ပုဒ္မ ၅၇ နဲ႔ ၅၈ အရ အျမင့္ဆုံးေပးထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ကိုယ္စားျပဳသလို ႏိုင္ငံသားအားလုံးရဲ႕ အထြတ္အထိပ္ေနရာကို ရထားပါတယ္။ ပုဒ္မ ၁၉၉ အရလည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအႀကီးအကဲဟာ သမၼတျဖစ္တယ္။ ပုဒ္မ ၄၇ အရလည္း ႏိုင္ငံေတာ္ ဆိုတာ ဤဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ ဥပေဒျပဳခြင့္အာဏာကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာကိုေသာ္လည္းေကာင္း က်င့္သုံးေသာ အဖြဲ႔အစည္း သို႔မဟုတ္ လူပုဂၢိဳလ္ကို ဆိုလိုသည္” လို႔ ဖြင့္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲ ဥပေဒက ျပ႒ာန္းထားေပမယ့္ ပုဒ္မ ၄၈ အရကေတာ့ အေျခခံမူေတြဟာ အျခားျပ႒ာန္းခ်က္ ဥပေဒေတြ အနက္ဖြင့္ဖို႔ လိုက္နာရမယ့္လမ္းညႊန္ ျဖစ္သလို အားလုံးကို လႊမ္းၿခံဳထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သမၼတရဲ႕ အခြင့္အာဏာဟာ အျမင့္ဆုံးမွာရွိေနတာ ျဖစ္တယ္။ ဒါ့အျပင္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီကိုလည္း သမၼတက ဦးေဆာင္ဖြဲ႔စည္းထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သမၼတရဲ႕ အခြင့္အာဏာအရ စစ္ျပဳျခင္း၊ စစ္ရပ္စဲျခင္းေတြကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာခြင့္ေတြ ရရွိထားတာကိုလည္း ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ဒီအေျခခံအေၾကာင္းတရားမ်ားေပၚကေန သမၼတရဲ႕ အခြင့္အာဏာကို အသုံးခ်ၿပီး ကခ်င္စစ္ပြဲမ်ားကိုသာမက ျပည္တြင္းစစ္မ်ားကိုပါ အပစ္အခတ္ရပ္စဲဖို႔ ဥပေဒအရ အခြင့္အာဏာ ရွိပါတယ္။ အမိန္႔ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ျခင္း ရွိ၊ မရွိကေတာ့ သမၼတရဲ႕ ဆင္ျခင္တုံတရားအေပၚ မူတည္ေနတာပါ။ အကယ္လို႔ သမၼတက အမိန္႔ေၾကညာခ်က္ တစုံတရာ ထုတ္ျပန္ဖို႔ တုံ႔ေႏွးေနရင္ေတာင္မွ ပုဒ္မ ၉၆ ေပးထားခ်က္အရ ဇယား (၁) ပါ အခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုတဝန္းလုံးကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ တစိတ္တေဒသအတြက္ ေသာ္လည္းေကာင္း အာဏာသက္ေရာက္ဖို႔ ဥပေဒျပဳခြင့္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေဖာ္ျပခ်က္အရ ဇယား (၁) ပါ (င) မွာ စစ္ေၾကညာျခင္းႏွင့္ စစ္ေျပၿငိမ္းျခင္းလို႔ ဆိုထားတဲ့အတြက္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကေန ဥပေဒျပဳၿပီး စစ္ရပ္စဲေရးကို လုပ္ေဆာင္တယ္လို႔လည္း ရရွိပါေၾကာင္း ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ လုပ္ေဆာင္မႈ ရွိျခင္း၊ မရွိျခင္းကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ႕ ဆင္ျခင္တုံတရားကိုပဲ ေစာင့္ၾကည့္ အကဲခတ္ၾကရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းပါ။ ထြန္းေဇာ္ေ႒း