ေမလအတြင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဆႏၵျပ လႈပ္ရွားမႈေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တရားစဲြဆိုမႈ ၁၄ မႈ ရွိခဲ့သလို တရားစဲြခံထားရတဲ့ လူ ၄၅ ေယာက္အထိ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားက စၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္အထိ ၿငိမ္းစုစီ ဥပေဒနဲ႔ တရားစဲြဆိုခံထားရတဲ့သူေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒီတပတ္ အယ္ဒီတာစကားဝုိင္းမွာ ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးမယ့္သူေတြကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနမ်ားႏွင့္ ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳသူမ်ားအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးႀကီးျမင့္နဲ႔ Generation Wave အဖြဲ႔က မအိအိမိုးတုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) “အခုရက္ပိုင္းအတြင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈေတြကို အင္အားသံုး ၿဖိဳခြင္းခံရတာေတြ ရွိတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆႏၵျပလႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ေနရတာလဲ။ အခုအေျခအေနမွာ ဘာေတြျဖစ္ေနလဲ မအိအိမိုး စၿပီး ေဆြးေႏြးေပးပါဦး။” မအိအိမိုး (Generation Wave) “ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လူငယ္ေတြ လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာရရင္ မေန႔တေန႔ကမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လႈပ္ရွားခဲ့တာ မဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကေနစၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပည္တြင္းစစ္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ အသိေပး လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ခဲ့တယ္။ က်မတို႔နဲ႔အတူတူ လူငယ္ေတြ ပူးေပါင္းပါဝင္ဖို႔အတြက္ ဖိတ္ေခၚခဲ့တယ္။ တလက္စတည္းမွာ ျပည္တြင္းစစ္ေတြရပ္ၿပီး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပဲြေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးစကားဝိုင္းေတြ လုပ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္။ က်မတို႔ ဆက္တိုက္ လႈပ္ရွားလာခဲ့တယ္။ ၾကားထဲမွာလည္း ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြ လုပ္လာတယ္ေပါ့။ တဖက္မွာလည္း စစ္ပဲြေတြက ျဖစ္ေနတုန္းပဲ။ ဒီစစ္ပဲြေတြ ရွိေနေသးသေရြ႕ က်မတို႔ လူငယ္ေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ပံုစံမ်ဳိးစံုနဲ႔ ေတာင္းဆိုေနမွာပဲဆိုၿပီး လူငယ္ေတြ စဆုံျဖစ္တယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လူထုလႈပ္ရွားမႈ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ဆိုရင္ အရင္ႏွစ္ေတြကလည္း လူထု ခ်ီတက္လမ္းေလၽွာက္ပဲြေတြ လုပ္ခဲ့တယ္။ က်မတို႔ ေတာင္းဆိုသံေတြကလည္း ဒီဟာေတြပဲ ေတာင္းဆိုတာေပါ့။ အရင္ဆံုးေတာ့ စစ္ပဲြေတြ ရပ္ေပး၊ စစ္ပဲြေတြ ရပ္ေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုတဲ့ ေနရာမွာ တပ္မေတာ္ဘက္ တခုတည္းကို က်မတို႔က ရပ္ခုိင္းတာမဟုတ္ဘဲ လက္နက္ကိုင္ၿပီး တိုက္ေနတဲ့ ဘယ္တိုင္းရင္းသားေတြပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လက္နက္ကိုင္ၿပီး အၾကမ္းဖက္ေနတဲ့ ဘယ္သူေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ ရပ္ခိုင္းတာ။ စစ္ပဲြသည္ အေျဖမဟုတ္ဘူး။ တိုက္ပဲြေတြတိုက္ေနလို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရမွာ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္လိုခ်င္တာလည္း ရမွာမဟုတ္ဘူး။ တကယ့္တကယ္တမ္း ထိခိုက္ခံစားရတာက ျပည္သူေတြေပါ့။ ျပည္သူဆိုတဲ့ေနရာမွာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ မိသားစုဝင္ေတြလည္း ျပည္သူပဲ။ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ မိသားစုဝင္ေတြလည္း ျပည္သူပဲ။ ဒီၾကားထဲမွာ ေျပးလႊားေနရတဲ့ အျပစ္မဲ့ စစ္ေဘးသင့္ျပည္သူေတြကလည္း ျပည္သူပဲ။ တကယ္ ဒုကၡခံရတာဟာ ဒီျပည္သူေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ စစ္ပဲြေတြ ရပ္ေပးပါ။ လက္နက္ကိုင္ၿပီး တိုက္ေနတဲ့ ဘယ္သူမဆုိ ရပ္ေပးပါဆိုတာ က်မတို႔ ေတာင္းဆိုတယ္။ လက္ရွိအစိုးရကေန ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြကို အျမန္ဆံုး ေဖာ္ေဆာင္ေပးဖို႔အတြက္ က်မတို႔ ေတာင္းဆိုတာေတြ ရွိတယ္။ စစ္ေဘးသင့္ ျပည္သူေတြကို ႏိုင္ငံတကာကေရာ၊ ျပည္တြင္းအဖဲြ႔အစည္းေတြကေရာ ေထာက္ပံ့ေပးခ်င္တာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီမွာ အေၾကာင္းမ်ဳိးစံုျပၿပီး ပိတ္ပင္တားဆီးခံရတာေတြ ရွိတယ္။ ရန္ကုန္မွာဆိုရင္လည္း စစ္ေဘးသင့္ျပည္သူေတြကို ကူညီဖို႔အတြက္ အလႉခံတဲ့ လူငယ္ေတြကို တားဆီးတယ္။ တရားစဲြဆိုတာေတြ ရွိတယ္။ စစ္ေဘးသင့္ျပည္သူေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကူညီေထာက္ပံ့ခြင့္ ရရွိဖို႔၊ အကာအကြယ္ေပးဖို႔၊ ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာအရေရာ တျခားအခြင့္အေရးဆိုင္ရာအရေရာ စစ္ေဘးသင့္ ျပည္သူေတြကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ က်မတို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္ေပါ့။ အဲဒီရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ က်မတို႔ ၁၂ ရက္ေန႔မွာ ဆႏၵျပပဲြကို လုပ္တယ္။ က်မတို႔ဟာ လက္ရွိ တည္ဆဲဥပေဒေတြကို ေလးစားတဲ့အေနနဲ႔ အသိေပး အေၾကာင္းၾကားစာ ပို႔ခဲ့တယ္။ က်မတို႔ကို ခြင့္မျပဳဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ က်မတို႔က တလက္စတည္း ေျပာထားၿပီးသား။ က်မတို႔ အသိေပး အေၾကာင္းၾကားတာပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒီလို အသိေပး အေၾကာင္းၾကားစာ ပို႔ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ က်မတို႔ကို လံုၿခံဳေရးပိုင္းဆိုင္ရာအရ၊ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈအရ ကူညီေျဖရွင္းေပးလို႔ရေအာင္ အသိေပး အေၾကာင္းၾကားတာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။” ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) “ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပမယ္ ေျပာခဲ့တယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ တရားစဲြထားတဲ့ အမႈကေတာ့ ၄၅ မႈ ျဖစ္ေနတယ္။ ဥပေဒအရ ညီညြတ္ရဲ႕လား၊ ဥပေဒ႐ႈေထာင့္အရ ဒါဟာ တကယ္ေရာ ဥပေဒအရ အေရးယူသင့္ရဲ႕လားဆိုတာ ဆရာ ျဖည့္စြက္ေဆြးေႏြးေပးပါဦး။” ဦးႀကီးျမင့္ (ဥကၠ႒ - ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနမ်ားႏွင့္ ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳသူမ်ား အဖြဲ႔) “က်ေနာ္က လက္ရွိ Practicing Lawyer တေယာက္လည္း ျဖစ္တယ္။ ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနမ်ားနဲ႔ ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳသူမ်ား အဖဲြ႔ရဲ႕ ဥကၠ႒လည္း ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔မွာ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္ ၁၄ ခုက ေရွ႕ေနေတြနဲ႔ ဖဲြ႔ထားတဲ့ အဖဲြ႔ႀကီးေပါ့။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆိုတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြကို အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္နင္းၿပီးေတာ့ ဦးေဆာင္သူေတြကို ဖမ္းသြားတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေမလ ၁၂ ရက္ေန႔က ျဖစ္တယ္။ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ က်ေနာ္တို႔က ေၾကညာခ်က္အမွတ္-၁/၂၀၁၈ နဲ႔ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥအေပၚမွာ သေဘာထား ေၾကညာခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာ ဥပေဒနဲ႔အညီ အပိုဒ္ ၂ ခု ပါပါတယ္။ ထိုကဲ့သို႔ ရဲတပ္ဖဲြ႔၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မွာ အၾကမ္းဖက္ ဖမ္းဆီးတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္းမရွိသျဖင့္ ျပင္းထန္စြာ ကန္႔ကြက္ပါသည္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုဥပေဒအမွတ္ ၃၈ အရ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးျခင္းႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ ၄ ႏွင့္အညီ ၄၈ နာရီ ႀကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားထားျခင္းအေပၚ ခြင့္မျပဳ ျငင္းဆန္ႏိုင္ေၾကာင္း ျပ႒ာန္းဥပေဒ မပါရွိပါ။ ထို႔အျပင္ ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၅၄(က)၊ (ခ) တို႔အရ ဤကဲ့သို႔ ဆႏၵျပ စီတန္းလွည့္လည္ျခင္းကို ခြင့္ျပဳထားၿပီးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ပါ၍ ဥပေဒႏွင့္အညီ ဆႏၵျပျခင္း၊ စီတန္းလွည့္လည္ရန္ ဦးေဆာင္သူတို႔အား ဖမ္းဆီးထားျခင္းမွာ ဥပေဒႏွင့္ မညီညြတ္သျဖင့္ ခ်က္ခ်င္းလႊတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုပါသည္ ဆိုၿပီး ခ်က္ခ်င္း က်ေနာ္တို႔ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ၄၈ နာရီ ႀကိဳအေၾကာင္းၾကားတယ္။ လံုေလာက္ၿပီ။ ျပ႒ာန္းဥပေဒမွာ ခြင့္မျပဳႏိုင္ဘူးလို႔ ျငင္းပယ္ႏိုင္တယ္လို႔ လံုးဝမပါဘူး။ သူတုိ႔ ဘာပဲလုပ္ရမလဲဆုိေတာ့ ၄၈ နာရီ အေၾကာင္းၾကားရမယ္။ ျဖတ္သန္းသြားတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ေတြရွိရင္ အဲဒီၿမိဳ႕နယ္ေတြကို ဒီၿမိဳ႕နယ္ေတြ ျဖတ္သန္းသြားမယ္ဆိုတာ မိတၱဴေပးရမယ္။ အဲဒီလို ေပးထားတဲ့အတြက္ ပုဒ္မ ၁၈ အရ သူတို႔က အကာအကြယ္ေပးရမယ္။ ဘယ္လို အကာအကြယ္ေပးရမလဲ။ သူတို႔ကို အေႏွာင့္အယွက္မေပးဖို႔၊ သူတုိ႔ကို အကူအညီေတြ တတ္ႏိုင္သေလာက္ေပးဖို႔။ ဒုရဲအုပ္အဆင့္ထက္ မနိမ့္တဲ့ ရဲက ေခါင္းေဆာင္ၿပီး ကာကြယ္ေပးရမယ္။ ဒီလို ခြင့္ျပဳခ်က္ ေတာင္းၿပီးေတာ့ ျပတဲ့ စီတန္းလွည့္လည္တဲ့အေပၚမွာ ေႏွာင့္ယွက္ရင္ အဲဒီလူေတြကို ေထာင္ ၁ ႏွစ္ ခ်ႏိုင္တယ္။ အခု ဒီဥပေဒအရဆိုရင္ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနတယ္။ ေႏွာင့္ယွက္တဲ့လူေတြက အရပ္ဝတ္ေတြလည္း ပါတယ္၊ အဲဒီလူေတြက ဥပေဒနဲ႔အညီ ဆႏၵျပေနတဲ့လူေတြကို ဖမ္းဆီးတာ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနတယ္။ ေႏွာင့္ယွက္တဲ့ သူတုိ႔ကို ေထာင္ ၁ ႏွစ္ ခ်ရမွာ။ အခုက ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တို႔လည္း ခ်က္ခ်င္း ေၾကညာခ်က္ထုတ္ၿပီး တရားဝင္ ေတာင္းဆိုတာပါ။ အခုမွ လာၿပီး ေနာက္ေၾကာင္းေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ တႏိုင္ငံလံုးမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ပဲြေတြ ရပ္ေစခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ ေစတနာဟာ နည္းတဲ့ေစတနာ မဟုတ္ပါဘူး။ အလုပ္ပ်က္ အကိုင္ပ်က္ပါ။ တျပည္လံုးမွာ ျပေနတဲ့ ျဖစ္ေနတဲ့ ကခ်င္၊ မႏၲေလး၊ ပဲခူး၊ ရန္ကုန္ အကုန္လံုး တၿပိဳင္နက္တည္း ဖမ္းဆီးတာေတြ၊ ေထာင္ခ်တာေတြ၊ ႏွိပ္ကြပ္တာေတြ လုပ္ေနတာဟာ အေပၚကေနၿပီးေတာ့ ေပၚလစီတခုနဲ႔ တမင္လုပ္ေနတယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ မွတ္ခ်က္ခ်လိုပါတယ္။” အျပည့္အစုံကို ႐ုပ္သံဖုိင္တြင္ ၾကည့္႐ႈႏုိင္ပါသည္။