အေမရိကန္-ေျမာက္ကိုရီးယား ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးအနာဂတ္
DVB
·
April 24, 2018
ေျမာက္ကိုရီးယား လူၾကမ္းကေလး ကင္ဂ်ံဳအန္းက သူ႔ရဲ႕ ရန္ဘက္လို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆက္ဆံခဲ့တဲ့ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ေဆာင္းရာသီ အိုလံပစ္မွာ သူ႔ႏိုင္ငံက အားကစားအဖြဲ႔ေတြ ေစလႊတ္ယွဥ္ၿပိဳင္ေစခဲ့သလို သူ႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ေတးဂီတေဖ်ာ္ေျဖေရး အဖြဲ႔ကိုပါ သူ႔ညီမရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ေစလႊတ္ေပးခဲ့ရာကစလို႔ ေတာင္၊ ေျမာက္ ကိုရီးယားႏွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေအးစက္တင္းမာေနတဲ့ ဆက္ဆံေရးဟာ ျပန္လည္ေႏြးေထြးလာခဲ့တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ေတာင္ကိုရီးယား အဆင့္ျမင့္သံတမန္ ၂ ဦးနဲ႔ ကင္ဂ်ံဳအန္း ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် လက္ခံေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး ရန္ဘက္အျဖစ္ တသမတ္တည္း သတ္မွတ္ေဝဖန္ တိုက္ခိုက္ေနခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ သမၼတ မစၥတာေဒၚနယ္ထရမ့္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးလိုတဲ့အေၾကာင္း ကမ္းလွမ္းေျပာဆိုလိုက္သလို သူ႔ရဲ႕ အဆင့္ျမင့္ ႏ်ဴကလီးယား ေဖာက္ခြဲစမ္းသပ္မႈေတြကို ရပ္ဆိုင္းပစ္ဖိ႔ုထိ ကမ္းလွမ္းေျပာဆိုလာခဲ့တဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံတကာ ျပည္သူလူထုႀကီးအဖို႔ အံ့ၾသ ေမၽွာ္လင့္စရာတခု ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံကျပည္သူေတြ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာအေရး ေလ့လာသူေတြက ကိုရီးယားကြၽန္းဆြယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေရာင္ျခည္ သမ္းလာၿပီလား၊ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ံဳအန္းတေယာက္ တကယ္ပဲ သူ႔ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား အိပ္မက္ကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ တိုင္းျပည္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအေပၚ အာ႐ံုက်လာတာမ်ား ျဖစ္မလား စတဲ့ ေမးခြန္ေတြကို သို႔ေလာ သို႔ေလာ ေမးျမန္းေစာင့္ၾကည့္လာခဲ့ၾကပါတယ္။
အဲဒီလို ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ အေလၽွာ့ေပး ခ်ဥ္းကပ္လာမႈကို အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ လုပ္ရပ္တခုအျဖစ္ လက္ခံၿပီး သူ႔အေနနဲ႔လည္း ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ံဳအန္းကုိ ေတြ႔ဆံုခ်င္ပါတယ္။ ေတြ႔ဆံုပါမယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့တဲ့ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ ကိုယ္တိုင္ကေရာ ကင္ဂ်ံဳအန္းရဲ႕ ခ်ဥ္းကပ္လာမႈကို တကယ္ပဲ ယံုၾကည္မႈရွိရဲ႕လား ဆိုတာကိုလည္း စူးစမ္းလာၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ သံတမန္ႀကီးျဖစ္တဲ့ ဘီလ္ရစ္ခ်တ္ဆန္က ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ယံုၾကည္လို႔မရေၾကာင္း အခ်ိန္မေရြး ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို က်ေနာ္ ေရွ႕ပိုင္းမွာ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ ေရးသားတင္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္နဲ႔ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္တုိ႔ ေတြ႔ဆံုဖို႔ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနခဲ့ေပမယ့္ ဒီလို ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးလိုက္လို႔ေရာ တကယ္တမ္း ကိုရီးယားကၽြန္းဆြယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းသြား၊ အေမရိကန္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ၂ ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး လံုးဝ အဆင္ေျပ ေခ်ာေမြ႔သြားႏိုင္မွာလား ဆိုတာကေတာ့ ေျပာဖို႔ အေတာ္ခက္ခဲေသးတယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ဆိုပါတယ္။
ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးေကာင္စီ၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနနဲ႔ အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီတို႔မွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သလို အတၱလႏၱစ္ေကာင္စီရဲ႕ အႀကီးတန္းအဖြဲ႔ဝင္တဦးျဖစ္တဲ့ ဂ်ာမီးမက္ဇဲလ္ကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အျမင္ကို သူ႔တြစ္တာစာမ်က္ႏွာမွာ ေရးသား တင္ျပထားခဲ့ပါတယ္။ သူက တကယ္လို႔သာ သူတို႔ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား ၿခိမ္းေျခာက္မႈကို အဆံုးသတ္ ဖယ္ရွားပစ္ဖို႔ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အခုစီစဥ္ထားတဲ့ သမၼတထရမ့္နဲ႔ ကင္ဂ်ံဳအန္းတို႔ရဲ႕ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈဟာ သူတို႔ေတြ႔ဆံုမႈ မစတင္ခင္ကတည္းကပဲ ပ်က္စီးမယ့္သေဘာ ျဖစ္ေနပါတယ္လို႔ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ေဝဖန္ခ်က္ေတြအရ… ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ေတြ႔ဆံုညိႇႏိႈင္း ေဆြးေႏြးတာဟာ အတြင္းသေဘာအရ ဘာမွမမွားပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ထရမ့္အစိုးရက အေမရိကန္နဲ႔ သူ႔မဟာမိတ္ေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို အနိမ့္ပါးဆံုး ျဖစ္သြားေစၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ အက်ိဳးစီးပြားကို အျမင့္ဆံုး တိုးျမႇင့္သြားေစႏိုင္တဲ့ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းေရးလမ္းေၾကာင္းကို ေတြ႔ေနတာလို႔ ထင္ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အေမရိကန္ဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ဆက္ဆံေဆာင္ရြက္မႈေတြမွာ အက်ိဳးဆုတ္ယုတ္မႈေတြ ရွိႏွင့္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ သမၼတထရမ့္နဲ႔ ကင္တုိ႔ရဲ႕ စီစဥ္ထားတဲ့ ေတြ႔ဆံုမႈစမယ့္ ပထမေန႔အတြက္မွာကိုပဲ ေျမာက္ကိုရီးယားက သူ႔အတြက္ အက်ိဳးစီးပြားရွိမယ့္၊ တကယ့္ ေကာင္းမြန္တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ ခ်မွတ္ထားခဲ့ၿပီးသား ျဖစ္ေနေပမယ့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဘက္ကေတာ့ သူ႔အက်ိဳးစီးပြားနဲ႔ ကိုက္ညီမယ့္ မဟာဗ်ဴဟာ ခ်မွတ္ထားတာမရွိလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံက ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး ေတာင့္တေနခဲ့တဲ့ တင္းမာမႈေတြ ေလွ်ာ့ခ်ေရးနဲ႔ ကိုရီးယားကၽြန္းဆြယ္ စစ္မက္ျဖစ္ပြားႏုိင္တဲ့ အေျခအေနကို အဆံုးသတ္ပစ္ဖို႔ စတဲ့ လိုက္ေလ်ာခြင့္ျပဳခ်က္ေတြကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ဘာမွ မယ္မယ္ရရ မရရွိဘဲ လိုက္ေလ်ာေပးခဲ့ရၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ သူကျမင္ပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားဘက္က ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း ေတြ႔ဆံုညႇိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးမႈေတြနဲ႔ ဆက္လက္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြကေန ရေနတဲ့ လိုက္ေလ်ာခြင့္ျပဳမႈေတြဟာ ႀကီးမားတဲ့ ေအာင္ျမင္ရယူမႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ ယံုၾကည္ရတဲ့ ႏ်ဴကလီးယား အဟန္႔အတားျပဳမႈတခုကို ရရွိထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကအခ်က္တခုကေတာ့ ကင္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈသက္တမ္းအတြင္း ႏိုင္ငံတြင္း ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္မႈနဲ႔ တင္းမာမႈ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ေရးအတြက္ မက္လံုးအခြင့္အလမ္းေတြ ရွိေနသလို ႏုိင္ငံတကာအရ ႏ်ဴကလီးယာလက္နက္ သံုးစြဲေရးအတြက္ တန္းတူညီမႈ ရရွိႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းလည္း ရရွိႏုိင္တာပါပဲ။
အဲဒီအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲ ေျမာက္ကိုရီးယားက ေတာင္၊ ေျမာက္ ကိုရီးယား ၂ ႏုိင္ငံ ေခါင္းေဆာင္အခ်င္းခ်င္းၾကား ေဟာ့လိုင္း တယ္လီဖုန္းဆက္သြယ္မႈ၊ ႏ်ဴကလီးယား စမ္းသပ္မႈနဲ႔ တာေဝးပစ္ဒံုးက်ည္ပစ္ခတ္မႈ ရပ္စဲေရး စတာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ေၾကညာထားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ႏ်ဴကလီးယားစြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီရဲ႕ အႀကိဳစစ္ေဆးမႈတခ်ိဳ႕ ျပဳလုပ္ေရးအတြက္ကိုပါ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးလာစရာလည္း ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာကို ပိုၿပီး အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ေကာင္းေစႏုိင္တယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။
တကယ္ေတာ့လည္း ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြက ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ကို သူတို႔အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ရွင္သန္ရပ္တည္ေရးအတြက္ အေျခခံ မဟာဗ်ဴဟာအျဖစ္ ႐ႈျမင္ထားခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္အေနနဲ႔ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ေတြကို ဆက္လက္ကိုင္စြဲ ထိန္းသိမ္းထားရတဲ့ ကုန္က်စရိတ္ဟာ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ေတြကို စြန္႔လႊတ္လိုက္ရတဲ့ ကုန္က်စရိတ္ထက္ ပုိမ်ားေနတယ္ ဆုိရင္ေတာင္မွ သူတို႔ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ေတြကို စြန္႔လႊတ္လိမ့္မယ္ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆရပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားကေတာ့ တကယ္လို႔သာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ကင္အစိုးရကို စစ္ေရးအင္အားသံုးၿပီး ျဖဳတ္ခ်ဖိို႔ လုပ္လာလိမ့္မယ္၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကလည္း သူတို႔ႏုိင္ငံနဲ႔ ကုန္သြယ္မႈ ေထာက္ပံ့မႈေတြကို လံုးဝ ျဖတ္ေတာက္ရပ္စဲပစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ထားေသးသမွ်ေတာ့ အထက္ကတင္ျပခဲ့တဲ့ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ဆက္လက္ကိုင္စြဲထားေရး မဟာဗ်ဴဟာကိုပဲ က်င့္သံုးသြားလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲေဆြးေႏြးသည္ျဖစ္ေစ ေျမာက္ကိုရီးယားအေပၚ ဆက္ၿပီး လႊမ္းမိုးထားႏိုင္ဖို႔ရာ အနည္းအပါး အထိအခိုက္ အက်အဆံုးခံၿပီး အလံုးစံုစစ္ပြဲတခု ေျမာက္ကိုရီးယားကို ဆင္ႏႊဲဖို႔ ျပင္ဆင္ျပသထားတဲ့ နည္းလမ္းသာ ရွိတဲ့အတြက္ အေမရိကန္ကလည္း တကယ္တမ္း ေျမာက္ကိုရီးယားကို အျပတ္အသတ္ တုိက္ခိုက္လိမ့္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလိုမ်ိဳး ေသြးခင္းတဲ့ စစ္ပြဲခင္းဖို႔ မဟာဗ်ဴဟာမ်ိဳးနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဒီအခ်ိန္မွာ ဆင္ႏႊဲလာစရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး ဆိုတာလည္း လူတိုင္းသိရွိထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားအတြက္ အက်ိဳးေက်းဇူးတခု ျဖစ္ေနပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံအန္းတို႔ တကယ္ပဲ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ေတြ႔ဆံုစကားေျပာ ညႇိႏႈိင္းႏုိင္ပါ့မလား။ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာအရ ျပင္ဆင္ထားမႈနဲ႔ သမၼတထရမ့္ရဲ႕ ျပင္ဆင္မႈ ျပဳလုပ္မထားရေသးဘူးဆိုတဲ့ အေျခအေနေအာက္မွာ ဘယ္လိုမ်ား ျဖစ္လာဦးမလဲ။ ႏုိင္ငံတကာက ျပည္သူလူထုေတြ ေမွ်ာ္လင့္ေနတဲ့ ကိုရီးယားကၽြန္းဆြယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ေဒသတြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆိုတာေတြကေရာ စစ္စစ္မွန္မွန္ ရရွိႏုိင္ပါ့မလား။
အေကာင္းျမင္ဘက္ကခ်ည္းပဲ ႐ႈျမင္ဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္တဲ့ သံသယျဖစ္ႏုိင္စရာ အေျခအေနေတြကလည္း ရာႏႈန္းအမ်ားစုလို႔ ေျပာရေအာင္ေတာင္ ရွိေနေသးတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။
ထရမ့္နဲ႔ ကင္တို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေရွ႕႐ႈၿပီး စိတ္ရင္းေစတနာမွန္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုညႇိႏႈိင္းႏုိင္ၾကပါေစလို႔ပဲ…..။ ။