ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီအစိုးရ လက္ထက္တြင္ ပြတ္္တိုက္မႈအမ်ားဆံုး ပါတီ ၂ ခု၊ အတိုက္အခံအျဖစ္ဆံုးေသာ ပါတီ ၂ ခုႏွင့္ အျငင္းပြားစရာအျဖစ္ဆံုးေသာ ပါတီ ၂ ခုမွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီႏွင့္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ (ANP) တု႔ိ ျဖစ္ေနသည္ကို အားလံုး ေတြ႔ျမင္ၿပီးသား ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ အာဏာရပါတီႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရမည့္ပါတီမွာ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ ျဖစ္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းမ်ားတြင္ေတာ့ ANP ႏွင့္ NLD ပါတီတို႔သာ ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ရခုိင္ျပည္လို ႏိုင္ငံတကာက အာ႐ံုစိုက္စရာ ျပႆနာမ်ားရွိေနေသာ ေဒသတခုမွာ ရခိုင္ျပည္အေျခစိုက္ ေဒသတြင္းပါတီတခုျဖစ္ေသာ ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီ (ANP) က ရခုိင္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္တြင္ ရခိုင္အမတ္ေတြ အမ်ားစု ေနရာရရွိထားျခင္း၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္လည္း အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေပါင္းလုိက္လၽွင္ အမတ္ဦးေရ ၂၀ ေက်ာ္ ရွိေနျခင္းတို႔သည္ ရခုိင့္အေရးတခု ျဖစ္လာတိုင္း စုပံုတင္ျပရန္အတြက္ အားသာခ်က္မ်ား ျဖစ္လာသလို တဖက္တြင္လည္း NLD ပါတီဘက္မွ ကန္႔ကြက္ရန္၊ သေဘာတူရန္ ကိစၥမ်ားသည္လည္း သူတို႔၏ သေဘာထား ေရာင္ျပန္ဟပ္မႈအေပၚတြင္ အမ်ားႀကီး မူတည္ေလသည္။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ၏ မူဝါဒထဲတြင္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုသို႔ သြားလိုသည္ဆိုေသာ အခ်က္တခ်က္ကလည္း ဒီမိုကေရစီအေရးကို ေဖာ္ေဆာင္လာခဲ့ေသာ NLD ပါတီအတြက္ လမ္းစဥ္တူသည့္အခ်က္ ျဖစ္ေနသည္။ သို႔ေသာ္ တကယ္တမ္း ရခိုင္ဘက္မွ ျပႆနာမ်ားကို ႐ႈျမင္ၾကသည့္အခါမွာ ေဒသခံ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖစ္ေသာ ရခုိင္အမတ္မ်ားႏွင့္ လက္ရွိအာဏာရပါတီျဖစ္ေသာ NLD မွ အမတ္မ်ားႏွင့္ သေဘာထား ကြဲလြဲမႈမ်ားကို သိသိသာသာ ေတြ႔ျမင္လာခဲ့ရသည္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ႏို္င္ငံေရးလြန္ဆြဲပြဲမ်ား အစျပဳခဲ့ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားေၾကာင့္ ပါတီႏွစ္ခု သေဘာထားကြဲလာျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ဘူးသီးေတာင္မွ ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ ဦးေနမင္းထြန္းက “ရခိုင္္ပါတီက NLD ကို အတိုက္အခံလုပ္တယ္ ဆိုတာက အခ်က္ ၃ ခ်က္ ရွိပါတယ္။ NLD ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရလာေပမယ့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအတိုင္းပဲ အစိုးရကို ဖြဲ႔စည္းသြားပါတယ္။ ၂၀၀၈ မွာပါတဲ့ သမၼတကေနၿပီး ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ခန္႔လို႔ရတယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားမွာ ရခုိင္ပါတီကုိ ဦးစားမေပးခဲ့ဘူး။ သူတို႔ရဲ႕ပါတီက ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္တဲ့စနစ္နဲ႔ သူတို႔ပါတီရဲ႕ လူကိုပဲ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ခန္႔အပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီကေနစၿပီး အတိုက္အခံေတြ ျဖစ္လာၾကတာေပ့ါ။ ေနာက္တခ်က္က ရခိုင္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ တင္ျပတာေတြကို သူတို႔က အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈ မရွိဘူး။ ပယ္တာေတြ၊ အရာမသြင္းတာေတြ လုပ္လာတာေပါ့။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ကိစၥေတြမွာလည္း သူတိ႔ုက ဗုဒၶဘာသာကို ဦးစားမေပးဘဲ ဘာသာစုံကို ဦးစားေပးလာတယ္။ ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံ ျဖစ္ပါလ်က္ ဗုဒၶဘာသာကို ဦးစားမေပးဘဲ ျဖစ္လာတဲ့အခါ ဒီအခ်က္ကလည္း အတိုက္အခံ ျဖစ္လာေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြေပါ့။ ဒီအခ်က္ ၃ ခ်က္ေၾကာင့္ပဲလို႔ေတာ့ ျမင္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ ရခုိင္ပါတီက ပူးေပါင္းမႈေတြ လုပ္ရင္ေတာင္ NLD ပါတီက ယံုၾကည္မႈမရွိေတာ့ဘူး။ သူတို႔ပါတီ ၂ ခုရဲ႕ ယံုၾကည္မႈေတြက ပ်က္စီးေနတာ ၾကာၿပီ” ဟု ၎၏အျမင္ကို ေျပာသည္။ ရခိုင္ေဒသတြင္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ေနထိုင္လာခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးတမ်ဳိး၏ ျပႆနာကလည္း ယခုအခ်ိန္တြင္ မျဖစ္မေန ေျဖရွင္းဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားမ်ားကို ရင္ဆိုင္လာရၿပီ ျဖစ္သည္။ ယင္းအေနအထားမ်ားတြင္ ေဒသတြင္း ပါတီ၏ သေဘာထားကို ေမးျမန္းမႈမရွိဘဲ ကိုဖီအာနန္ ေကာ္မရွင္ကို အစိုးရက ဖြဲ႔စည္းျခင္း၊ ရခုိင္ျပည္တြင္းတြင္လည္း NLD ပါတီ ဖြဲ႔စည္းေပးေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရႏွင့္ ရခိုင္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ႀကီးစိုးေသာ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားၾကားတြင္ သေဘာထားကြဲလြဲမႈမ်ား ဆက္တိုက္ရွိေနခဲ့ျခင္းမ်ားသည္ ပါတီႏွစ္ခု၏ အားၿပိဳင္မႈတခုအသြင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ တခိ်ဳ႕ကလည္း ပါတီႏွစ္ခု၏ အားၿပိဳင္မႈသည္ ႏို္္င္ငံေရးအားၿပိဳင္မႈ၊ ျပည္သူ႔အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ အားၿပိဳင္မႈထက္ အုပ္စုခ်င္း၊ ဝါဒခ်င္း အားၿပိဳင္သည့္ဘက္သို႔ ေရာက္လာသည္ဟု သံုးသပ္ၾကျပန္သည္။ ရခိုင့္ႏုိ္င္ငံေရး၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမ်ားကုိ သံုးသပ္ခ်က္ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားေလ့ရွိသည့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕အေျခစိုက္ စာေရးဆရာ ဦးေမာင္ေမာင္ေစာ (ရခိုင့္ညႊန္႔ဖူး) က ၎၏အျမင္ကို ယခုလို ေျပာခဲ့သည္။ “၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ အခင္းအက်င္း၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အခင္းအက်င္း၊ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ အခင္းအက်င္း ဒါေတြကို အားလံုး ျပန္ၿပီးသံုးသပ္ဖို႔ လိုတယ္ေလ။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ အခင္းအက်င္းက ရလာတဲ့ လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးက ဘယ္လိုရွိခဲ့တယ္။ ေျပာရရင္္ေတာ့ အဲဒီတုန္းကလုပ္ခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးဟာ အတိုင္းအတာတခုထိ လမ္းပြင့္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရႏိုင္တယ္။ ဘာလို႔ဆို လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမွား၊ အမွန္က အဓိကအေျခခံၿပီး လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ခုဟာက ျပည္သူရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို အေျခခံတာထက္ အုပ္စုခ်င္း၊ ဝါဒခ်င္း အားၿပိဳင္ေနသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့သူေတြ ကိုယ္တိုင္က သတိထားမိဖို႔ လိုပါတယ္။ ဥပမာ ေဈး ၅ ေဈး မျဖစ္တဲ့ကိစၥဆိုရင္ ျပည္သူပဲ နစ္နာတာေပါ့။’’ အဆိုပါ ေဈး ၅ ေဈးကိစၥ ပါဝင္ဦးေဆာင္ခဲ့ေသာ သူမ်ားထဲတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႔မွ မၾကာမီက စည္ပင္ဝန္ႀကီးရာထူး ျဖဳတ္ခ်ခံခဲ့ရေသာ NLD အမတ္ ဦးမင္းေအာင္လည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။ ၎သည္ ရခုိင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔တြင္ စည္ပင္ဝန္ႀကီး ရာထူးကို ယူထားစဥ္ကာလက မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ တာဝန္ကိုလည္း ပူးတြဲထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ၎အား ျဖဳတ္ခ်ရန္အတြက္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္တြင္ မဲေပးၿပီး ေရြးခ်ယ္ခဲ့ရာတြင္လည္း လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ဦးစံေက်ာ္လွကိုယ္တိုင္ ပါဝင္ခဲ့ျခင္း၊ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္တြင္ စြပ္စြဲထားသူမ်ားကိုယ္တိုင္ ပါဝင္ျခင္း စသည့္လုပ္ရပ္မ်ား ရွိခဲ့သည္ဟု အဆိုပါဝန္ႀကီးေဟာင္းက မီဒီယာမ်ားတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ကိုယ္တိုင္ကလည္း စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းႏွင့္ မညီညြတ္တာ လုပ္ခဲ့လို႔ရွိရင္ သူကိုယ္တိုင္ တာဝန္ယူႏိုင္သည္ဟု မီဒီယာမ်ားတြင္ ျပန္လည္ေျဖရွင္းခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ အဆိုပါဝန္ႀကီးအား စြပ္စြဲခဲ့သည့္ ျပစ္ခ်က္မ်ားတြင္ တင္ဒါကိစၥမ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းအတိုင္း လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္း မရွိျခင္း စသည့္အခ်က္မ်ား ပါဝင္ေနခဲ့သည္။ ယင္းကိစၥအား NLD ပါတီ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္လည္းျဖစ္၊ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူလည္း ျဖစ္ေသာ ဦးဉာဏ္ဝင္းမွ အုပ္စုလိုက္ အႏုိင္က်င့္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားသည္လည္း ပါတီႏွစ္ခု၏ သေဘာထား တင္းမာမႈကို ျပသရာေရာက္ခဲ့သည္။ ၂၁-၂-၂၀၀၈ ေန႔က VOA က ဦးေက်ာ္ဇံသာႏွင့္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ (ANP) မွ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီဝင္လည္းျဖစ္၊ ေျမာက္ဦးမဲဆႏၵနယ္မွ တက္လာေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တဦး ျဖစ္ေသာ ဦးဦးလွေစာႏွင့္ ရခိုင္ေဒသ ျပႆနာမ်ားကို ေဆြးေႏြးသြားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ အဆိုပါ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားထဲတြင္ ဝန္ႀကီးတပါးကို ျဖဳတ္ခ်သည့္ကိစၥ အပါအဝင္ လက္ရွိ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ေတြ သြားေနေသာ လမ္းေၾကာင္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ၎၏အျမင္ကို ယခုလို ေျပာၾကားထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ “ရခုိင္ျပည္နယ္ရဲ႕ အေျခအေနဟာ အင္မတန္ စိတ္ပ်က္ဖို႔လည္း ေကာင္းတယ္။ ဝမ္းနည္းဖို႔လည္း ေကာင္းတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ေနတယ္။ စိုးရိမ္စရာလည္း ေကာင္းတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အခု အကုန္လံုးသိတဲ့အတိုင္း လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနမွာ ႏို္င္ငံတကာဖိအားေတြက အရမ္းျပင္းထန္ေနတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ေဒသကို ဗဟိုျပဳ ျပင္းထန္ေနတယ္။ ဒီဘက္က ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ၊ ႏို္င္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းမွာ၊ ကုလသမဂၢမွာ R2P ကိစၥတို႔ ဘာတို႔ေပါ့။ "အဲဒီေတာ့ အစိုးရဘက္ကလည္း သူ႔ဗ်ဴဟာနဲ႔သူ ခုခံဖို႔ လုပ္ေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထိေရာက္မႈ၊ တိုးတက္မႈေတြ မျမင္ဘူး။ ေရွ႕မွာ ဘာျဖစ္လာမလဲ ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳတင္မခန္႔မွန္းႏို္င္ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္မွာလည္း အၿမဲေျပာပါတယ္။ တပ္မေတာ္၊ အစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ ရခိုင္က အင္အားစုေတြ အကုန္လံုး တညီတညြတ္တည္းနဲ႔ ဒီဟာကို ႀကံ့ႀက့ံခံၿပီး ရင္ဆိုင္ရမယ္ဆိုတဲ့ ဗ်ဴဟာမ်ိဳးကို က်ေနာ္ ေျပာပါတယ္။ ရခိုင္မွာလည္း ဒီလိုပဲ ျဖစ္သင့္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းတဲ့အခါမွာ နံပါတ္တစ္အခ်က္ကေတာ့ ရခိုင္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ ေပ်ာက္ေနတယ္။ ရခုိင္ေတြရဲ႕ ပါဝင္ပူးေပါင္းမႈကိုိ လမ္းဖြင့္မထားဘူး။ ေနာက္ ရခိုင္ေတြရဲ႕ အာေဘာ္၊ ရခိုင္ျပည္သူေတြရဲ႕အသံ ေပ်ာက္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ၾကားထဲမွာ ညပ္ေနတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီဟာက တခ်က္ေပါ့။ "ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႔ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ၾကားထဲမွာရွိတဲ့ ပြတ္တိုက္မႈဟာလည္း ေတာ္ေတာ္ေလးကို ျပင္းထန္ပါတယ္။ ျပင္းထန္တယ္ဆိုတာကို ဗဟုိကပဲ မသိလို႔လားေတာ့ မသိဘူး။ ဒါက ေကာင္းတဲ့လကၡဏာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ က်ေနာ္တို႔ ဝန္ႀကီးတပါးကို ျဖဳတ္လိုက္တဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဒီဝန္ႀကီးကေတာ့ ဘယ္လိုမွ လက္ခံႏိုင္စရာ မရွိဘူး။ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္လညး္ ည့ံဖ်င္းတယ္။ ေမာက္မာတယ္။ အဲဒီ သူ႔အမွားေပၚမွာ လႊတ္ေတာ္က လုပ္လုိက္တဲ့အခါမွာလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရက သိပ္ေက်နပ္ပံုမရဘူး။ ေနာက္ ေျမာက္ဦးကိစၥ ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာလည္း ဒါဟာ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုကို တည္ေဆာက္ေနတဲ့အခါမွာ ဘယ္လိုမွ လက္ခံႏိုင္စရာမရွိတဲ့ ျဖစ္ရပ္တခု၊ အဲဒီေတာ့ အဲဒီျဖစ္ရပ္ေပၚမွာ ကိုယ္တို႔ရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲပံု ညံ့ဖ်င္းတာကို ဝန္မခံဘဲနဲ႔ ငါတို႔လုပ္တာ မွန္တယ္ဆိုတဲ့ အေပါက္မ်ိဳး လုပ္သြားတဲ့ အခါကေတာ့ ဒီဘက္က လႊတ္ေတာ္ကလည္း တံု႔ျပန္တာေပါ့။ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေျမာက္ဦးက အမတ္ေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ ရခိုင္ျပည္သူေတြ ဆိုေတာ့ လႊတ္ေတာ္ဘက္ကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး ခံစားရတယ္။ အစိုးရဘက္ကေတာ့ သိပ္ခံစားသြားရပံုမေပၚဘူး။ ဒါက လုပ္႐ိုးလုပ္စဥ္၊ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ပဲ ထင္တယ္။ လႊတ္ေတာ္လမ္းေၾကာင္းက ႀကိဳးစားတဲ့အခါက်ေတာ့ ပြတ္တိုက္မႈ ျဖစ္ျပန္ေရာ။ ေနာက္ ပိုဆိုးတာက က်ေနာ္တို႔ ေျမာက္ဦးဟာ စိတ္ဒဏ္ရာရေနတဲ့ ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ ျဖစ္သြားတယ္။ ေၾကာက္စိတ္ေတြလည္း ရွိတယ္။ ေဒါသထြက္တာေတြ၊ နာၾကည္းတာေတြ၊ အကုန္လံုး Trauma တခုလို ခံစားေနရတယ္။” ေျပာဆိုသြားတာမ်ားကို ေတြ႔ရသည္။ ဇန္နဝါရီ ၁၅ ရက္ေန႔က စာေပေဟာေျပာပြဲ မက်င္းပရသည့္အတြက္ ျဖစ္ပြားသြားသည့္ ေျမာက္ဦးကိစၥတြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ား ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ၇ ဦး၊ ဒဏ္ရာရသူ ၁၂ ဦး ရွိခဲ့သည္။ ဒဏ္ရာရသူမ်ားကိုလည္း စစ္ေတြေဆး႐ံုမွာ ေဆးကုေနရင္းႏွင့္ ထပ္မံဖမ္းဆီးခဲ့သည္တို႔ ရွိခဲ့သည္။ အဆိုပါျဖစ္စဥ္အား ရခို္င္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ၿပီး ကြင္းဆင္းမည့္ အစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္ခ့ဲသည္။ ယင္းသို႔ျပဳလုပ္မႈကိုိ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔မွ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔မ်ားကို မည္သည့္ ဌာနဆိုင္ရာ ဝန္ထမ္းမ်ားကမွ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား မျပဳလုပ္ရန္ တားျမစ္စာ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ယခုအခ်ိန္ထိလည္း ယင္းအေရးအခင္းတြင္ က်ဴးလြန္ခဲ့သူမ်ားျဖစ္ေသာ ရဲဝန္ထမ္း တဦးတေလကိုမွ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈ မရွိေသးေပ။ ဦးဦးလွေစာကေတာ့ ပထမ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္တြင္ ရခိုင္တြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္အုန္း၊ ဝန္ႀကီး ဦးလွေမာင္တင္တို႔လက္ထက္တြင္ ရခိုင္လူထုသည္ Redical ဆန္မႈ နည္းပါးခဲ့ၿပီး ယခုအစိုးရလက္ထက္တြင္ လူထုႏွင့္ကင္းကြာသလို ျဖစ္လာၿပီး Redical ပိုဆန္လာေၾကာင္း၊ အစိုးရအေနျဖင့္ Liberalize လုပ္ေပးဖို႔လိုေၾကာင္း VOA အင္တာဗ်ဳးတြင္ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ သေဘာထားကြဲလြဲမႈမ်ားမွသည္ ရခိုင္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တင္ျပလာသည့္ ႏို္င္ငံေရးကိစၥရပ္မ်ားသည္လည္း မဲခြဲဆံုးျဖတ္လိုက္တုိင္း ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ အ႐ႈံးျပလာသည္ကို ေတြ႔ျမင္လာရေတာ့သည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၁ ရက္ေန႔က ဘူးသီးေတာင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တဦးျဖစ္သူ ဦးေအာင္ေသာင္းေရႊ၏ ရခိုင္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္းေဒသတြင္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ား အသက္အိုးအိမ္ လံုၿခံဳေရး၊ လူမႈဘဝ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအား ေရတို ေရရွည္ စီမံကိန္းမ်ား ခ်မွတ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ အစိုးရအား တိုက္တြန္းေၾကာင္း အဆိုသည္လည္း ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ ဘူးသီးေတာင္မွ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားေၾကာင့္ မွတ္တမ္းအျဖစ္သာ ထားရိွခဲ့ရသည္။ သူ တင္ျပခဲ့သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားတြင္ ေဒသခံမ်ား ေနရပ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရျခငး္မ်ား၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာမ်ား စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔ေနရေၾကာင္းမ်ား ပါဝင္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ားေၾကာင့္လညး္ အဆိုပါေဒသ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ေဒသခံမ်ား၏ ပိုင္ဆိုင္ေသာ ပစၥည္းမ်ားအား ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၅၆ အရ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ကာကြယ္ေပးရမည္ဟု ဆိုထားသည့္အတိုင္း ေဒသႏၲရဥပေဒတခု ထုတ္ျပန္သင့္ေၾကာင္း ပါရွိခဲ့သည္။ ယင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားလည္း ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသတြင္ ရွိခဲ့သည္။ ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားရေသာ ေဒသခံတို႔၏ မေရႊ႕ေျပာင္းႏိုင္ေသာ ပစၥည္းမ်ားမွာ ျပန္လည္ေရာက္ရွိၾကေသာအခါ ပ်က္စီးျခင္း၊ ဆံုး႐ႈံးျခင္းမ်ားႏွင့္ အၿမဲလိုလို ရင္ဆိုင္ေနရသည္ကို ေလ့လာသိရွိရသည္။ ဦးေအာင္ေသာင္းေရႊ အဆိုအား ေထာက္ခံေဆြးေႏြးသည့္ ေက်ာက္ေတာ္မွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဦးထြန္း၏ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားတြင္လညး္ ျမန္မာ့အေရးတြင္ အေရးပါေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ခ်ိန္ထိုးျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ သူ႔အဆိုထဲတြင္ “ဒီေန႔ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာေတာင္ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္ေနထိုင္သူေတြရဲ႕ ျပႆနာဟာ ႏိုင္ငံတည္ၿငိမ္မႈႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကုိ ထိပါးလာၾကတဲ့အတြက္ အဲဒီ illegal migrate ေတြအတြက္ ျပတ္သားတဲ့ မူဝါဒေတြ ခ်မွတ္ေနၾကတာ အားလံုးအသိပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႔ UN ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာဌာနခ်ဳပ္ ၂၀ ေက်ာ္၊ NGO မ်ားစြာရွိတဲ့၊ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ ၂၀ ေက်ာ္ထြက္တဲ့ ဆြစ္ဇာလန္လိုႏိုင္ငံမွာေတာင္ xenophobia ေခၚ သူစိမ္းေၾကာက္ေရာဂါ စြဲကပ္ေနတာကို ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္က သက္ေသျပေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသား အေျခခ် ေနထိုင္မႈကို တားျမစ္ႏိုင္ေအာင္ immigration law ကုိ ျပဳျပင္ပါ့မယ္လို႔ မဲဆြယ္ခဲ့တဲ့ လက္ယာယိမ္းပါတီျဖစ္တဲ့ SVP ဆြစ္ျပည္သူ႔ပါတီဟာ လႊတ္ေတာ္မွာ ေနရာအမ်ားဆံုးကို အႏိုင္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္က ျပႆနာႏွင့္ပတ္သက္ရင္ cas study လုပ္လို႔ရႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြ ဒီဘက္ေခတ္မွာ မရွားပါဘူး’’ ဆိုၿပီး သူ႔အဆိုမွာ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့မႈကို ေတြ႔ရသည္။ မည္သို႔ပင္ဆုိေစ ရခိုင္ေဒသ လံုၿခံဳေရးအတြက္ကေတာ့ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ တင္ျပေသာ အဆိုမ်ားမွာ ယခုအႀကိမ္ႏွင့္ဆိုလၽွင္ ၄ ႀကိမ္ထက္ မနည္းေတာ့ေပ။ သို႔ေသာ္ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားႏွင့္သာ ရင္ဆိုင္ေနရဆဲ ျဖစ္သည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၄ ရက္တြင္လည္း စစ္ေတြတြင္ ဗံုးေပါက္ကြဲမႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ သံုးေနရာက ၄ လံုး ေပါက္ကြဲခဲ့သည္ဟု ရဲတပ္ဖြဲ႔ ျပည္နယ္ရဲမႉးႀကီး ေအာင္ျမတ္မိုးက အတည္ျပဳထားသည္။ ေပါက္ကြဲခဲ့ေသာ ေနရာမ်ားမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႔ အတြင္းေရးမႉးႏွင့္ ျပည္နယ္အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနမွ ဦးစီးမႉး ဦးတင္ေမာင္ေဆြ၏ ေနအိမ္အနီး၊ စစ္ေတြခ႐ိုင္ တရား႐ံုးအနီး၊ ျပည္နယ္ေျမစာရင္းဦးစီးဌာန ႐ံုးအနီးတို႔တြင္ ေပါက္ကြဲခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ​ေပါက္​ကြဲမႈ​ေၾကာင့္ ရခိုင့္အမ်ိဳးသား​ေကာင္​စီမွ ထိပ္​သီးပိုင္​းတ​ဦး အပါအဝင္​ ၇ ဦးကို ဖမ္​းဆီးစစ္​​ေဆး​ေနသည္​။ ဆက္​စပ္​မႈ ရွိ၊ မရွိ ဆိုသည္​က အစိုးရဘက္​မွ တရားဝင္​ထုတ္​ျပန္​မႈ မရွိ​ေသး​ေပ။ မည္သို႔ပင္ဆို​ေစ ​​ယင္းကဲ့သို႔ မလံုမၿခံဳျဖစ္ေနေသာ အေနအထားမ်ား၊ တရားဥပေဒကို ၿခိမ္းေျခာက္ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ား ရိွေနေသာ္လည္း ရခိုင္ေဒသအတြက္ လံုၿခဳံေရးမ်ားႏွင့္ ေတာင္းဆိုလိုက္သည့္ အႀကိမ္တိုင္းလည္း ပါတီ ၂ ခုမွ အားၿပိဳင္ေနဆဲ။ လႊတ္ေတာ္ခ်န္နယ္တြင္ လြန္ဆြဲေနၾကဆဲ။ ေက်ာ္လင္း