ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ အေမရိကန္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ႐ုတ္တရက္ ေသဆံုးမႈ
DVB
·
June 26, 2017
ေအာ့တို ဝမ္ဘီယား ဆိုတဲ့ အေမရိကန္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားတေယာက္ဟာ ၁၈ လနီးပါးၾကာ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံမွာ အက်ဥ္းက်ခံေနရာက ျပန္လြတ္ေျမာက္လာခဲ့လုိ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကို ျပန္ေရာက္လာၿပီး ရက္ပိုင္းအတြင္း ႐ုတ္တရက္ ေသဆံုးသြားခဲ့တဲ့ သတင္းဟာ ကမာၻ႔စာနယ္ဇင္းေတြမွာ ပ်ံ႔ႏွံ႔သြားခဲ့ပါတယ္။
သူဟာ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကတည္းက ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ၁၆ ေယာက္ထဲက တေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၈ လ ေလာက္က ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံကို ကမာၻလွည့္ခရီးသည္တေယာက္အျဖစ္ ဝင္ေရာက္သြားခဲ့ၿပီး သူ တည္းခိုေနတဲ့ ဟိုတယ္ဧည့္ခန္းထဲက ဝါဒျဖန္႔ပိုစတာတခုကို ခိုးယူဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္နဲ႔ အဖမ္းခံခဲ့ရၿပီး သူလၽွဳိလို႔ သတ္မွတ္ခံရတဲ့အတြက္ အလုပ္ၾကမ္းနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ၁၅ ႏွစ္ အျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရသူ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္အစိုးရက ဝမ္ဘီယားရဲ႕ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ သံတမန္ေရးအရ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေပမယ့္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက ျပန္လႊတ္မေပးခဲ့ပါဘူး။
အဲဒီတုန္းက အသက္ ၂ဝ သာသာပဲရွိေသးတဲ့ ဝမ္ဘီယား တေယာက္ကေတာ့ အက်ဥ္းခ်ခံရၿပီး တလအၾကာမွာ အေၾကာင္းရင္း မသိရဘဲ ေမ့ေျမာရာဂါကို ခံစားေနခဲ့ရပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယား အာဏာပိုင္ေတြကေတာ့ ဝမ္ဘီယားဟာ ဘတ္ခ်ာလင္နမ္ ဘက္တီးရီးယားေၾကာင့့္ျဖစ္ရတဲ့ အစာအဆိပ္သင့္မႈနဲ႔ အိပ္ေဆးေၾကာင့္ ေျမာေရာဂါ ျဖစ္ရတာလုိ႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအဆိုကိုေတာ့ အေမရိကန္ ဆရာဝန္ေတြက သံသယ ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေျမာက္ကိုီးယား အာဏာပိုင္ေတြက လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာ ျပန္လႊတ္ေပးလုိက္ပါတယ္။ သူဟာ အိုဟိုင္းဝိုးျပည္နယ္ ဆင္ဆင္နာထီကို ဇြန္လ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ ေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီး သူ႔ကို ခ်က္ခ်င္း ေရာဂါစူးစမ္း ျပဳစုကုသမႈေပးဖို႔ ဆင္ဆင္နာထီ တကၠသုိလ္ေဆး႐ံုကို ေခၚယူသြားခဲ့ၾကပါတယ္။ ဆရာဝန္ေတြက သူ႔ေရာဂါကို “ျပင္းထန္တဲ့ အာ႐ံုေၾကာဒဏ္ရာ” ခံစားေနရတာျဖစ္တယ္လို႔ ေရာဂါသတ္မွတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားလူငယ္ကေလးဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ျပန္ေရာက္ၿပီး ၆ ရက္အၾကာ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၉ ရက္ ေန႔မွာ ႐ုတ္တရက္ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ေသဆံုးရမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ အရာရွိေတြကေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံကို အျပစ္တင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားလို ႏ်ဴကလီးယား စမ္းသပ္မႈ ဒံုးက်ည္ပစ္ခတ္စမ္းသပ္မႈေတြနဲ႔ စစ္ေရးအရ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကို စနစ္တက် ဝါဒျဖန္႔လုပ္ကိုင္ရင္း သူ႔ႏိုင္ငံပတ္လည္မွာ ရွိေနတဲ့ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြက အေလၽွာ႔ေပး လုိက္ေလ်ာမႈ ရရွိေအာင္၊ တင္းမာမႈေတြျဖစ္ေအာင္ ျပႆနာကို မီးေမႊးရွာေနတဲ့ ႏိုင္ငံအဖို႔ သူလၽွဳိလို႔ သူတို႔ ယူဆဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်ထားတဲ့ ေအာ့တိုဝမ္ဘီးယားလို ႏွစ္ရွည္ျပစ္ဒဏ္ ခ်ထားတဲ့ လူတေယာက္ကို ၁၈ လေလာက္နဲ႔ ျပန္လႊတ္တယ္ ဆိုတာကေတာ့ နားလည္ဖို႔ အေတာ္္ခက္ခဲပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ခုလို ျပန္လႊတ္တာပါပါလဲ။ ဒါက စဥ္းစားစရာပါ။
တကယ္ေတာ့ ေအာ့တိုဝမ္ဘီယာဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားကို ခရီးထြက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဗာဂ်ီးနီးယား တကၠသိုလ္မွာဥပစာ တန္းတက္ခါစပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အကုန္ သူ တ႐ုတ္ႏို္င္ငံကို ခရီးသြားေနတုန္း ကုမၸဏီတခုက ေၾကညာတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားခရီးစဥ္ကို စိတ္ဝင္စားသြားခဲ့မိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခရီးသြားကုမၼဏီ ပိုင္ရွင္ရဲ႕ “ခရီးစဥ္ကေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ မိဘေတြက ခင္ဗ်ားတို႔ကို မသြားေစခ်င္တဲ့ ခရီးစဥ္ပါ” ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္က ဝမ္းဘီယာလို လူငယ္ေလးေတြကို ပစ္မွတ္ထားခ့ဲတာလို႔ ဆိုရမွာပါပဲ။
ဝမ္းဘီယားရဲ႕ အေဖ ဖရက္ဒ္ကေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္အေျခစိုက္ ခရီးသြားကုမၼဏီ ‘ငယ္ရြယ္သူ ခရီးသြားေရွ႕ေဆာင္’ က အဲဒီခရီးစဥ္ဟာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသားေတြအတြက္ လံုၿခံဳေဘးကင္းတယ္လို႔ ေၾကညာထားခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ စြန္႔စားသြားလာတတ္တဲ့ ၿဗိတိသၽွလူမ်ိဳး အေရာင္းမန္ေနဂ်ာ ဒင္နီဂရတ္တန္ဟာ ျပံဳယမ္းကို ထြက္ခြာဖို႔ ေလယာဥ္ေပၚ အတူတက္ရင္း ဝမ္းဘီးယားနဲ႔ ေဘဂ်င္းမွာ ေတြ႔ခဲ့တာပါ။ အဲဒီကတည္းက သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ဟာ မိတ္ေဆြျဖစ္သြားခဲ့ၾကၿပီး ခရီးစဥ္မွာ ခရီးေဖာ္ေတြ ျဖစ္သြားခဲ့ၾကတာ ၿပံဳယမ္းမွာ ဝမ္ဘီးယား အဖမ္းခံခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္အထိပဲလို႔ ဆိုပါတယ္။
ဝမ္ဘီးယားဟာ ‘ငယ္ရြယ္သူ ခရီးသြားေရွ႕ေဆာင္’ ကုမၸဏီရဲ႕ စုစည္းစီစဥ္မႈနဲ႔ တျခား အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ၁ဝ ေယာက္နဲ႔အတူ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံကို ၅ ရက္ ခရီးသြားခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ျပံဳယမ္းၿမိဳ႕ေတာ္က ယင္းဂတ္ဒို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဟိုတယ္မွာ တည္းခိုေနထိုင္ရင္း ဟိုတယ္ဝန္ထမ္း သီးသန္႔ေနရာက ဝါဒျဖန္႔ပိုစတာတခုကို ခိုးယူဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တာကို ေတြ႔သြားခဲ့တာပါ။ သူကေတာ့ အမွတ္တရပစၥည္းတခုအျဖစ္ ရယူဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီပိုစတာက မီးခဲျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို သူ မသိခဲ့လို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ပိုစတာမွာ ေရးထားတာက “ကင္ဂ်ံဳအီးရဲ႕ မ်ိဳးခ်စ္ဝါဒနဲ႔အတူ က်ေနာ္တို႔ ကုိယ့္ဘာသာ အားေကာင္းေကာင္း လက္နက္တပ္ဆင္ၾကပါစို႔” ဆိုတဲ့ စာသားနဲ႔အတူ တြဲေနတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ဓာတ္ပံု ဒါမွမဟုတ္ နာမည္က အႏၲာရယ္ပါ။ အဲဒါကို ထိပါးရင္ ေျမာက္ကိုရီးယားအစိုးရက တကယ့္ႀကီးေလးတဲ့ ရာဇဝတ္မႈလို႔ သေဘာထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီခိုးမႈကို ျပသဖို႔ ႏိုင္ငံပိုင္ ကိုရီးယားဗဟိုသတင္းဌာနက ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔က ထုတ္လႊင့္တဲ့ ၁၈ စကၠန္႔ၾကာ ျပတ္သားမႈနိမ့္ ဗီဒီယိုမွာေတာ့ နံရံေပၚက ပိုစတာကိုျဖဳတ္ၿပီး ၾကမ္းျပင္ေပၚကို ခ်ထားတာ၊ နံရံမွာမွီၿပီး ေထာင္ထားတာေတြကို လုပ္ေနတဲ့သူက မမွတ္မိႏိုင္ေလာက္တဲ့ ပံုပါ။ အဲဒီလႈပ္ရွားမႈကို ၂ ႀကိမ္ ျပသအျပီး ပိုၿပီးျပတ္သားမႈ အားေကာင္းတဲ့ နံရံေပၚက ပိုစတာကို ျပသလိုက္ပါတယ္။ ဗီဒီယိုပိုင္းကို ျပေနတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ပိုစတာကို ျဖဳတ္ေနတဲ့သူရဲ႕ မ်က္ႏွာကို မျမင္ရပါဘူး။ သက္ေသမခိုင္လံုဘူးလို႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ေျပာလို႔ရပါတယ္။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဝမ္ဘီးယားကို ကိုရီးယားအာဏာပိုင္ေတြက သူ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက ျပန္လည္ထြက္ခြာဖို႔ ၿပံဳယမ္းအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေလဆိပ္ကို မသြားခင္မွာ ဖမ္းဆီးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီဖမ္းဆီးမႈကို သူနဲ႔ မိတ္ေဆြျဖစ္ေနတဲ့ အေရာင္းမန္ေနဂ်ာ ဂရတ္တာ ေတြ႔ျမင္ခဲ့ပါတယ္။
ဂရတ္တာရဲ႕ အေျပာအရ “ဘာစကားမွ မေျပာပါဘူး။ အေစာင့္ ၂ ေယာက္ ေရာက္လာၿပီး ေအာ့တိုကို သူတို႔က ပုခုံးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ၿပီး ဆြဲေခၚသြားတာပါပဲ။ က်ေနာ္ အေတာ္စိတ္လႈပ္ရွားသြားပါတယ္။ ဟုတ္ၿပီ၊ ဒါ က်ေနာ္တို႔ ေနာက္ဆံုးေတြ႕ၾကရတာပဲ” လို႔ ေျပာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒါဟာ သူက ဝမ္ဘီးယားကို ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ေတြ႔လိုက္ရတဲ့အခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး ဝမ္ဘီးယားက ဘာမွ မျငင္းဆန္ခဲ့သလို ေၾကာက္ရြံ႕ပံုလည္း မရဘူး၊ ယဲ့ယဲ့ေလးေတာင္ ၿပံဳးလိုက္တာကို သူ ေတြ႔ခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဝမ္ဘီးယားနဲ႔အတူ ေျမာက္ကိုရီးယားကို ခရီးသြားခဲ့တဲ့ တျခားသူေတြကေတာ့ ဘာျပႆနာမွမရွိဘဲ ေျမာက္ကိုရီးယားက ျပန္ထြက္ခြာႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယား ေကစီအင္ေအ သတင္းဌာနကေတာ့ “ႏိုင္ငံကို ရန္လိုတဲ့ လုပ္ရပ္ တခုပါပဲ”လို႔ သတင္းထုတ္လႊင့္သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုခိုးမႈက်ဴးလြန္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဝမ္ဘီးယားက ဝန္ခံေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ဝမ္ဘီးယားက သူဟာ အဲဒီလို က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ သူဟာ အဲဒီပိုစတာကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ယူေဆာင္သြားဖို႔ ခိုးယူခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ဝန္ခံခ်က္ကို ျပင္ဆင္ထားတဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္နဲ႔ ထပ္ၿပီး ဖတ္ျပခဲ့တယ္လို႔ သတင္းမီဒီယာေတြက ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ဝမ္ဘီးယားဟာ အဲဒီဝန္ခံခ်က္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ ဖိအားေပးခံရလို႔ လုပ္ခဲ့တာလား ဆိုတာကေတာ့ မသိႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႉး ဖီလ္ ေရာဘတ္ဆန္ကေတာ့ တရားမဝင္ တရား႐ံုးမွာ ၾကားနာစစ္ေဆးခဲ့တဲ့ အမႈပဲလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၆ ရက္ေန႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ သံတမန္ ဘီလ္ရစ္ခ်တ္ဆန္က ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ေျမာက္ကိုရီးယားသံတမန္ ၂ ေယာက္ကို ဝမ္ဘီးယားကို လႊတ္ေပးဖို႔ ဖိအားေပးေျပာဆိုၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ဝမ္ဘီးယားဟာ အလုပ္ၾကမ္းနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ၁၅ ႏွစ္ ျပစ္ဒဏ္ေပးခံရၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ကေတာ့ “အေတာ္ေခ်ာက္ခ်ား ထိတ္လန္႔တုန္လႈပ္စရာ” ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ မတ္တုန္နာကလည္း ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံဟာ ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းရင္းခံေတြနဲ႔သာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားေတြကို ဖမ္းဆီးေနတာျဖစ္ၿပီး ေျပာေနတာေတြကေတာ့ တလြဲေတြသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဝမ္ဘီးယားဟာ သူ တရားရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ လေတြ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူ႕ဦးေႏွာက္ကို ပ်က္စီးေစႏိုင္တဲ့ ေရာဂါသတ္မွတ္လို႔ မရတဲ့ ေဆးဝါးဘက္ဆိုင္ရာ အႏၲရာယ္ကို ခံစားခဲ့ရပါတယ္။ သူ႔က်န္းမာေရးအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ ျပင္ပက လူေတြအားလံုးကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈ မရွိခဲ့ပါဘူး။
၂၀၁၇ ခုနစ္ ေမလထဲမွာ ဝမမ္ဘီယားရဲ႕ အေဖနဲ႔ အေမက သူတို႔က သူတို႔သားကိစၥကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံအၾကား ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတရပ္အျဖစ္ ပါဝင္ေစခ်င္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔က သူ႔သားရဲ႕ခံစားရမႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ ေနၾကဖို႔ သမၼတေဟာင္း ဘားရက္အိုဘားမားရဲ႕ တာဝန္ရွိအရာရွိေတြက တုိက္တြန္းေျပာဆိုတာေတြလည္း ရွိခဲ့တယ္လို႔လည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒါေတြဟာ ဘာျဖစ္လို႔ပါလဲ။ ႏိုင္ငံခ်င္းျဖစ္ေနတဲ့ တင္းမာမႈေတြ မေက်လည္မႈေတြဟာ သာမန္ျပည္သူလူထုကို သက္ေရာက္မႈ ရွိလာေနၿပီလားလို႔ စဥ္းစားရမယ့္ အေျခအေန ျဖစ္ေနပါၿပီ။ အဲဒီလို စဥ္းစားသင့္တဲ့ အေျခအေနေတြဟာ ႏိုင္ငံရပ္ျခားေတြတင္သာမကဘဲ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ျဖစ္ေပၚေနတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြကို ေတြ႔ျမင္ေနရၿပီ ျဖစ္တဲ့အေႀကာင္း။
စိုးေနလင္း
