၆၆(ဃ)၊ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ
DVB
·
January 31, 2017
ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အကုန္တြင္ ျမန္မာမီဒီယာမ်ား၌ ဟိုးေလးတေက်ာ္ျဖစ္ခဲ့ေသာ သတင္းတပုဒ္မွာ အလဲဗင္းမီဒီယာဂ႐ုပ္၏ စီအီးအုိ ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္ကို ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖဲြ႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းက ဆက္သြယ္ေရးပုဒ္မ ၆၆(ဃ) ျဖင့္ တရားစဲြဆိုခဲ့သည့္အမႈျဖစ္သည္။ Eleven Media Group Facebook အေကာင့္ႏွင့္ Than Htut Aung Facebook အေကာင့္တို႔တြင္ “သက္တမ္း(၇)လသာရိွၿပီး လစာေဒၚလာ ၂၅၀၀ ခန္႔သာရရိွသည့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္တဦး ေဒၚလာတသိန္းခန္႔တန္သည့္ Patek Phillpe နာရီ ဝတ္ဆင္သည္ဆိုေသာ လူမႈကြန္ရက္ေပၚ ပ်ံ႔ႏွံ႔ခဲ့သည့္သတင္းတြင္ တေန႔အနည္းဆုံးလုပ္ခ ႏွစ္ေဒၚလာခဲြသာရသည့္ ႏိုင္ငံသားအေတာ္မ်ားမ်ားကို မေက်မနပ္ျဖစ္ေစခဲ့ေၾကာင္း၊ ၎နာရီကို လက္ေဆာင္ေပးသူမွာ မၾကာေသးမီက မူးယစ္ေဆးအမႈျဖင့္ ေထာင္ကထြက္လာခဲ့ေသာ သူေဌးႀကီးတဦးျဖစ္ၿပီး အစိုးရ အကူးအေျပာင္းတြင္ ၿမိဳ႕သစ္စီမံကိန္းကို တင္ဒါေအာင္ျမင္ခဲ့သူျဖစ္ေၾကာင္း” ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့သျဖင့္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုယ္စား ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးရအဖဲြ႔ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးမိုးဟိန္းက တရားလိုျပဳ တုိင္တန္း တရားစဲြဆုိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ထိုသို႔ ၆၆(ဃ) ျဖင့္ တရားစဲြဆုိခဲ့ေသာ အမႈမ်ားမွာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလမွ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလကုန္အထိ စုစုေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ရိွခဲ့သည္ဆိုပါသည္။ ထိုတရားစဲြခံရသူမ်ားအထဲတြင္ တဝက္ခန္႔မွာ အာမခံမရခဲ့သျဖင့္ အမႈစစ္ေဆးစဥ္ကာလတေလ်ွာက္လံုး အခ်ဳပ္သားဘဝျဖင့္ တရား႐ုံးတြင္ အမႈကို ရင္ဆိုင္ၾကရသည္။ တရားစဲြသူႏွင့္ တရားစဲြခံရသူမ်ားမွာ ယူအက္စ္ဒီပီပါတီ လိုလားသူမ်ားႏွင့္ အန္အယ္လ္ဒီပါတီ လိုလားသူမ်ား အျပန္အလွန္ စြဲဆိုျခင္းမ်ား ျဖစ္ေနတတ္သလို တပ္မေတာ္ကို မလိုလားသူမ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္ကို လိုလားသူမ်ားအၾကား စဲြဆုိမႈမိ်ဳးလည္း ျဖစ္ေနတတ္သည္ကို ေတြ႔ရသည္။
ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၆၆ (ဃ)
နာမည္ႀကီးေနေသာပုဒ္မ ၆၆(ဃ) မွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၈ ရက္ေန႔က ပထမအႀကိမ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒအမွတ္ ၆၆ ျဖင့္ ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ “ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒ” ပါ ပုဒ္မတခုျဖစ္သည္။ အဆိုပါပုဒ္မ ၆၆ က ဤသို႔ဆိုေလသည္။
၆၆။ မည္သူမဆို ေအာက္ပါျပဳလုပ္မႈတစ္ရပ္ရပ္ကို က်ဴးလြန္ေၾကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွားစိီရင္ျခင္းခံရလ်ွင္ ထုိသူအား သံုးႏွစ္ထက္မပိုေသာ ေထာင္ဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ႏွစ္ရပ္လံုးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္။
(က) ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္အတြင္းသို႔ ယင္း၏ ပိုင္ရွင္ သုိ႔မဟုတ္ စီမံခန္႔ခြဲခြင့္ရိွသူ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မရိွဘဲ ဝင္ေရာက္ေႏွွွာင့္ယွက္ျခင္း၊ စံခိ်န္စံညႊန္းသတ္မွတ္ခ်က္ကိုျဖစ္ေစ၊ မူလအေနအထားကိုျဖစ္ေစ၊ ေျပာင္းလဲျခင္း သို႔မဟုတ္ ဖ်က္ဆီးျခင္း၊
(ခ) ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္ကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစရန္ရည္ရြယ္၍ ဗိုင္းရပ္စ္ သို႔မဟုတ္ အျခားနည္းလမ္းတစ္ခုခုျဖင့္ ဝင္ေရာက္ေစျခင္း၊
(ဂ) ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္တစ္ခုခုကို အသံုးျပဳ၍ ေငြေၾကးႏွင့္ပစၥည္းတစ္ရပ္ရပ္ကို ခိုုးယူျခင္း၊ လိမ္လည္ျခင္း၊ အလဲြသံုးစားျပဳျခင္း သို႔မဟုတ္ အက်ိဳးပ်က္စီးေစျခင္း၊
(ဃ) ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္တစ္ခုခုကို အသံုးျပဳ၍ ပုဂိၢဳလ္တစ္ဦးဦးအား ေျခာက္လွန္႔ေတာင္းယူျခင္း၊ အႏိုင္အထက္ျပဳျခင္း၊ မတရားတားဆီးကန္႔ကြက္ျခင္း၊ အသေရဖ်က္ျခင္း၊ ေႏွာင့္ယွက္ျခင္း၊ မေလ်ာ္ၾသဇာသံုးျခင္း သို႔မဟုတ္ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း။
သို႔ျဖစ္ေလရာ ပုဒ္မ ၆၆(ဃ) တြင္ ပါရိွသည့္ အသေရဖ်က္မႈျဖင့္ တရားစဲြဆိုခဲ့သည့္ အမႈမ်ားတြင္ အသေရဖ်က္မႈ ေျမာက္-မေျမာက္ တရား႐ုံး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မခ်ရေသးမီ တရားအစဲြခံရသူမွာ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္းအားျဖင့္ ရဲအခ်ဳပ္ခန္းတြင္းသို႔ ဝင္ရေပလိမ့္မည္။ တရားရင္ဆိုင္စဥ္ကာလအတြင္း အာမခံျဖင့္ အခ်ဳပ္ခန္းျပင္ပတြင္ ေနထိုင္ခြင့္ရ-မရဆိုသည္မွာ သက္ဆိုင္ရာ တရားသူႀကိီး၏ ဆင္ျခင္တံုတရားအေပၚသာ မူတည္ေလရာ တရားစဲြခံရသူအခ်င္းခ်င္း အၾကားတြင္ပင္ တူညီေသာအခြင့္အေရး မရိွေခ်။ ထို႔ျပင္ အစြပ္စဲြခံရသူ၏ ေရးသားေျပာဆိုခ်က္က တကယ္တန္း အသေရဖ်က္မႈ မေျမာက္ခဲ့လ်ွင္လည္း အခ်ဳပ္ခံလိုက္ရသည့္အတြက္ အစြပ္စဲြခံရသူမွာ မ်ားစြာနစ္နာမႈရိွေပသည္။
သို႔ျဖစ္၍ လူမႈမီဒီယာေပၚတြင္ ဤပုဒ္မ ရိွသင့္-မရိွသင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားေျပာဆုိခြင့္ရိွ-မရိွ၊ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္ တာဝန္ယူမႈဆိုသည္မွာဘာလဲ၊ ဒီမိုကေရစီအစိုးရသစ္က မီဒီယာသမားမ်ားကို ပိုမိုႏွိပ္ကြပ္ေနသလား စသျဖင့္ အျပန္အလွန္ ျငင္းခံုမႈမ်ား ေပၚလာသည္။
ပုဒ္မ ၆၆(ဃ) ကို ေလ့လာၾကည့္သည့္အခါ ေျခာက္လွန္႔ေတာင္းယူျခင္း၊ အႏိုင္အထက္ျပဳျခင္း၊ မတရားတားဆီးကန္႔ကြက္ျခင္း၊ ေႏွာင့္ယွက္ျခင္း၊ မေလ်ာ္ၾသဇာသံုးျခင္း သို႔မဟုတ္ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းတို႔မွာ အသေရဖ်က္ျခင္း ဆိုသည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ႏွင့္ သေဘာသဘာဝျခင္း မတူညီသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
လူတဦးတေယာက္ကို လာဘ္စားသည္၊ သို႔မဟုတ္ အက်င့္ပ်က္သည္ စသျဖင့္ စြပ္စဲြေျပာဆိုသည့္အခါ သက္ေသအေထာက္အထား ခိုင္ခိုင္မာမာ ျပသႏိုင္လ်ွင္ အသေရဖ်က္မႈေျမာက္မည္မဟုတ္ေပ။ သက္ေသအေထာက္အထား ခိုင္ခိုင္မာမာ မျပႏိုင္လ်ွင္ကား လုပ္ႀကံစြပ္စဲြေျပာဆုိျခင္းျဖစ္၍ အသေရဖ်က္မႈ ေျမာက္ေပလိမ့္မည္။ သို႔ျဖစ္ေလရာ အသေရဖ်က္မႈ ေျမာက္-မေျမာက္ဆိုသည္ကို တရား႐ုံးတြင္ ရင္ဆုိင္ေျဖရွင္းၾကရမည္။ အသေရဖ်က္မႈမေျမာက္လ်ွင္ ျပစ္ဒဏ္ေပးခံရျခင္းမွ ကင္းလြတ္မည္ျဖစ္ၿပီး အသေရဖ်က္မႈေျမာက္လ်ွင္ကား ျပစ္ဒဏ္အေပးခံရမည္ ျဖစ္ေပသည္။
သို႔ျဖစ္ေလရာ ဤကိစၥမိ်ဳးတြင္ အသေရဖ်က္မႈ ေျမာက္-မေျမာက္ဆုိသည္မွာ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ခဲ့-မျဖစ္ခဲ့ဆိုသည္အေပၚ မူတည္ေပသည္။
သို႔ေသာ္ တဦးႏွင့္တဦး ၾကည္ၾကည္ျဖဴျဖဴရိွခဲ့စဥ္က ႏွစ္ဦးသေဘာတူ လိင္ဆက္ဆံခဲ့သည္ကို ႐ုိက္ကူးထားသည့္ အ႐ုပ္၊ အသံဖုိင္မ်ားကို ေနာက္ပိုင္း ဆက္ဆံေရးအဆင္မေျပျဖစ္သည့္အခါက်မွ လူမႈကြန္ရက္တြင္ေဖာ္ျပျခင္း၊ ျဖန္႔ေဝျခင္းသည္ အမွန္တကယ္ျဖစ္ခဲ့သည့္ကိစၥ မွန္ေသာ္လည္း၊ (ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းမျပဳသည့္တိုင္) လူတဦးတေယာက္၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္နစ္နာေစသျဖင့္ အသေရဖ်က္မႈတမိ်ဳးပင္ျဖစ္သည္။ ဤကိစၥမိ်ဳးကား လူတဦးခ်င္းစီ၏ လ်ိွဳ႕ဝွက္အပ္ေသာ (အမ်ားျမင္ေတြ႔ရန္မလိုအပ္ေသာ) ပုဂိၢဳလ္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားျဖစ္ၿပီး ကာယကံရွင္အား အရွက္တကြဲျဖစ္ေစရန္ ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္သျဖင့္ အသေရဖ်က္မႈ ေျမာက္ေပလိမ့္မည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ဤကိစၥမ်ိဳးႏွင့္ပတ္သက္လ်ွင္ အသေရဖ်က္မႈ ေျမာက္-မေျမာက္ဆုိသည္မွာ အမွန္တကယ္ ျဖစ္ခဲ့ျခင္း-မျဖစ္ခဲ့ျခင္းအေပၚ မတည္ဘဲ လူတဦးခ်င္း လုိက္နာအပ္ေသာ က်င့္ဝတ္ရိွ-မရိွႏွင့္သာ ဆိုင္သည္။
ႏိုင္ငံေတာ္၏ အေရးႀကီး ထိပ္ပိုင္းတာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနသူ တဦးတေယာက္ကုိ အမည္နာမတပ္၍ တာဝန္ေပါ့ေလ်ာ့ေသာေၾကာင့္ ႏုတ္ထြက္သင့္ေၾကာင္း၊ သို႔မဟုတ္ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္မရိွ ႀကိဳးဆဲြရာကရသူျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔မဟုတ္ ေခါင္းေဆာင္၏ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ပံုမ်ားသည္ အာဏာရွင္လုပ္ဟန္ျဖစ္၍ ျပဳျပင္သင့္ေၾကာင္း စသည္မ်ိဳး လူမႈကြန္ရက္တြင္ ေရးသားျခင္းမိ်ဳးမွာ စြပ္စဲြေရးသားျခင္းမိ်ဳးထက္ အျဖစ္အပ်က္တခိ်ဳ႕ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သူ၏ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကိုသာ ေဖာ္ထုတ္ေရးသားျခင္းျဖစ္သျဖင့္ အသေရဖ်က္မႈေျမာက္သည္ဟု မယူဆေပ။
ထုိသို႔ေသာကိစၥမွာ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ သို႔မဟုတ္ သာမာန္လူတဦးတေယာက္၏ အက်င့္စာရိတၱပ်က္ျပားသည္ဟု ေထာက္ျပေျပာဆုိျခင္း သို႔မဟုတ္ စြပ္စဲြေျပာဆုိျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ အရည္အခ်င္းပိုင္းဆိုင္ရာကိုသာ ေျပာဆုိျခင္းျဖစ္သျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ ထင္ျမင္ယူဆခြင့္ ထုတ္ေဖာ္ေရးသားခြင့္ ရွိေပသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ႐ုန္႔ရင္းၾကမ္းတမ္းေသာ စကားလံုးမ်ားကိုသံုး၍ မစၧိယစိတ္ျဖင့္ တျပားမတန္ေအာင္ ေရးခဲ့ ေျပာခဲ့လ်ွင္မူကား အသေရဖ်က္မႈ ေျမာက္ေပလိမ့္မည္။
သို႔ျဖစ္ေလရာ ဤကိစၥမ်ိဳးတြင္ အသေရဖ်က္မႈ ေျမာက္-မေျမာက္ဆိုသည္မွာ တရားသူႀကီး၏ ဆင္ျခင္တံုတရား အေပၚတြင္သာ တည္မွီပါလိမ့္မည္။
ထုိသို႔ ျပစ္မႈေျမာက္မေျမာက္ တရား႐ုံး၏ အဆံုးအျဖတ္အေပၚတြင္ မ်ားစြာတည္မွီသည့္ အသေရဖ်က္မႈဆိုင္ရာ တရားစဲြဆုိမႈမ်ိဳးကို မူလ ပုဒ္မ ၆၆(ဃ) မွ သီးျခားခဲြထုတ္ကာ ပုဒ္မခဲြတခုတပ္လ်က္ မုခ်အာမခံေပးရမည့္ အမိ်ဳးအစားတြင္ ထည့္သြင္းလ်င္ သင့္ေတာ္မည္ဟု ယူဆပါသည္။
လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္သည္ အႂကြင္းမဲ့လား
လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္မရိွဟု ေဝဖန္သူမ်ားက ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေထာက္ျပၾကသည္။ အေျခခံဥပေဒတြင္ လြတ္လပ္စြာေျပာဆုိခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပုဒ္မ ၃၅၄ တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ျပ႒ာန္းထားသည္။
၃၅၄။ ႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရး သို႔မဟုတ္ ျပည္သူတို႔၏ ကိုယ္က်င့္တရားအက်ိဳးငွာ ျပ႒ာန္းထားသည့္ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ မဆန္႔က်င္လ်ွင္ ေအာက္ပါအခြင့္အေရးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ သံုးစဲြေဆာင္ရြက္ခြင့္ရိွသည္။
(က) မိမိ၏ယံုၾကည္ခ်က္၊ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္၊ ေရးသားျဖန္႔ေဝခြင့္၊
(ခ) လက္နက္မပါဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုေဝးခြင့္၊ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္၊
(ဂ) အသင္းအဖဲြ႔ သို႔မဟုတ္ အစည္းအ႐ုံးမ်ား ဖဲြ႔စည္းေဆာင္ရြက္ခြင့္၊
(ဃ) တိုင္းရင္းသားလူမိ်ဳးတမိ်ဳးႏွင့္တမိ်ဳး သို႔မဟုတ္ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျခားဘာသာ သာသနာကိုလည္းေကာင္း ထိခိုက္နစ္နာမႈမရိွေစဘဲ မိမိခ်င္ခင္ျမတ္ႏိုးသည့္ စကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာ သာသနာႏွင့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားကို လြတ္လပ္စြာေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္ဟု ဆိုထားေလရာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္၊ ေရးသားျဖန္႔ေဝခြင့္မွာ အႂကြင္းမဲ့မဟုတ္ေခ်။ ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရး သို႔မဟုတ္ ျပည္သူတို႔၏ ကိုယ္က်င့္တရားအက်ိဳးငွာ ျပ႒ာန္းထားသည့္ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ မဆန္႔က်င္လ်ွင္ ဆိုသည့္ ကန္႔သတ္ခ်က္ ပါဝင္ေနေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား ရရိွေနေသာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္ ေရးသားျဖန္႔ေဝခြင့္မွာ တကယ္မလြတ္လပ္ဟု အခိ်ဳ႕က ဆိုၾကသည္။
၎တို႔က အေမရိကန္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၏ ပထမျပင္ဆင္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပပါရိွေသာ “Congress shall make no law…abridging (limiting) the freedom of speech, or of the press….” “ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ သို႔မဟုတ္ လြတ္လပ္စြာ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝခြင့္အေပၚ ကန္႔သတ္သည့္ မည္သည့္ဥပေဒမ်ွ မျပ႒ာန္းရ” ဆိုသည္ကို ေထာက္ျပၾကၿပီး အေမရိကန္တြင္ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္မွာ အႂကြင္းမဲ့ဟု ယူဆၾကသည္။
အမွန္မွာ ထိုသို႔မဟုတ္ေခ်။ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ စာသားတြင္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိခြင့္မွာ အႂကြင္းမဲ့ျဖစ္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ျဖတ္သန္းမႈမ်ားအတြင္း ျပည္သူတုိ႔၏ အက်ိဳးစီးပြားကို မထိပါးေစရန္ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား၊ ေဘာင္ခတ္မႈမ်ားမွာ တျဖည္းျဖည္း တည္ရိွလာေပသည္။
ယေန႔မ်က္ေမွာက္ကာလ အေမရိကန္တရားစီရင္ေရး၏ လြတ္လပ္စြာေျပာဆုိခြင့္တြင္ ေအာက္ပါတို႔ မပါဝင္ေခ်။
- “တိုက္ခိုက္သည့္စကားလံုးမ်ား” ပါဝင္သည့္ မိန္႔ခြန္းမ်ား (အၾကမ္းပတမ္း လက္တုံ႔ျပန္မႈကို ျဖစ္ေစႏုိင္ေသာ ေစာ္ကားသည့္ သို႔မဟုတ္ ႐ုန္႔ရင္းၾကမ္းတမ္းသည့္ ေျပာဆုိခ်က္)
- ညစ္ညမ္းစြာ ဆဲေရးတိုင္းထြာျခင္း၊
- ရာဇဝတ္က်ဴးလြန္ေစရန္ လံႈ႔ေဆာ္ျခင္းႏွင့္ အားေပးတိုက္တြန္းရာေရာက္သည့္ စကားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊
- သြားပုတ္ေလလြင့္ေျပာဆုိ အသေရဖ်က္ျခင္း (ပုဂိၢဳလ္တဦးတေယာက္ကို ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ အက်င့္စာရိတၱကို ထိခိုက္နစ္နာေစရန္ ရည္ရြယ္၍ မမွန္မကန္ မွားယြင္းေသာ ေျပာစကားမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း)
- ရင့္သီး႐ုိင္းစိုင္း၍ ညစ္ညမ္းေသာ သို႔မဟုတ္ ထပ္တလဲလဲ ေႏွာင့္ယွက္ေသာ တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ေျပာဆုိမႈမ်ား၊ က်ယ္ေလာင္စြာ ေျပာဆိုျခင္းႏွင့္ ဆူညံေသာအသံကို ျပဳလ်က္ တျခားသူကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစျခင္းတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
ထို႔အတူ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒကလည္း လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္တြင္ ဥပေဒထိန္းခ်ဳပ္မႈ ရိွရမည္ဟု ေၾကညာသည္။ ကန္႔သတ္မႈမ်ားမွာ ႁခြင္းခ်က္ျဖစ္ၿပီး ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္မ်ားကို အကာအကြယ္ေပးရန္အတြက္သာ ျဖစ္သည္။ ၎တို႔မွာ…
- တပါးသူတို႔၏ အခြင့္အေရး သို႔မဟုတ္ ဂုဏ္သိကၡာကို ကာကြယ္ရန္
- အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရးကို ကာကြယ္ရန္
- အမ်ားျပည္သူ အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ရန္
- အမ်ားျပည္သူ က်န္းမာေရးကို ကာကြယ္ရန္
- ကိုယ္က်င့္သိကၡာကို ကာကြယ္ရန္ဟု Article 19 (လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္း အပိုဒ္ ၁၉) ဝက္ဘ္ဆိုက္တြင္ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသားခြင့္ဆိုသည္မွာ အႂကြင္းမဲ့ မဟုတ္သည္မွာ ထင္ရွားေလသည္။ သို႔ျဖစ္ေလရာ ဆက္သြယ္ေရးပုဒ္မ ၆၆(ဃ) ကို ပယ္ဖ်က္ရန္မသင့္ဘဲ အသေရဖ်က္မႈ စြပ္စဲြခ်က္မ်ားကို မုခ်အာမခံေပးရန္ ျပင္ဆင္ ျပ႒ာန္းျခင္းသည္သာလ်ွင္ အသင့္ေတာ္ဆံုး ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆမိပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရေပသည္။
ရဲထြန္း (သီေပါ)
စာကုိး - Freedom speech and freedom of press.
Article 19 ; Limitations
၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ