ကမာၻေက်ာ္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းႀကီးကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြက္ တႏွစ္တာလူသား (person Of the year) အျဖစ္ ေလာေလာလတ္လတ္ အေမရိကန္သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံခဲ့ရတဲ့ မစၥတာေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ကို ေရြးခ်ယ္လိုက္ပါၿပီ။ ကမာၻ႔စာနယ္ဇင္းေလာကမွာ မသိသူ မရွိသေလာက္လို႔ ေျပာရမယ့္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းႀကီးက ၁၉၂၇ ခုႏွစ္ကစၿပီး တႏွစ္တာလူသား (Man of the year) တေယာက္ကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး မဂၢဇင္းရဲ႕ မ်က္ႏွာဖံုးမွာ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပသလို သူ႔အေၾကာင္းကိုလည္း တခမ္းတနား ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့တာကို သိရွိခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္မွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ဒီလို ေရြးခ်ယ္တဲ့ေနရာမွာ လူပုဂၢိဳလ္ တဦးတေယက္တည္းကိုပဲ ေရြးခ်ယ္တာမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ ဇနီး၊ ခင္ပြန္းေတြ ႏိုင္ငံေရး အတိုက္အခံေတြ၊ လူတန္းစားတရပ္လံုးကို ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခဲ့သလို ကြန္ပဴ်တာလို ပစၥည္းမ်ိဳးကိုလည္း တႏွစ္တာစက္ပစၥည္း (Machine of the year) အျဖစ္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္က မ်က္ႏွာဖံုးသတင္းအျဖစ္ ေဖာ္ျပခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာေတာ့ “ပ်က္သုဥ္းေတာ့မယ့္ ကမာၻေျမ” (Planet of the year) အျဖစ္ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ တခုရွိတာက  တိုင္းမ္မဂၢဇင္းက အဲဒီလို တႏွစ္တာအတြက္ လူ၊ အစုအဖြဲ႔၊ စက္ပစၥည္းနဲ႔ တျခားဟာေတြကို မ်က္ႏွာဖံုးမွာတင္ၿပီး ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ေနရာမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရၿပီး သမၼတတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့သူေတြ (ႁခြင္းခ်က္အရ တခ်ိဳ႕ကို မေရြးခ်ယ္ မေဖာ္ျပခဲ့ေပမယ့္) ကိုလည္း တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ အေမရိကန္သမၼတအျဖစ္ သူတို႔ ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒါမွမဟုတ္ သူတို႔ သမၼတတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ အခ်ိန္အေတာအတြင္းမွာ ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပေလ့ရွိတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္မခံရခင္ကတည္းက တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းက ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အေမရိကန္သမၼတကေတာ့ ဒိြဳက္ ဒီ အိုက္ဆင္ ေဟာင္ဝါ တေယာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္မွာလည္း သူဟာ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းရဲ႕ တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ ျပန္ၿပီး ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခံခဲ့ရပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတတေယာက္အေနနဲ႔ သံုးႀကိမ္အထိ တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခံခဲ့ရသူကေတာ့ ဖရင္ကလင္ဒီ႐ုစဗဲလ့္ ျဖစ္ၿပီး သူ႔ကို သမၼတအျဖစ္ စတင္ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ခံခဲ့ရတဲ့ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္ကျဖစ္ၿပီး သမၼတတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနဆဲကာလ ၁၉၃၄ နဲ႔ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ေတြမွာ ထပ္ၿပီး ဂုဏ္ျပဳ အမည္တပ္ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းရဲ႕ သတ္မွတ္ေဖာ္ျပခံခဲ့ရသူေတြထဲမွာ ေဝါလစ္စ္ ဆင္မ္ဆမ္ (၁၉၃၆)၊ ကြင္းအဲလ္လိဇဘက္ ၂ (၁၉၅၂) နဲ႔ ဖိလိပိုင္သမၼတ ကိုရာဇန္ အကြီႏို (၁၉၈၆) ခုႏွစ္ေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ ေဖာ္ျပခံခဲ့ရတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ တျခား အတန္းအစားေတြထဲက ေယာက်္ား၊ မိန္းမေတြကိုလည္း တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းက အသိအမွတ္ျပဳ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ “ဟန္ေဂရိယန္ လြတ္လပ္မႈ တိုက္ပြဲဝင္သူမ်ား” (၁၉၅၆)၊ “အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု သိပၸံပညာရွင္မ်ား” (၁၉၆၀)၊ “အေမြဆက္ခံသူမ်ား” (၁၉၆၆)၊ “အေမရိကန္ လူလတ္တန္းစားမ်ား” (၁၉၆၉)၊ “အေမရိကန္စစ္သားမ်ား” (၂၀၀၃)၊ “ခင္ဗ်ားတို႔” (၂၀၀၆) နဲ႔ “ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပသူ” (၂၀၁၁) ေတြကို အမ်ိဳးသမီးေတြကို ကိုယ္စားျပဳ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ “အီဘိုလာ တိုက္ဖ်က္သူမ်ား” ကို ဂုဏ္ျပဳ ေဖာ္ျပ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါတယ္။ အထူးခ်ီးျမႇင့္မႈေတြကိုလည္း ၁၉၄၉ ခုႏွစ္မွာ ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီလ္ကို ရာစုႏွစ္ဝက္လူသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ေဖာ္ျပေပးခဲ့ၿပီး ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ေနာက္ဆံုးထုတ္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းမွာေတာ့ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုက မီလ္ေခးေဂၚဘာခ်က္ဗ္ကို ဆယ္စုႏွစ္ လူသားအျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳေဖာ္ျပခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔ထုတ္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းမွာေတာ့ သမၼတေဟာင္း ဖရင္ကလင္ဒီ ႐ုစဗဲ့လ္နဲ႔ မဟတၱမဂႏၵီတို႔ကို ထားခဲ့ၿပီး သိပၸံပညာရွင္ႀကီး အဲလ္ဘတ္ အိန္းစတိန္းကို ရာစုႏွစ္ လူသားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းရဲ႕ ခုလို မ်က္ႏွာဖံုးတင္ တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ ေဖာ္ျပေနတာေတြန႔ဲ ပတ္သက္ၿပီး ဂုဏ္ျပဳေဖာ္ျပတာ ဒါမွမဟုတ္ ဆုေပးတာအျဖစ္ သေဘာထားၿပီး အျငင္းပြားခဲ့တာေတြလည္း ရွိခဲ့တာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းကေတာ့ အျငင္းပြားစရာပုဂၢိဳလ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ အေဒါ့ဖ္ ဟစ္တလာ (၁၉၃၈)၊ ဂ်ိဳးဖက္ စတာလင္ (၁၉၃၉ နဲ႔ ၁၉၄၂)၊ နိကီတာက႐ူးရွက္ဖ္ (၁၉၅၇) နဲ႔ အယာတိုလာခိုေမနီ (၁၉၇၉)  တို႔ကို သူတို႔မဂၢဇင္းက တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ ေနရာေပးေဖာ္ျပခဲ့တာကို ေထာက္ျပၿပီး သူတို႔ရဲ႕မူဝါဒကို ခုခံေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က အေမရိကန္သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရရင္ အလိုလို တိုင္းမ္မဂၢဇင္းရဲ႕ တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ သတ္မွတ္တာခံရေတာ့မယ္လို႔ ထင္ေနၾကေပမယ့္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းကေတာ့ သူတို႔က အနိုင္ရမႈထက္ ဘယ္ေလာက္ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈရွိတယ္ဆိုတာနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ခံရတဲ့ သမၼတေလာင္းဟာ တႏွစ္တာ သတင္းေတြ အေကာင္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အဆိုးပဲျဖစ္ျဖစ္ကို ပံုေဖာ္ႏိုင္တဲ့သူ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ သူဟာ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းရဲ႕ တႏွစ္တာ လူသားအျဖစ္ ေဖာ္ျပခံရဖို႔ မ်ားတယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရသူေတြကို တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ ေဖာ္ျပခံရတာကေတာ့ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အေမရိကန္သမၼတဟာ လြတ္လပ္တဲ့ ကမာၻႀကီးရဲ႕ ဦးစီးေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ အေမရိကန္တႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ အေျပာင္းအလဲေတြကို ဦးေဆာင္ႏိုင္ရမယ့္သူ ျဖစ္သလို ကမာၻတဝန္းလံုးရဲ႕ အေျပာင္းအလဲ လိႈင္းေတြကိုလည္း ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳနိုင္ရမယ့္သူလို႔ ယူဆခံခဲ့ရတဲ့သူ ျဖစ္တဲ့အတြက္ပါပဲ။ ေျပာရရင္ေတာ့ သမၼတရဲ႕ ဘဲဥပံု႐ံုးခန္းဟာ အင္မတန္ႀကီးမားတဲ့ ၾသဇာအာဏာရွိတဲ့ေနရာ ဆိုတာကေတာ့ အျငင္းပြားစရာ မရွိဘူးလို႔ သတင္းမီဒီယာေတြက ယူဆသတ္မွတ္တဲ့အတြက္ အေမရိကန္သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံခဲ့ရ၊ ခံရသူေတြဟာ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းရဲ႕ တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ ေဖာ္ျပခံရေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အၿမဲတမ္းေတာ့လည္း မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ေျပာရမယ့္ ႁခြင္းခ်က္အျဖစ္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္သမၼတအျဖစ္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွာ ဘီကလင္တန္ကို ျပန္ၿပီး ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္လိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ္ခံစြမ္းအား က်ဆင္းမႈေရာဂါ (AIDS) ကို သုေတသနျပဳခဲ့သူ ေဒါက္တာေဒးဗစ္ဟိုကို တိုင္းမ္မဂၢဇင္းရဲ႕ တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခဲ့တာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ သမၼတ ေဂ်ာ့ဒဗ္လ်ဴဘုရွ္ အစား ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ “တႏွစ္တာ ၿဂိဳဟ္” ဆိုၿပီး ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ သမၼတ ဂၽြန္အက္ဖ္ ကေနဒီ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္မွာ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခံရၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ လူမည္း လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈေခါင္းေဆာင္ မာတင္လူသာကင္း ဂ်ဴနီယာကို တႏွစ္တာ လူသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ေဖာ္ျပခဲ့သလို ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ သမၼတ နစ္ခ္ဆင္ ႏုတ္ထြက္သြားၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏိုင္ငံက ဘုရင္ ဖိုင္ဆယ္လ္ကို ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးေတြလည္း တိုမ္းမဂၢဇင္းသမိုင္းမွာ ရွိခဲ့တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ေျပာလိုရင္းကေတာ့ ဒီကေန႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုထဲမွာတင္မက ႏိုင္ငံတကာမွာ လူႀကိဳက္နည္းလွတဲ့ ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ကို တိုင္းမ္မဂၢဇင္းက တႏွစ္တာ လူသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ ေဖာ္ျပတာဟာ ထူးျခားထင္ရွားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္အျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳ ေဖာ္ျပလိုက္တာ မဟုတ္ဘဲ တႏွစ္တာအတြင္း သတင္းေတြ လႈပ္ခတ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့သူ အေမရိကန္ႏိုင္ငံနဲ႔ ကမာၻတဝန္းရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲကို ျဖစ္ေစႏိုင္မယ့္သူတေယာက္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္လိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို တိုင္းမ္မဂၢဇင္းက တႏွစ္တာလူသားအျဖစ္ သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရတဲ့ မစၥတာေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ကို ေရြးခ်ယ္လိုက္တာကို ကန္႔ကြက္ဆန္႔က်င္ ျပစ္တင္သူေတြလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတင္မကပဲ ႏိုင္ငံတကာမွာပါ ရွိေနခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္က သူ႔ရဲ႕ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ဝန္ႀကီးေတြနဲ႔ အေရးပါတဲ့ ေနရာ ဌာနေတြရဲ႕ အႀကီးအကဲေတြကို ေရြးခ်ယ္တဲ့ေနရာမွာ သူေဌး (မီလ်ံနာ၊ ဘီလ်ံနာ) ေတြကိုပဲ ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ဖို႔ ကမ္းလွမ္းစီစဥ္ေနတာ၊ တခ်ိဳ႕ သမၼတ ဘားရတ္အိုဘားမား လက္ထက္က လုပ္ေဆာင္ထားတာေတြကို ရပ္ဆိုင္းဖ်က္သိမ္းဖို႔ ေျပာေနတာကို ၾကားေနရပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ ကတိစကား ၅၀ ထဲက ထိပ္ဆံုးကတိစကား ၁၀ ခု အေၾကာင္းကိုလည္း က်ေနာ္ ေရးသားတင္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ သူ တကယ္ပဲ အဲဒီကတိစကားေတြအတိုင္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါ့မလား၊ သူ႔ရဲ႕ စီးပြားေရးသမား တေယာက္ရဲ႕ ေတြးေခၚစဥ္းစားမႈေတြကေရာ တကယ့္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းမွာ အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလား။ တကယ္လို႔မ်ား အမွားမွား အယြင္းယြင္း စဥ္းစားဆံုးျဖတ္မိရင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတင္မကပဲ ကမာၻတဝန္းကို ဘယ္လိုမ်ား ႐ိုက္ခတ္လာေလမလဲ။ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ တႏွစ္တာ လူသားအျဖစ္ မစၥတာ ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ကို ေရြးခ်ယ္လိုက္ပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ ရင္တမမ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကဖို႔သာ။         ။