အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူေတြရဲ႕ အဆိုအရ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္က အေမရိကန္သမၼတ ေဂ်ာ့ခ်္ဒဗ္လ်ဴဘုရွ္ လက္ထက္မွာ သူဖြဲ႔စည္းခဲ့တဲ့ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ေတြဟာ သန္းႂကြယ္သူေဌးႀကီးေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ဝန္ႀကီးအဖြဲ႔ ျဖစ္တယ္လို႔ နာမည္တပ္ ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအစိုးရအဖြဲ႔ဟာ ခု ထရမ့္ဖြဲ႔မယ့္ အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ ခ်မ္းသာမႈနဲ႔ ယွဥ္ရင္ေတာ့ မေျပာပေလာက္ေတာ့ဘူးလို႔ အစိုးရအဖြဲ႔ကို ေစာင့္ၾကည့္ေဝဖန္သူေတြက ဆိုပါတယ္။ သူတို႔ေတြဟာ အေမရိကန္လူမ်ိဳး အမ်ားစု ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြနဲ႔ ကင္းကြာတဲ့သူေတြ၊ နားမလည္တဲ့သူေတြလို႔ ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ၿခံဳေျပာရင္ေတာ့ အဲဒီအုပ္စုရဲ႕ ေငြေၾကးထုထည္ ကြန္ရက္တန္ဖိုးဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၂၅၀ ေလာက္ပဲ ရွိခဲ့ၿပီး အခု အေမရိကန္ သမၼတသစ္ ျဖစ္လာမယ့္ မစၥတာေဒၚနယ္လ္ထရမ့္က ေရြးခ်ယ္လိုက္တဲ့ ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီး တေယာက္တည္းရဲ႕ ႂကြယ္ဝမႈနဲ႔ ခ်မ္းသာတာနဲ႔ဆိုရင္ ဆယ္ပံုတပံုေလာက္ပဲ ရွိမယ္လို႔ ေျပာေနၾကပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ဟာ ေခတ္သစ္ အေမရိကန္သမိုင္းမွာ အခ်မ္းသာဆံုး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ႀကီးတခုကို ဖြဲ႔စည္းေနတယ္လို႔ ေျပာတာပါပဲ။ သူက ထိပ္တန္းရာထူးေတြအတြက္ ေရြးခ်ယ္မယ္လို႔ အမည္ေပါက္တဲ့သူေတြထဲမွာ ဖုတ္ဘ္စ္(Forbes) က သန္းႂကြယ္သူေဌးေတြ၊ စာရင္းသြင္းထားတဲ့သူေတြ ပါဝင္ေနတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ထြက္ေပၚေနတဲ့ ေကာလာဟလ သတင္းေတြအရေတာ့ တျခား အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ ရာထူးေနရာေတြအတြက္လည္း ထရမ့္ သာမန္ လူခ်မ္းသာဆိုတဲ့သူေတြထက္ ပိုၿပီး ခ်မ္းသာတဲ့သူေတြကို ခန္႔အပ္သြားဖို႔ရွိတယ္လို႔ ၾကားရပါတယ္။ သူက ထိပ္တန္းရာထူးေတြမွာ ခန္႔အပ္ဖို႔ လ်ာထားသူေတြဟာ ေမြးကတည္းက ေရႊဇြန္းကိုက္ ေမြးလာသူေတြ၊ ထိပ္တန္းအခြင့္ထူးခံေတြပဲ တက္ခဲ့ၾကတဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ တက္ခဲ့ၾကသူေတြ ျဖစ္ၿပီး ဥစၥာဓနကို တျခားသူေတြထက္ ပိုၿပီး စုေဆာင္းရရွိထားသူေတြ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ႏိုင္ငံေရး ကိုယ္စားလွယ္ေတြအတြက္ ရန္ပံုေငြ ေထာက္ပံ့ေရးမွာ အမ်ားႀကီး အေတြ႔အႀကံဳရင့္က်က္တဲ့ သူႂကြယ္အုပ္စု ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေထာက္ျပ ေဝဖန္ေနၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီသူႂကြယ္အုပ္စုရဲ႕ စုၿခံဳဥစၥာဓနေတြဟာ နည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ထရမ့္ရဲ႕ လူထုအက်ိဳးျပဳ ေရြးေကာက္ပြဲ ကတိကဝတ္ေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဖီလာ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေျပာရမယ္ ထင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ သူတို႔ေတြရဲ႕ ေဝါလမ္းမ (Wall Street) နဲ႔ စီးပြားေရးအရ ဆက္ႏြယ္မႈေတြဟာ ဒီမိုကရက္ေတြရဲ႕ ျပစ္တင္ေဝဖန္မႈကို ခံေနရပါတယ္။ ဗာဂ်ီးနီးယားတကၠသိုလ္ မီးလားစင္တာ သမၼတ ေလ့လာေရးဌာနက လက္ေထာက္ပါေမာကၡ နစ္ကိုးလ္ဟင္းမားကေတာ့ ထရမ့္က ႏိုင္ငံေရးနဲ႔မဆိုင္တဲ့ ျပင္ပကသူေတြနဲ႔ ထူးျခားတဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔ စီးပြားေရးလမ္းေၾကာင္းတခုလုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာျဖစ္ၿပီး သမၼတ ဘားရတ္အိုဘားမား လုပ္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္လူလတ္တန္းစားနဲ႔ ဆင္းရဲသားေတြအတြက္ မူဝါဒေတြြန႔ဲေတာ့ မတူကြဲျပား ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ “သူတို႔က အိုဘားမား လုပ္ခဲ့တာမ်ိဳးကိုေတာ့ ဘယ္လိုမွ လုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘဝအေတြ႔အႀကံဳအရေပါ့ေလ။ က်မထင္တယ္။ အဲဒါဟာ စမ္းသပ္မႈတခု ျဖစ္လိမ့္မယ္။ မွ်ေဝခံစားတယ္ဆိုတာက တကယ့္ကိစၥလား။ လူေတြ ေျပာေနၾကတာေတြကို သံေယာင္လိုက္တတ္႐ံုနဲ႔ လံုေလာက္ပါ့မလား” လို႔ သံုးသပ္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ စီးပြားေရးသမားအုပ္စုဟာ ႏိုင္ငံေရးေပၚမွာ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈရဖို႔က ကာလရွည္ၾကာ ေငြေၾကးအမ်ားႀကီး သံုးစြဲခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္က ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ ေရာ့စ္နဲ႔ ပညာေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ ေရြးထားတဲ့ ဘက္စီ ဒဲ ဗတ္စ္ တို႔ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္အတြင္း ႏိုင္ငံေရးအတြက္ ကူညီထည့္ဝင္မႈ ေဒၚလာ သိန္းအေတာ္မ်ားမ်ား လုပ္ခဲ့တာကို အိုးပင္း စီးကရက္ (Open Secrets.org) မွာ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒဲဗတ္စ္ဟာ မစ္ခ်ီဂန္က ဘီလ်ံနာသူေဌးတေယာက္ျဖစ္ၿပီး အမ္ေ၀း (Amway) ကို ပူးတြဲတည္ေထာာင္ခဲ့တဲ့ သူေဌးႀကီး ရစ္ခ်တ္ဒ္ ဒဲဗတ္စ္ရဲ႕ေခၽြးမလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ထရမ့္က သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ ေရြးထားတဲ့ အာရွႏြယ္ဖြား အယ္လိန္းေခ်ာင္း ဆိုိုတာကလည္း သေဘၤာလုပ္ငန္းရွင္ႀကီး တေယာက္ရဲ႕ သမီးပါ။ အဲဒီလို အခြင့္ထူးခံ ေနာက္ခံအေျခအေနရွိခဲ့တဲ့ သန္းႂကြယ္သူေဌးအုပ္စုက ျပည္သူလူထုေရးရာ တာဝန္ရွိသူေတြ ေနရာကို ယူလာရင္ အေျခခံျပည္သူလူထု အက်ိဳးစီးပြားထက္ လူခ်မ္းသာေတြ အက်ိဳးစီးပြားျဖစ္မယ့္ မူဝါဒေတြကိုပဲ ပိုၿပီး အခြင့္အေရးေပး လုပ္ေဆာင္လာၾကမလား ဆိုတာကိုလည္း ေမးစရာ ရွိလာပါတယ္။ ဒ်ဳတကၠသိုလ္က ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ နစ္ကိုလတ္စ္ခန္းစ္ကေတာ့ “သုေတသနေတြအရေတာ့ ျပည္သူလူထုေရးရာ ကိစၥေတြအတြက္ တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ သူေတြကို သန္းႂကြယ္သူေဌးေတြကိုပဲ ခန္႔ထားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ စရိတ္စကနဲ႔ သန္းႂကြယ္သူေဌးေတြအတြက္ အက်ိဳးရွိမယ့္ မူဝါဒေတြ ထြက္လာမွာကိုပဲ ေမွ်ာ္လင့္လို႔ရမွာပါပဲ” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ သုေတသန အေတြ႔အႀကံဳအရ ေျပာတဲ့စကားဟာ သာမန္အေျခခံ အေမရိကန္ ျပည္သူလူထုေတြအတြက္ကေတာ့ စိုးရိမ္စရာအခ်က္တခု ျဖစ္လာေနပါၿပီ။ သမၼတသစ္ ျဖစ္လာမယ့္ ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္က သူ နားလည္ထားတဲ့ ပုဂၢလိက အက်ိဳးစီးပြား ရွာေဖြနည္းေတြကို တတိုင္းျပည္လံုးက အေမရိကန္ ျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ စီးပြားေရး မူဝါဒေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ပါ့မလား။ သာမန္ ေအာက္ေျခလူတန္းစားနဲ႔ ဓနရွင္ အရွင္းရွင္ႀကီးေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြား တၿပိဳင္နက္တည္း အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းဖို႔ ဆိုတာကေရာ ျဖစ္နိုင္ပါ့မလား။ လူတန္းစား အက်ိဳးစီးပြားအရ ပဋိပကၡ ျဖစ္လာႏိုင္စရာ အေျခအေနေတြနဲ႔ေရာ ေတြ႔ႀကံဳလာစရာ မရွိနိုင္ဘူးလား ဆိုတာေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီး စဥ္းစားစရာ ရွိပါတယ္။ စကားစပ္အရ သန္းခ်ီခ်မ္းသာတဲ့ သူေတြကေရာ မရွိဆင္းရဲသားေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို ၾကည့္ၿပီး သူတို႔ရဲ႕ ဥစၥာဓနေတြကို အပြန္းအပဲ့ခံ မွ်ေဝေပးမယ္လို႔ေရာ ေမွ်ာ္လင့္လို႔ ရပါ့မလား။ အဲဒီလို မွ်ေဝေပးတာနဲ႔အတူ ေႏွာင္ႀကိဳးေတြေရာ ခ်ည္မလာႏုိင္ဘူးလား။ ဒါေတြ ဒီလိုလုပ္ေပးမယ္၊ ခင္ဗ်ားတို႔က ဒီလိုေတာ့ ျပန္လုပ္ေပးပါဆိုတဲ့ မူဝါဒမ်ိဳးေတြေရာ ျဖစ္မလာႏုိင္ဘူးလား။ အာဏာကို ကိုင္စြဲထားတဲ့သူေတြက အတင္းအက်ပ္ျပဳ ျပ႒ာန္းလာတာမ်ိဳးေရာ ႀကံဳလာရႏုိင္မလား ဆိုတာေတြကိုလည္း စဥ္းစားစရာရွိလာမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ သမၼတသစ္ျဖစ္လာမယ့္ ဘီလ်ံနာသူေဌးႀကီး ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ကေတာာ့ သူ႔ရဲ႕အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ေတြအျဖစ္- ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ ေအာင္ျမင္တဲ့ ပုဂၢလိက စေတာ့ရွယ္ယာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူ မႏူခ်င္ (Mnuchin) ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ ဒဗ္လ်ဴ-အယ္လ္နဲ႔ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ ဘီလ်ံနာသူေဌးႀကီး ဝီလ္ဘာေရာ့စ္ (Wilbur Ross) သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ သမၼတေဟာင္း ေဂ်ာ့ခ်္ ဒဗ္လ်ဴ ဘုရွ္ လက္ထက္က အလုပ္သမားေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ အာရွႏြယ္ဖြား အယ္လ္လိန္းေခ်ာင္း (Elaine Chao) က်န္းမာေရးနဲ႔ လူ႔ဝန္ေဆာင္မႈဝန္ႀကီးအျဖစ္ အ႐ိုးခြဲစိတ္ဆရာဝန္ႀကီးတေယာက္ ျဖစ္တဲ့ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ဘ႑ာေရးေကာ္မတီေခါင္းေဆာင္ တြမ္ပ႐ိုက္စ္ (Tom Price) ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကစၿပီး ေတာင္ကာ႐ိုလိုင္းနားျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ အိႏၵိယႏြယ္ဖြား ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီဝင္ နစ္ကီဟာေလ (Nikky Haley) ပညာေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ မစ္ခ်ီဂန္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီ ဥကၠ႒ေဟာင္း ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီ အလႉရွင္နဲ႔ ပညာေရးပုဂၢလိကပိုင္ျပဳမႈ ေထာက္ခံအားေပးသူ ဘက္စီဒဲဗတ္စ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္အျဖစ္ အလာဘာမား အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္နဲ႔ ဖက္ဒရယ္ အစိုးရေရွ႕ေနေဟာင္းလည္းျဖစ္၊ ေက်းလက္ စတိုးဆိုင္ပိုင္ရွင္တေယာက္လည္း ျဖစ္တဲ့ ဂ်က္ဖ္ဆက္ရွင္းစ္ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရး အႀကံေပးအရာရွိအျဖစ္ သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမားလက္ထက္ ကာကြယ္ေရး ေထာက္လွမ္းေရးေအဂ်င္စီ အႀကီးအကဲအျဖစ္ ၂၀၁၂ မွာ တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း မိုက္ခယ္လ္ ဖလင္း (Michael Flynn) စီအိုင္ေအ ညႊန္ၾကားေရးမႉးအျဖစ္ စီအိုင္ေအနဲ႔ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရး ေအဂ်င္စီနဲ႔ ဆိုင္ဘာလံုၿခံဳေရးကို ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲခဲ့ရတဲ့ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ေထာက္လွမ္းေရးေကာ္မတီမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ တတိယသက္တမ္းရွိ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မိုက္ပြန္ပီယို (Mike Pompeo)… တို႔ကို ခန္႔အပ္မယ္လို႔ သမၼတသစ္ ျဖစ္လာေတာ့မယ့္ မစၥတာေဒၚနယ္လ္ထရမ့္က လ်ာထား ကမ္းလွမ္းထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ဟာ သူ႔ရဲ႕ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ ဝန္ႀကီးေတြနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အေျခခံျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို တကယ္တမ္း ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ပါ့မလား။ သံုးမကုန္ေအာင္ ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝတဲ့အတြက္ အပိုအလွ်ံေတြေလာက္ကိုပဲ ေပးကမ္းစြန္႔ႀကဲ နာမည္ယူၿပီး ျပည္သူလူထုေတြဆီက နည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးသံုးၿပီး ကိုယ္ကိ်ဳးစီးပြား ရွာၾကဦးမလား ဆိုတာကိုေတာ့ မၾကာမတင္မွာ ေတြ႔ျမင္လာရေတာ့မွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စိုးေနလင္း