Home
ဆောင်းပါး
အေမရိကန္သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲ၊ ဘယ္သူ ႏွာတဖ်ားသာမလဲ
DVB
·
November 7, 2016
soe-nay-lynn-article
ေရြးေကာက္ပြဲ နီးလာတာနဲ႔အမွ် ၿပိဳင္ဘက္ ရီပတ္ဗလစ္ကန္ သမၼတေလာင္း သူေဌးႀကီး ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ကို မဲအသာစီး အေတာ္ေလးရလာခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ သမၼတေလာင္း ဟီလာရီ ကလင္တန္တေယာက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ပထမဆံုး အမ်ိဳးသမီးသမၼတ ျဖစ္လာေတာ့မွာပဲလို႔ နိုင္ငံတကာ ျပည္သူေတြ ထင္ေၾကးေပးေနခဲ့ၾကသလို အေမရိကန္နိုင္ငံသားေတြကလည္း ထင္ေၾကးေပး ယံုၾကည္လာခဲ့ၾကတာကို နိုင္္ငံတကာအေရး မ်က္ျခည္မျပတ္တဲ့ စာဖတ္ပရိသတ္ေတြအားလံုး သိႏွင့္ထားခဲ့ၿပီး ျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာပဲ သူ ပထမတုန္းက ရင္ဆိုင္ရတာက သူ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဘဝက ဆက္သြယ္ခဲ့တဲ့ အစိုးရနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ ကိစၥတခ်ိဳ႕မွာ ပုဂၢိဳလ္ေရး အီးေမးဆာဗာကို အသံုးျပဳခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္နဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးခံခဲ့ရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပစ္မႈေျမာက္တဲ့ အေထာက္အထား မရွိဘူးလို႔ အက္ဖ္ဘီအိုင္ ဆံုးျဖတ္ခံခဲ့ရၿပီး သမၼတေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးေတြ လုပ္ရင္း တဘက္က ရီပတ္ဗလစ္ကန္ သမၼတေလာင္း ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ထက္ လူထုေထာက္ခံမႈကို ပိုၿပီးရရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တာကိုလည္း သိရွိခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္မွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ရက္ပိုင္းပဲလိုေတာ့တဲ့ ခုခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ ဖက္ဒရယ္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးဗ်ဴ႐ို (အက္ဖ္ဘီအိုင္) က ဟီလာရီကလင္တန္နဲ႔ တိုက္႐ိုက္သက္ဆိုင္ႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ အီးေမးလ္အသစ္ေတြကို ေတြ႔ရွိခဲ့ရၿပီး အေျဖထက္ ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ မ်ားေနတယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ေျပာဆိုခဲ့တဲ့အတြက္ ၿပိဳင္ဘက္ ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္အတြက္ အားတက္စရာ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ဟီလာရီကလင္တန္ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ထိုးႏွက္ေဝဖန္တိုက္ခိုက္ဖို႔ အခြင့္အလမ္း ရရွိသြားခဲ့ၿပီး ဟီလာရီကလင္တန္အတြက္ကေတာ့ အ႐ႈိက္ထိုးခံရသလို ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါက ခုတပတ္ေလာက္အတြင္းမွာ ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ အဓိက သမၼတေလာင္း ၂ ေယာက္ရဲ႕ အေျခအေနပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမားကေတာ့ အက္ဖ္ဘီအိုင္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ကို ခုလို အမ်ားမသိရမယ့္သတင္းေတြအေပၚ ဟီလာရီရဲ႕ ကိုင္တြယ္ထိန္းခ်ဳပ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ရွိတယ္လို႔ အမ်ားအထင္မွားေစႏုိင္တဲ့ စကားမ်ိဳးသံုးၿပီး ေဖာ္ထုတ္ေျပာဆို မသင့္ဘူးလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ မစၥတာအိုဘားမားကေတာ့ ဟီလာရီကလင္တန္ဟာ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ပုဂၢလိကသံုး အီးေမးလ္ဆာဗာကို မရည္ရြယ္ဘဲ ႐ိုး႐ိုးသားသား မွားယြင္းအသံုးျပဳခဲ့မိတာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ခုခံကာကြယ္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အက္ဖ္ဘီအိုင္ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဂ်ိမ္းစ္ကြန္ေမကိုေတာ့ တိတိလင္းလင္း ေဝဖန္ေျပာဆိုတာမ်ိဳး မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ သမၼတ အိုဘားမားက အတိအလင္း ေဝဖန္တာမ်ိဳး မလုပ္ခဲ့ေပမယ့္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဟာရီရိတ္ဒ္ကေတာ့ ကြန္ေမဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ သိပ္နီးလာတဲ့ အခ်ိန္က်မွ ဒီလို အီးေမးလ္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ေနာက္ထပ္ ထပ္လုပ္ရလိမ့္မယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ ေျပာဆိုခဲ့တာဟာ ဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္လိုက္တာပဲလို႔ ခပ္တင္းတင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီအီးေမးလ္ ျပႆနာက မစၥဟီလာရီကကလင္တန္ရဲ႕ ထိပ္တန္းလက္ေထာက္ တေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဟယူမာအဘီဒင္ရဲ႕ စိမ္းကားသြားခဲ့တဲ့ခင္ပြန္းသည္ အန္ထနီဝိန္းနား ပိုင္ဆိုင္တဲ့ လက္ပ္ေတာ့ပ္ကြန္ပ်ဴတာထဲမွာ လွိ်ဳ႕၀ွက္ အီးေမးလ္အစုအေဝးႀကီးျဖစ္တဲ့ အီေမးလ္ေပါင္း ၆၅၀,၀၀၀ ေလာက္ကို အက္ဖ္ဘီအိုင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးသမားေတြက ေတြ႔ရွိသြားခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကလည္း အရင္က ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္တေယာက္ ျဖစ္တဲ့ မစၥတာဝိန္းနားရဲ႕ ရာဇဝတ္မႈေျမာက္ႏုိင္တဲ့ လိင္ကိစၥ အီးေမးလ္အဆက္အသြယ္ေတြကို သီးျခားစံုစမ္းေထာက္လွမ္းရင္း ေတြ႔ရွိသြားခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီအီးေမးလ္ အဆက္အသြယ္ေတြထဲမွာ လူအမ်ားမသိရမယ့္ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ပါေနသလား ဆိုတာကို စံုစမ္းစစ္ေဆးခ်င္လာတဲ့ အေျခအေနလို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။ အက္ဖ္ဘီအိုင္ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ကြန္ေမဆီက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ အဲဒီ အီးေမးလ္ေတြကို ဘယ္သူကပို႔ၿပီး ဘယ္သူက လက္ခံခဲ့တယ္ ဆိုတာနဲ႔ ဘာအေၾကာင္းအရာေတြ ဆိုတာပါပဲ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အဲဒီကိစၥက မစၥကလင္တန္ဟာ သူ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႔ရဲ႕ အီးေမးလ္ေတြကို ပုဂၢလိကသံုး ဆာဗာကေန သံုးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တဲ့ အက်ိဳးဆက္အရ ျဖစ္လာခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဟီလာရီကလင္တန္ ဒါမွမဟုတ္ မိစ္အဘီဒင္တို႔ကို အမ်ားမသိရမယ့္ လွ်ိဳ႕ဝွက္ကိစၥေတြကို ကိုင္တြယ္ရာမွာ ရာဇဝတ္သင့္တဲ့ ေပါ့ဆလ်စ္လ်ဴ႐ႈမႈအျဖစ္ တရားစြဲဆိုသင့္သလားဆိုတဲ့ ျပႆနာ  ေပၚလာခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မစၥဟီလာရီကလင္တန္ကေတာ့ ကုလသမဂၢမွာျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတခုမွာ သူ႔အေနနဲ႔ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာသံုးနဲ႔ အလုပ္သံုး ဖုန္းႏွစ္လံုး ခြဲသံုးေနရတာထက္ စမတ္ဖုန္း တလံုးတည္း၊ အီးေမးလ္လိပ္စာ တခုတည္း သံုးရတာကို ပိုၿပီးသေဘာက်လို႔ အဲဒီလိုပဲ သံုးခဲ့တာလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အေမရိကန္အစိုးရက ထုတ္ေပးတဲ့ ဘလက္ဘာရီ ဖုန္းေတြဟာ အီးေမးလ္လိပ္စာေပါင္းစံုကို လက္ခံအသံုးျပဳလို႔ မရဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ေဝဖန္သူေတြကေတာ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ရွိရမယ့္ အစိုးရကိစၥေတြကို ပုဂၢိဳလ္ေရး အီးေမးလ္ဆာဗာနဲ႔ အသံုးျပဳတာဟာ လံုၿခံဳေရးအရ အႏၲရာယ္ရွိတယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ မစၥကလင္တန္ကေတာ့ သူ အဲဒီအီးေမးလ္ေတြကို ေပးပို႔တဲ့၊ လက္ခံတဲ့အခ်ိန္မွာ အမ်ားမသိသင့္တဲ့ လွ်ိဳ႕၀ွက္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ိဳးေတြ မပါဝင္ခဲ့ဘူးလို႔ တုံ႔ျပန္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အက္ဖ္ဘီအိုင္ရဲ႕ ခုလို ဒီမိုကရက္ သမၼတေလာင္း ဟီလာရီကလင္တန္ရဲ႕ အီးေမးလ္ကိစၥကို ျပန္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးရလိမ့္မယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားလိုက္တဲ့အတြက္ ၿပိဳင္ဘက္ ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္က သူတို႔က “ကလိန္ကညစ္ ဟီလာရီ” လို႔ ကင္ပြန္းတပ္ေပးခဲ့တာဟာ မွန္တယ္ဆိုတာကို သက္ေသျပလိုက္တာပဲလို႔ ေျပာလို႔ရသြားခဲ့ၿပီး ‘ဒါဟာ ဝါးတားဂိတ္ထက္ ပိုႀကီးတဲ့ကိစၥ’ ပဲလို႔ အလြန္အကြၽံ ျပစ္တင္စြပ္စဲြလာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ဒီသတင္း ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီးခ်ိန္ ေနာက္ပိုင္း မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးပြဲေတြမွာ ဟီလာရီအေပၚ လူထုေထာက္ခံမႈ နည္းနည္းေလ်ာ့က်လာခဲ့တာကို စစ္တမ္းေတြက ျပသေနပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမွာ လာမယ့္ အေမရိကန္သမၼတသစ္ဟာ သမၼတကေတာ္ေဟာင္း၊ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္နဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးေဟာင္း ဟီလာရီကလင္တန္ပဲ ျဖစ္လာမလား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ သူေဌးႀကီး ေဒၚနယ္ထရမ့္ပဲ ျဖစ္လာေလမလား ဆိုတာကို အေမရိကန္ ျပည္သူလူထုေတြသာ မဟုတ္ဘဲ ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရေတြနဲ႔ ျပည္သူလူထုေတြက ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။ ဒါကလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအတြင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေရးကိစၥေတြမွာ အေမရိကန္အစိုးရက ဘယ္လိုကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ဟာ အေရးပါတဲ့ အခ်က္တခု ျဖစ္ေနလို႔ပဲ ျဖစ္မွာပါ။ ေျပာရရင္ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံေရး အခင္းအက်င္းအထိ သက္ေရာက္မႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိသြားႏုိင္တယ္ ဆိုတာကေတာ့ ႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ လက္ခံၾကရမယ့္ ပကတိ အေျခအေန ျဖစ္ေနပါတယ္။ အခု ဒီအီးေမးလ္ကိစၥေၾကာင့္ မစၥကလင္တန္ သမၼတ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ အေျခအေန ပ်က္ျပားသြားႏုိင္သလား။ တကယ္လို႔မ်ား အေမရိကန္ အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ေရး နာမည္ခံၿပီး လူမ်ိဳးေရးမုန္းတီးမႈ၊ လိင္ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြကို ေျပာေနတဲ့ ရီပတ္ဗလစ္ကန္ သမၼတေလာင္း သူေဌးႀကီး ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ကမ်ား အႏုိင္ရသြားႏုိင္ေျခ ရွိသြားႏုိင္မလားဆိုတဲ့ ကိစၥကို ဘယ္သူမွ အတပ္မေျပာႏုိင္ပါဘူး။ တကယ္လို႔ အက္ဖ္ဘီအိုင္က ဟီလာရီကလင္တန္ရဲ႕ အီးေမးလ္ကိစၥကို ျပန္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈလုပ္မယ္ ဆိုရင္လည္း သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ့္ေန႔မတိုင္ခင္ ၿပီးစီးမယ့္ အေျခအေန မရွိပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ မစၥဟီလာရီကလင္တန္အေနနဲ႔လည္း မေရရာတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြရဲ႕ ဖိစီးမႈနဲ႔ပဲ သူ႔ရဲ႕ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရး ေနာက္ဆံုးပတ္အထိ ႐ုန္းကန္တိုက္ခိုက္သြားရမွာပါပဲ။ အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမားကေတာ့ တကယ္လို႔မ်ား ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္သာ အႏုိင္ရၿပီး သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရရင္ ကမာၻႀကီးရဲ႕ ကံၾကမၼာဟာ အႏၲရာယ္ရွိလာလိမ့္မယ္လို႔ အေမရိကန္ျပည္သူေတြကို သတိေပးလိုက္သလို အက္ဖ္ဘီအိုင္နဲ႔ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဂ်ိမ္းစ္ကြန္ေမကို လူသိရွင္ၾကား ေဝဖန္ေျပာဆိုခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာ ကမာၻ႔တခုတည္းေသာ မဟာအင္အားႀကီး ႏိုင္ငံႀကီးရဲ႕ သမၼတကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုခ်ိန္ထိကေတာ့ ဒီမိုကရက္သမၼတေလာင္း ဟီလာရီကလင္တန္ကေတာ့ ရီးရဲလ္ ကလီယာ ပိုလစ္တစ္စ္မွာ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆံုး လူထုစစ္တမ္းေကာက္ယူမႈ ၅ ခုကို ပ်မ္းမွ်ရယူထားတဲ့ Telegraph’s Poll of Polls အရေတာ့ ေရွ႕က ဦးေဆာင္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအသာရတဲ့ အေနအထားဟာ ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာ ေျပာင္းလဲသြားမယ္ ဆိုရင္လည္း ေျပာင္းလဲသြားႏုိင္တဲ့ အေနအထား ျဖစ္ေနေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရင္ခုန္ၾကရမွာပါပဲ။      ။
Live

About DVB

The Democratic Voice of Burma (DVB) publishes daily independent news and information across Myanmar and around the world by satellite TV and the internet. DVB was founded in 1992 and is registered as a non-profit association in Thailand.

Follow Us

© Democratic Voice of Burma 2024