ဥပေဒျပဳေရးအပိုင္းမွာ ျပည္သူေတြကို အကာအကြယ္ျပဳမယ့္၊ သာမန္ျပည္သူေတြကို ဥပေဒအရ ကာကြယ္ေပးမယ့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပ႒ာန္းဖုိ႔ အေရးႀကီးသလို အစိုးရအဆက္ဆက္၊ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ မတရားတဲ့ ဥပေဒေတြ၊ တည္ဆဲဥပေဒေတြကို ျပင္ဖုိ႔၊ ျဖည့္စြက္ဖုိ႔၊ တခ်ဳိ႕ဥပေဒေတြကို ပယ္ဖ်က္ဖုိ႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ဒု-ဥကၠ႒  ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာပါတယ္။ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မွာ ဒု-ဥကၠ႒တာ၀န္အျပင္ လႊတ္ေတာ္တြင္း အေရးပါတဲ့ ေကာ္မတီအခ်ဳိ႕မွာ ဥကၠ႒တာ၀န္ ရယူထားတဲ့ ဦးေအးသာေအာင္ကို ဒီဗြီဘီက ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေမး - က်ေနာ္တို႔ အမ်ားစုက သိထားတာေတာ့ အန္ကယ့္ကို အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ဒု-ဥကၠ႒ပဲ သိထားတာဆိုေတာ့ အန္ကယ္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ဒု-ဥကၠ႒အျပင္ လႊတ္ေတာ္ထဲ ဘယ္ေကာ္မတီေတြမွာ ဘယ္လိုရာထူးတာဝန္ေတြ ယူထားရတာရွိပါသလဲ။ အရင္ဆံုး မိတ္ဆက္ေပးပါဦး။ ေျဖ - က်ေနာ္က လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ဒု-ဥကၠ႒အျဖစ္ တာဝန္ေပးအပ္ျခင္းခံရတဲ့ တၿပိဳင္တည္းမွာပဲ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ဒုတိယနာယက တာဝန္ကိုလည္း ယူရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လႊတ္ေတာ္မွာ ဖဲြ႔စည္းထားတဲ့ ေကာ္မတီေတြ ရွိပါတယ္။ ေကာ္မတီ ၅ ခုေလာက္မွာ ဥကၠ႒ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ MPU (Myanmar Parliamentary Union) ျမန္မာလႊတ္ေတာ္အဖဲြ႔မွာေတာ့ အတြင္းေရးမႉးတာဝန္ကို ယူရပါတယ္။ ဒီအထဲက နည္းနည္းအေရးလည္း ႀကီးတယ္၊ အေရးလည္းပါတဲ့ ေကာ္မတီကေတာ့ ျပည္သူ႔ေငြစာရင္းပူးေပါင္းေကာ္မတီ။ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္ကို ေပါင္းၿပီးဖဲြ႔စည္းထားတဲ့ ျပည္သူ႔ေငြစာရင္းပူးေပါင္းေကာ္မတီမွာ ဥကၠ႒တာဝန္ ယူရပါတယ္။ ေနာက္တခုက ဥပေဒၾကမ္းပူးေပါင္းေကာ္မတီမွာလည္း ဥကၠ႒တာဝန္ ယူရပါတယ္။ အလားတူ လႊတ္ေတာ္ အိမ္ေတာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီမွာ ဥကၠ႒ ယူရတယ္။ လႊတ္ေတာ္အခြင့္အေရးေကာ္မတီမွာလည္း ဥကၠ႒တာဝန္ ယူရပါတယ္။ ေမး - အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ဒု-ဥကၠ႒အျပင္ ေကာ္မတီအသီးသီးရဲ႕ ဥကၠ႒ရာထူးနဲ႔ ျပည္သူေတြအတြက္ အဓိက ဘာေတြထားၿပီးေတာ့ အဲဒီေကာ္မတီမွာ ေပးထားတဲ့ ဥကၠ႒ရာထူး တာဝန္အရ  ဘယ္လိုဟာမ်ဳိးေတြ လုပ္ေပးခြင့္ရၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုဟာမ်ဳိးေတြ လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါၿပီလဲ ခင္ဗ်။ ေျဖ - ပထမတခ်က္ကေတာ့ ျပည္သူ႔ေငြစာရင္း ပူးေပါင္းေကာ္မတီ။ ဒီေကာ္မတီရဲ႕ တာဝန္နဲ႔ လုပ္ရပ္က လႊတ္ေတာ္အတြက္ေရာ ျပည္သူေတြအတြက္ေရာ အေရးလည္းပါတယ္၊ အေရးလည္းႀကီးတဲ့ ေကာ္မတီ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကေျပာခ်င္တဲ့တခ်က္က ဘာလဲဆိုေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ႕ တာဝန္၊ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕တာဝန္က ၃ ရပ္ ရွိပါတယ္။ အဓိက ဥပေဒျပဳေရးတာဝန္၊ ဥပေဒျပဳတဲ့အခါမွာ တည္ဆဲဥပေဒထဲမွာ ျပင္စရာရွိတာ ျပင္ဖုိ႔၊ ၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြကို ဖိႏွိပ္တဲ့ဥပေဒေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ဖိႏွိပ္တဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ပယ္ဖ်က္စရာရွိရင္လည္း ပယ္ဖ်က္ဖုိ႔။ ၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းဖို႔က လႊတ္ေတာ္မွာ အဓိကတာဝန္ရွိပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွာလည္း တာဝန္ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခုက အစိုးရကို ထိန္းကြပ္ေပးဖို႔ တာဝန္ရွိပါတယ္။ အစိုးရရဲ႕ ကတိက၀တ္ေတြ၊ အစိုးရရဲ႕ ဝန္ႀကီးဌာနအလိုက္လုပ္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ၊ အဲဒီလုပ္ရပ္ေတြမွာ လိုအပ္တဲ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို လႊတ္ေတာ္က ျပည္သူေတြအတြက္လုပ္ဖုိ႔ လိုတာေတြကို အဆိုေတြ၊ ေမးခြန္းေတြနဲ႔ ထိန္းေက်ာင္းေပးရမယ့္သေဘာ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခုက ျပည္သူေတြက တင္ျပလာတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ဆႏၵ၊ ျပည္သူေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္၊ ေဒသဆိုင္ရာဖံြ႔ၿဖိဳးဖို႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို အစိုးရပိုင္းက ပ်က္ကြက္ေနတဲ့ဟာမ်ဳိး၊ လစ္ဟာေနတဲ့ ကိစၥမ်ဳိးကို ျပည္သူေတြရဲ႕ကိုယ္စား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ေမးခြန္းေတြ၊ အဆိုေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ရတဲ့တာဝန္ အသီးသီးရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီတာဝန္မ်ားကို ျပည္သူ႔ေငြစာရင္းပူးေပါင္းေကာ္မတီ၊ ဥပေဒၾကမ္း ပူးေပါင္းေကာ္မတီမ်ားက အျခား အျခား ေကာ္မတီမ်ားကလည္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေပးရတဲ့တာဝန္ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဥပေဒျပဳအပိုင္းက အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ။ အပိုင္း ၂ ပိုင္းေပါ့။ ျပည္သူေတြကို အကာအကြယ္ျပဳမယ့္၊ သာမန္ျပည္သူေတြကို ဥပေဒအရ ကာကြယ္ေပးမယ့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပ႒ာန္းဖုိ႔ အေရးႀကီးသလို အစိုးရအဆက္ဆက္၊ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ မတရားတဲ့ ဥပေဒေတြ၊ တည္ဆဲဥပေဒေတြ ရွိေနတယ္။ အဲဒီဥပေဒေတြကို ျပင္ဖုိ႔၊ ျဖည့္စြက္ဖုိ႔၊ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ တခ်ဳိ႕ဥပေဒေတြကို ပယ္ဖ်က္ဖုိ႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ ေမး - ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီအေနနဲ႔ေပါ့ အဲဒီမွာ အစိုးရကို ကာကြယ္ထားခဲ့တဲ့ဥပေဒ၊ ျပည္သူေတြကို ဖိႏွိပ္ဖို႔၊ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ဖုိ႔ ထားခဲ့တဲ့ ဥပေဒ၊ အရပ္သားအစုိးရလက္ထက္က်မွ ဒီေကာ္မတီမွာ တာဝန္ယူရတဲ့အခ်ိန္မွာ အရင္အစိုးရလက္ထက္က ဥပေဒၾကမ္းေတြေပါ့။ အစိုးရကိုကာကြယ္တဲ့ ဥပေဒေတြ၊ ျပည္သူေတြကို ဖိႏွိပ္တဲ့ ဥပေဒေတြ ဘယ္ေလာက္ထိေအာင္ ျပင္ဆင္ႏိုင္ခဲ့ပါၿပီလဲ။ ေျဖ - အဓိကကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ဖိႏွိပ္တဲ့၊ ျပည္သူေတြကို ဖိႏွိပ္တဲ့ အေရးေပၚကာလ စီမံခ်က္ ဥပေဒေပါ့။ အဲဒီဥပေဒေတြကို ဖ်က္သိမ္းႏိုင္ခဲ့တယ္။ ေနာက္တခုက ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္နဲ႔ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ ဥပေဒလိုမ်ဳိးမွာ ေပးကားေပး၏၊ မရဘူး ဆိုတဲ့ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ျပည္သူမ်ားဟာ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္ရွိတယ္လို႔ ဆိုေပမယ့္ အရင္အစိုးရမ်ားက ဆႏၵျပမယ္ဆိုရင္ သက္ဆိုင္ရာ ရဲစခန္းကို ေလွ်ာက္လႊာတင္ၿပီး ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းရမယ္ ဆိုတာမ်ဳိးေပါ့။ အဲဒီလိုဟာမ်ဳိးကို အခု ျပင္ဖုိ႔။ အဓိကက တကယ္ပဲ ျပည္သူေတြက လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵျပခြင့္ရဖုိ႔အတြက္ ဒီဥပေဒေတြကုိ ျပင္တဲ့အပိုင္း။ ေနာက္တခုက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ ျဖစ္ဖု႔ိ၊ တကယ့္ ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရားတခု ေပၚေပါက္ဖို႔အတြက္၊ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရားအဆင့္ဆင့္မွာ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဗဟို၊ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔၊ ျပည္နယ္၊ ခ႐ိုင္၊ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာဝန္ကို ယူေနတဲ့ ပုဂိၢဳလ္မ်ားကို ဘယ္သူကခန္႔လဲဆိုေတာ့ ျပည္ထဲေရးက ခန္႔တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဗဟိုရယ္၊ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္၊ ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားကို ျပည္ထဲေရးက ခန္႔တယ္။ ဒီေတာ့ ဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရားသည္ ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရား မျဖစ္ေသးဘူး။ ျပည္သူေတြက ေရြးခ်ယ္လို႔ တင္ေျမႇာက္ခြင့္ရွိတာက ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးကို ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ေပးထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ အရင္ဥပေဒအရ ဆိုရင္ေတာင္မွ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားကို ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါမွာ ျပည္သူက တိုက္႐ိုက္ေရြးခ်ယ္တာမ်ဳိး မျဖစ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အခု ေက်းရြာ၊ ရပ္ကြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားကို ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါမွာ တအိမ္ေထာင္ကို အရြယ္ေရာက္တဲ့သူ ၁ ဦးႏႈန္းနဲ႔ မဲေပးေရြးခ်ယ္တဲ့စနစ္မ်ဳိးကို ျပင္ဖုိ႔အတြက္ အခု လႊတ္ေတာ္မွာ လုပ္ေနၿပီ။ ေနာက္တခုက ခင္ဗ်ားတို႔လည္း ၾကားမွာပါ။ ဧည့္စာရင္းတိုင္ရတဲ့ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔။ တခ်ဳိ႕က လံုၿခံဳေရးကို အေၾကာင္းျပၿပီးေတာ့ ဧည့္စာရင္းတိုင္ဖုိ႔ လိုအပ္တယ္ ဆိုတာနဲ႔ ေျပာၾကတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ လံုၿခံဳေရးအပိုင္းကေတာ့ လံုၿခံဳေရးတာဝန္ရွိတဲ့သူေတြက ယူသင့္တယ္။ ျပည္သူေတြက ဧည့္စာရင္းတိုင္တဲ့အခါမွာ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာေတြမွာ အဆင္မေျပတာေတြ၊ ေငြေၾကးေပးရတာေတြ၊ အာဏာျပတာေတြ ရွိတဲ့အတြက္ ဒါကိုလည္း ျပင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အန္ကယ္တို႔ လႊတ္ေတာ္ထဲကို ေရာက္လို႔ မၾကာခင္ပဲ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ဖဲြ႔ေပးထားတဲ့ ဥပေဒေရးရာနဲ႔ အထူးကိစၥရပ္မ်ား စံုစမ္းေလ့လာေရးေကာ္မရွင္ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ ေကာ္မရွင္က ဥပေဒေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ကို လတ္တေလာ အျမန္ျပင္ဆင္ဖုိ႔ သို႔မဟုတ္ ပယ္ဖ်က္ဖုိ႔ တင္ျပလာတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အန္ကယ္တို႔ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မွာ ေကာ္မတီေတြ ရွိတယ္။ ေကာ္မတီဥကၠ႒၊ အတြင္းေရးမႉး၊ ဥပေဒေရးရာ ကြၽမ္းက်င္တဲ့လူမ်ားနဲ႔ ေဆြးေႏြးသံုးသပ္လိုက္တဲ့အခါမွာ ၈၁ ခုေသာ ဥပေဒေတြကို အျမန္ဆံုးျပင္ဖုိ႔၊ တခ်ဳိ႕ကို ပယ္ဖ်က္ဖုိ႔လိုေနတယ္ဆိုတာ ေတြ႔တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒါေတြကို အျမန္ဆံုး ျပင္ဖုိ႔၊ ျဖည့္စြက္ဖုိ႔ သို႔မဟုတ္ အစားထိုးဖို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ေမး - ေနာက္ ဘတ္ဂ်က္ခဲြေဝမႈကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သိခ်င္တာတခု ရွိပါတယ္။ အခုအစိုးရလက္ထက္မွာေရာ အရင္အစိုးရလက္ထက္အတိုင္းပဲလား။ ပညာေရးမွာ အစရွိသည္ေပါ့ေနာ္။ ဘယ္လို ဘတ္ဂ်က္ေတြ ခဲြေဝသံုးစဲြေနလဲ။ ထူးျခားမႈရွိပါသလား။ အဲဒါေလး သိခ်င္ပါတယ္။ ေျဖ - ဝန္ႀကီးဌာနအလိုက္ ဘတ္ဂ်က္ေတြကို ျဖတ္ေတာက္တဲ့အခါမွာ အထူးသျဖင့္ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္တာေတြကေတာ့ ျဖတ္ေတာက္လို႔ မရဘူးေပါ့။ ေနာက္တခုက ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဘတ္ဂ်က္ေတြကို က်ေနာ္တို႔က မျဖတ္ေတာက္ဘူး။ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒီထက္မက ဘတ္ဂ်က္ကို ပိုၿပီးခ်ေပးဖုိ႔ လိုပါတယ္။ တိုင္းျပည္တခု တိုးတက္ဖို႔ဆိုတာက ပညာေရးက႑ တိုးတက္ဖုိ႔၊ ျမင့္မားဖို႔ လိုပါတယ္။ အလားတူပဲ က်န္းမာသန္စြမ္းတဲ့ လူငယ္လူရြယ္ေတြ မရွိဘဲနဲ႔ အလုပ္အကိုင္မ်ားကို လုပ္ကိုင္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္သူ႔ေငြစာရင္းပူးေပါင္းေကာ္မတီ အေနနဲ႔ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး ဘတ္ဂ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျဖတ္ေတာက္တာ မရွိပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ အခု အရင္တုန္းက ဝန္ႀကီးဌာန ၃၀ ေက်ာ္၊ အခုေတာ့ ၂၀ ေက်ာ္နဲ႔ ျပန္လည္ဖဲြ႔စည္းလိုက္တဲ့အခါမွာ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားရဲ႕ ဝန္ႀကီး၊ ဒု-ဝန္ႀကီးေတြရဲ႕ လစာေတြ၊ အသံုးစရိတ္ေတြ ထြက္လာတယ္။ အဲဒါေတြကိုလည္း ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးက႑ကို ထည့္ေပးတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့လည္း ဘတ္ဂ်က္ေတြ တင္လုိ႔ ခ်ေပးတဲ့အခါမွာ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ပိုမိုခ်ေပးဖို႔အတြက္ အစီအမံေတြရွိတယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေမး - ဝန္ႀကီးဌာန အနည္းအမ်ား ျဖစ္သြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ပညာေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးမွာ ဘတ္ဂ်က္ေတြ ထည့္ေပးတယ္၊ တိုးလာတယ္ ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေစာေစာက အန္ကယ္ ေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျဖတ္ေတာက္လို႔မရဘူးလို႔ ၾကားပါတယ္။ အဲဒါက ဘာေၾကာင့္ ျဖတ္ေတာက္လုိ႔ မရတာလဲ ေျပာျပေပးပါဦး။ ေျဖ - ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးရဲ႕ ဘတ္ဂ်က္နဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြက ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံု အရကိုက သီးျခားခြင့္ျပဳထားတဲ့အတြက္ေလ။ ဒါေတြကို ျပင္ဖုိ႔ဆိုတာက ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ ျပင္မွပဲ ရမွာပါ။