(မိတ္ဆက္။ ။ ယခု သံုးသပ္ခ်က္စာတမ္း The Myanmar Elections: Results and Implications ကို ႏိုင္ငံတကာ ပဋိပကၡ တားဆီးကာကြယ္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ သုေတသန အႀကံေပးအဖြဲ႔ International Crisis Group က ဒီဇင္ဘာဆန္းမွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ဆင္ျခင္ႏုိင္ေစဖို႔ ဘာသာျပန္ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။) (၄) ရလဒ္ ဂယက္ ေရြးေကာက္ပြဲက ႏိုင္ငံေရး အာဏာခြဲေ၀မႈမွာ ႀကီးမားတဲ့ အလွည့္အေျပာင္းကို ျဖစ္ေစတယ္။ အန္အယ္ဒီဟာ ျပတ္ျပတ္သားသား အႏိုင္ရပါတီ ျဖစ္လာၿပီး အေရးႀကီးၿပီး အင္အားႀကီးတဲ့ အ႐ႈံးသမားေတြ ေပၚေပါက္လာတယ္။ ႏွစ္ဖက္က ဘယ္လို တံု႔ျပန္ၾကသလဲဆုိတဲ့ အေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ျမန္မာျပည္ အနာဂတ္မွာ ႀကီးမားတဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။ (၄-က) လက္ေဟာင္း ႏုိင္ငံေရး ေရေပၚစီေတြကို ဖယ္ရွားျခင္း အထင္ရွားဆံုး အ႐ႈံးသမားေတြထဲမွာ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳး ပါတီ (ယူအက္ဒီပီ) ပါတီနဲ႔ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီဟာ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ ေနရာ အေရအတြက္နဲဲ႔ ႏႈုိင္းယွဥ္ရင္ အပဲ့ အစင္ေလာက္ပဲ ျပန္ရလိုက္ပါတယ္။ ဥပေဒ ျပဳလႊတ္ေတာ္မွာ ၄၁ ေနရာ (၈ ရာခုိင္ႏႈန္း) ပဲ အနုိင္ရပါတယ္။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံေရး အလွည့္အေျပာင္းျဖစ္သလို ျပည္ခုိင္းၿဖိဳးပါတီအတြက္လည္း အရွက္ရဖြယ္ အ႐ႈံးပါပဲ။ ဒုတိယ အႀကီးဆံုး ႏုိင္ငံေရး ပါတီ ျဖစ္ေပမယ့္ ဥပေဒျပဳတဲ့ ကိစၥမွာ လႊမ္းမိုးႏိုင္စြမ္း မရွိသေလာက္ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ထင္ရွားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကလည္း အရွက္တကြဲ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့တယ္။ တခ်ဳိ႔ဆုိရင္ အပိုင္တြက္ၿပီး ၀င္ျပိဳင္ခဲ့ၾကေပမယ့္ မွန္းခ်က္နဲ႔ ႏွမ္းထြက္ မကိုက္ခဲ့ပါဘူး။ ဒီလို ႐ႈံးသူေတြထဲမွာ အရင္ အစိုးရလက္ထက္က နံပါတ္ ၃ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ ထြက္သြားရေတာ့မယ့္ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ ဦးေရႊမန္းလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီရဲ ႔ ယာယီ ဥကၠ႒ ဦးေဌးဦး၊ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးေဟာင္း ဦးေ၀လြင္ အပါအ၀င္ တျခား အၿငိမ္းစား ၀န္ႀကီးေတြလည္း ႐ႈံးၾကပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညွိႏႈုိင္းေရးမႉး ျဖစ္ၿပီ၊ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီ ဗဟို ေကာ္မတၤီမွာ ပါ၀င္ေပမယ့္ တသီးပုဂၢလအျဖစ္ ၀င္ျပိဳင္ခဲ့တဲ့ ဦးေအာင္မင္းလည္း ႐ႈံးပါတယ္။ အႏုိင္ရတဲ့ အထင္ကရ ပုဂၢိဳလ္ေတြထဲက တေယာက္ကေတာ့ ၾကယ္ေလးပြင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးဘ၀ကေန ပူပူေႏြးေႏြး အနားယူၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ခဲ့တဲ့ ဦးလွေဌး၀င္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔လိုပဲ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ ေရတပ္ဦးစီးခ်ဳပ္ေဟာင္း သက္ေဆြ၊ လက္ရွိ ဒုသမၼတ ဦးဥာဏ္ထြန္း၊ စိုင္းေမာက္ခမ္း၊ ၀န္ႀကီးေဟာင္း ဦးသိန္းေဆြ၊ ၾကယ္သံုးပြင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အၿငိမ္းစား ဦးေသာင္းေအးတို႔ အႏိုင္ၾကပါတယ္။ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ လက္ရွိ ဥကၠဌ ဦးခင္ေအာင္ျမင့္က ျပန္ႏိုင္ၿပီး သမၼတရံုး၀န္ႀကီး ဦးစိုးသိန္းလည္း ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီ ပုဂၢဳိလ္ႀကီးေတြက ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးအမတ္ အနည္းစုေလးကို လႊတ္ေတာ္တြင္း ဦးေဆာင္ရပါမယ္။ တကယ္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ရတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ တကယ္ ျဖစ္လာတာ မတူပါဘူး။ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီက လူထုစစ္တမ္းတခု ျပဳလုပ္တဲ့အခါမွာ ခြက္ခြက္လွန္ ႐ႈံးႏိုင္တယ္ဆုိတဲ့ ရလဒ္ထြက္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ဒီေတာင္ကို သူတို႔ ေက်ာ္ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကတာပါ။ အတြင္းစည္းမွာ ခန္႔မွန္းၾကတာက ျပည္ခုိင္းၿဖိဳးပါတီက ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ သံုးပံုတပံု နီးပါးေလာက္ အႏိုင္ရရင္ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ တခ်ုဳိ႔ လူမ်ဳိးစု တုိင္းရင္းသား ပါတီေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး အမ်ားစုျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ တြက္ဆခဲ့ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီနဲ႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေလွ်ာ့တြက္ခဲ့ပံုရပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈ၊ အေျပာင္းအလဲ သတင္းစကား၊ တုိင္းျပည္ကို ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီ အုပ္ခ်ုပ္လာတဲ့ စစ္တပ္ အီလစ္ တသုိက္ကို ျပည္သူေတြက ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ပ-ထုတ္ခ်င္ေနသလဲဆုိတာေတြကို ေလွ်ာ့တြက္ခဲ့ၾကတာပါ။ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီရဲ ႔ တြက္ကိန္းကေတာ့ ထိပ္သီး အင္အားႀကီး အမတ္ေလာင္းေတြရဲ ႔ အရွိန္အ၀ါ၊ လက္ရွိ အာဏာရပါတီ ျဖစ္ေနတဲ့ အားသာခ်က္ေတြ ေပါင္းစည္း၊ တဖက္မွာ အန္အယ္ဒီအေပၚ လူထုေထာက္ခံမႈ က်ဆင္းေနတဲ့ အေျခအေန၊ အစိုးရရဲ ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးတို႔က မဲရလဒ္မွာ ေရာင္ျပန္ဟပ္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္ခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ တြက္ကိန္းလည္း မမွားပါဘူး။ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီဟာ မဲအေရအတြက္ ၂၈ ရာခုိင္ႏႈန္း ရရွိခဲ့ၿပီး အန္အယ္ဒီက ၅၇ ရာခုိင္ႏႈန္း ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း မဲမ်ားသူ ႏုိင္စတမ္း ေရြးေကာက္ပြဲ စနစ္အရ အန္အယ္ဒီက ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးထက္ မဲ ႏွစ္ဆပဲ ပိုရခဲ့ေပမယ့္ အႏိုင္ရ မဲဆႏၵနယ္ေျမခ်င္းႏႈုိင္းယွဥ္တဲ့အခါ ၁၀ ဆနီးပါး ကြာဟသြားပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ၁၉၉၀ နဲ႔ ၂၀၁၂ တုိ႔မွာလည္း ဒီပံုစံမ်ဳိး အတုိင္းပဲ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ အကယ္၍ အခ်ဳိးက် ကုိယ္စားျပဳမႈ စနစ္ ျဖစ္ခဲ့ရင္ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီအတြက္ အခုထက္ အေျခအေန ပိုေကာင္းႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိတိပပ မရွိတဲ့ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ စနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ဦးစားေပး အေကာင္အထည္ မေဖာ္ခဲ့ၾကပါဘူး။ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီနဲ႔ အမတ္ေတြေလာင္းေတြဟာ အ႐ႈံးအတြက္ သေဘာထားႀကီးၾကတယ္လို႔ ေယဘုယ် ဆုိႏိုင္ပါတယ္။ ရလဒ္က ျပတ္သားသေလာက္ ေျခမကိုင္မိ လက္မကိုင္မိ ျဖစ္ခဲ့တာလည္း ပါႏုိင္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အေျပာင္းအလဲ ဗိသုကာေတြ ျဖစ္တဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ အတုိင္ပင္ခံ ၀န္ႀကီးေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ ဦးေရႊမန္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ဦးတင္ေအးတို႔ အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီး သိကၡာရွိတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အတုိက္အခံက အျပတ္ႏိုင္ၿပီး စနစ္တက် အာဏာအလႊဲအေျပာင္း ျဖစ္ေျမာက္မယ္ဆုိရင္ သူတို႔အတြက္ ဂုဏ္သိကၡာလည္းစရာပါပဲ။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို အသံုးခ်ၿပီး ရလဒ္ကို ေျပာင္းျပန္လွန္ခ်င္တဲ့ တဦးစ တေယာက္စ ရွိေကာင္း ရွိႏိုင္ေပမယ့္ သူတို႔ဟာ ပါတီမွာ အဆင့္ေနရာေရာ၊ အာဏာေရာ၊ ေထာက္ခံမႈေရာ မရွိၾကေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ရလဒ္ကို ႀကီးႀကီးမားမား ေျပာင္းလဲဖို႔ ဆုိတာ ႀကိဳးစားလည္း အရာထင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ (၄-ခ) တပ္ဘက္က တံု႔ျပန္မႈ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီရဲ ႔ အ႐ႈံးက မရူ႔မလွဆုိေပမ့ယ္ စစ္တပ္ကေတာ့ ပန္းပန္လ်က္ပဲလို႔ ဆုိရမွာပါ။ အေၾကာင္းကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ဟာ စစ္တပ္အတြက္ ေရတို၊ ေရရွည္ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို အေထာက္အပံ့ ျဖစ္သြားလို႔ပါပဲ။ ဒီလို ရည္မွန္းခ်က္ေတြထဲမွာ အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံ စစ္တပ္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ထူေထာင္ၿပီး တရုတ္ရဲ ႔ လႊမ္းမိုးမႈကို ထိန္ညွိဖို႔က တေၾကာင္းပါ၀င္သလုိ၊ တုိင္းျပည္စီးပြားေရးက အင္အားႀကီးမားၿပီး ေခတ္မီတပ္ေတာ္ ျဖစ္ေအာင္ ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ဖို႔၊ ျပည္တြင္းမွာ တပ္မေတာ္ ဂုဏ္သိကၡာျပန္တက္လာေအာင္ ျမွင့္တင္ဖုိ႔ အေၾကာင္းေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီလိုဆုိတာေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို စစ္တပ္က မစိုးရိမ္ဘူးလို႔ ဆိုလိုတာမဟုတ္ပါဘူး။ စစ္တပ္ဟာ အန္အယ္ဒီက တုိင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္း ရွိပါ့မလား ဆုိၿပီး သံသယရွိေနသလုိ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ (အထူးသျဖင့္ ကိုလိိုနီ ျပဳဖူးတဲ့ ျဗိတိန္) နဲ႔ နီးစပ္တာကိုလည္း စုိးရိမ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ကို အခုေလာက္ ျပတ္ျပတ္သားသားမျဖစ္ဘဲ အၿငိမ္းစား စစ္အရာရွိႀကီးေတြ အႏိုင္ရတာကို ျမင္ခ်င္ခဲ့မွာပါပဲ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ စစ္တပ္ရဲ ႔ ႏိုင္ငံေရးအရ လႊမ္းမိုးႏိုင္မႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ေတြကို ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒက ေပးအပ္ထားၿပီး ျဖစ္သလို၊ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျပာင္းအလဲေတြကို ဗီတိုအာဏာကို သံုးၿပီး ပယ္ခ် ႏိုင္ပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုက တပ္မေတာ္ကို ေပးအပ္ထားတဲ့ ဥပေဒျပဳခြင့္ အာဏာဟာ ဘယ္ပါတီရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကိုမွ ေတာင္းခံစရာ မလုိဘဲ ကိုယ္ပိုင္အခြင့္အာဏာေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ကို စစ္တပ္ကလည္း အံ့ၾသေကာင္း အံ့ၾသပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ တပ္မေတာ္ အက်ဳိးစီးပြားအေပၚမွာေတာ့ အႏႈတ္လကၡဏာ သက္ေရာက္မႈ မရွိႏိုင္ပါဘူး။ တကယ္တမ္း စနစ္တက် အာဏာလႊဲေျပာင္းေရး အဆင္ေခ်ာေမြ႔ခဲ့ရင္ (ျဖစ္ဖို႔လည္း မ်ားပါတယ္) အန္အယ္ဒီက ေတာင္ျပိဳကမ္းၿပိဳအႏုိင္ရရွိမႈ၊ အတုိက္အခံက အာဏာရတာ၊ လြတ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပခြင့္ျပဳတာ၊ ရလဒ္အေပၚ ၀င္ မစြက္ဖက္တာေတြအတြက္ စစ္တပ္ဟာလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးတဲ့အတြက္ ဂုဏ္သိကၡာတက္စရာတခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာျပည္ကို အေနာက္ႏိုင္ငံကို ျပန္လည္ေပါင္းစည္းဖို႔နဲ႔ စစ္တပ္ရဲ ႔ ရပ္တည္ခ်က္အတြက္ ေအာင္ပြဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီခရီးမွာ အန္အယ္ဒီ အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံေရးမွာ ထိပ္တုိက္ေတြ႔ခဲ့ရင္ အဓိက အဖ်က္အေမွာင့္ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလို ျဖစ္လာရင္ ျပႆနာက မေသးသေလာက္၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေျခလွမ္းေတြ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္သြားႏုိင္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းျပည္ပက စစ္တပ္ကိုပဲ အျပစ္ဖို႔ၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္တပ္အေနနဲ႔ တဖက္က ႏုိင္ငံေရး လႊမ္းမိုးမႈကို ထိန္းထားၿပီး၊ တဖက္က အန္အယ္ဒီနဲ႔ အျပဳသေဘာ ဆက္ဆံေရးကို လိုလားပါတယ္။ ႏွစ္ဖက္ မယံုၾကည္မႈ အတိတ္သမုိင္းကို ျဖတ္ေက်ာ္ႏိုင္ၾကလားဆုိတာကေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလံုးရဲ ႔ အေျမာ္အျမင္ေပၚ မူတည္ပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈုိင္တို႔ တေယာက္ခ်င္း ပထမဆံုးေတြ႔ဆံုမႈက အျပဳသေဘာ ေဆာင္ပံု ရပါတယ္။ အေသးစိတ္ေတြကို မထုတ္ျပန္ေပမယ့္ ကိုယ္ေနဟန္ ဘာသာစကားနဲ႔ အေျပာအဆုိေတြကို ၾကည့္ရတာ အေပါင္းလကၡဏာ အရိပ္ေယာင္ပါပဲ။ (၄-ဂ) တုိင္းရင္းသား ပါတီေတြအတြက္ စိန္ေခၚမႈမ်ား အႀကီးမားဆံုး အံ့ၾသစရာကေတာ့ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစု ပါတီေတြ ႐ႈံးနိမ့္မႈ ျဖစ္ႏုိ္ငပါတယ္။ လူဦးေရကို အေျခမခံဘဲ ျပည္နယ္ ၇ခု၊ တုိင္းေဒသႀကီး ၇ က ကုိယ္စားလွယ္ေတြ အညီအမွ် ေစလႊတ္တဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ ႐ႈံးနိမ့္မႈက ေမွ်ာ္လင့္မထားတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါတင္မက တုိင္းရင္းသား ပါတီေတြဟာ ကိုယ့္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ေတြကေနလည္း ပ-ထုတ္ခံလိုက္ရ ပါတယ္။ ဒီလို ျဖစ္ရတ့ဲ အေၾကာင္းေတြကို ဆန္းစစ္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြ ေဖာင္းပြတာက တေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ တုိင္းရင္သားပါတီ ၂၄ ခုပဲ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ရာက ၂၀၁၅ မွာ ၅၅ ပါတီ ေတာင္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစု တခုတည္းမွာပဲ ပါတီေတြ အေျမာက္အျမား ထြက္ေပၚခဲ့တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ မဲေပးသူေတြက တုိငး္ရင္းသားလူမ်ဳိးစု ပါတီေတြကို မဲမေပးတာမ်ုဳိး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို မဲ အကြဲကြဲအျပားျပား ျဖစ္ခဲ့တာက အဓိက အေၾကာင္းမဟုတ္ျပန္ပါဘူး။ ျပည္နယ္ေတြမွာ အန္အယ္ဒီက အႏုိင္ရတဲ့ မဲဆႏၵနယ္ေတြကို ၾကည့္ရင္ အန္အယ္ဒီက ရရွိတဲ့ မဲအေရအတြက္ဟာ တုိင္းရင္းသား ပါတီေတြ ရရွိတဲ့ မဲအားလံုး ေပါင္းလဒ္ထက္ ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မဲမကြဲခဲ့ရင္ေတာင္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစု ပါတီေတြ အႏုိင္ရမယ့္ ထုိင္ခံုေနရာ သိပ္မ်ားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာ နယ္ခံတုိင္းရင္းသားပါတီကို မဲမေပးဘဲ အန္အယ္ဒီကိုပဲ ေထာက္ခံခဲ့ၾကတယ္။ ဒီလို ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းေတြ တခုမက ရွိႏုိင္ပါတယ္။ အန္အယ္ဒီရဲ႕ တခုတည္းေသာ ေႂကြးေၾကာ္သံ(တခ်ဳိ႔က ရိုးလြန္းတယ္လို႔ ဆုိၾကတယ္) “အေျပာင္းအလဲ” ဆိုတာက တႏိုင္ငံလံုးကို ပ့ဲတင္ထပ္ခဲ့တယ္။ တဖက္မွာလည္း ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီနဲ႔ တုိင္းျပည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ဆန္႔က်င္တဲ့အေနနဲ႔ ေပးလိုက္ၾကတဲ့ မဲေတြကို အမ်ားဆံုးရတဲ့ ပါတီဟာ အန္အယ္ဒီပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ အန္အယ္ဒီက သပိတ္ေမွာက္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္တုန္းက တုိင္းရင္းသားပါတီေတြ အထိုက္အေလွ်ာက္ အေျခအေနေကာင္းခဲ့တာ ကလည္း တုိင္းရင္းသားပါတီေတြကို ႀကိဳက္လို႔ ေထာက္ခံမဲေပးတာထက္ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီကို မႀကိဳက္လို႔ ကန္႔ကြက္မဲ ေပးလုိက္ၾကတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါဟာ တုိင္းရင္းသား ႏိုင္ငံေရးမွာ ႀကီးႀကီးမားမား ဂယက္ရုိက္ပါလိမ့္မယ္။ တုိင္းရင္းသား နယ္ေျမေတြမွာ အန္အယ္ဒီကို မဲေပးခဲ့ၾကေပမယ့္ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ေဒသ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အန္အယ္ဒီကို ဗမာပါတီ လို႔ပဲ ျမင္ၾကတာလည္း ရွိပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ ခံစားခ်က္၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကို နားမလည္တဲ့ ပါတီအျဖစ္ ျမင္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္စလံုးမွာ အန္အယ္ဒီက လႊမ္းမိုးထားရံုမက၊ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြ အမ်ားစုမွာ လႊမ္းမုိးထားတဲ့အတြက္ စိုးရိမ္းမႈေတြ မနည္းမေနာရွိပါတယ္။ တကယ္၍ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကို အန္အယ္ဒီ ဗဟိုက ခန္႔ၿပီး အန္အယ္ဒီ ကိုယ္စားျပဳေတြ ျဖစ္ေနခဲ့ရင္ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြဘက္က ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားေဒသ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြအေပၚ သက္ေရာက္မယ့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ေဒသခံေတြက ထိန္းခ်ဳပ္ခြင့္ ပိုရမယ့္ဆိုတဲ့ ကတိအတုိင္း ဗဟိုခ်ဳပ္ကုိင္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ဆိုတာ ဘယ္ဆီဘယ္၀ယ္မွာလဲလို႔ ေစာဒက တက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီဂယက္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္အေပၚမွာ ဘယ္လို သက္ေရာက္ႏိုင္မလဲဆုိတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရပါမယ္။ ဒီေနရာမွာလည္း အန္အယ္ဒီရဲ ႔ ေအာင္ျမင္မႈ အတုိင္းအဆက အမ်ားႀကီး စကားေျပာပါတယ္။ အန္အယ္ဒီရဲ ႔ရည္ရြယ္ခ်က္အေပၚ တခ်ိဳ႔ လက္နက္ကိုင္ေတြၾကားမွာ သံသယ နည္းၾကသလို၊ အစိုးရ ျဖစ္လာရင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ဆႏၵရွိၾကေပမယ့္၊ တဖက္မွာလည္း အန္အယ္ဒီဟာ တုိင္းရင္းသား ပဋိပကၡရဲ ႔ အေၾကာင္းရင္းကို နားမလည္၊ လက္ရွိအစိုးရက လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ ကင္းကြာခဲ့တဲ့ အတြက္ ေဆြးေႏြးထားတာေတြကို နားမလည္ဘူးလို႔ ျမင္တာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အန္အယ္ဒီကို စတင္ထူေထာင္စဥ္က ဒုတိယ ဥကၠဌက ၁၉၇၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြက စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဦးတင္ဦးလို ပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးေတြ၊ ဟိုးအရင္စစ္ အစိုးရေခတ္က အႀကီးတန္းေခါင္းေဆာင္ေတြ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါတင္မက အန္အယ္ဒီနဲ႔ စစ္တပ္ တို႔ၾကားက ဆက္ဆံေရး အလားအလာ ဘယ္လုိ ျဖစ္မလဲ ဆုိတဲ့အေပၚမွာလည္း စိုးရိမ္မႈ မ်ဳိးစံု ရွိပါတယ္။ အန္အယ္ဒီ အစိုးရက စစ္တပ္အေပၚ ၾသဇာ လႊမ္းမိုးႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးဆုိၿပီး စိုးရိမ္သူေတြက ကတိ၀၀တ္ေတြ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္မွာကို စိုးရိမ္ၾကပါတယ္။ လက္ရွိ အစိုးရလက္ထက္မွာလည္း အလားတူပဲ စိုးရိမ္ခဲ့ၾကပါတယ္၊ တျခား တဖက္မွာလည္း အန္အယ္ဒီ အစိုးရဟာ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ေထာက္ခံမႈ အခုိင္အမာ ရရွိထားတာေၾကာင့္ စစ္တပ္နဲ႔ နားလည္မႈ ရရွိၿပီး ေပါင္းစည္းမိသြားရင္ ဗမာအခ်င္းခ်င္း ညီညြတ္ၿပီး အေပးအယူ ညွိရႏိႈုင္းရ ခက္ခဲသြားမွာကိုလည္း စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ (၄-ဃ) အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ ႔ ေထာက္ခံမဲ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္တဲ့ ကာလမွာ ႏိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္အတြက္ ဗုဒၶဘာသာန႔ဲ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒကို ထပ္တလဲလဲ အသံုးခ်ခဲ့တာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရး ဥပေဒဆုိတာကို မဘသ သံဃာေတြက တင္ပါတယ္။ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီရဲ ႔ ေထာက္ခံမႈနဲ႔ ၂၀၁၅ ေမနဲ႔ ၾသဂုတ္လမွာ ဥပေဒ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီအတြက္ ေအာင္ပြဲ အခမ္းအနားေတြကို ႏိုင္ငံတ၀ွမ္းလံုးမွာ စက္တင္ဘာလထဲမွာ ျပဳလုပ္ၿပီး ဥပေဒကို မေထာက္ခံသူေတြကို ေ၀ဖန္ခဲ့ပါတယ္။ တခါတေလ အန္အယ္ဒီကပဲ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ထိုးႏွက္ခဲ့တာပါ။ အန္အယ္ဒီ ကိုယ္တုိင္က မြတ္စလင္ အမတ္ေလာင္းေတြကို အေရြးခဲ့ေပမယ့္ အႀကီးတန္း သံဃာတပါးက အန္အယ္ဒီကို အစၥလာမၼစ္ေတြ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးထားတဲ့ ပါတီဆုိၿပီး လြန္လြန္ကြ်ံကြ်ံ ေ၀ဖန္ခဲ့ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္တဲ့အခါ ဘာသာေရးကို အသံုးမခ်ဖို႔ ဥပေဒက တားဆီးထားတဲ့အတြက္ အန္အယ္ဒီကလည္း ဒီကိစၥကို အမႈ ဖြင့္ဖို႔ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာ မြတ္စလင္ ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္ေတြ ျပင္းထန္ေနတာ၊ အန္အယ္ဒီက ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ အျပတ္သားဘူးလို႔ ယူဆၾကတာ ရွိတဲ့အတြက္ အက်ဳိးဆက္ေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တာကို တခ်ဳိ႔ ေစာင့္ၾကည္သူေတြက ခန္႔မွန္းေနၾကပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္ ဧရာ၀တီ ေဒသလိုမ်ဳိး ေက်းလက္ေဒသေတြမွာပါ။ အျပင္ပန္းအားျဖင့္ ဒီလုိ ျပႆနာ ျဖစ္မယ့္ အရိပ္အေယာင္ မရွိပါဘူး။ အန္အယ္ဒီက ရရွိတဲ့ မဲအေရအတြက္ဟာ ၁၉၉၀ တုန္းက အတုိင္းပါပဲ။ အဲဒီ တုန္းကေတာ့ မြတ္စလင္ ကိစၥ မေပၚ ေသးပါဘူး။ တုိင္းေဒသႀကီးေတြမွာ အန္အယ္ဒီ အမတ္ေလာင္းေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ အမ်ဳိးသားေရးကို အသံုးခ်တဲ့ ပါတီေတြက တင္တဲ့ အမတ္ေလာင္းေတြကို ျပတ္ျပတ္သားသား အႏုိင္ရခဲ့ပါတယ္။ အမ်ဳိးသား ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးပါတီ (NDP)၊ ေတာင္သူလယ္သမား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ (MFDP)၊ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကရက္တစ္ အင္အားစု (NDF) တုိ႔ အပါအ၀င္ မကသနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ျမန္မာအမ်ဳိးသားကြန္ယက္ (MNN) က တင္တဲ့ တသီးပုဂၢလ အမတ္ေတြက အားလံုး ႐ႈံးခဲ့ၾကပါတယ္။ မြတ္စလင္ ဆန္႔က်င္ေရး အားေကာင္းတဲ့ မိတၳီလာနဲ႔ သာစည္ ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာေတာ့ အန္အယ္ဒီက ေနရာအနည္းငယ္ ႐ႈံးသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြကို ၾကည့္ၿပီး မဘသရဲ ႔ ဘာသာေရး အရ စည္းရံုးမႈ အင္အား၊ ႏုိင္ငံေရးအရ စည္းရံုးမႈ အင္အား က်ဆင္းသြားၿပီလို႔ နိဂံုးခ်ဳပ္ဖို႔ မျဖစ္နုိင္ေသးပါဘူး။ မဘသမွာ ေရြးေကာက္ပြဲလိုမ်ဳိး ရိုးရွင္းတဲ့ ကိစၥမဟုတ္တဲ့ တျခား ကိစၥေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာကို ႏိုင္ငံေတာ္ ဘာသာအျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔၊ သံဃာေတာ္ေတြ မဲေပးခြင့္ လိုမ်ဳိး အျငင္းပြားဖြယ္ ကိစၥေတြကို ေရွ႕တန္း တင္လာဖို႔ အစြမ္းကုန္ ႀကိဳးစားပါဦးမယ္။ ျမန္မာဗုဒၶ၀ါဒအေၾကာင္း နားလည္တဲ့ ပညာရွင္တေယာက္က ေျပာသလို အန္အယ္ဒီကို မဲေပးတာနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၊ အမ်ဳးိသားေရး ၀ါဒ တို႔ၾကားထဲမွာ ၀ိေရာဓိ ျဖစ္စရာ အေၾကာင္း မရွိပါဘူး။ အန္အယ္ဒီရဲ ႔ ေအာင္ပြဲကို ၾကည့္ၿပီး မဘသကို ဆန္႔က်င္တဲ့ မဲေတြ ရရွိသြားတယ္လို႔ ယူဆလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ တဖက္မွာ ျပည္ခုိ္င္ၿဖိဳးပါတီက မဲအေရအတြက္ ၂၈ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ရရွိတာဟာ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒအေပၚ ရပ္တည္ခ်က္ ျပတ္သားမႈနဲ႔ တစိတ္တပိုင္း သက္ဆုိင္ပါတယ္။ ေသခ်ာေျပာႏုိင္တာတခုကေတာ့ တခ်ဳိ႔ မဘသ ဘုန္းႀကီးေတြက လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ အန္အယ္ဒီကို ေျပာင္က်က် တရားလက္လြန္ ေ၀ဖန္တုိက္ခုိက္ၿပီး၊ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္အေပၚ လႊမ္းမိုးဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ေနသြင္