ပန္းေရႊရင္းမာ လိႈင္စြာပ်ံ႕သင္း ေတာ္သလင္း
DVB
·
September 28, 2015
''ေတာ္သလင္းဆီ၊ ကန္ရာသီ၊ ထြန္းခ်ီဘျဒ၊ ရင္းမာလိႈင္ၿမဲ၊ ခုိင္လံုးဆြဲ၊ ေလွပြဲသဘင္က။ '' (ကင္း၀န္မင္းႀကီး)
ျမန္မာ့ တဆယ့္ႏွစ္လမွာ ၆ လေျမာက္က ေတာ္သလင္းလ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာ္သလင္း ျမစ္တြင္း သင္ျဖဴးခင္း ဆိုသလို မိုးေလ၀သ ကင္းစင္ေနတဲ့လ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေလွၿပိဳင္ပြဲေတြ က်င္းပၾကတာပါ။ ၀ါတြင္းကာလထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့လလည္း ျဖစ္သလို ေတာ္သလင္းလျပည့္ဟာ ငါးပါးသီလ အခါေတာ္ေန႔ (ဂရုဓမၼ အခါေတာ္ေန႔) ျဖစ္ပါတယ္။ တတိယျမန္မာႏိုင္ငံ (ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္)တည္ေထာင္ခဲ့သူ အေလာင္းဘုရား ဦးေအာင္ေဇယ်ကို ေမြးဖြားခဲ့တဲ့လ ျဖစ္သလို ေခတ္ေဟာင္းကို ေတာ္လွန္ေသာ ျမန္မာ မင္းသားႀကီးတပါး ဖြားျမင္ခဲ့တဲ့ လလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေတာ္သလင္းလ
သစ္ဆင္းရယ္တဲ့ လမာသာ။
ျမစ္လံုးငယ္ ဆူညံလို႔
ေလွာ္တက္သံ ေလွၿပိဳင္ပြဲငယ္
ႏႊဲေပ်ာ္ၾကရွာ။
ယုန္ရထား အိမ္ သီတလမွာတဲ့
ပုဏၰဒိန္ ၾကည္ၾကည္ပပါလို႔
မည္ဘဒၵ ၾကယ္ျပဳဗၺာ
ယွဥ္လာ၍ ျပည့္၀န္း။
ဒြာဒရာ
ငွက္ဗ်ဳိင္းတာရာႏွင့္
ေရႊရင္းမာ ငံုပြင့္ကင္းၾကတယ္
သင္းတဲ့သည္ပန္း။ ။
ျမန္မာ့ရုပ္စံု စြယ္စံုက်မ္းအတြင္းမွာ ေတာ္သလင္းလသည္ ျမန္မာလမ်ားတြင္ ဆ႒မေျမာက္လဟု ေဖၚျပထားသည္။ မိုးဥတုတြင္ ပါ၀င္သည္။ ေတာ္သလင္းလကို ေရွးအခါက သစ္ ဆင္း လ ဟုလည္း ေခၚၾကသည္ဆို၏။ သစ္ဆင္းလ ေခၚပံု အေၾကာင္းကို ေ၀ါဟာရလိနတၳဒီပနီတြင္ “ေရစီးအဟုန္ မညံ့မဖ်င္း ျမစ္တြင္း သာေသာေၾကာင့္ သစ္ေဖါင္၀ါးေဖါင္အမ်ား စုန္ဆင္းသည္။ ေတာ္သလင္းကို ျမစ္တြင္း သင္ျဖဴးခင္းဟု ေရွးသူေဟာင္းတို႔ ဆိုရိုးရွိသည္ႏွင့္ ေထာက္ခ်င့္၍ ဆင္ျခင္” ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားေလသည္။ ပုဂံေက်ာက္စာမ်ားတြင္မူ ေတာ္သလင္းလကို တၤသႅင္ဟူ၍၄င္း၊ တာၤသႅင္ဟူ၍၄င္း ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႔ရ၏။ ေဗဒင္ အေခၚအားျဖင့္ ေတာ္သလင္းလကို ကန္ရာသီဟုေခၚသည္။ ထိုရာသီတြင္ ဘျဒနကၡတ္ႏွင့္လမင္း ယွဥ္ၿပိဳင္ကာ မြန္းတည့္၏။ ဘရဂုဏၰီနကၡတ္ႏွင့္ ေနမင္းယွဥ္သည္။ ရာသီရုပ္မွာ မိန္းမရုပ္ ႏွစ္ရုပ္ျဖစ္၏။ ရာသီပန္းမွာ ရင္းမာပန္းတည္း။ ထိုလတြင္ ထန္းမ်ားလည္းမွည့္သည္။ ေတာ္သလင္းလတြင္ လိႈင္းေလမ်ား ၿငိမ္သက္၍ ျမစ္တြင္း ပ်ံ႕ပ်ဴးေသာေၾကာင့္ ေရွးျမန္မာမင္းမ်ားရွိစဥ္က ေလွၿပိဳင္ပြဲမ်ား ဆင္ယင္က်င္းပေလ့ရွိသည္။ ဤသည္ကိုရည္၍ ဦးေအာင္ႀကီး၏ အင္း၀ၿမိဳ႕ဘြဲ႕ ၁၂ ရာသီလူးတား ေတာ္သလင္းလဘြဲ႔တြင္၊ “သာစြေလ၊ ျမစ္ေရကမ္းျပည့္၊ ထန္းလည္းမွည့္၍၊ စည့္စည့္မိုဃ္းလ၊ ဗဒၵရႏွင့္၊ ျပည့္၀အညီ၊ ကန္ရာသီဟု၊ အာနီျမခိုင္၊ ရင္းမာလိႈင္က၊ ေမႊးႀကိဳင္ပ်ံ႕သင္း၊ ေတာ္သလင္း၀ယ္၊ ျမစ္တြင္းရတု၊ ပန္းလုသဘင္၊ သစ္ဆင္းယင္လွ်က္၊ လက္သင္ေလွာ္ကား၊ ေရႊသားစက္ကြင္း၊ ေလွခ်င္းေလွာ္ၿပိဳင္၊ ခြင့္ေရးကိုင္၍” ဟူ၍ စပ္ဆိုထား၏။ ေရႊဗ်ဳိင္းတာရာ ထြန္းပေသာ ေတာ္သလင္းသမယတြင္ နံနက္စက္နာရီ ၅ နာရီ မိနစ္ ၅၀ ၌ ေနထြက္၍၊ ညေန စက္နာရီ ၆ နာရီ ၁၀ မိနစ္၌ ေန၀င္သည္။ ျမန္မာနာရီိအားျဖင့္ ေန႔ ၃၂ နာရီ၊ ည ၂၈ နာရီ ရွိသည္။ ဤကိုရည္၍ ဦးယာ၏ ၁၂ ရာသီလူးတား ေတာ္သလင္းလဘြဲ႔၌၊ “တာရာေရႊဗ်ဳိင္း၊ ဆီးတံ့ဆိုင္းသား၊ မရိုင္းေနာက္က၊ အလ်ံျပ၍၊ ထြန္းပေရာင္လူ၊ ေရႊဇမၺဴရာဇ္၊ ပံုမွန္စစ္လ်က္၊ တက္သစ္စံရႊင္၊ ပဘၤဂရ၊ ေတာက္ပ၀င္း၀ါ၊ ေနစႀက္ာႏွင့္၊ ဥတၱရာမွီ၊ ဘရဂုဏၰီဟု၊ ျပည့္ညီနကၡတ္၊ လွည့္ပတ္အတူ၊ ဇမၺဴမေဇၥ်၊ လယ္ေဗြေရာက္ျငား၊ ဘ၀ါးဗီသ၊ တြက္ရမွန္ညီ၊ နာရီေန႔တြင္၊ သံုးဆယ္ျမင္၍၊ ႏွစ္လွ်င္စြန္းပါ၊ ညဥ့္ခါအ႒၊ စမၼသို႔ေန ” ဟူ၍ စပ္ဆိုထား၏။ ေတာ္သလင္းလတြင္ ဗုဒၶဟူးႏွင့္ ေသာၾကာေန႔တို႔မွာ ျပႆဒါးေန႔မ်ား ျဖစ္ၾက၍၊ ၾကာသပေတးႏွင့္ စေနေန႔မ်ားမွာ ရက္ရာဇာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ေတာ္သလင္းလမွာ ရက္စံုကြယ္ေသာေၾကာင့္ ရက္ေပါင္း ၃၀ ရွိသည္။ ေတာ္သလင္းလရဲ့ ထူးျခားခ်က္တခုမွာ ေတာ္သလင္းေန ပုဇြန္ေသ၊ ေတာ္သလင္းမိုး ကန္သင္းက်ဳိး ဆိုသလို မိုးေလျငိမ္ေသာ အရပ္ေတြမွာ ပူလိုက္သမွ ပုဇြန္ငါးေတြေတာင္ ေသတတ္ၾကပါတယ္။ မိုးေကာင္းတဲ့ အခါေတြၾကျပန္ေတာ့လည္း လယ္ကန္သင္းေဘာင္ရိုးေတြေတာင္ က်ိဳးေပါက္တတ္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာ္သလင္းလမွာ ေလွပြဲသဘင္၊ ပန္းလုပြဲသဘင္၊ သစ္ဆင္းပြဲသဘင္နဲ႔ ျမစ္ယံပြဲသဘင္ေတြကိုလဲ က်င္းပၾကေၾကာင္း မွတ္သားရပါတယ္။ ေတာ္သလင္းလမွာ ေမြးဖြားသူမ်ား တတိယျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ (ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္) တည္ေထာင္ခဲ့သူ အေလာင္းဘုရား ဦးေအာင္ေဇယ်ကို ေတာ္သလင္းလမွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ဦးေအာင္ေဇယ်ကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၀၇၆ ခုႏွစ္ ေတာ္သလင္း လျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္၊ ေသာၾကာေန႔ (၂၄၊ ၈ ၁၇၁၄) မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ မုဆိုးဘို ရြာကေလးကေန ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ကို တည္ေထာင္ခဲ့သူပါ။ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ မုဆိုးဘို၊ ရတနာသိခၤ၊ ရန္ႀကီးေအာင္၊ ကုန္းေဘာင္ခ ငါးမည္ရ ျပည္ေရႊဘိုရယ္လို႔ ထင္ရွားခဲ့တာ အေလာင္းမင္းတရားရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ၁၁၂၂ ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေက်ာ္ ၁၂ ရက္မွာ ယိုးဒယားကို စစ္ခ်ီရင္း မုတၱမနယ္၊ ကင္းရြာမွာ နတ္ရြာစံခဲ့ပါတယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ၁၁၁၃ ခု၊ တန္ခူးလဆန္း ၆ ရက္မွာ ဟံသာ၀တီ(မြန္) ဘုရင္ သိမ္းခဲ့လို႔ အင္း၀ ပ်က္သြားပါတယ္။ ဟံသာ၀တီပါမင္း (မဟာဓမၼရာဇာဓိပတိ)ကို ဟံသာ၀တီအေရာက္ ဖမ္းေခၚသြားခဲ့တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ အေလာင္းဘုရားဟာ မုဆိုးဘို ထန္းလံုးတပ္ကာၿပီး ပုန္ကန္လိုက္တယ္။ ၁၁၁၄ ခု ကဆုန္လဆန္း ၁၂ ရက္ (၁၇၅၂ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၂၄ ရက္ တနလၤာေန႔)ကစၿပီး ဟံသာ၀တီ ဘုရင္ဟာ အင္အားအလံုးအရင္းနဲ႔ အေလာင္းဘုရားရဲ႕ မုဆိုးဘို ထန္းလံုးတပ္ကို ထိုးစစ္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ အေလာင္းဘုရား ဖက္က ၁၂ ရက္ၾကာေအာင္ ခုခံထားၿပီး ရန္သူေတြကို ထန္းလံုးတပ္ထဲက တန္ျပန္ထိုးစစ္ ထြက္တိုက္ခဲ့လို႔ အႏိုင္ရလိုက္ပါတယ္။ ဒီလို ထြက္တိုက္တဲ့ေန႔ဟာ ၁၁၁၄ ခုႏွစ္ ကဆုန္လဆုတ္ ၈ ရက္ (၁၇၅၂ ခုႏွစ္ ေမလ ၅ ရက္္ ေသာၾကာေန႔)။ ေခတ္ေဟာင္းေတာ္လွန္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာမင္းသားႀကီးေမြးဖြားလ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ အမရပူရ ဒုတိယၿမိဳ႕တည္ သာယာ၀တီမင္း (၁၈၃၇-၁၈၄၆) နဲ႔ သီရိသုစႏၵာမိဘုရားတို႔ကေန သတိုးမင္းရဲေက်ာ္ထင္ ဘြဲ႔ခံ ကေနာင္မင္းသားကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၁၈ ခုႏွစ္၊ ေတာ္သလင္း လျပည့္ေက်ာ္ ၂ ရက္ တနဂၤေႏြမွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ အကိုေတာ္ ျဖစ္သူမွာ ပဥၥမသဂၤါယနာတင္ မင္းတုန္းမင္းျဖစ္ပါတယ္။ မင္းတုန္း ကေနာင္ ညီအကိုေပါင္းၿပီး ပုန္ကန္ၾကရာ ၁၈၅၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၈ ရက္မွာ ပုဂံမင္းကို ေအာင္ပြဲရခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီကစ အိမ္ေရွ႕စံ ကေနာင္မင္း ျဖစ္လာတာပါ။ အိမ္ေရွ႕စံ ဆိုေပမဲ့ သူဟာ ၾသဇာတိကၠမ ႀကီးမားၿပီး တန္ခိုးအာဏာလည္း ထက္လွေပတယ္။ ျပည့္အေရးအရာ စီမံခန္႔ခြဲရာမွာလည္း ကၽြမ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေနာင္မင္းသား ဘုရင္ျဖစ္လာမွာ မလိုလားၾကတဲ့ ျမင္ကြန္း ျမင္းခံုတိုင္ မင္းသားတို႔က လုပ္ၾကံတာေၾကာင့္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၁၈ ခု၊ ဒုတိယ ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၇ ရက္ (၁၈၊ ၆၊ ၁၈၆၆) မွာ တိမ္းပါးခဲ့ရပါတယ္။ ကေနာင္ဟာ သံတမန္ဆက္ဆံေရးလဲ ကၽြမ္းက်င္တယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြဆီ ပညာေတာ္သင္ေတြလည္း လႊတ္သလို လက္နက္စက္ရံုႀကီး ၂ ရံုကိုလည္း တည္ေဆာက္ခဲ့တယ္။ မဲနယ္စက္၊ စပါးစက္၊ လႊစက္ စသျဖင့္ စက္ရံုေတြ တည္ေဆာက္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာျပည္ကို စက္မႈႏိုင္ငံတည္ေထာင္လိုတယ္။ ဒီလို ေခတ္မီဖို႔ ႀကိဳးစားေနတုန္း သူ ကြယ္လြန္ခဲ့တာဟာ ေလွေလွာ္ရင္း တက္က်ိဳး ဆိုသလို ျမန္မာျပည္ နစ္နာဆံုးရံႈးခဲ့တာပါပဲ။ ေတာ္သလင္းလျပည့္ ငါးပါးသီလေန႔ (ဂရုဓမၼ အခါေတာ္ေန႔) ေတာ္သလင္းလျပည့္ေန႔ဟာ ငါးပါးသီလ အခါေတာ္ေန႔ (ဂရုဓမၼ အခါေတာ္ေန႔)ပါ။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က (ဂရုဓမၼဇတ္ေတာ္ႀကီး) ကို ေတာ္သလင္းလျပည့္ေန႔မွာ ေဟာခဲ့တာမို႔ ေတာ္သလင္းလျပည့္ေန႔ဟာ ဂရုဓမၼ အခါေတာ္ေန႔ ျဖစ္လာရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဂရုဓမၼ ဆိုတာကေတာ့ ငါးပါးသီလကို ေစာင့္ထိန္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သတ္တာ၊ ခိုးတာ၊ ကာေမသု၊ မုသာ၀ါဒနဲ႔ ေသရည္ အရက္ ၅ မ်ိဳးေရွာင္တာဟာ ငါးပါးသီလထိန္းတာပါပဲ။ ငါးပါးသီလဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း ေစာင့္ထိန္း ရမဲ့ အေျခခံတရား ဓမၶျဖစ္လို႔ ဂရုဓမၶ သီလလို႔လည္းေခၚတာပါ။ ငါးပါးသီလ ပ်က္ယြင္းသူဟာ ေျချပတ္သူနဲ႔ တူၿပီး ေျခမရွိသူဟာ လိုရာကို မသြားႏိုင္ပါ။ ငါးပါးသီလ မရွိသူဟာ ေခါင္းမပါသူ၊ မ်က္မျမင္ နားမၾကားသူနဲ႔တူၿပီး ရွင္လွ်က္ ေသသူႏွင့္ မျခားပါ။ ငါးပါးသီလ မလံုလွ်င္ ေသတဲ့အခါ အပၸါယ္ငရဲကို က်ပါမယ္။ ငါးပါးသီလ လံုသူဟာ ေသၿပီးတဲ့အခါ ေကာင္းရာသုဂတိ နိဗၺာန္တိုင္ ေရာက္မယ္လို႔ ရွင္ေတာ္ဘုရားက ေဟာခဲ့ပါတယ္။ ဂရုဓမၼဇတ္ေတာ္အတြင္း ဗုဒၶက ငါးပါးသီလကို မင္း (အစိုးရ)က အစ ျပည့္တန္ဆာအထိ ေစာင့္ထိန္းမယ္ဆိုရင္ တိုင္းျပည္ ႏိုင္ငံေတြဟာ ကပ္ႀကီး ၃ ပါးက လြတ္ကင္းၿပီး မိုးေလ၀သ မွန္ကန္မယ္လို႔ ေဟာထားခဲ့ပါတယ္။ ဒီကေန႔ ကမၻာတ၀ွန္း( ျမန္မာျပည္အပါအ၀င္)မွာ ေရႀကီး ေတာင္ၿပိဳ မိုးေခါင္ ေရရွား စတဲ့ ရာသီဥတုေတြ ေဖာက္ျပန္ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးကပ္ေဘးေတြ၊ ေရာဂါေပါင္းစံုကပ္ေဘးေတြအျပင္ ဖမ္းဆီး သတ္ျဖတ္ ညႇဥ္းဆဲ စစ္ပြဲစတဲ့ သတ္ျဖတ္ႏွိပ္စက္မႈ ကပ္ေဘးမ်ိဳးစံု ၾကံဳေနရခ်ိန္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီလို ဆိုး၀ါးတဲ့ ကပ္ေဘးႀကီးေတြက လြတ္ေျမာက္ေရး၊ ဥတုရာသီေတြ သဘာ၀က်က် ျဖစ္ေစေရးအတြက္ ေတာ္သလင္းလျပည့္ (ဂရုဓမၼ အခါေတာ္ေန႔) မွာ ဂရုဓမၼ သီလ (ေခၚ) ငါးပါးသီလျမတ္ေတြကို ေအာက္ေျခ ျပည္သူကအစ အစိုးရမင္းေတြအထိ အားလံုးက ေစာင့္ထိန္းႏိုင္ၾကေစေရး ႏိႈးေဆာ္လိုက္ရပါတယ္။ ။ ေမာင္တူး ကိုးကား ၁။ ျမန္မာ့ဆယ့္ႏွစ္လအေၾကာင္း (ေမာင္ထင္) ၂။ ဆယ့္ႏွစ္လရာသီ ပန္းမ်ားႏွင့္ပြဲေတာ္မ်ား (ခင္မ်ိဳးခ်စ္၊ ဂ်ူနီယာ၀င္း) ၃။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၈ ရက္၊ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၇၆ ခုႏွစ္၊ ေတာ္သလင္းလျပည့္ေန႔ထုတ္ စံေတာ္ခ်ိန္သတင္းစာပါ ေတာ္သလင္းလျပည့္သို႔မဟုတ္ဂရုဓမၼအခါေတာ္ေန႔ေဆာင္းပါး(ဦးႀကိဳင္ျမင့္-ဆူးေလ) ၄။ ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း (စာေပဗိမာန္) ၅။ တတိယျမန္မာႏိူင္ငံကိုတည္ေထာင္ခဲ့သူ အေလာင္းမင္းတရားဦးေအာင္ေဇယ် (တင္ေထြး)
