လူထုအျမင္နဲ႔ ေခတ္အဆက္ဆက္ မဲေပးပံု
DVB
·
September 15, 2015
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပါတီစံုေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖို႔ ရက္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ပဲ လိုပါေတာ့တယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း တႏုိင္ငံလံုး က်င္းပတဲ့ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြကိုေတာ့ လြတ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကတာ ျဖစ္တယ္။ အခု ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ ဘယ္ေလာက္အထိ လြတ္လပ္မလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
လြတ္လပ္တဲ့ေရြးေကာက္ပြဲအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရတဲ့ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ၃ ဆေလာက္ မ်ားလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ၁၉၉၀ တုန္းက ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ဦးေရ ၂၂၉၆ ဦးသာ ရွိခဲ့ေပမယ့္ အခု ၂၀၁၅ မွာေတာ့ ၆၁၈၉ ဦးအထိ ရွိလာတာပါ။ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့ ပါတီအေရအတြက္ကေတာ့ အတူတူေလာက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၀ တုန္းက ႏုိင္ငံေရးပါတီအဖြဲ႔အစည္း ၉၃ ဖြဲ႔ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရာမွာ ၂၇ ပါတီသာ အမတ္ေနရာရခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ဒီထဲမွာ အမ်ားဆံုး အမတ္ေနရာရတဲ့ ၅ ပါတီကို ေျပာမယ္ဆုိရင္ အန္အယ္လ္ဒီ ၃၉၂ ဦး၊ အက္စ္အန္အယ္လ္ဒီ ၂၃ ဦး၊ ရခုိင္ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ၁၁ ဦး၊ တစည ၁၀ ဦးနဲ႔ မြန္အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ ၅ ဦးဆိုၿပီး ေတြ႔ရမွာပါ။ လြတ္လပ္မႈ၊ တရားမွ်တမႈ မရွိဘူးလို႔ အားလံုးသိၾကတဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ အန္အယ္လ္ဒီ မပါ၀င္ခဲ့ေပမယ့္ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြက အမတ္ေနရာ အမ်ားအျပား အႏုိင္ရခဲ့တာ ေတြ႔ရမွာပါ။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈ ရွိခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အန္အယ္လ္ဒီ တပါတီတည္းကသာ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့ အမတ္ေနရာ ၄၄ ေနရာမွာ ၄၃ ေနရာအထိ အႏုိင္ရခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။
လြတ္လပ္ေရးမရမီ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲကစလို႔ ၁၉၅၆ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ၁၉၆၀ ေရြးေကာက္ပြဲအပါ စုစုေပါင္း ၃ ႀကိမ္ကို လြတ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအျဖစ္ ေယဘုယ် သတ္မွတ္ၾကတာပါ။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲေတြရဲ႕ မဲရပံုကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ၁၉၄၇ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျပည္မအတြက္ အမတ္ေနရာ ၁၈၂ ေနရာမွာ ဖဆပလက ၁၇၁ ေနရာ အႏိုင္ရၿပီး အျပတ္အသတ္ ႏိုင္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီတုန္းက ကြန္ျမဴနစ္အမတ္ ၇ ေနရာနဲ႔ က်န္တာက တသီးပုဂၢလနဲ႔ လူမ်ိဳးစုအမတ္မ်ားက အႏုိင္ရတာပါ။ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ ဖဆပလက အမတ္ေနရာ ၁၄၄ ေနရာနဲ႔ လက္၀ဲညီၫြတ္ေရး တပ္ေပါင္းစုျဖစ္တဲ့ ပမညတက ၄၇ ေနရာသာ အႏုိင္ရခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ရခုိင္ ၆ ေနရာနဲ႔ တသီးပုဂၢလ ၉ ေနရာ အႏုိင္ရခဲ့ပါတယ္။ ဖဆပလ ႏွစ္ျခမ္းကြဲၿပီးေနာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကတဲ့ ၁၉၆၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ သန္႔ရွင္း ဖဆပလက အမတ္ေနရာ ၁၅၉ ေနရာနဲ႔ တည္ၿမဲ ဖဆပလက ၄၂ ေနရာသာ အႏုိင္ရခဲ့ပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပမညတက အမတ္ေနရာ တေနရာမွ အႏုိင္မရခဲ့ဘဲ က်န္တုိင္းရင္းသားမ်ားက ရွမ္းအမတ္ ၂၃ ေနရာ အပါ ၃၇ ေနရာ အႏုိင္ရခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေတြ႔ရတာကေတာ့ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတယ္လို႔ ဆုိၾကတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ အားလံုးမွာ ပါတီတခုတည္းကသာ အမတ္ေနရာ အမ်ားစုႀကီးကို ရေလ့ရွိတယ္ ဆုိတာပါပဲ။ ဒါဟာ ျမန္မာျပည္သူမ်ားရဲ႕ ေယဘုယ် မဲေပးပံုလို႔ ဆုိႏိုင္ပါတယ္။ ျပန္ၿပီး ခြဲျခားၾကည့္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ဖဆပလေခတ္ မဲေပးပံုဟာ လြတ္လပ္ေရးတုိက္ပြဲ၊ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး တုိက္ပြဲေတြရဲ႕ အရွိန္နဲ႔ ျဖစ္တည္လာတဲ့ မဲေပးပံုျဖစ္ၿပီး ၈၈ ေနာက္ပိုင္း မဲေပးပံုကေတာ့ မဆလေခတ္နဲ႔ န၀တေခတ္အေပၚ မုန္းတီးနာၾကည္းမႈ အေျခခံက လာတဲ့ မဲေပးပံုလို႔ ဆုိရမွာပါ။ ဒီလို ေခတ္အေျပာင္းအလြဲႀကီးေတြမွာ လူထုခ်စ္တဲ့၊ ယံုၾကည္ေလးစားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ပါတီေတြ ထြက္ေပၚလာေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒီလို ေခါင္းေဆာင္နဲ႔ ပါတီေတြကို လူထုက ျပတ္ျပတ္သားသားပဲ တုိင္းျပည္အက်ိဳး ထမ္းရြက္ဖို႔ ေရြးခ်ယ္လိုက္ၾကတာပါ။
လြတ္လပ္ေရးမတုိင္မီနဲ႔ ဖဆပလေခတ္အထိ မတင္ျပေတာ့ဘဲ မဆလေခတ္ အေငြ႔အသက္မ်ားကိုေတာ့ အနည္းငယ္ တင္ျပပါမယ္။ မဆလေခတ္မွာ ၁၉၇၄ အထိ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ မလုပ္ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ ၁၉၇၄ ဇန္န၀ါရီမွာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ျပန္စခဲ့တယ္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ ျပည္သူ႔ေကာင္စီ အဆင့္ဆင့္အတြက္ ေရြးခ်ယ္မဲေပးခဲ့ၾကရတာပါ။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲေတြကို အာဏာသိမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက လုပ္တာျဖစ္လို႔ ႐ိုးေျဖာင့္မႈ မရွိခဲ့ပါဘူး။ စစ္၀တ္စံုကေန လူ၀တ္လဲၿပီး အေရြးခံခဲ့ၾကတာပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ကို သူတုိ႔ပဲ ရၾကသလို၊ မႏုိင္ ႏိုင္ေအာင္လည္း လုပ္ခဲ့ၾကတာပါ။ စစ္အာဏာသိမ္း အစိုးရကေန ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ) ဆုိတာကို ဦးေန၀င္းက ဦးေဆာင္ ထူေထာင္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီကာလေတြ အတြင္းမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ အခ်မ္းသာဆံုးႏိုင္ငံဘ၀ကေန အဆင္းရဲဆံုးအဆင့္အထိ က်ေရာက္သြားတာ ျဖစ္လို႔ ျပည္သူလူထုအတြက္ ဘာမွ အက်ိဳးမရွိခဲ့ပါဘူး။
၈၈ ခုႏွစ္မွာ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဒီမုိကေရစီ အေရးေတာ္ပံု ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေန၀င္းအစိုးရ ျပဳတ္က်ခဲ့ေပမယ့္ အေရးေတာ္ပံု မေအာင္ခဲ့ပါဘူး။ ၁၉၈၈ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္ ဦးေဆာင္တဲ့ စစ္အာဏာသိမ္းမႈ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ လူထုအေရးေတာ္ပံုကို ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိမ္နင္းၿပီး အာဏာကို ရယူခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ မဆလေခတ္နဲ႔ ဒီအာဏာသိမ္းမႈအရွိန္ေတြ အားလံုးက ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ မဲေပးပံုကို အဆံုးအျဖတ္ ျဖစ္ေစတာပါ။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲက လူထုရဲ႕ ဒီမုိကေရစီ လိုလားမႈကို အထင္ရွားဆံုး ျပသခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ လူထုပါတီထံကို အာဏာလႊဲမေပးခဲ့ပါဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္ ကိုယ္တုိင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ စစ္တန္းလ်ားကို ျပန္မယ္ဆိုၿပီး ကတိေတြ ေပးခဲ့ေပမယ့္ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးအပ္ဖုိ႔ န၀တက ျငင္းဆန္ခဲ့တာပါ။ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အာဏာလႊဲေပးဖို႔ မဟုတ္ဘဲ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲဖို႔သာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျဗာင္လိမ္ညာ၊ ေျဗာင္ျငင္းဆန္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္း သူတုိ႔ဟာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲဖို႔ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ တုိင္းျပည္ကို ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္နဲ႔ စိုးမိုး အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီကာလအတြင္းမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ၁၉၉၀ ေနာက္ပုိင္း အေျပာင္းအလဲေတြ ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကတဲ့ တ႐ုတ္၊ ဗီယက္နမ္၊ လာအုိ၊ ကေမၻာဒီးယား၊ အင္ဒိုနီးရွား စတဲ့ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ေနာက္မွာ အျပတ္အသတ္ က်န္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈ မရွိတဲ့အျပင္ သယံဇာတေတြပါ ကုန္ခန္း၊ သစ္ေတာေတြ ျပဳန္းတီးတဲ့အျပင္ လူေတြရဲ႕ အက်င့္စ႐ိုက္ေတြ အထိပါ ဆိုးက်ိဳးေတြ သက္ေရာက္ေစခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ဒီအေျခအေနေတြကေန ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲေပးပံုကို ျဖစ္ေစခဲ့တာပါ။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ အတုိက္အခံပါတီကို တဘက္သတ္ ပိတ္ဆို႔ ကန္႔သတ္ထားတဲ့အျပင္ ပါတီငယ္ေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသား ပါတီေတြအေပၚ မသမာနည္းနဲ႔ အႏုိင္ရယူခဲ့တာေတြ ရွိတဲ့အတြက္ ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ရန္ လိုတဲ့ စာရင္းထဲမွာ မပါ၀င္ပါဘူး။
အခု ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ တမ်ဳိး စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းေနပါတယ္။ ၂၀၁၁ အစိုးရ အဖြဲ႔ထဲက သက္တမ္းတခုကုန္ရင္ ဆက္လက္ တာ၀န္မထမ္းေဆာင္ေတာ့ဘူး ဆုိတဲ့ ပုဂိ္ၢဳလ္ေတြ အားလံုးဟာ အခု ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မီးကုန္ယမ္းကုန္ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ လုပ္ေနၾကတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အခ်ိဳ႕ကလည္း တပ္ကထြက္ၿပီး ႀကံ့ခိုင္ေရး အမတ္ေလာင္းမ်ားအျဖစ္ အေရြးခံဖို႔ လုပ္လာတယ္။ တေန႔ကဆုိရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း တေယာက္က သူအေရြးခံမယ့္ မဲဆႏၵနယ္မွာ သိန္း ၆၄၀ ဖိုး ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြ လုပ္တာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တေယာက္ရဲ႕ မဲဆြယ္ ကုန္က်စရိတ္ဟာ သိန္း ၁၀၀ ထက္ မေက်ာ္ဘဲ ျဖစ္ရမွာျဖစ္ၿပီး တရား၀င္ မဲဆြယ္ရက္ (စက္တင္ဘာ ၈ ရက္) ကလည္း မေရာက္ေသးပါဘူး။ အႏုိင္ရလိုစိတ္တြ အလြန္မ်ားေနတယ္ ဆုိတာကို ေတြ႕ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ အႏုိင္ရလိုၾကတာလဲ၊ ျပည္သူလူထု အက်ိဳးစီးပြား အတြက္လား။ ဘယ္သူ႔ အက်ိဳးစီးပြား၊ ဘယ္အုပ္စု ရပ္တည္ေရး အတြက္လဲ ဆုိတာေတြကို လူထုကေတာ့ သံုးသပ္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ၿခံဳေျပာရရင္ေတာ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ တက္လာတဲ့ အစိုးရဟာ လူထုအက်ိဳးစီးပြားကို ဘယ္ေလာက္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သလဲ။ အာဏာရွင္ အေငြ႔အသက္ေတြကို ဘယ္ေလာက္ ကုန္စင္ေအာင္ တုိက္ဖ်က္ႏုိင္ခဲ့သလဲ။ ခ႐ိုနီ အက်ိဳးစီးပြား၊ ဦးပိုင္ အက်ိဳးစီးပြားေတြကို ဘယ္ေလာက္ ကာကြယ္ခဲ့သလဲ။ ဒီအခ်က္အလက္ေတြကို လူထုအတြက္ကေတာ့ ကိန္းဂဏန္းေတြ၊ စာရင္းဇယားေတြနဲ႔ ေဖာ္ျပစရာ မလိုဘဲ အလုိလို သိေနၿပီးသား ကိစၥေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြမွာ လက္ရွိ အစိုးရရဲ႕ ရမွတ္ေတြက အလြန္နိမ့္ေနပါတယ္။ ၆၂ ခုႏွစ္ကစလို႔ ရွိလာတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္ႀကီး တခုလံုးအေပၚ လူထုရဲ႕ ၿခံဳငံုၿပီး ျမင္တဲ့အျမင္က ရွိၿပီးသားပါ။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ဟာလည္း ယခင္ ေခတ္အဆက္ဆက္က လြတ္လပ္တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားလို လူထုကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ပါတီကိုသာ ပံုေအာၿပီး မဲေပးၾကမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
Zေဖ၀င္း
(မွတ္ခ်က္-ျပည္သူ႔အေရးဂ်ာနယ္၊ အတြဲ - ၁၊ အမွတ္ - ၅၀၊ ဆရာ Zေဖ၀င္း ေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပသည္။)
