တေန႔က DVB ဒီဘိတ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံတစ္လႊား ေရႀကီး ေရလွ်ံေနတဲ့အတြက္ ႏုိ၀င္ဘာ ၈ ရက္မွာ က်င္းပဖုိ႔ရွိတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ရက္ေရႊ႕သင့္ မေရႊ႕သင့္ ျငင္းခံုေဆြးေႏြးသြားၾကတာ ေတြ႕ရတယ္။ အခု ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရႀကီးမႈေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ျပည္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားရွိတာ အမွန္ပဲျဖစ္သလုိ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖုိ႔ ရက္ကလည္း နီးကပ္ ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတလႊား တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္ ေဒသႀကီး ၁၁ ေနရာေလာက္မွာ ေရႀကီးမႈေၾကာင့္ ေရေဘးသင့္ ျပည္သူ ၁.၆ သန္းခန္႔ ရွိေနၿပီး ေရျမဳပ္ဧက ၁၄ သိန္းေက်ာ္ရွိေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး သတင္းမ်ားအရ အိမ္ေထာင္စုေပါင္း ၃ သိန္း ၃ ေသာင္းေလာက္ ေရေဘးလြတ္ရာကုိ ေရႊ႕ေျပာင္း ေပးခဲ့ရၿပီး မ်ဳိးစပါး လုိအပ္ခ်က္က တင္းေပါင္း ၁၇၂,၈၇၇ တင္းေလာက္ ရွိတယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းၾကတယ္။ အခုခ်ိန္ထိေတာ့ မ်ဳိးစပါး စုေဆာင္းမႈ လုိအပ္ခ်က္ရဲ႕ ၃ ပံု ၁ ပံုေလာက္ပဲ ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီႏွစ္ ေရေဘးမွာ ထူးထူးျခားျခား ေတြ႕ရတာကေတာ့ လူငယ္ေတြ၊ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားေတြ၊ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ သတင္းစာ ဂ်ာနယ္ေတြ၊ အလွဴရွင္ အသင္းအဖြဲ႕ေတြ၊ တစ္ဦးခ်င္း ေစတနာရွင္ေတြ၊ ဘဏ္နဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ ေဒၚခင္ၾကည္ ေဖာင္ေဒးရွင္းလုိ ပရဟိတ အဖြဲ႔ေတြ စသျဖင့္ အသင္းအဖြဲ႕ေပါင္းမ်ားစြာ၊ လူေပါင္းမ်ားစြာရဲ႕ ေရေဘး ကူညီကယ္ဆယ္ေရးေတြကုိ ေတြ႔ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ားရဲ႕ တဦးနဲ႔တဦး ဒုကၡေရာက္သူကုိ ကူညီ ႐ိုင္းပင္းလုိစိတ္၊ လူသားခ်င္းစာနာစိတ္၊ ေမတၱာစိတ္၊ ဂ႐ုဏာစိတ္ေတြကုိ စိတ္လႈပ္ရွားဖြယ္ရာ ေတြ႔ျမင္ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ တ႐ုတ္ျပည္၊ ဥေရာပသမဂၢ၊ အေမရိကန္၊ ကုလသမဂၢ စတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားရဲ႕ ကူညီမႈေတြကုိလည္း အားရဖြယ္ရာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ထူးထူးျခားျခား အလွဴရွင္ေတြထဲမွာ ထုိင္းဘုရင့္ သမီးေတာ္က ဘတ္ေငြ သန္း ၅၀၀ ဖုိး ရွိတဲ့ ဆန္၊ အ၀တ္အထည္၊ စားစရာ၊ ေဆး၀ါး စတာေတြ ကားနဲ႔ ၁၀ စီးတုိက္ေလာက္ လွဴတာေတြ႔ရတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ကလည္း က်ပ္ေငြ ၅.၇ ဘီလီယံဖုိးရွိတဲ့ အစားအစာ၊ ေဆး၀ါး၊ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းမ်ား ေပးအပ္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေၾကညာသြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလုိ အားတက္ဖြယ္ရာ ကူညီပံ့ပုိးမႈ သတင္းေတြ ၾကားရေပမယ့္ တကယ့္ ေျမျပင္မွာေတာ့ အကူအညီ မရေသးတဲ့ ေက်းရြာေတြ ရွိေနေသးေၾကာင္း သတင္းေတြ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာေတာ့ အလွဴရွင္ေတြ မ်ားေနတာေတြ စတဲ့ သတင္းေတြလည္း ၾကားသိေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကပ္ေဘးဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြကုိ စနစ္တက် ေကာ္မတီေတြ ဖြဲ႔ၿပီး လုပ္ဖုိ႔ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားလည္း ၾကားသိ ေနရတာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တခုက ႏုိင္ငံတကာက လွဴဒါန္းတဲ့ ပစၥည္းေတြကုိလည္း တကယ့္ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြဆီ အေလအလြင့္မရွိ ေရာက္ရွိသြားေအာင္ ဘယ္လုိ စီမံမလဲ ဆုိတာေတြလည္း ေျပာဆုိေနၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလုိ ေျပာဆုိလာၾကတာက နာဂစ္မုန္တုိင္းတုန္းကလည္း ဒီလုိ အေတြ႔အႀကံဳေတြ ရွိထားၾကတာျဖစ္လုိ႔ ေျပာေနၾကရတာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီတုန္းက ႏိုင္ငံတကာက ကူညီၾကတဲ့ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ shelta box ဆုိတဲ့ ယာယီတဲငယ္ေတြ ဘယ္ကုိ ေရာက္ကုန္သလဲ၊ အခုလုိအခ်ိန္မွာ ျပန္ၿပီး ထုတ္သံုးလုိ႔ရတာပဲလုိ႔ ေျပာေနၾကတာျဖစ္တယ္။ ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ လုိမလဲ။ အခု ေရြးေကာက္ပဲြ အတြက္ က်န္တဲ့ အခ်ိန္က ရက္ေပါင္း ၈၀ ေက်ာ္ေက်ာ္ ရွိေနပါတယ္။ လာမယ့္ ႏွစ္လအတြင္းမွာ အေျခအေနကုိ တည္ၿငိမ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းႏုိင္မလား၊ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ ဘယ္ေလာက္ထိ အစပ်ဳိးႏုိင္မလဲ။ ေငြအား၊ ပစၥည္းအား၊ လူအင္အား ဘယ္ေလာက္အထိ ေထာက္ပံ့ေပးအပ္ ကူညီႏုိင္မလဲ။ ေနာက္ တစ္ခ်က္ကေတာ့ အထက္ေအာက္ သက္ဆုိင္ရာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားရဲ႕ ကူညီေဆာင္ရြက္လုိစိတ္ ဘယ္ေလာက္ ရွိသလဲဆုိတာေတြက အဲဒီ ေဒသေတြ အခ်ိန္ တုိတုိအတြင္း ျပန္လည္ နာလန္ထူႏုိင္၊ မထူႏုိင္ ဆုိတာကုိ အဆံုးအျဖတ္ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟားခါးလုိ ၿမိဳ႕မ်ဳိးကေတာ့ အခ်ိန္ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး ထူေထာင္မွ ရႏုိင္မွာျဖစ္တယ္။ ေရႀကီးေနက် အေတြ႔အႀကံဳ သိပ္မရွိတဲ့ ပြင့္ျဖဴလုိ ေနရာနဲ႔ ေရႀကီးတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳ ႏွစ္စဥ္ေလာက္ ရွိခဲ့တဲ့ ကေလးလုိ ေနရာမ်ဳိး၊ ေကာလင္းလုိ ေနရာမ်ဳိးရဲ႕ ျပန္လည္ ထူေထာင္ဖုိ႔ လုိအပ္မယ့္ အခ်ိန္ခ်င္း တူႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေနာက္ထပ္ ဒီလုိ ေရႀကီးမႈေတြ ႏွစ္လအတြင္း ရွိမလာဘူးလုိ႔ ယူဆၿပီး တြက္ခ်က္မယ္ဆုိရင္ ေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ျပန္လည္ၿပီး ပံုမွန္နီးပါး အဆင့္ကုိ ေရာက္ႏုိင္မလားဆုိတာ တြက္ခ်က္ဖုိ႔ လုိတာျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ မတုိင္မီ တလေလာက္ အလုိမွာ ေရႀကီးေရလွ်ံ ေဒသမ်ားရဲ႕ ရာခုိင္ႏႈန္း ဘယ္ေလာက္ဟာ ပံုမွန္ မဲဆႏၵေပးႏုိင္တဲ့ အဆင့္အထိ ေရာက္မယ္ ဆုိတာကုိ တြက္ခ်က္ႏုိင္ရင္ ေနရာေဒသ အားလံုးမွာ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ က်င္းပမလား။ အခ်ဳိ႕ေဒသ အနည္းငယ္ကုိ ခ်န္လွပ္ၿပီး က်င္းပမလားဆုိတာကုိ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္မယ္လုိ႔ ယူဆရပါတယ္။ ဒီလုိ အလ်င္အျမန္ နာလန္ထူလာဖုိ႔ ဆုိတာက ႏုိင္ငံတကာ လွဴဒါန္းမႈမ်ား အေလအလြင့္မရွိ၊ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြဆီ ေရာက္ရွိေရးက အလြန္ အေရးႀကီးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းေတြကုိ ဂုိေထာင္ထဲကုိ ဘယ္ေလာက္ ထည့္လုိက္တယ္၊ ဘယ္ေလာက္ထုတ္ၿပီး ဘယ္ေဒသ၊ ဘယ္ရြာကုိ ပုိ႔တယ္ ဆုိတာေတြက အစ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိဖုိ႔လုိတာပါ။ အခု ေန႔စဥ္ သတင္းစာေတြမွာ ေတြ႔ျမင္ေနရတဲ့ သစ္ေမွာင္ခုိ တန္ခ်ိန္ ဘယ္ေလာက္ ဖမ္းမိတယ္တို႔ ဆုိတာေတြ ရွိပါတယ္။ မွတ္မိသေလာက္ ေျပာရရင္ ဖမ္းမိ သစ္ဟာ တန္ခ်ိန္ ၅ ေသာင္း အထက္မွာ ရွိၿပီး၊ အေကာက္ခြန္မဲ့ ပစၥည္းတန္ဖုိး စုစုေပါင္းဟာ က်ပ္ေငြ ဘီလီယံ ၃၀ နီးပါး ရွိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖမ္းမိသစ္ေတြကုိ သးစ္ေတာဌာနကုိ လႊဲေပးတာ ျဖစ္တယ္။ သစ္ေတာဌာနက ဘယ္လုိ ဆက္လက္ စီမံခန္႔ခြဲတယ္ ဆုိတာကေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရပါဘူး။ အလားတူပဲ အေကာက္ခြန္မဲ့ ဖမ္းမိပစၥည္းမ်ားကုိ ဘယ္လုိ စီမံတယ္။ ရတဲ့ ဘ႑ာေငြေတြဟာ ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ ဘယ္လုိ ၀င္တယ္ ဆုိတာ မသိၾကရပါဘူး။ ဒီလုိ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဒီတေလာ ရန္ကုန္ ႏုိင္ငံေရး သိပၸံေက်ာင္း (YSPS)မွာ လာေရာက္ ပုိ႔ခ်တဲ့ အကူးအေျပာင္း သီအုိရီဆရာ လယ္ရီဒုိင္းမြန္းရဲ႕ လက္ခ်ာထဲမွာ တခ်က္ေတြႊတာ ရွိပါတယ္။ သူကေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္ လုပ္ငန္းမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ အလ်ားလုိက္ တာ၀န္ခံမႈ၊ ေဒါင္လုိက္ တာ၀န္ခံမႈေတြ ရွိဖုိ႔လုိတာကုိ ေျပာတာပါ။ အစုိးရေတြမွာ အလ်ားလုိက္ တာ၀န္ခံမႈအတြက္ အင္စတီက်ဴးရွင္း အေတာ္မ်ားမ်ား ဖြဲ႔ၾကရပါတယ္။ ဒီ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြ လုပ္ငန္းလုပ္ရာမွာ ထိေရာက္မႈရွိေစဖုိ႔ လုိအပ္ခ်က္ အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိတဲ့အထဲမွာ တခ်က္ကေတာ့ စစ္ေဆးသူမ်ားကုိ ျပန္လည္စစ္ေဆးႏုိင္္တဲ့ (check on the checkers) ဆုိတာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါကုိ (resiprocal oversight) အျပန္အလွန္ ႀကီးၾကပ္ႏုိင္ျခင္းလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ကိစၥ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒီလုိ ျပန္လွန္စစ္ေဆးႏုိင္မႈေတြ လုိအပ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကုိ သတ္မွတ္ရက္အတုိင္း က်င္းပႏုိင္၊ မက်င္းပႏုိင္ ဆုိတာက သဘာ၀ ေဘးဒဏ္ တခုတည္း မဟုတ္ပါဘူး၊ ႏုိင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈ ရွိဖုိ႔လည္းလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုတေလာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ႀကံ့ခုိင္ေရးပါတီတြင္း ေခါင္းေဆာင္မႈ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္သြားတဲ့ ကိစၥမွာ လုံၿခံဳေရးအင္အားမ်ား သံုးစြဲခဲ့မႈ၊ မ်က္ကြယ္မွာ အုပ္စုနဲ႔ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းသြားမႈေတြေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာကပါ စုိးရိမ္မႈ ရွိလာတဲ့ အေနအထား ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီကိစၥဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ ဆက္လက္ သက္ေရာက္သြားမလဲ ဆုိတာကလည္း ေစာင့္ၾကည့္သြားရမယ့္ သေဘာျဖစ္တယ္။ မၾကာခင္(၁၈ ရက္ေန႔)ဆုိရင္ လႊတ္ေတာ္က ျပန္လည္ စတင္ေတာ့မွာပါ။ ဒီလုိ အာဏာရ ပါတီတြင္း ေခါင္းေဆာင္ ေျပာင္းလဲမႈဟာ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ ဘယ္ေလာက္ ဂယက္႐ိုက္မလဲ။ ႐ိုး႐ိုး သာမန္ပါတီ၀င္အျဖစ္ ေရာက္သြားသူဟာ သာမန္အဆင့္ မဟုတ္ဘဲ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဒီလုိ ဂယက္ေတြကုိ ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ရတာ ျဖစ္တယ္။ လက္ရွိ အစုိးရရဲ႕ သက္တမ္း ကုန္ဆံုးခါနီး၊ ေနာက္ သက္တမ္းတခုအတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခါနီးမွာ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ေတြနဲ႔ ကိစၥေတြ မ်ားလာတာျဖစ္ၿပီး၊ ႀကိတ္ၿပီး ျဖစ္လာတဲ့ ျပႆနာေတြကလည္း ပြင့္အန္လာတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီျပႆနာမ်ားကုိ တည္ၿငိမ္ေအာင္ ေျဖရွင္းႏုိင္သည့္ တုိင္ေအာင္ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈရွိမွသာ ေရြးေကာက္ပြဲက ေအာင္ျမင္မွာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလုိ ေအာင္ျမင္ၿပီး ေနာက္ ေရြးေကာက္ခံအမတ္မ်ားကုိ ျပန္လည္ပယ္ဖ်က္ႏုိင္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ စည္းမ်ဥ္းမ်ားနဲ႔ စိစစ္ခံရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာလည္း မတရားပယ္ဖ်က္ခံရတာေတြ ရွိႏုိင္ေသးတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပၿပီး၊ အစုိးရသစ္တရပ္ ဖြဲ႔ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အားလံုးရဲ႕ ေရွ႕မွာ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ အမ်ားအျပား၊ အခက္အခဲ အမ်ားအျပားက ေစာင့္ႀကိဳေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Z.ေဖ၀င္း မွတ္ခ်က္။ ျပည္သူ႔အေရးဂ်ာနယ္၊ အတြဲ-၁၊ အမွတ္-၄၇ ဆရာZ.ေဖ၀င္းေဆာင္းပါးကို ေဖာ္ျပပါသည္။