ေမာင္ေပါက္က်ိဳင္းနဲ႔ ပန္းဘဲေမာင္တင့္တယ္တုိ႔ နယ္ေျမ
DVB
·
July 25, 2015
ပန္းဘဲေမာင္တင့္တယ္နဲ႔ ေမာင္ႏွမေတြရဲ႕နတ္နန္းနဲ႔ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ မလွမ္းမကမ္းမွာ ေမာင္ေပါက္က်ိဳင္း ဘုရား ရွိတယ္။
တေကာင္းၿမိဳ႕ေဟာင္း က ဒ႑ာရီေတြနဲ႔ ႂကြယ္၀တယ္။
ပန္းဘဲဆရာႀကီး ဦးတင့္တယ္ရဲ႕ ပန္းဘဲဖုိက တူထုသံကုိ ၾကားရတာနဲ႔ ရွင္ဘုရင္က ေက်ာခ်မ္းၿပီး ဦးတင့္တယ္ကုိ ဥပါယ္တံမ်ဥ္နဲ႔ ျဖားေယာင္းကာ သတ္ျဖတ္တယ္လုိ႔ ဆုိၾကတယ္။ ျမန္မာကေလးငယ္တုိင္း ၾကားဖူးတဲ႔ အျဖစ္တခုပါပဲ။
တေကာင္းရာဇ၀င္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ေမာင္ေပါက္က်ိဳင္းကလည္း တက႑ ပါရွိခဲ႔တယ္။ မိဖုရား ဘဒၵါႏု၀တီက နဂါးနဲ႔ ေဖာက္ျပားတယ္။ ေမးပါမ်ား စကားရ၊ သြားပါမ်ား ခရီးေရာက္၊ မအိပ္မေန အသက္ရွည္ ဆုိတဲ႔ ေဆာင္ပုဒ္ေတြကုိ လက္ကုိင္ထားတဲ႔ ေမာင္ေပါက္က်ိဳင္းက ရန္သူနဂါးကုိ သတ္ၿပီး တေကာင္းထီးနန္းကုိ စံျမန္းရတယ္။
စူဠာသမၺ၀နဲ႔ မဟာသမၺ၀ မ်က္မျမင္ညီေနာင္က တေကာင္းကေန သေရေခတၱရာအထိ ေဖာင္နဲ႔ စုန္ဆင္းခဲ႔တာလည္း ရွိေသးတယ္။
တေကာင္း ဒ႑ာရီေတြကေတာ႔ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ အခ်ိဳ႕က ဒါေတြကုိ ဒ႑ာရီ အိပ္ရာ၀င္ပုံျပင္အျဖစ္ မထားခ်င္ဘူး။ စာေပမေပၚခင္က မွတ္တမ္းတင္ထားတဲ႔ ႏႈတ္ေျပာသမုိင္းေတြလုိ႔ စိတ္၀င္စားတယ္။
တေကာင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းကုိ စိတ္၀င္စားသူေတြက ေပ်ာက္ေနတဲ႔သမုိင္းကြင္းဆက္ေတြကုိ ရွာေဖြၾကတယ္။ တေကာင္းတ၀ုိက္မွာ သံခ်က္ဖုိေတြကုိ ေတြ႔ရတယ္။ (တေကာင္းယဥ္ေက်းမႈျပတုိက္မွာလည္း သံခ်က္ဖုိကုိ ျပသထားတယ္။) တေကာင္းတ၀ုိက္မွာ သံေက်ာက္ေက်ာက္ေၾကာေတြ ရွိတယ္။ (တေကာင္းေတာင္မွာ ယခုအခါ တရုတ္က ခရုိမုိက္သတၱဳထုတ္တဲ႔ စီမံကိန္းႀကီး ရွိတယ္။) သံေက်ာက္အရုိင္းေတြကုိ သံခ်က္ဖုိေတြထဲမွာ မီးျပင္းတုိက္ၿပီး သံထုတ္လုပ္တယ္။ သမုိင္းေလ႔လာသူေတြက ပန္းဘဲဦးတင့္တယ္ဟာ ေၾကးေခတ္က သံေခတ္ကုိ ကူးေျပာင္းရာမွာ ဦးေဆာင္ပါ၀င္သူလုိ႔ ယူဆၾကတယ္။
“ျမန္မာအစ တေကာင္းက” လုိ႔ အစဥ္အလာ ေျပာရုိးစကား ရွိေပမယ့္ ၿဗိတိသွ် သမုိင္းပညာရွင္ ပါေမာကၡ လုစ္က လက္မခံခဲ႔ပါဘူး။ ျမန္မာေတြက ေအဒီ ၈ ရာစုမွာ တရုတ္ျပည္ေတာင္ပုိင္းကေန ေက်ာက္ဆည္လြင္ျပင္ကုိ ဆင္းလာသူေတြလုိ႔ သူ ယူဆတယ္။ သက်သာကီ၀င္မ်ိဳးႏြယ္ေတြ အိႏၵိယကေန တေကာင္းကုိ ၀င္ေရာက္လာတယ္ ဆိုတာမ်ိဳးကုိ ေခတ္သစ္သမုိင္းသုေတသီေတြက လက္ခံဖုိ႔ တြန္႔ေနခဲ႔ၾကတယ္။
ထူးထူးျခားျခား ေပၚထြက္လာတဲ႔ သုေတသီတေယာက္ကေတာ႔ ကုိမင္းဟန္ပါ။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွာ ကုိမင္းဟန္ မႏၱေလးေဆးတကၠသုိလ္တက္တယ္။ ေဆးပညာကုိ စိတ္မ၀င္စားလုိ႔ သမုိင္းအဓိကကုိ ေျပာင္းတယ္။ မဟာ၀ိဇၨာဘဲြ႔ နဲ႔ ေရွးေဟာင္းသုေတသန ဘဲြ႔လြန္ဒီပလုိမာရတယ္။ သူက တေကာင္းကုိ စိတ္၀င္စားလုိ႔ တကိုယ္ေတာ္ သုေတသီ လုပ္ပါတယ္။ ရဟန္းျပဳၿပီး အရွင္ပ႑ိတာနႏၵဘဲြ႔အမည္နဲ႔ တေကာင္းမွာပဲ သီတင္းသုံးေနထုိင္ကာ ေရွးေဟာင္း သုေတသနကုိ ဆက္လုပ္တယ္။
ယခုေတာ႔ တေကာင္းလြင္ျပင္က ေက်ာက္ေခတ္လက္နက္ေတြကုိ သူက ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိခဲ႔ပါၿပီ။
“ေက်ာက္ေခ်ာေခတ္က လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀၀ ကေန ၄၀၀၀ အတြင္း ျဖစ္ေလေတာ႔ တေကာင္းလြင္ျပင္ေဒသဟာ အဲဒီေခတ္ကာလကတည္းက လူသူ အထင္အရွား ေနထုိင္တာေတြ ရွိေနၿပီလုိ႔ ယူဆႏိုင္တယ္” လုိ႔ သုေတသီ ဆရာေတာ္က ဆုိတယ္။
တေကာင္းလြင္ျပင္ကေန ေက်ာက္ၾကမ္းေခတ္လက္နက္ ၂ ခု၊ ေက်ာက္လယ္ေခတ္ လက္နက္လုိ႔ ယူဆရတဲ႔ လက္နက္ ၂၀ ေလာက္နဲ႔ ေက်ာက္ေခ်ာေခတ္လက္နက္ ပစၥည္း ၅၀ ေက်ာ္ကုိ ေတြ႔ရွိ စုေဆာင္းထားၿပီးၿပီ။ ေက်ာက္ၾကမ္းေခတ္၊ ေက်ာက္ေခတ္လယ္နဲ႔ ေက်ာက္ေခတ္ေနွာင္းကာလတုိ႔ တေကာင္းေဒသမွာ ဆက္တုိက္ ျဖစ္ထြန္းခဲ႔ရံုမက ေၾကးေခတ္နဲ႔ သံေခတ္ေတြလည္း တေနရာတည္းမွာပဲ ဆင့္ကဲ ဆင့္ကဲ ဆက္ တုိက္ျဖစ္ထြန္းခဲ႔ရာေဒသ ျဖစ္လုိ႔ အင္မတန္ထူးျခားတဲ့ ေဒသႀကီး ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆရာေတာ္က ဆုိတယ္။
“တေကာင္းရာဇ၀င္မွာလူေတြ တရားမေစာင့္ေတာ႔ သိၾကားမင္းက လိပ္ေယာင္ေဆာင္ၿပီး တေကာင္းၿမိဳ႕ကုိ ကုိက္ျဖတ္တာ ၿမိဳ႕တျခမ္း ေရထဲပါသြားတယ္လုိ႔ အဆုိရွိတယ္။ ၿမိဳ႕တ၀က္ေလာက္ ေရထဲပါသြားတာ အမွန္ပဲ။ ငလ်င္ Great Earthquake ( အလြန္ျပင္းထန္တဲ႔ငလ်င္ႀကီး)ေၾကာင့္။ တတိယၿမိဳ႕ရုိး အျပင္မွာ ေျမက်ြံသြားလုိ႔ တေကာင္း ဆင္ညွပ္ကုန္းၾကားမွာ ျမစ္ေရျပင္ႀကီးျဖစ္တယ္။” လုိ႔ ဆရာေတာ္ အရွင္ပ႑ိတာနႏၵက ဒ႑ာရီနဲ႔ အျဖစ္မွန္ ဆက္စပ္မႈကုိ ေျပာျပတယ္။
တေကာင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းကုိ အစုိးရ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဌာနက ေလ႔လာတူးေဖာ္မႈ ရွိခဲ႔ေပမယ့္ ပုဂံ ေနာ္ရထာေခတ္ထက္ေစာတဲ႔ အေထာက္အထား မေတြ႔ရဘူး ဆုိတဲ႔ ေကာက္ခ်က္နဲ႔ပဲ ကာလအတန္ၾကာ လမ္းဆုံးေနခဲ႔ပါတယ္။
ကုိမင္းဟန္က တေကာင္းေဒသကုိ ေနရာအႏွံ႔လွည့္လည္သြားေရာက္ စူးစမ္း ေလ႔လာရွာေဖြပါတယ္။ သမုိင္းပညာရွင္ ေဒါက္တာသန္းထြန္းက အားေပးၿပီး လုိအပ္မယ့္ ေျမပုံေတြ ေပးတယ္။
“ေတာတြင္း စူးစမ္းမႈေတြမွာ တေယာက္တည္း ျဖစ္ေနေတာ႔ သိပ္ဆင္းရဲၾကမ္းတမ္းပါတယ္။ ၁၉၉၇ ခု ဇူလုိ္င္ ၂၁ ရက္ေန႔မွာ တေကာင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းေတာင္ဘက္၊ဆင္ညႇပ္ကုန္းေက်းရြာနယ္ေျမ မင္းသမီးကြင္းမွာရွိတဲ႔ ဦးတင္၀င္းယာကြင္းမွာ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈ ဒါမွမဟုတ္ ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈတရပ္ရပ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္မႈ ရွိလိမ္႔မယ္လုိ႔ ယူဆရတဲ႔ကုန္းတခုကုိ စၿပီး ေတြ႔ရွိရတယ္” လုိ႔ ဆရာေတာ္ က ဆုိပါတယ္။
ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ပ်ဴ အေျခခ်ေနထုိင္ခဲ႔မႈ ေသခ်ာသေလာက္ ေတြ႔ရွိရၿပီးေနာက္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဌာနက မင္းသမီးကြင္းကုိစၿပီး တူးေဖာ္ပါတယ္။ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈအေဆာက္အအုံေတြကုိ ေတြ႔ရတယ္။ တေကာင္းေဒသမွာ ပုဂံေခတ္မတုိင္မီကတည္းက လူေနမႈအေထာက္အထားေတြ ေတြ႔ရေၾကာင္း ၂၀၀၁ ခု မတ္လ ၅ ရက္ေန႔မွာ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ေၾကျငာတယ္။
၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ပြင့္လင္းရာသီမွာလည္း ဆက္လက္တူးေဖာ္တယ္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္က်ေတာ႔ ပ်ဴအရုိးအုိးေတြ ေတြ႔ရတယ္။ အရုိးအုိးတခုဟာ ဘီစီ ၅ ရာစု က ေအဒီ ၁ ရာစု အၾကားသံေခတ္ဦး ကာလကလုိ႔ ဆုံးျဖတ္ႏိုင္တာ ပါလာတယ္။ တေကာင္းေဒသက ဗိႆႏိုး၊ သေရေခတၱရာ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈထက္ ပိုမုိေရွးက်ေၾကာင္း ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ေၾကျငာတယ္။
ေနာက္ပုိင္းမွာ တေကာင္းလြင္ျပင္ကေန ေက်ာက္လက္နက္ပစၥည္း အမ်ိဳးစုံကုိ ထပ္မံေတြ႔ရွိရျပန္တယ္။
ဒီလုိ အေနအထားမွာရွိတဲ႔ တေကာင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းဟာ ကမာၻ႔ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္အျဖစ္ ဘာေၾကာင့္ အသိအမွတ္ျပဳမခံရလဲ၊ ယူနက္စကုိက ထိန္းသိမ္းတာခံရေအာင္ အစုိးရက ဘာေၾကာင္ ႔မႀကိဳးပမ္းတာလဲဆုိတာ စိတ္၀င္စားဖုိ႔ ျဖစ္လာပါတယ္။
“World Heritage (ကမာၻ႔ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္) အျဖစ္ ထားဖုိ႔ စဥ္းစားေပမယ့္ တေကာင္းက အညိဳေရာင္နယ္ေျမ ျဖစ္ခဲ႔တယ္။ ၁၉၈၀ မွ အျဖဴေရာင္ျဖစ္တာ။ ႏိုင္ငံျခားသား ညအိပ္ဖုိ႔မလုံၿခံဳတာရယ္ စစ္ေရး အေျခအေနရယ္ေၾကာင့္” လုိ႔ တေကာင္း ၿမိဳ႕ခံတေယာက္က ေျပာပါတယ္။
ေက်ာ္ရင္ျမင့္
တေကာင္းရာဇ၀င္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ေမာင္ေပါက္က်ိဳင္းကလည္း တက႑ ပါရွိခဲ႔တယ္။ မိဖုရား ဘဒၵါႏု၀တီက နဂါးနဲ႔ ေဖာက္ျပားတယ္။ ေမးပါမ်ား စကားရ၊ သြားပါမ်ား ခရီးေရာက္၊ မအိပ္မေန အသက္ရွည္ ဆုိတဲ႔ ေဆာင္ပုဒ္ေတြကုိ လက္ကုိင္ထားတဲ႔ ေမာင္ေပါက္က်ိဳင္းက ရန္သူနဂါးကုိ သတ္ၿပီး တေကာင္းထီးနန္းကုိ စံျမန္းရတယ္။
စူဠာသမၺ၀နဲ႔ မဟာသမၺ၀ မ်က္မျမင္ညီေနာင္က တေကာင္းကေန သေရေခတၱရာအထိ ေဖာင္နဲ႔ စုန္ဆင္းခဲ႔တာလည္း ရွိေသးတယ္။
တေကာင္း ဒ႑ာရီေတြကေတာ႔ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ အခ်ိဳ႕က ဒါေတြကုိ ဒ႑ာရီ အိပ္ရာ၀င္ပုံျပင္အျဖစ္ မထားခ်င္ဘူး။ စာေပမေပၚခင္က မွတ္တမ္းတင္ထားတဲ႔ ႏႈတ္ေျပာသမုိင္းေတြလုိ႔ စိတ္၀င္စားတယ္။
တေကာင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းကုိ စိတ္၀င္စားသူေတြက ေပ်ာက္ေနတဲ႔သမုိင္းကြင္းဆက္ေတြကုိ ရွာေဖြၾကတယ္။ တေကာင္းတ၀ုိက္မွာ သံခ်က္ဖုိေတြကုိ ေတြ႔ရတယ္။ (တေကာင္းယဥ္ေက်းမႈျပတုိက္မွာလည္း သံခ်က္ဖုိကုိ ျပသထားတယ္။) တေကာင္းတ၀ုိက္မွာ သံေက်ာက္ေက်ာက္ေၾကာေတြ ရွိတယ္။ (တေကာင္းေတာင္မွာ ယခုအခါ တရုတ္က ခရုိမုိက္သတၱဳထုတ္တဲ႔ စီမံကိန္းႀကီး ရွိတယ္။) သံေက်ာက္အရုိင္းေတြကုိ သံခ်က္ဖုိေတြထဲမွာ မီးျပင္းတုိက္ၿပီး သံထုတ္လုပ္တယ္။ သမုိင္းေလ႔လာသူေတြက ပန္းဘဲဦးတင့္တယ္ဟာ ေၾကးေခတ္က သံေခတ္ကုိ ကူးေျပာင္းရာမွာ ဦးေဆာင္ပါ၀င္သူလုိ႔ ယူဆၾကတယ္။
“ျမန္မာအစ တေကာင္းက” လုိ႔ အစဥ္အလာ ေျပာရုိးစကား ရွိေပမယ့္ ၿဗိတိသွ် သမုိင္းပညာရွင္ ပါေမာကၡ လုစ္က လက္မခံခဲ႔ပါဘူး။ ျမန္မာေတြက ေအဒီ ၈ ရာစုမွာ တရုတ္ျပည္ေတာင္ပုိင္းကေန ေက်ာက္ဆည္လြင္ျပင္ကုိ ဆင္းလာသူေတြလုိ႔ သူ ယူဆတယ္။ သက်သာကီ၀င္မ်ိဳးႏြယ္ေတြ အိႏၵိယကေန တေကာင္းကုိ ၀င္ေရာက္လာတယ္ ဆိုတာမ်ိဳးကုိ ေခတ္သစ္သမုိင္းသုေတသီေတြက လက္ခံဖုိ႔ တြန္႔ေနခဲ႔ၾကတယ္။
ထူးထူးျခားျခား ေပၚထြက္လာတဲ႔ သုေတသီတေယာက္ကေတာ႔ ကုိမင္းဟန္ပါ။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွာ ကုိမင္းဟန္ မႏၱေလးေဆးတကၠသုိလ္တက္တယ္။ ေဆးပညာကုိ စိတ္မ၀င္စားလုိ႔ သမုိင္းအဓိကကုိ ေျပာင္းတယ္။ မဟာ၀ိဇၨာဘဲြ႔ နဲ႔ ေရွးေဟာင္းသုေတသန ဘဲြ႔လြန္ဒီပလုိမာရတယ္။ သူက တေကာင္းကုိ စိတ္၀င္စားလုိ႔ တကိုယ္ေတာ္ သုေတသီ လုပ္ပါတယ္။ ရဟန္းျပဳၿပီး အရွင္ပ႑ိတာနႏၵဘဲြ႔အမည္နဲ႔ တေကာင္းမွာပဲ သီတင္းသုံးေနထုိင္ကာ ေရွးေဟာင္း သုေတသနကုိ ဆက္လုပ္တယ္။
ယခုေတာ႔ တေကာင္းလြင္ျပင္က ေက်ာက္ေခတ္လက္နက္ေတြကုိ သူက ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိခဲ႔ပါၿပီ။
“ေက်ာက္ေခ်ာေခတ္က လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀၀ ကေန ၄၀၀၀ အတြင္း ျဖစ္ေလေတာ႔ တေကာင္းလြင္ျပင္ေဒသဟာ အဲဒီေခတ္ကာလကတည္းက လူသူ အထင္အရွား ေနထုိင္တာေတြ ရွိေနၿပီလုိ႔ ယူဆႏိုင္တယ္” လုိ႔ သုေတသီ ဆရာေတာ္က ဆုိတယ္။
တေကာင္းလြင္ျပင္ကေန ေက်ာက္ၾကမ္းေခတ္လက္နက္ ၂ ခု၊ ေက်ာက္လယ္ေခတ္ လက္နက္လုိ႔ ယူဆရတဲ႔ လက္နက္ ၂၀ ေလာက္နဲ႔ ေက်ာက္ေခ်ာေခတ္လက္နက္ ပစၥည္း ၅၀ ေက်ာ္ကုိ ေတြ႔ရွိ စုေဆာင္းထားၿပီးၿပီ။ ေက်ာက္ၾကမ္းေခတ္၊ ေက်ာက္ေခတ္လယ္နဲ႔ ေက်ာက္ေခတ္ေနွာင္းကာလတုိ႔ တေကာင္းေဒသမွာ ဆက္တုိက္ ျဖစ္ထြန္းခဲ႔ရံုမက ေၾကးေခတ္နဲ႔ သံေခတ္ေတြလည္း တေနရာတည္းမွာပဲ ဆင့္ကဲ ဆင့္ကဲ ဆက္ တုိက္ျဖစ္ထြန္းခဲ႔ရာေဒသ ျဖစ္လုိ႔ အင္မတန္ထူးျခားတဲ့ ေဒသႀကီး ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆရာေတာ္က ဆုိတယ္။
“တေကာင္းရာဇ၀င္မွာလူေတြ တရားမေစာင့္ေတာ႔ သိၾကားမင္းက လိပ္ေယာင္ေဆာင္ၿပီး တေကာင္းၿမိဳ႕ကုိ ကုိက္ျဖတ္တာ ၿမိဳ႕တျခမ္း ေရထဲပါသြားတယ္လုိ႔ အဆုိရွိတယ္။ ၿမိဳ႕တ၀က္ေလာက္ ေရထဲပါသြားတာ အမွန္ပဲ။ ငလ်င္ Great Earthquake ( အလြန္ျပင္းထန္တဲ႔ငလ်င္ႀကီး)ေၾကာင့္။ တတိယၿမိဳ႕ရုိး အျပင္မွာ ေျမက်ြံသြားလုိ႔ တေကာင္း ဆင္ညွပ္ကုန္းၾကားမွာ ျမစ္ေရျပင္ႀကီးျဖစ္တယ္။” လုိ႔ ဆရာေတာ္ အရွင္ပ႑ိတာနႏၵက ဒ႑ာရီနဲ႔ အျဖစ္မွန္ ဆက္စပ္မႈကုိ ေျပာျပတယ္။
တေကာင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းကုိ အစုိးရ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဌာနက ေလ႔လာတူးေဖာ္မႈ ရွိခဲ႔ေပမယ့္ ပုဂံ ေနာ္ရထာေခတ္ထက္ေစာတဲ႔ အေထာက္အထား မေတြ႔ရဘူး ဆုိတဲ႔ ေကာက္ခ်က္နဲ႔ပဲ ကာလအတန္ၾကာ လမ္းဆုံးေနခဲ႔ပါတယ္။
ကုိမင္းဟန္က တေကာင္းေဒသကုိ ေနရာအႏွံ႔လွည့္လည္သြားေရာက္ စူးစမ္း ေလ႔လာရွာေဖြပါတယ္။ သမုိင္းပညာရွင္ ေဒါက္တာသန္းထြန္းက အားေပးၿပီး လုိအပ္မယ့္ ေျမပုံေတြ ေပးတယ္။
“ေတာတြင္း စူးစမ္းမႈေတြမွာ တေယာက္တည္း ျဖစ္ေနေတာ႔ သိပ္ဆင္းရဲၾကမ္းတမ္းပါတယ္။ ၁၉၉၇ ခု ဇူလုိ္င္ ၂၁ ရက္ေန႔မွာ တေကာင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းေတာင္ဘက္၊ဆင္ညႇပ္ကုန္းေက်းရြာနယ္ေျမ မင္းသမီးကြင္းမွာရွိတဲ႔ ဦးတင္၀င္းယာကြင္းမွာ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈ ဒါမွမဟုတ္ ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈတရပ္ရပ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္မႈ ရွိလိမ္႔မယ္လုိ႔ ယူဆရတဲ႔ကုန္းတခုကုိ စၿပီး ေတြ႔ရွိရတယ္” လုိ႔ ဆရာေတာ္ က ဆုိပါတယ္။
ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ပ်ဴ အေျခခ်ေနထုိင္ခဲ႔မႈ ေသခ်ာသေလာက္ ေတြ႔ရွိရၿပီးေနာက္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဌာနက မင္းသမီးကြင္းကုိစၿပီး တူးေဖာ္ပါတယ္။ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈအေဆာက္အအုံေတြကုိ ေတြ႔ရတယ္။ တေကာင္းေဒသမွာ ပုဂံေခတ္မတုိင္မီကတည္းက လူေနမႈအေထာက္အထားေတြ ေတြ႔ရေၾကာင္း ၂၀၀၁ ခု မတ္လ ၅ ရက္ေန႔မွာ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ေၾကျငာတယ္။
၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ပြင့္လင္းရာသီမွာလည္း ဆက္လက္တူးေဖာ္တယ္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္က်ေတာ႔ ပ်ဴအရုိးအုိးေတြ ေတြ႔ရတယ္။ အရုိးအုိးတခုဟာ ဘီစီ ၅ ရာစု က ေအဒီ ၁ ရာစု အၾကားသံေခတ္ဦး ကာလကလုိ႔ ဆုံးျဖတ္ႏိုင္တာ ပါလာတယ္။ တေကာင္းေဒသက ဗိႆႏိုး၊ သေရေခတၱရာ ပ်ဴယဥ္ေက်းမႈထက္ ပိုမုိေရွးက်ေၾကာင္း ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ေၾကျငာတယ္။
ေနာက္ပုိင္းမွာ တေကာင္းလြင္ျပင္ကေန ေက်ာက္လက္နက္ပစၥည္း အမ်ိဳးစုံကုိ ထပ္မံေတြ႔ရွိရျပန္တယ္။
ဒီလုိ အေနအထားမွာရွိတဲ႔ တေကာင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းဟာ ကမာၻ႔ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္အျဖစ္ ဘာေၾကာင့္ အသိအမွတ္ျပဳမခံရလဲ၊ ယူနက္စကုိက ထိန္းသိမ္းတာခံရေအာင္ အစုိးရက ဘာေၾကာင္ ႔မႀကိဳးပမ္းတာလဲဆုိတာ စိတ္၀င္စားဖုိ႔ ျဖစ္လာပါတယ္။
“World Heritage (ကမာၻ႔ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္) အျဖစ္ ထားဖုိ႔ စဥ္းစားေပမယ့္ တေကာင္းက အညိဳေရာင္နယ္ေျမ ျဖစ္ခဲ႔တယ္။ ၁၉၈၀ မွ အျဖဴေရာင္ျဖစ္တာ။ ႏိုင္ငံျခားသား ညအိပ္ဖုိ႔မလုံၿခံဳတာရယ္ စစ္ေရး အေျခအေနရယ္ေၾကာင့္” လုိ႔ တေကာင္း ၿမိဳ႕ခံတေယာက္က ေျပာပါတယ္။
ေက်ာ္ရင္ျမင့္