DVB TV News နန္းျမနဒီ = ရွမ္းျပည္နယ္မွ လယ္သိမ္းခံေတာင္သူတဦး မိမိကိုယ္ကို မီး႐ႈိ႕ဆႏၵျပ အရင္ ၂ ႏွစ္ကလည္း မီဒီယာတခုက ေမးခဲ့ေသးတယ္။ က်မက ႕႕႕႕႕ ဂ်ာနယ္ကပါ။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ အရင္ကထက္ ပိုေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဒီလိုအျဖစ္ေတြက depression ေၾကာင့္၊ ၿမိဳ႕ျပရဲ႕ တိုးတက္လာတဲ့ လူေနမႈပံုစံေၾကာင့္ဆိုၿပီး ေျပာၾကပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြအေပၚ ဆရာဝန္တေယာက္ရဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ေလးကို လက္ရွိ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ ယွဥ္ၿပီး ေျပာေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဘာလို႔ သတ္ေသၾကလဲမွာ အေၾကာင္းခံအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိတယ္။ ငတ္မြတ္ ေခါင္းပါးလြန္းလို႔၊ အလိုမတူတာကို အဆံုးစြန္ဆႏၵထုတ္ျပခ်င္လို႔နဲ႔ စိတ္ေရာဂါေတြ ျဖစ္တယ္။ အစြန္းေရာက္မြတ္စလင္ေတြက ကိုယ့္ကိုယ္ကုိယ္အေသခံၿပီး သူမ်ားေတြကို သတ္တယ္။ သူတို႔ကေတာ့ ဘာသာေရးအာဇာနည္ Martyrdom ျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆလို႔ လုပ္ၾကတယ္။ ခရစ္ယာန္စစ္သူရဲေကာင္းတခ်ိဳ႕လည္း လုပ္ခဲ့တယ္။ မဟာယာနနဲ႔ ဟိႏၵဴဘာသာေတြ မွာလည္း လုပ္ၾကတာရွိတယ္။ ဇာတကဝတၳဳေတြထဲမွာ ပါတယ္။ ငတ္ေနတဲ့က်ားမက သူ႔ရင္ေသြး က်ားေပါက္ေလးေတြကို ျပန္စားေတာ့မွာကို ျမင္တဲ့ မင္းသားဆဗၺဟာ က်ားေလးေတြ အသက္ကယ္ဖို႔ သူ႔ကိုယ္သူ က်ားစားခံလိုက္တယ္။ တရုတ္ဗုဒၶဘာသာမွာလည္း ရွိတယ္။ ဗီယက္နမ္ေခါင္းေဆာင္ ငိုဒင္းဒမ္ (၁၉၅၅-၁၉၆၃)ဟာ ကက္သလစ္ဘာသာဝင္ျဖစ္ၿပီး၊ အမ်ားစု ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြကို ႏွိပ္ကြပ္လို႔ လူထုနည္း၊ စစ္ေရးနည္းေတြနဲ႔ ဆူပူမႈျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဘုန္းႀကီးေတြက ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မီးရိႈ႕ၿပီးဆႏၵျပခဲ့ၾကတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ စီးပြားေရးေၾကာင့္ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္အတြင္း ၁၄၅၁ ေယာက္နဲ႔ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္မွာ ၁၅၄၈ ေယာက္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ သတ္ေသခဲ့တယ္။ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္အတြင္း အနည္းဆံုး တိဘက္ ၁၂ဝ ေယာက္ တရုတ္ကေန တိဘက္ကို မတရား သိမ္းပိုက္ထားတာကို ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပတဲ့အေနနဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မီးရိႈ႕ခဲ့တာ လူအေယာက္ ၄ဝ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့တယ္။ ေဆးပညာ ႏွစ္စဥ္ စက္တင္ဘာလ ၁ဝ ရက္ေန႔ဟာ World Suicide Prevention Day ကမာၻ႔ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသျခင္းေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသျခင္း ကာကြယ္ေရးအဖြဲ႔ကေန ဦးစီးက်င္းပပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသျခင္း ရက္သတၲပတ္တခုကို ေရြးၿပီး ပညာေပးတယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ ကာကြယ္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ကူညီၾကတယ္။ အေမရိကန္မွာ က်န္းမာေရးဌာနတခုကေန မဟာဗ်ဴဟာ ထုတ္ျပန္ခ်က္တခုကို ၂ဝဝ၁ တုန္းက ထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ တကယ္ သတ္ေသခ်င္သူဆိုတာ အကူအညီေတာင္းေလ့ မရွိပါ။ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းတရားကို ကူညီ ေျဖရွင္းေပးနည္းနဲ႔ စိတ္ကုသနည္းေတြ ပါတယ္။ ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ေကာက္ခ်က္အရ ႏွစ္စဥ္ လူ ၁ သန္း သတ္ေသေနၾကတယ္။ သတ္ေသသူႏႈန္း လူ ၁ သိန္းမွာ ၁၆ ေယာက္ ရွိတယ္။ စကၠန္႔ ၄ဝ မွာ ၁ ေယာက္ သတ္ေသေနၾကတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၄၅ ႏွစ္အတြင္း သတ္ေသမႈ ၆ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးလာတယ္။ အသက္ ၁၅နဲ႔ ၁၉ ႏွစ္ၾကားလူငယ္ေတြမွာ ေသဆံုးရျခင္းအေၾကာင္း ၅ ခုေျမာက္ ျဖစ္ေနတယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ ေရွ႕ပိုေရာက္တယ္။ ၁၅နဲ႔ ၄၅ ႏွစ္ၾကားလူေတြထဲမွာ သတ္ေသသူအေရအတြက္ဟာ ေသဆံုးမႈအားလံုးထဲမွာ တတိယလိုက္တယ္။ အသက္ ၁ဝနဲ႔ ၂၄ ႏွစ္ၾကား လူရြယ္ေတြက ဒုတိယေနရာ လိုက္တယ္။ ဘာလို႔ အဲလို ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသခ်င္သလဲဆိုေတာ့ ဒုကၡေဝဒနာကို လြန္ေျမာက္ခ်င္လို႔ ေဆာက္တည္ရာမရ ဒီနည္းက အေကာင္းဆံုးလို႔ ထင္ျမင္မွတ္ယူရာကေန သတ္ေသတာ ျဖစ္တယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမဲ့မႈ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အသံုးမက်ဘူး၊ မထူးဘူးလို႔ ထင္မွတ္မႈ၊ အထီးက်န္မႈ၊ စတာေတြကိုသာ ထင္ျမင္ေနမယ္။ စိတ္ေရာဂါသည္ထဲက ၁ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္မွာ အဲလိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ စိတ္က်ေရာဂါက အမ်ားဆံုး ျဖစ္ရတယ္။ တရားမဝင္ေဆးသံုးစြဲသူေတြမွာလည္း ျဖစ္တာ မနည္းပါ။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ စိတ္ေဝဒနာေတြထဲမွာ စိတ္က်ေရာဂါနဲ႔ အရက္သမားေတြ ျဖစ္တယ္။ အာရွတိုက္မွာေတာ့ ျဗန္းစားႀကီး သတ္ေသသူ ပိုမ်ားတာ ေတြ႔ရတယ္။ Lithium ေဆးသံုး ကုသတာက အျဖစ္နည္းတယ္။ ေယာက္်ားေတြက သိသိသာသာ ပိုမ်ားတယ္။ ႀကီးေလပိုမ်ားေလ ျဖစ္တယ္။ က်ားမ အခ်ိဳးခ်ရင္ ၂၂ း ၅၊ ၃ဝ း ၆၊ ၄၂ း ၁ဝ နဲ႔ ၅ဝ း ၁၆ ရွိတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသတာ ခိုင္မာတဲ့ကိန္းဂဏန္း မရွိေသးပါ။ ေသဆံုးမႈ ကိန္းဂဏန္းသာ မရွိတာ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသေစႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းရင္းခံေတြက မ်ားလြန္းပါတယ္။ စိတ္ဓာတ္က်မႈဆိုတာ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးကို အေျခခံတယ္။ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရးမွာ ေသာကမ်ားစရာေတြ ရွိတယ္။ စီးပြားေရးမေကာင္းသူအေရက အလြန္မ်ားေနတယ္။ ၿမိဳ႕ျပျဖစ္စဥ္အရ ၿမိဳ႕ကို တက္ၿပီး အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းရွာလာၾကေတာ့ ၿမိဳ႕ျပယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အထာမက်သူေတြမွာ စိတ္ဆင္းရဲၾကရတယ္။ ေခတ္သေဘာအရ အျပင္ကေနလာတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အတုျမင္အတတ္သင္၊ လူသံုးကုန္ပစၥည္း၊ ေဖ်ာ္ေျဖေရး နည္းသစ္ေတြကေန လူငယ္ေတြကို လႊမ္းမိုးေစတယ္။ သားသမီး လူငယ္လူရြယ္ေတြကို ထိန္းမရတာေၾကာင့္လည္း မိဘအရြယ္ေတြမွာ စိတ္ေဝဒနာ ရေစတယ္။ အရက္နဲ႔ မူးယစ္ေဆးဟာလည္း စံတင္ေလာက္ေအာင္ မ်ားျပား လြယ္ကူၿပီး၊ ေသာက္သံုးသူနဲ႔ စြဲေနသူ အေရအတြက္ဟာ ရင္ေလးစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ ဆိုးဝါးတယ္။ ပညာေရးမွာ စာရိတၲကိုပါ ထည့္သင့္တယ္။ စီးပြားေရး တိုးတက္ဖို႔ လုပ္ရာမွာ လူအမ်ားစုကို ၾကည့္သင့္တယ္။ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြထဲမွာ ေပၚပင္ အန္ဂ်ီအိုအၾကိဳက္ လိုက္ေနတာ ေတြကေန လူအမ်ားကို အက်ိဳးျပဳတာမ်ိဳး လုပ္သင့္ၾကပါတယ္။ ဘာသာေရးမွာ တမလြန္နဲ႔ သံသရာအက်ိဳးနဲ႔ အတူ ပစၥဳပၸန္ ဒုကၡကိုပါ တည့္မတ္ထိန္းေၾကာင္းေပးသင့္တယ္လို႔ ထင္ျမင္ပါတယ္။ ဒီသံုးသပ္ခ်က္ကုိေရးခဲ့တာ ၁၃-၉-၂ဝ၁၃ ေန႔က ျဖစ္ပါတယ္။ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြေနတဲ့ ျမန္မာျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရး ဖိႏွိပ္မႈအတြက္ မိမိကိုယ္မိမိ မီး႐ႈိ႕ဆႏၵျပျခင္းဟာ အခုအစိုးရ လက္ထက္မွာစတယ္လို႔ မွတ္တမ္းတင္ပါေတာ့မယ္။ ေဒါက္တာတင့္ေဆြ