အစိုးရနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ေတြၾကား တျပည္လံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ မူၾကမ္းကို လက္မွတ္ေရး ထိုးႏိုင္ခဲ့ပါၿပီ။ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြအေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြ ဝင္ေရာက္ဖြယ္ရွိမလားဆိုၿပီး စဥ္းစားစရာေတြ ေပၚထြက္ လာပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ႏိုင္ဟံသာ (မြန္ျပည္သစ္ပါတီ) [caption id="attachment_75675" align="alignleft" width="300"] ႏုိင္ဟံသာ[/caption] “ဒါက တဆင့္ေပါ့ဗ်ာ။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အဆင့္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ အဲလိုအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးရၿပီး ရင္ ႏိုင္ငံေရး အရ ေဆြးေႏြးသြားရ မယ့္အပိုင္းေတြ အရွည္ႀကီး ရွိပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၅ေရြး ေကာက္ပဲြကေတာ့ ဘယ္လိုမွ မီႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္တခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အေနနဲ႔ဆိုရင္ ဒီ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ပါဝင္ဖို႔ဆိုတာ လံုးဝ ထည့္မတြက္ထားပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔က လက္နက္ကိုင္တုိက္ပဲြဝင္ေနတဲ့ အေနအထား၊ အဓိက အားျဖင့္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖဲြ႔စည္းပုံကိုျပင္ဖုိ႔။ အဓိကအားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ႏိုင္ငံကို တည္ေထာင္ဖို႔။ အဲဒီမွာ ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုကို ျပင္ဖုိ႔ လိုေသးတယ္။ ေနာက္တခုက ဒီ ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုကို မျပင္ေသးပဲနဲ႔ ဒီပံုစံအတိုင္းဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အခ်ိန္ကာလအရေရာ အေျခအေနအရေရာ ဒီ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြမွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဝင္ႏိုင္တဲ့အေနအထား မရွိေသးပါဘူး။” ပဒိုကြယ္ထူးဝင္း (အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး- ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုး) [caption id="attachment_67495" align="alignleft" width="300"] ပဒုိကြယ္ထူး၀င္း[/caption] “ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ ဆံုေဆြးေႏြးေရး လုပ္တဲ့ကာလမွာက က်ေနာ္တို႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္းေတြရဲ႕ လက္ထဲမွာက လက္နက္ေတြ ရွိေနဦးမွာပဲ ျဖစ္ တယ္။ ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္ရဦးမယ့္ ကိစၥ ျဖစ္ တာေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပဲြဝင္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒါက လက္ရွိ အေနအထားနဲ႔ မကိုက္ညီဘူးေပါ့။ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔အစည္းတခုက ႏိုင္ငံေရးပါတီ ေထာင္ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြဝင္မယ္ ဆိုတာကေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ေသးတဲ့ကိစၥပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔အစည္းေတြက ႏိုင္ငံေရးပါတီ ေထာင္ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြဝင္ဖို႔ ဆိုတာ လက္ရွိမွာကေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ေသးတဲ့ အေနအထား ျဖစ္ပါတယ္။” ဆလို္င္းလ်န္မႈန္းဆာေခါင္း (ခ်င္းအမ်ိဳးသားတပ္ဦး) [caption id="attachment_53000" align="alignleft" width="300"] ေဒါက္တာ ဆလိုင္းလ်န္မႈန္းဆာေခါင္း[/caption] “က်ေနာ္တို႔ လိုလားတဲ့ႏိုင္ငံေရး စနစ္ကို  ဥပေဒေၾကာင္းအရ ခုိင္မာေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္ တဲ့ အဆင့္ကို မေရာက္ေသးဘူး။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ တရားဝင္အားျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ရပ္တည္ခ်က္က ၂၀၁၈ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ပမွာပဲ ရွိေသးတယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ေတာင္မွ စာၾကမ္းကို သေဘာတူတဲ့အဆင့္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ တရားဝင္စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ေသးျခင္း မရွိေသးဘူး။ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီးရင္လည္း ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပဲြေတြ က်င္းပရဦးမယ္။ အဲဒီရလဒ္ကေနၿပီးေတာ့ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုဖို႔ ျပင္ဆင္ထားပါတယ္။ အဲဒါ မရမခ်င္းကေတာ့ ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ပမွာပဲ ရွိေနေသးတာေၾကာင့္ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ေသခ်ာတာကေတာ့ ဝင္ဖို႔ မျဖစ္ေသးဘူး။” ဗိုလ္မႉးႀကီး ခြန္ဥကၠာ (ပအို၀္းအမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ နာယက) [caption id="attachment_59583" align="alignleft" width="300"] ဦးခြန္ဥကၠာ[/caption] “အခု က်င္းပ တဲ့ေရြးေကာက္ပဲြ ဆိုတာက သူ႔ဥပေဒက ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ဥပေဒက ဖန္တီး တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္ တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီ ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို လက္ခံမႈ မရွိတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီအဖဲြ႔အစည္း ေတြက ေရြးေကာက္ပဲြကို ဝင္ဖို႔ အေၾကာင္း မရွိဘူး။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ မလဲြမေရွာင္သာ ၂၀၀၈ အေျခခံမူေအာက္မွာ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္ တိုင္းရင္းသား အဖဲြ႔အစည္းေတြ ရွိတယ္။ ညီေနာင္ အဖဲြ႔အစည္းေတြ ရွိတယ္။ သူတို႔ကိုလည္းပဲ ဝင္တဲ့အတြက္ ကန္႔ကြက္မွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဒီေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္စဥ္က ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမႈမွာ လိုအပ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္တခု ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒါကိုလည္း အေႏွာင့္အယွက္အဟန္႔အတား ေပးသြားမွာ မဟုတ္ဘူး။ သို႔ေသာ္ ဒီေရြးေကာက္ပဲြမွာေတာ့ အေႏွာင့္အယွက္ေပးဖို႔ မရွိသလို က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းအေနနဲ႔ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲလမ္းေၾကာင္းသြားဖို႔ေတာ့ လံုးဝမရွိဘူးလို႔ တင္ျပပါရေစ။”