ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ၆ ပြင့္ဆိုင္ အလားအလာ အျမင္စုစည္းခ်က္
အေးနိုင်
·
April 13, 2015
ႏိုင္ငံတ၀န္း အတာသႀကၤန္ ေရသဘင္ပြဲဆင္ႏႊဲခ်ိန္လြန္ေျမာက္တဲ့ လာမယ့္ရက္ပိုင္းအတြင္း ျမန္မာ့ႏွစ္သစ္ကူး အခါသမယကို ခ်ဥ္းနင္း၀င္ေရာက္ေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ေဟာင္းမွာ အစျပဳ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေန ဆဲျဖစ္ၿပီး ျပည္သူလူထုရဲ႕ လူေနမႈဘ၀ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြအေပၚ ရိုက္ခတ္မႈရွိမယ့္ ျမန္မာ့ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ ၆ပြင့္ဆုိင္ေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္စဥ္ အေပၚ သေဘာထားအျမင္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အျမင္တခ်ဳိ႕ကို စုစည္းတင္ဆက္ေပးထားပါတယ္။
------------------------------------------------------------------------------------------------
ေဒၚဒဲြဘူ (တိုင္းရင္းသားေရးရာႏွင့္ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈေကာ္မတီ အတြင္းေရးမႉး)
“ဒီႏွစ္သစ္ကူးကေတာ့ တကယ္မဂၤလာရွိတဲ့ႏွစ္သစ္ကူးကို ျဖတ္သန္းရမယ့္အခ်ိန္လို႔ က်မ ဒီလိုပဲယုံၾကည္ပါ တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီႏွစ္သစ္မွာဆိုရင္ မဂၤလာရွိတဲ့လုပ္ငန္းရပ္ေတြနဲ႔ ဒီႏွစ္တႏွစ္လုံးကို အသုံးခ်သြားမယ္ ဆုိလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ ႏိုင္ငံအတြက္ ႏွစ္သစ္နဲ႔အတူ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အခြင့္အလန္းေတြ၊ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အေျခအေနေတြ ဖန္တီးေပးႏိုင္မွာပါ။ အဲဒီေတာ့ ဒီႏွစ္သစ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလကၡဏာနဲ႔အတူ ႏွစ္သစ္မွာ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔၊ တႏွစ္ပတ္လုံး ၿငိမ္းခ်မ္္းစြာနဲ႔ တိုင္းျပည္အက်ဳိး၊ ျပည္သူလူထုအက်ဳိး၊ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူ လူထုရဲ႕အက်ဳိးကို အားလုံးက ၀ိုင္း၀န္းပူးေပါင္းၿပီးမွ သည္ပိုးႏိုင္ပါေစလို႔ ဆုေတာင္းပါတယ္။
“အပြင့္ေတြက ၆ပြင့္ပဲဆိုင္ဆိုင္၊ ၄၈ ပြင့္ပဲဆုိင္ဆိုင္ေပါ့ေနာ္ အဓိက အေရးၾကီးတာ ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ႏိုင္ငံက ယခင္ အလႊဲအေျပာင္း လုပ္ခဲ့တဲ့ တပ္မေတာ္က ပါ၀င္ပတ္သက္ ေနတဲ့ ယေန႔တာ၀န္ရွိတဲ့ လူေတြနဲ႔ လက္ရွိ က်မတို႔အလုပ္လုပ္ေနတဲ့သူဟာဆိုလို႔ရွိရင္ တကယ့္ ကို စိတ္ေကာင္းေစတနာထားၿပီးမွ ကိုယ့္အက်ဳိးအတြက္ပဲ မၾကည့္ပဲနဲ႔ေပါ့ေနာ္ သူ႔အက်ဳိး၊ ကိုယ့္အက်ဳိး၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အက်ဳိး၊ ျပည္သူ လူထု အက်ဳိးကို ေရွးရွဳၿပီးမွာ က်မတို႔အားလုံး အက်ဳိးပါ၀င္သြားေအာင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔တိုင္းျပည္ဟာ အရွိန္ အဟုန္ျမင့္စြာနဲ႔ ေရွ႕ ကို ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္မွာပါ။ အဲဒီေတာ့ အပြင့္ဆိုင္ေတြဆိုတာ အေရး ၾကီးသလို ဒီအပြင့္ဆုိင္ေတြကလည္း အားလုံးကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အတြက္ အပြင့္ဆိုတာထက္ကို လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ဖို႔၊ ၂ ေယာက္ပဲ လုပ္လုပ္၊ ၃ ေယာက္ပဲလုပ္လုပ္၊ ၅ ေယာက္ပဲလုပ္လုပ္၊ ၆ ေယာက္ပဲလုပ္လုပ္ေပ့ါေနာ္ က်မတို႔ႏိုင္ငံအတြက္ အက်ဳိးရွိမွ ထိေရာက္ေအာင္ျမင္တဲ့အလုပ္ ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔က အင္မတန္ အေရးႀကီး တယ္ဆုိတဲ့အေၾကာင္းကို က်မတို႔ ေကာ္မတီအ ေနနဲ႔ေပါ့ေနာ္၊ က်မကလည္း တိုင္းရင္းသူတေယာက္အေနနဲ႔ ဒီလိုမ်ဳိးပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ”
---------------------------------------------------------------
ဦးသုေ၀ (ဥကၠ႒၊ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ(ျမန္မာျပည္))
“က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ အမွန္ကေတာ့ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတယ္ဆိုရင္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ နဲ႔ တိုင္းျပည္ထူေထာင္ေရး ျဖစ္သင့္တာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔ တိုင္းျပည္က လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္သြားတာ ႏွစ္ေပါင္းလည္း ၾကာသြားၿပီေလ၊ ၾကာသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္ထင္တယ္ ဒီထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္းပဲ အခုဆိုရင္ သတိတရားေတြ ျပန္ရၿပီးေတာ့ေပါ့ေနာ္ တို႔တိုင္းျပည္ အတြက္ ေကာင္းဖို႔လုပ္ဖို႔သင့္ၿပီလို႔ နားလည္လာၾကပုံရတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔လည္း ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ၿပီး၊ ညိႇႏႈိင္းၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ေပါ့ေနာ္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို လက္မွတ္ထုိးဖို႔ လုပ္တာဟာ အင္မတန္ သင့္ေတာ္တဲ့အခ်ိ္န္လည္း ေရာက္ပါၿပီ။ လူေတြလည္းပဲ သတိတရား ရၿပီးေတာ့ ေကာင္းတဲ့ လမ္းစဥ္ကုိ ေရာက္လာပါၿပီလို႔ အဲဒါ က်ေနာ္ ျမင္တယ္ဗ်ာ။ ႏွစ္သစ္မွာ ဒီျဖစ္စဥ္ (ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္) ကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ၾကီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေစခ်င္တာေပါ့ေနာ္။ အဲဒါ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ေလ က်ေနာ္တို႔အတြက္ ဒါဟာ ေရွ႕တလွမ္း ျမန္ျမန္ေရွ႕ကိုေရာက္ေလေပါ့ေနာ္၊ အဲဒါေၾကာင့္ မို႔လို႔ သက္ဆိုင္ရာပုဂိဳၢလ္မ်ား အခ်ိန္ကို သိပ္ၿပီးေတာ့ ေႏွာင့္ေႏွးျခင္း မလုပ္ဘဲနဲ႔ ျမန္ႏိုင္ သမွ်ျမန္ ေအာင္၊ ခိုင္ခို္င္ မာမာလည္းျဖစ္ေအာင္ လက္မွတ္ေရး ထိုးေစခ်င္တယ္။ အဲဒီကတဆင့္မွ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ကလုပ္ရမွာ”
“၆ပြင့္ဆုိင္ေဆြးေႏြးေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကေတာ့ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးေရး ဆိုတာကေတာ့ ေကာင္းတဲ့ လုပ္ငန္းပဲေလေနာ္။ ေတြ႔ၿပီး ဆုံၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးတယ္ဆိုတာ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ အေၾကာင္း လည္းသိ၊ ျမန္ျမန္ လည္း ေအာင္ျမင္တာေပါ့ေနာ္။ ဘယ္ႏွစ္ပြင့္ဆိုင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ေလ တကယ့္တကယ္ေျပာရရင္။ ဒါေပမယ့္ အခု ၆ ပြင့္ဆိုင္ ဆိုတာ ကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကလည္း သူက အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ဆုံးျဖတ္ထားတာေပါ့ေနာ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တကယ္အေရးၾကီးတဲ့ ပုဂိဳၢလ္ေတြခ်ည္းပဲဆုိေတာ့ ဒါဟာ ပိုၿပီးေတာ့မွ ထိထိေရာက္ေရာက္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ယူဆတာေပါ့ဗ်ာ။ ေခါင္းေဆာင္ ေဆြးေႏြးတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြဟာ အေရးႀကီး ဆုံးေပါ့ေနာ္။ သူတို႔ရဲ႕ဂယက္ကတိုုင္းျပည္ကို ရုိက္ရမွာေလ။ အဲဒီေတာ့ ဒီလိုအေရးၾကီးတဲ့ပုဂိဳၢလ္ေတြဟာ တကယ္တမ္း မွန္မွန္ကန္ကန္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့၊ တကယ္လက္ေတြ႔လုပ္ဖို႔သင့္တဲ့ဟာေတြကို ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့နဲ႔ေပါ့ေနာ္ ကိုယ္က်ဳိးေတြမဖက္ဘဲနဲ႔ လုပ္သင့္တာေပါ့ေနာ္။ ဒါမွလည္း တိုင္းျပည္က သူတို႔ကို အတုယူၿပီးေတာ့ အားလုံးေကာင္းေအာင္ ၀ိုင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ၾကမွာေပါ့။ အကယ္၍ သူတို႔သာ တြန္႔ဆုတ္ တြန္႔ဆုတ္နဲ႔ စိတ္ကူး ယဥ္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေနမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီျပသနာဟာ ဘယ္ၿပီးႏိုင္ေတာ့မွာလဲေနာ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ သူတို႔ဟာ အေရးၾကီးဆုံးပုဂိဳလ္ေတြပဲ။ အေရးၾကီးဆုံးပုဂိၢဳလ္ေတြဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့နဲ႔၊ သတၱိရွိရွိနဲ႔ ကိုယ္က်ဳိး မဖက္ဘဲ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးအတြက္ကို လုပ္ၾကပါလို႔ေတာ့ တိုက္တြန္းခ်င္တာေပါ့ဗ်ာ။”
------------------------------------------------------------------------------------------
ဦး၀င္းျမင့္ (အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ေျပာခြင့္ရ)
“က်ေနာ္တို႔က NCA (တစ္ႏိုင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္) လက္မွတ္ မထိုး ခင္ေပါ့ေနာ္ တိုင္းရင္းသားေတြက သူတို႔ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေပါ့ေနာ္ တန္းတူညီမွ်တဲ့ အခြင့္ အေရးေတြ ရဖို႔လည္း လိုတာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္တခုက NCA လက္မွတ္ထုိးမယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း ႏွစ္ဘက္ တရားမွ်တမႈရွိဖို႔လည္းလိုတယ္ေလ။ ဒါမွလည္း NCA က ထိုးျဖစ္မွာကိုး။ ေနာက္တခုက က်ေနာ္တို႔က NCA ေၾကာင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥ ပေဒျပင္ ဆင္ေရးတို႔၊ လြတ္လပ္ၿပီး တရား မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ ပြဲ ျဖစ္ေျမာက္ေရးတို႔၊ ေျခာက္ပြင့္ဆိုင္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရးတို႔၊ အဲဒီဟာေတြကိုလည္း ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာေစတဲ့ ဟာမ်ဳိးေတာ့လည္း မျဖစ္သင့္ဘူး”
“၆ ပြင့္ဆိုင္ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို သြားမယ္လို႔ တာ၀န္ရွိ သူအားလုံးက ဒါကေတာ့ တညီတညြတ္တည္း ေျပာေနၾကတာကိုး။ တညီ တညြတ္ တည္းေျပာေနၾကေတာ့ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို သြားမယ္ဆိုရင္ ဒီမုိကေရစီက်င့္စဥ္ေတြပါတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔လည္း လိုတာေပါ့။ ဒီမုိကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္းေရးသြားမယ္ေျပာၿပီးေတာ့ ဒီမိုကေရစီ က်င့္စဥ္ေတြပါတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ မဟုတ္ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ ျပည္သူလူထုၾကီးရဲ႕ သေဘာထားနဲ႔ ထင္ဟပ္မွာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ျပည္သူလူထုသေဘာထားနဲ႔ ထပ္တူထပ္မွ်ျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါမ်ဳိးကလည္း မျဖစ္သင့္ဘူး။ တကယ္တမ္းတိုင္းျပည္ကို တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း ေစ ခ်င္တယ္၊ ေနာက္တခါ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေစခ်င္ တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္ေတြပါတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒျဖစ္ဖို႔ ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုတယ္။ ေနာက္တခုက ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပ ေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတာကလည္း ဘယ္လိုပဲၾကည့္ၾကည့္ ခုနေျပာသလို လြတ္လပ္ၿပီးတရားမွ်တ တဲ့ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔က ဆက္ႏြယ္ေန တာကိုး။ ေရြးေကာက္ပြဲက လြတ္ေတာ့လြတ္လပ္မယ္၊ တရားမွ်တမႈမရွိဘူးဆိုတာဗ်ာ ဥပမာ-လြတ္လပ္ တာေတာ့ လြတ္လပ္တယ္။ လြတ္လြပ္လပ္လပ္ မဲေပးၾက ဒါေတာ့ ေပးခြင့္ျပဳမယ္။ တရားမွ်တမွဳမရွိဘူးဆိုတာက စည္းကမ္းကလနားေတြ ကန္႔သတ္ထားတဲ့ဟာ၊ အကန္႔အသတ္၊ အပိတ္အပင္၊ တားျမစ္ဟန္႔တားမႈက တဦး တေယာက္ကိုေတာ့ ဒီလို ကန္႔သတ္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့လူေတြကို ေတာ့ ဒီအခြင့္အေရး မရွိဘူးဆုိ ဒါ အစကတည္းက တရားမွွ်တမွဳမရွိဘူးဆိုတာ ေပၚလြင္ေနပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးမျဖစ္သင့္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒါမ်ဳိးျဖစ္လာလို႔ရွိရင္လည္း၊ ဒါမ်ဳိးမျဖစ္သင့္တာ ကို ျဖစ္သြားလို႔ရွိရင္ တိုင္းျပည္သူလူထုက သူတို႔ရဲ႕ဆႏၵ သေဘာထားေတြနဲ႔ ထပ္တူ ထပ္မွ်မက်ေရာက္ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ တိုင္းျပည္မွာ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမွဳေတြကို ပ်က္ျပားမွာလည္း က် ေနာ္တို႔က မလိုခ်င္ဘူးေလ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ တိုင္းျပည္ကို တကယ္တမ္း တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေစ ခ်င္တယ္၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစခ်င္ တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဒီမုိကေရစီက်င့္စဥ္ေတြပါတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒ ျဖစ္သင့္ၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္ၿပီး တရား မွ်တတဲ့၊ တရားမွ်တတယ္ဆိုတာ သူ႔ဘက္ ကိုယ့္ဘက္ မွ်မွ်တတနဲ႔ ျဖစ္ေျမာက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ မ်ဳိးကိုပဲ ျဖစ္ေစ ခ်င္တယ္။
---------------------------------------------------------------------------------------
ဦးျမေအး (၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း)
“အခုကေတာ့ဗ်ာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္မူၾကမ္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ အန္စီစီတီ (တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားရဲ႕ တျပည္လုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးညိႇႏႈိင္းေရးအဖြဲ႔) နဲ႔ ယူပီဒဗလ်ဴစီ (ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေကာ္မတီ) က ေယဘုယ်အားျဖင့္ သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ကို ထုိးထားၿပီးျဖစ္တယ္ေလ။ ဒါကို ဆက္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြ အေနနဲ႔က တိုင္းရင္းသားညီလာခံတရပ္ကို ေခၚယူမယ္၊ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြကို တင္ျပမယ္။ အတည္ျပဳခ်က္ယူၿပီးေတာ့မွ အစိုးရနဲ႔လက္မွတ္ ထိုးမယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနပဲက်န္ေတာ့တယ္ေလ။ ဒီေတာ့ ဒီအေျခအေနကို သုံးသပ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ လက္မွတ္ထိုးဖို႔အေျခအေနကေတာ့ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က ေသခ်ာသေလာက္ ရွိေနၿပီလို႔ က်ေနာ္က သုံးသပ္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ အန္စီစီတီမွာပါတဲ့ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း သက္ဆိုင္ရာအဖြ႔ဲအစည္းေတြမွာ အေရးပါ အရာေရာက္တဲ့ အခန္းက႑မွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္ေလ။ ဒီၾကားထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ အျဖစ္ႏို္င္ဆုံး လက္မွတ္ထိုးပြဲ ျဖစ္လာေအာင္ဆိုရင္ ေတာ့ တုိက္ပြဲအရွိန္ေတြ ေလ်ာ့ခ်ဖို႔ေတာ့လုိမယ္ ထင္တယ္။ ဘာမွမဟုတ္တဲ့ တိုက္ပြဲအရွိန္ေတြ ျမင့္တက္လာတဲ့ကိစၥက လက္မွတ္ထိုးတဲ့ျဖစ္စဥ္ႀကီးကို ကေသာင္း ကနင္း ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္လို႔ က်ေနာ္ေတာ့ သုံးသပ္တယ္။ ဒီအေျခအေနတခ်က္ကလြဲလို႔ရွိရင္ က်န္တဲ့ဟာ ကေတာ့ ေကာင္းတယ္လို႔ သုံးသပ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ႏွစ္သစ္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြ စႏိုင္ဖို႔အတြက္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့ အဆင့္ကို ႏွစ္သစ္နဲ႔ အတူ ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္ ရင္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္က အဓိက ကေတာ့ဗ်ာ သတိျပဳေစခ်င္တဲ့အခ်က္က အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳဳပ္ဆိုျခင္းသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ရဲ႕အစပဲျဖစ္တယ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရသြားတာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာေတာ့ နားလည္ ေစခ်င္တယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပဲြေတြ ကတဆင့္ တိုင္းရင္းသားေတြလိုခ်င္တဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဘယ္လိုတည္ေဆာက္ၾကမလဲ ဆိုတဲ့ အေျဖေတြ ထြက္လာမွသာလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဆင့္ကို တက္လွမ္းႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ က် ေနာ့္ရဲ႕အျမင္ပါခင္ဗ်။”
“၆ ပြင့္ဆိုင္ဆိုတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕ အေျခအေနမွာေတာ့ တျခား ၄၈ ပြင့္ဆိုင္တို႔ ဘာတို႔နဲ႔ မတူ ညီတဲ့အေျခအေန ရွိတယ္ဗ်။ အဲဒါ ဘာလဲဆိုေတာ့ ၆ ပြင့္ဆို္င္ ဆိုတာ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က ေတာင္းဆိုတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တခုျဖစ္ေနတယ္ေလ။ ေျခာက္ပြင့္ဆိုင္ဟာ အမွန္တကယ္ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဒီထက္ပိုၿပီးေစာၿပီးျဖစ္ရ မယ္လို႔ ျမင္တယ္ ခင္ဗ်။ ဒါကေတာ့ အေျခအေန အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာၿပီး ခုေတာ့ ျဖစ္ သြားၿပီေပါ့ဗ်ာ။ သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပႆနာကို ေျဖရွင္း တဲ့အခါမွာ ၆ပြင့္ဆိုင္ အေရးႀကီးသလို၊ ၆ ပြင့္ဆိုင္မွ်ေလာက္နဲ႔ေတာ့ မလုံေလာက္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္ေလ။ ဒါက တဆင့္ခ်င္း၊ တဆင့္ခ်င္း ၆ ပြင့္မွာပါတဲ့ Stake Holder (သက္ဆုိင္တဲ့သူ) ေတြအေနနဲ႔လည္း သိပါတယ္၊ ျမင္လည္းျမင္ပါ တယ္။ တဆင့္ခ်င္းတဆင့္ခ်င္း တုိးခ်ဲ႕ၿပီးေတာ့မွ သြားရမယ္လို႔ ျမင္ပါလိမ့္မယ္။ အဲ ဒီလို တိုးခ်ဲ႕သြားတဲ့အခါ တဖက္က ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကတဆင့္ ျဖစ္ေပၚ လာမယ့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြနဲ႔ ဘယ္လိုခ်ိတ္ဆက္သြားမလဲဆိုတဲ့ အေျခအေနက ႏိုင္ငံ တခုကို ႏိုင္ငံျပဳမယ့္ေဆြးေႏြးပြဲႀကီးတခု ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ယုံၾကည္တယ္ေလ။ အဲဒီဟာကေတာ့ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္ဖို႔ကေတာ့ လိုမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေနာက္တခုက အစိုးရပဲျဖစ္ျဖစ္ အားလုံးကို ညႊန္းခ်င္ပါတယ္။ အပြင့္ေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲဆိုင္ဆိုင္ တကယ္ တိုင္းျပည္မွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို လုံးေစ့ ပတ္ေစ့ေသေသခ်ာခ်ာမသုံးသပ္ မဆုံးျဖတ္ႏိုင္ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ အပြင့္ ဆိုင္တာဟာ ဆိုင္တာပဲ ရွိပါလိမ့္မယ္။ ရလဒ္ေကာင္းေတြ ထြက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ရလဒ္ေကာင္းေတြ ထြက္ဖို႔ ဆိုလို႔ရွိရင္ လက္ရွိ ၂ ပိုင္းခြဲေျပာမယ္ဆိုရင္ တဖက္က ျပည္တြင္းၿငိမ္း ခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္နဲ ႔ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုအက်ဳိး သက္ေရာက္မႈေတြ ရွိေစတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြကို ဖန္တီးမလဲဆိုတာကို အေျဖရွာရမွာျဖစ္သလို တဖက္ကလည္း အခ်က္အလက္ အစ္ရွဴးေတြျဖစ္တဲ့ ေက်ာင္းသားအေရး၊ အလုပ္သမား အေရး၊ လယ္သမား အေရး အစရွိတဲ့ ျပႆနာတက္မွဳေတြအကုန္လုံးကိုလည္း ဆင္ျခင္သုံးသပ္ႏိုင္စြမ္း ရွိဖို႔လိုမယ္ လို႔ ျမင္ပါ တယ္။ ေနာက္တခ်က္က တျပိဳင္နက္တည္း ေျပာခ်င္တာကေတာ့ဗ်ာ က်ေနာ္တို႔အခ်င္းခ်င္း ႏိုင္ငံမွာ အခ်င္း မ်ားမႈ ျပႆနာ ျဖစ္မႈေတြနဲ႔ သြားမွာလား။ ဒါမွမဟုတ္လို႔ရွိရင္ အစိုးရသုံးေနတဲ့ စကားလုံးကိုပဲ ျပန္သုံးေပး ပါမယ္၊ ႏိုင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈအသစ္ေခၚတဲ့ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲကို တကယ္ စိတ္ေစတနာပါပါ လိုလိုလားလားရွိရွိ က်င့္သုံးၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သြားၾကမွာလား ဆိုတာ Stake Holder (သက္ဆိုင္တဲ့သူမ်ား) ဆုံးျဖတ္ရမယ့္ကိစၥပါ။
“အပြင့္ေတြက ၆ပြင့္ပဲဆိုင္ဆိုင္၊ ၄၈ ပြင့္ပဲဆုိင္ဆိုင္ေပါ့ေနာ္ အဓိက အေရးၾကီးတာ ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ႏိုင္ငံက ယခင္ အလႊဲအေျပာင္း လုပ္ခဲ့တဲ့ တပ္မေတာ္က ပါ၀င္ပတ္သက္ ေနတဲ့ ယေန႔တာ၀န္ရွိတဲ့ လူေတြနဲ႔ လက္ရွိ က်မတို႔အလုပ္လုပ္ေနတဲ့သူဟာဆိုလို႔ရွိရင္ တကယ့္ ကို စိတ္ေကာင္းေစတနာထားၿပီးမွ ကိုယ့္အက်ဳိးအတြက္ပဲ မၾကည့္ပဲနဲ႔ေပါ့ေနာ္ သူ႔အက်ဳိး၊ ကိုယ့္အက်ဳိး၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အက်ဳိး၊ ျပည္သူ လူထု အက်ဳိးကို ေရွးရွဳၿပီးမွာ က်မတို႔အားလုံး အက်ဳိးပါ၀င္သြားေအာင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔တိုင္းျပည္ဟာ အရွိန္ အဟုန္ျမင့္စြာနဲ႔ ေရွ႕ ကို ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္မွာပါ။ အဲဒီေတာ့ အပြင့္ဆိုင္ေတြဆိုတာ အေရး ၾကီးသလို ဒီအပြင့္ဆုိင္ေတြကလည္း အားလုံးကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အတြက္ အပြင့္ဆိုတာထက္ကို လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ဖို႔၊ ၂ ေယာက္ပဲ လုပ္လုပ္၊ ၃ ေယာက္ပဲလုပ္လုပ္၊ ၅ ေယာက္ပဲလုပ္လုပ္၊ ၆ ေယာက္ပဲလုပ္လုပ္ေပ့ါေနာ္ က်မတို႔ႏိုင္ငံအတြက္ အက်ဳိးရွိမွ ထိေရာက္ေအာင္ျမင္တဲ့အလုပ္ ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔က အင္မတန္ အေရးႀကီး တယ္ဆုိတဲ့အေၾကာင္းကို က်မတို႔ ေကာ္မတီအ ေနနဲ႔ေပါ့ေနာ္၊ က်မကလည္း တိုင္းရင္းသူတေယာက္အေနနဲ႔ ဒီလိုမ်ဳိးပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ”
---------------------------------------------------------------
ဦးသုေ၀ (ဥကၠ႒၊ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ(ျမန္မာျပည္))
“က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ အမွန္ကေတာ့ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတယ္ဆိုရင္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ နဲ႔ တိုင္းျပည္ထူေထာင္ေရး ျဖစ္သင့္တာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔ တိုင္းျပည္က လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္သြားတာ ႏွစ္ေပါင္းလည္း ၾကာသြားၿပီေလ၊ ၾကာသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္ထင္တယ္ ဒီထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္းပဲ အခုဆိုရင္ သတိတရားေတြ ျပန္ရၿပီးေတာ့ေပါ့ေနာ္ တို႔တိုင္းျပည္ အတြက္ ေကာင္းဖို႔လုပ္ဖို႔သင့္ၿပီလို႔ နားလည္လာၾကပုံရတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔လည္း ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ၿပီး၊ ညိႇႏႈိင္းၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ေပါ့ေနာ္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို လက္မွတ္ထုိးဖို႔ လုပ္တာဟာ အင္မတန္ သင့္ေတာ္တဲ့အခ်ိ္န္လည္း ေရာက္ပါၿပီ။ လူေတြလည္းပဲ သတိတရား ရၿပီးေတာ့ ေကာင္းတဲ့ လမ္းစဥ္ကုိ ေရာက္လာပါၿပီလို႔ အဲဒါ က်ေနာ္ ျမင္တယ္ဗ်ာ။ ႏွစ္သစ္မွာ ဒီျဖစ္စဥ္ (ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္) ကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ၾကီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေစခ်င္တာေပါ့ေနာ္။ အဲဒါ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ေလ က်ေနာ္တို႔အတြက္ ဒါဟာ ေရွ႕တလွမ္း ျမန္ျမန္ေရွ႕ကိုေရာက္ေလေပါ့ေနာ္၊ အဲဒါေၾကာင့္ မို႔လို႔ သက္ဆိုင္ရာပုဂိဳၢလ္မ်ား အခ်ိန္ကို သိပ္ၿပီးေတာ့ ေႏွာင့္ေႏွးျခင္း မလုပ္ဘဲနဲ႔ ျမန္ႏိုင္ သမွ်ျမန္ ေအာင္၊ ခိုင္ခို္င္ မာမာလည္းျဖစ္ေအာင္ လက္မွတ္ေရး ထိုးေစခ်င္တယ္။ အဲဒီကတဆင့္မွ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ကလုပ္ရမွာ”
“၆ပြင့္ဆုိင္ေဆြးေႏြးေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကေတာ့ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးေရး ဆိုတာကေတာ့ ေကာင္းတဲ့ လုပ္ငန္းပဲေလေနာ္။ ေတြ႔ၿပီး ဆုံၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးတယ္ဆိုတာ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ အေၾကာင္း လည္းသိ၊ ျမန္ျမန္ လည္း ေအာင္ျမင္တာေပါ့ေနာ္။ ဘယ္ႏွစ္ပြင့္ဆိုင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ေလ တကယ့္တကယ္ေျပာရရင္။ ဒါေပမယ့္ အခု ၆ ပြင့္ဆိုင္ ဆိုတာ ကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကလည္း သူက အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ဆုံးျဖတ္ထားတာေပါ့ေနာ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တကယ္အေရးၾကီးတဲ့ ပုဂိဳၢလ္ေတြခ်ည္းပဲဆုိေတာ့ ဒါဟာ ပိုၿပီးေတာ့မွ ထိထိေရာက္ေရာက္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ယူဆတာေပါ့ဗ်ာ။ ေခါင္းေဆာင္ ေဆြးေႏြးတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြဟာ အေရးႀကီး ဆုံးေပါ့ေနာ္။ သူတို႔ရဲ႕ဂယက္ကတိုုင္းျပည္ကို ရုိက္ရမွာေလ။ အဲဒီေတာ့ ဒီလိုအေရးၾကီးတဲ့ပုဂိဳၢလ္ေတြဟာ တကယ္တမ္း မွန္မွန္ကန္ကန္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့၊ တကယ္လက္ေတြ႔လုပ္ဖို႔သင့္တဲ့ဟာေတြကို ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့နဲ႔ေပါ့ေနာ္ ကိုယ္က်ဳိးေတြမဖက္ဘဲနဲ႔ လုပ္သင့္တာေပါ့ေနာ္။ ဒါမွလည္း တိုင္းျပည္က သူတို႔ကို အတုယူၿပီးေတာ့ အားလုံးေကာင္းေအာင္ ၀ိုင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ၾကမွာေပါ့။ အကယ္၍ သူတို႔သာ တြန္႔ဆုတ္ တြန္႔ဆုတ္နဲ႔ စိတ္ကူး ယဥ္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေနမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီျပသနာဟာ ဘယ္ၿပီးႏိုင္ေတာ့မွာလဲေနာ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ သူတို႔ဟာ အေရးၾကီးဆုံးပုဂိဳလ္ေတြပဲ။ အေရးၾကီးဆုံးပုဂိၢဳလ္ေတြဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့နဲ႔၊ သတၱိရွိရွိနဲ႔ ကိုယ္က်ဳိး မဖက္ဘဲ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးအတြက္ကို လုပ္ၾကပါလို႔ေတာ့ တိုက္တြန္းခ်င္တာေပါ့ဗ်ာ။”
------------------------------------------------------------------------------------------
ဦး၀င္းျမင့္ (အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ေျပာခြင့္ရ)
“က်ေနာ္တို႔က NCA (တစ္ႏိုင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္) လက္မွတ္ မထိုး ခင္ေပါ့ေနာ္ တိုင္းရင္းသားေတြက သူတို႔ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေပါ့ေနာ္ တန္းတူညီမွ်တဲ့ အခြင့္ အေရးေတြ ရဖို႔လည္း လိုတာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္တခုက NCA လက္မွတ္ထုိးမယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း ႏွစ္ဘက္ တရားမွ်တမႈရွိဖို႔လည္းလိုတယ္ေလ။ ဒါမွလည္း NCA က ထိုးျဖစ္မွာကိုး။ ေနာက္တခုက က်ေနာ္တို႔က NCA ေၾကာင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥ ပေဒျပင္ ဆင္ေရးတို႔၊ လြတ္လပ္ၿပီး တရား မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ ပြဲ ျဖစ္ေျမာက္ေရးတို႔၊ ေျခာက္ပြင့္ဆိုင္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရးတို႔၊ အဲဒီဟာေတြကိုလည္း ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာေစတဲ့ ဟာမ်ဳိးေတာ့လည္း မျဖစ္သင့္ဘူး”
“၆ ပြင့္ဆိုင္ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို သြားမယ္လို႔ တာ၀န္ရွိ သူအားလုံးက ဒါကေတာ့ တညီတညြတ္တည္း ေျပာေနၾကတာကိုး။ တညီ တညြတ္ တည္းေျပာေနၾကေတာ့ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို သြားမယ္ဆိုရင္ ဒီမုိကေရစီက်င့္စဥ္ေတြပါတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔လည္း လိုတာေပါ့။ ဒီမုိကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္းေရးသြားမယ္ေျပာၿပီးေတာ့ ဒီမိုကေရစီ က်င့္စဥ္ေတြပါတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ မဟုတ္ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ ျပည္သူလူထုၾကီးရဲ႕ သေဘာထားနဲ႔ ထင္ဟပ္မွာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ျပည္သူလူထုသေဘာထားနဲ႔ ထပ္တူထပ္မွ်ျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါမ်ဳိးကလည္း မျဖစ္သင့္ဘူး။ တကယ္တမ္းတိုင္းျပည္ကို တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း ေစ ခ်င္တယ္၊ ေနာက္တခါ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေစခ်င္ တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္ေတြပါတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒျဖစ္ဖို႔ ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုတယ္။ ေနာက္တခုက ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပ ေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတာကလည္း ဘယ္လိုပဲၾကည့္ၾကည့္ ခုနေျပာသလို လြတ္လပ္ၿပီးတရားမွ်တ တဲ့ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔က ဆက္ႏြယ္ေန တာကိုး။ ေရြးေကာက္ပြဲက လြတ္ေတာ့လြတ္လပ္မယ္၊ တရားမွ်တမႈမရွိဘူးဆိုတာဗ်ာ ဥပမာ-လြတ္လပ္ တာေတာ့ လြတ္လပ္တယ္။ လြတ္လြပ္လပ္လပ္ မဲေပးၾက ဒါေတာ့ ေပးခြင့္ျပဳမယ္။ တရားမွ်တမွဳမရွိဘူးဆိုတာက စည္းကမ္းကလနားေတြ ကန္႔သတ္ထားတဲ့ဟာ၊ အကန္႔အသတ္၊ အပိတ္အပင္၊ တားျမစ္ဟန္႔တားမႈက တဦး တေယာက္ကိုေတာ့ ဒီလို ကန္႔သတ္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့လူေတြကို ေတာ့ ဒီအခြင့္အေရး မရွိဘူးဆုိ ဒါ အစကတည္းက တရားမွွ်တမွဳမရွိဘူးဆိုတာ ေပၚလြင္ေနပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးမျဖစ္သင့္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒါမ်ဳိးျဖစ္လာလို႔ရွိရင္လည္း၊ ဒါမ်ဳိးမျဖစ္သင့္တာ ကို ျဖစ္သြားလို႔ရွိရင္ တိုင္းျပည္သူလူထုက သူတို႔ရဲ႕ဆႏၵ သေဘာထားေတြနဲ႔ ထပ္တူ ထပ္မွ်မက်ေရာက္ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ တိုင္းျပည္မွာ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမွဳေတြကို ပ်က္ျပားမွာလည္း က် ေနာ္တို႔က မလိုခ်င္ဘူးေလ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ တိုင္းျပည္ကို တကယ္တမ္း တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေစ ခ်င္တယ္၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစခ်င္ တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဒီမုိကေရစီက်င့္စဥ္ေတြပါတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒ ျဖစ္သင့္ၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္ၿပီး တရား မွ်တတဲ့၊ တရားမွ်တတယ္ဆိုတာ သူ႔ဘက္ ကိုယ့္ဘက္ မွ်မွ်တတနဲ႔ ျဖစ္ေျမာက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ မ်ဳိးကိုပဲ ျဖစ္ေစ ခ်င္တယ္။
---------------------------------------------------------------------------------------
ဦးျမေအး (၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း)
“အခုကေတာ့ဗ်ာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္မူၾကမ္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ အန္စီစီတီ (တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားရဲ႕ တျပည္လုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးညိႇႏႈိင္းေရးအဖြဲ႔) နဲ႔ ယူပီဒဗလ်ဴစီ (ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေကာ္မတီ) က ေယဘုယ်အားျဖင့္ သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ကို ထုိးထားၿပီးျဖစ္တယ္ေလ။ ဒါကို ဆက္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြ အေနနဲ႔က တိုင္းရင္းသားညီလာခံတရပ္ကို ေခၚယူမယ္၊ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြကို တင္ျပမယ္။ အတည္ျပဳခ်က္ယူၿပီးေတာ့မွ အစိုးရနဲ႔လက္မွတ္ ထိုးမယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနပဲက်န္ေတာ့တယ္ေလ။ ဒီေတာ့ ဒီအေျခအေနကို သုံးသပ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ လက္မွတ္ထိုးဖို႔အေျခအေနကေတာ့ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က ေသခ်ာသေလာက္ ရွိေနၿပီလို႔ က်ေနာ္က သုံးသပ္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ အန္စီစီတီမွာပါတဲ့ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း သက္ဆိုင္ရာအဖြ႔ဲအစည္းေတြမွာ အေရးပါ အရာေရာက္တဲ့ အခန္းက႑မွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္ေလ။ ဒီၾကားထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ အျဖစ္ႏို္င္ဆုံး လက္မွတ္ထိုးပြဲ ျဖစ္လာေအာင္ဆိုရင္ ေတာ့ တုိက္ပြဲအရွိန္ေတြ ေလ်ာ့ခ်ဖို႔ေတာ့လုိမယ္ ထင္တယ္။ ဘာမွမဟုတ္တဲ့ တိုက္ပြဲအရွိန္ေတြ ျမင့္တက္လာတဲ့ကိစၥက လက္မွတ္ထိုးတဲ့ျဖစ္စဥ္ႀကီးကို ကေသာင္း ကနင္း ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္လို႔ က်ေနာ္ေတာ့ သုံးသပ္တယ္။ ဒီအေျခအေနတခ်က္ကလြဲလို႔ရွိရင္ က်န္တဲ့ဟာ ကေတာ့ ေကာင္းတယ္လို႔ သုံးသပ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ႏွစ္သစ္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြ စႏိုင္ဖို႔အတြက္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့ အဆင့္ကို ႏွစ္သစ္နဲ႔ အတူ ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္ ရင္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္က အဓိက ကေတာ့ဗ်ာ သတိျပဳေစခ်င္တဲ့အခ်က္က အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳဳပ္ဆိုျခင္းသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ရဲ႕အစပဲျဖစ္တယ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရသြားတာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာေတာ့ နားလည္ ေစခ်င္တယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပဲြေတြ ကတဆင့္ တိုင္းရင္းသားေတြလိုခ်င္တဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဘယ္လိုတည္ေဆာက္ၾကမလဲ ဆိုတဲ့ အေျဖေတြ ထြက္လာမွသာလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဆင့္ကို တက္လွမ္းႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ က် ေနာ့္ရဲ႕အျမင္ပါခင္ဗ်။”
“၆ ပြင့္ဆိုင္ဆိုတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕ အေျခအေနမွာေတာ့ တျခား ၄၈ ပြင့္ဆိုင္တို႔ ဘာတို႔နဲ႔ မတူ ညီတဲ့အေျခအေန ရွိတယ္ဗ်။ အဲဒါ ဘာလဲဆိုေတာ့ ၆ ပြင့္ဆို္င္ ဆိုတာ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က ေတာင္းဆိုတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တခုျဖစ္ေနတယ္ေလ။ ေျခာက္ပြင့္ဆိုင္ဟာ အမွန္တကယ္ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဒီထက္ပိုၿပီးေစာၿပီးျဖစ္ရ မယ္လို႔ ျမင္တယ္ ခင္ဗ်။ ဒါကေတာ့ အေျခအေန အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာၿပီး ခုေတာ့ ျဖစ္ သြားၿပီေပါ့ဗ်ာ။ သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပႆနာကို ေျဖရွင္း တဲ့အခါမွာ ၆ပြင့္ဆိုင္ အေရးႀကီးသလို၊ ၆ ပြင့္ဆိုင္မွ်ေလာက္နဲ႔ေတာ့ မလုံေလာက္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္ေလ။ ဒါက တဆင့္ခ်င္း၊ တဆင့္ခ်င္း ၆ ပြင့္မွာပါတဲ့ Stake Holder (သက္ဆုိင္တဲ့သူ) ေတြအေနနဲ႔လည္း သိပါတယ္၊ ျမင္လည္းျမင္ပါ တယ္။ တဆင့္ခ်င္းတဆင့္ခ်င္း တုိးခ်ဲ႕ၿပီးေတာ့မွ သြားရမယ္လို႔ ျမင္ပါလိမ့္မယ္။ အဲ ဒီလို တိုးခ်ဲ႕သြားတဲ့အခါ တဖက္က ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကတဆင့္ ျဖစ္ေပၚ လာမယ့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြနဲ႔ ဘယ္လိုခ်ိတ္ဆက္သြားမလဲဆိုတဲ့ အေျခအေနက ႏိုင္ငံ တခုကို ႏိုင္ငံျပဳမယ့္ေဆြးေႏြးပြဲႀကီးတခု ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ယုံၾကည္တယ္ေလ။ အဲဒီဟာကေတာ့ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္ဖို႔ကေတာ့ လိုမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေနာက္တခုက အစိုးရပဲျဖစ္ျဖစ္ အားလုံးကို ညႊန္းခ်င္ပါတယ္။ အပြင့္ေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲဆိုင္ဆိုင္ တကယ္ တိုင္းျပည္မွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို လုံးေစ့ ပတ္ေစ့ေသေသခ်ာခ်ာမသုံးသပ္ မဆုံးျဖတ္ႏိုင္ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ အပြင့္ ဆိုင္တာဟာ ဆိုင္တာပဲ ရွိပါလိမ့္မယ္။ ရလဒ္ေကာင္းေတြ ထြက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ရလဒ္ေကာင္းေတြ ထြက္ဖို႔ ဆိုလို႔ရွိရင္ လက္ရွိ ၂ ပိုင္းခြဲေျပာမယ္ဆိုရင္ တဖက္က ျပည္တြင္းၿငိမ္း ခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္နဲ ႔ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုအက်ဳိး သက္ေရာက္မႈေတြ ရွိေစတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြကို ဖန္တီးမလဲဆိုတာကို အေျဖရွာရမွာျဖစ္သလို တဖက္ကလည္း အခ်က္အလက္ အစ္ရွဴးေတြျဖစ္တဲ့ ေက်ာင္းသားအေရး၊ အလုပ္သမား အေရး၊ လယ္သမား အေရး အစရွိတဲ့ ျပႆနာတက္မွဳေတြအကုန္လုံးကိုလည္း ဆင္ျခင္သုံးသပ္ႏိုင္စြမ္း ရွိဖို႔လိုမယ္ လို႔ ျမင္ပါ တယ္။ ေနာက္တခ်က္က တျပိဳင္နက္တည္း ေျပာခ်င္တာကေတာ့ဗ်ာ က်ေနာ္တို႔အခ်င္းခ်င္း ႏိုင္ငံမွာ အခ်င္း မ်ားမႈ ျပႆနာ ျဖစ္မႈေတြနဲ႔ သြားမွာလား။ ဒါမွမဟုတ္လို႔ရွိရင္ အစိုးရသုံးေနတဲ့ စကားလုံးကိုပဲ ျပန္သုံးေပး ပါမယ္၊ ႏိုင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈအသစ္ေခၚတဲ့ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲကို တကယ္ စိတ္ေစတနာပါပါ လိုလိုလားလားရွိရွိ က်င့္သုံးၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သြားၾကမွာလား ဆိုတာ Stake Holder (သက္ဆိုင္တဲ့သူမ်ား) ဆုံးျဖတ္ရမယ့္ကိစၥပါ။