အခုတေလာ ျမန္မာျပည္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဆိုင္တဲ့သတင္းေတြကို ႀကိဳဆိုစေရာေတြလို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ • ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကေန ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ (ေကအိုင္အို) ကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ကို ေနျပည္ေတာ္မွာ လက္ခံေတြ႔ဆံုခဲ့။ • အစိုးရနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ေတြရဲ႕ တႏိုင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးနုိင္ဖို႔ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ တပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ကိစၥေတြျဖစ္တဲ့ နွစ္ဖက္တပ္ေတြ လိုက္နာက်င့္သံုးရမယ့္ စည္းကမ္းေတြကိုေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး၊ မၿပီးျပတ္ေသး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁ ပတ္၊ ၂ ပတ္၊ ၁ ႏွစ္၊ ၂ ႏွစ္ေလာက္ကနဲ႔စာရင္ ဒီက႑မွာ အေတာ္တိုးတက္လာတယ္လို႔ မွတ္ယူၾကမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔လူမ်ိဳးက စိတ္အားတက္စရာရွိရင္ ဒိုင္းကနည္းတက္၊ က်စရာရွိရင္လည္း ဘံုးကနည္းက်တတ္ၾကတယ္။ အမ်ားစုကလည္း အခု ျဖစ္တာတခုေလာက္ကိုသာၾကည့္ၿပီး ေကာင္းလာၿပီ၊ မေကာင္းေသးဘူး ေကာက္ခ်က္ခ်တတ္ၾကတယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းကိုပါ ၾကည့္ၿပီးမွ အဆိုးအေကာင္း ခ်င့္ခ်ိန္သင့္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အစိုးရကို လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္ၾကတာကို အေခၚအေဝၚအမ်ိဳးမ်ိဳး သံုးၾကပါတယ္။ ျပည္တြင္းပဋိပကၡ (Internal conflict)၊ သူပုန္ထျခင္း(Insurgency)။ အေတာ္မ်ားမ်ားက ျပည္တြင္းစစ္ (Civil War) လို႔ သံုးတယ္။ ႏိုင္ငံရးသိပၸံမွာ ျပည္တြင္းစစ္ဆိုတာ စုစည္းမႈရွိတဲ့အဖြဲ႔တခုနဲ႔ အစိုးရၾကား စစ္ျဖစ္တာကို ေခၚတယ္။ ရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ သူ႔နယ္ေျမကို လြတ္လပ္ေရးရခ်င္လို႔ ျဖစ္တယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုထဲမွာ ျဖစ္ခဲ့တာေတာ့ ထူးျခားတယ္။ ၁၉၄၅ ေနာက္ပိုင္း ကမာၻမွာျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ ေသဆံုးရသူေပါင္း ၂၅ သန္း ရွိၿပီ။ ကေန႔ျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ေတြကေတာ့ ကိုလံဘီယာ၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ အာဖဂန္၊ ပါပူအာ၊ ယူဂန္ဒါ၊ ဆိုမာလီ၊ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား၊ ယီမင္၊ ျမန္မာ (၇-၁၁-၂ဝ၁ဝ မွစ)၊ ဆီးရီးယား၊ လစ္ဗ်ား၊ ဗဟိုအာဖရိက၊ မာလီ နဲ႔ ေတာင္ပိုင္းဆူဒန္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ျပည္တြင္းစစ္လို႔ တညီတညြတ္တည္းေခၚတာကေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္မႈက စတယ္။ သခင္စိုး (အလံနီ) အဖြဲ႔ဟာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ၈ လအၾကာ ရခိုင္ဘက္မွာ ေတာခိုတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ မူဂ်ာဟစ္ ရခိုင္ မြတ္စလင္ေတြ ပုန္ကန္တယ္။ ေနာက္မွာ တိုင္းရင္းသားေတြက တဖြဲ႔ၿပီးတဖြဲ႔ လက္နက္ကိုင္လာၾကတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ေတြ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရသလဲ။ ေလာဘတရားနဲ႔ နစ္နာမႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ (၁) တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးမတူသူေတြ၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ မတူသူေတြ၊ လူမႈေရးရာ ကြဲျပားသူေတြအၾကားမွာ စစ္ျဖစ္ၾကတယ္။ (၂) စီးပြားေရး အက်ိဳးအျမတ္အတြက္ တိုက္ၾကတယ္။ ပညာရွင္အမ်ားစု လက္ခံၾကတာကေတာ့ စီးပြားေရးနဲ႔ တည္ေဆာက္မႈ အေျခခံေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။ ၂၁ ရာစုအေစာပိုင္းမွာ ျပည္တြင္းစစ္ေတြ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲဆိုတာကို ကမာၻ႔ဘဏ္ (World Bank) ကေနေလ့လာခဲ့တယ္။ Collier–Hoeffler Model (ကိုလီယာ-ေဟာ့ဖလာ ေမာ္ဒယ္) လို႔ေခၚတယ္။ ေငြေၾကးရႏိုင္မႈ ဥပမာ ဆီယာလီယြန္းမွာ စိန္ထြက္လို႔ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အခြင့္အလမ္းေမွ်ာ္ကိုးခ်က္အတြက္ ၁၉၄၇ - ၄၈ ခုႏွစ္မွာ ၿဗိတိသွ်ပိုင္ ပါလက္စတိုင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ စစ္ေရးအသာစီးရမႈေၾကာင့္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္မွာ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ေတြကေန ေႏြဦးစစ္ပြဲ (Battle of Siping) တိုက္ခဲ့တယ္။ နစ္နာခ်က္ေတြေၾကာင့္ဆိုတာမွာ စီးပြားေရးအတြက္ မဟုတ္ပဲ၊ နစ္နာေနသူေတြက သူတို႔ရဲ႕ သြင္ျပင္လကၡဏာကို ရခ်င္လို႔ လက္နက္စြဲကိုင္ၾကတယ္။ အဲဒီထဲမွာ စီးပြြားေရးသာတူညီမွ်မႈ၊ ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရး၊ တိုင္းရင္းသာစုစည္းမႈ၊ ဘာသာေရး ကြဲျပားမႈေတြ ပါဝင္တယ္။ တျခားအေၾကာင္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ၾကာတတ္သလဲ။ Spanish Civil War (၁၉၃၆-၁၉၃၉) စပိန္၊ Sri Lankan Civil War (၁၉၈၃-၂ဝဝ၉) သီရိလကၤာ၊ Guatemala ဂြါတီမာလာ (၁၉၆ဝ-၁၉၉၆)၊ El Salvador အယ္လ္ဆာဗာဒို (၁၉၇၉-၁၉၉၁)၊ Nicaragua ႏိုက္ကာရာဂြါ (၁၉၇ဝ-၁၉၉ဝ)၊ (၁၉၄၈ မွ ယေန႔အထိ) ျမန္မာႏိုင္ငံ။ ျပည္တြင္းစစ္ေတြဟာ အမ်ားစုက ၄ ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ ၾကာတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာက အၾကာဆံုးလို႔ စံခ်ိန္ တင္ထားတယ္။ ျမန္မာျပည္က ပဋိပကၡ ေတြက ရႈပ္ေထြး မ်ားျပားတယ္။ စာရင္းခ် ၾကည့္ပါမယ္။ ၁။ ကူမင္တန္ တရုပ္ျဖဴ Kuomintang (KMT) (၁၉၄၈-၁၉၆၂) က်ဴးေက်ာ္စစ္၊ ၂။ အလံနီ (Communist Red flags) ၁၉၄၈-၁၉၇၈၊ ၃။ ဗကပ (Communist Party) ၁၉၄၈-၁၉၈၈၊ ၄။ ကရင္ (KNU) ၁၉၄၉ ကတည္းက၊ ၅။ ပအို႔ (PNO)၁၉၄၉-၁၉၉၁၊ ၆။ မူဂ်ာဟီဒင္ (Mujahideen) ၁၉၄၉-၁၉၅ဝ၊ ၇။ ကခ်င္ (KIO) ၁၉၆၁ ကတည္းက၊ ၈။ ရွမ္း (SSA) ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ကို ၁၉၆၄ မွာဖြဲ႔ခဲ့တယ္။ ၁၉၇၆ မွာ ဖ်က္ၿပီး ေတာင္ပိုင္းတပ္နဲ႔ ေျမာက္ပိုင္းတပ္လို႔ သီးျခားဖြဲထားတယ္။ ေတာင္ပိုင္းတပ္ကို (SSA/RCSS) လို႔လည္း ေခၚတယ္။ ၉။ ရွမ္း Shan State Volunteer Force (SSVF)၊ ၁၉၆၇-၁၉၈ဝ၊ ၁ဝ။ ရွမ္း (SSA) ၁၉၈၈ ကတည္းက၊ ၁၁။ ဝ (UWSP) ၁၉၈၈ ကတည္းက၊ ၁၂။ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ (ABSDF) ၁၉၈၈ ကတည္းက၊ ၁၃။ ကိုးကန္႔ (NDAA) ၁၉၈၉ ကတည္းက၊ ၁၄။ ရွမ္း (SSNA) (၁၉၉၅-၂ဝဝ၅)၊ WNA (၁၉၇၅-၁၉၈၈)၊ ၁၅။ တေအာင္းပေလာင္ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္အဖြဲ႔ (TNLA) ၁၉၉၂ ကတည္းက၊ ၁၆။ ကရင္ ဘုရားသခင္တပ္မေတာ္ (God's Army) (၁၉၉၇-၂ဝဝ၆)၊ ၁၇။ ကရင္ DKBA (၂ဝ၁ဝ) ကတည္းက။ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ Ceasefires အပစ္ရပ္စဲေရးမ်ား။ ၁။ ကိုးကန္႔ National Democratic Alliance Army (NDAA)၊ အထူးေဒသ (၁)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၂၁-၃-၁၉၈၉၊ ၂။ ဝ United Wa State Army (UWSA)၊ အထူးေဒသ (၂)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၉-၅-၁၉၈၉၊ ၃။ ရွမ္း National Democratic Alliance Army (NDAA)၊ အထူးေဒသ (၄)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၃ဝ-၆-၁၉၈၉၊ ၄။ ရွမ္း Shan State Army (SSA)၊ အထူးေဒသ (၃)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၂-၉-၁၉၈၉၊ ၅။ ကခ်င္ New Democratic Army (Kachin) (NDA-K) ၊ အထူးေဒသ (၁)၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ၁၅-၁၂-၁၉၈၉၊ ၆။ ကခ်င္ Kachin Defence Army (KDA)၊ အထူးေဒသ (၅)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၁၃-၁-၁၉၉၁၊ ၇။ ပအို႔ Pa-O National Organization (PNO)၊ အထူးေဒသ (၆)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၁၁-၄-၁၉၉၁၊ ၈။ ပေလာင္ Palaung State Liberation Army (PSLA)၊ အထူးေဒသ (၇)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၂၁-၄-၁၉၉၁၊ ၉။ ကယန္း Kayan National Guard (KNG)၊ အထူးေဒသ (၁)၊ ကယားျပည္နယ္၊ ၂၇-၂-၁၉၉၂၊ ၁ဝ။ ကခ်င္ Kachin Independence Organization (KIO)၊ အထူးေဒသ (၁)၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ၂၄-၂-၁၉၉၄ မွ ၉-၆-၂ဝ၁၁၊ ၁၁။ ကရင္နီ Karenni State Nationalities Peoples' Liberation Front (KNPLF) ၊ အထူးေဒသ (၂)၊ ကယားျပည္နယ္၊ ၉-၅-၁၉၉၄၊ ၁၂။ ကယန္း Kayan New Land Party (KNLP)၊ အထူးေဒသ (၃)၊ ကယားျပည္နယ္၊ ၂၆-၇-၁၉၉၄၊ ၁၃။ ရွမ္း Shan State Nationalities Peoples' Liberation Organization (SSNPLO)၊ ၉-၁-၁၉၉၄၊ ၁၄။ မြန္ New Mon State Party (NMSP)၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ၂၉-၆-၁၉၉၅၊ ၁၅။ ကရင္ Democratic Karen Buddhist Army (DKBA)၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ၁၉၉၅၊ ၁၆။ ရွမ္း Mongko Region Defence Army (MRDA)၊ မုန္းကိုး၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၁၉၉၅၊ ၁၇။ ရွမ္း Shan State National Army (SSNA)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၁၉၉၅၊ ၁၈။ ကရင္နီ Karenni National Defence Army (KNDA)၊ ကရင္နီျပည္နယ္၊ ၁၉၉၆၊ ၁၉။ ကရင္ Karen Peace Force (KPF)၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ၁၉၉၇၊ ၂ဝ။ ရခိုင္ကြန္ျမဴနစ္ Communist Party of Burma (CPB)၊ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ၁၉၉၇၊ ၂၁။ မြန္ Mon Mergui Army (MMA)၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ၁၉၉၇၊ ၂၂။ ကရင္ KNU Special Region Group Toungoo (KNU)၊ ပဲခူတိုင္း၊ ၁၉၉၇၊ ၂၃။ ကရင္နီ Karenni National Progressive Party (KNPP)၊ ကယားျပည္နယ္၊ ၂ဝဝ၅၊ (၃ လသာခံ)၊ ၂၄။ ရွမ္း Shan State Army – South (SSA-South)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၂ဝဝ၆၊ ၂၅။ ကခ်င္ New Democratic Army-Kachin (NDAK)၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ၂ဝဝ၇၊ ၂၆။ ကရင္ Kayan National Liberation Army (KNLA)၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ၂ဝဝ၇၊ ၂၇။ ကရင္ Democratic Karen Buddhist Amy (DKBA)၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ၃-၁၁-၂ဝ၁၁ မွ ၁၉-၂-၂ဝ၁၂၊ ၂၈။ ကရင္ Kaloh Htoo Baw ကလိုထူးေဘာ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ၅-၁၁-၂ဝ၁၁၊ ၂၉။ ခ်င္း Chin National Front (CNF)၊ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ၈-၁-၂ဝ၁၂၊ ၃ဝ။ ကရင္ Karen National Union (KNU)၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ၇-၂-၂ဝ၁၂၊ ၃၁။ ရွမ္း Restoration Council of Shan State (RCSS)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၁၇-၁-၂ဝ၁၂၊ ၃၂။ ရွမ္း Shan State Progressive Party (SSPP)၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ၂၈-၁-၂ဝ၁၂၊ ၃၃။ မြန္ New Mon State Party (NMSP)၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ၃၁-၁-၂ဝ၁၂၊ ၃၄။ ကရင္နီ Karenni National Progressive Party (KNPP)၊ ကယားျပည္နယ္။ ၆-၃-၂ဝ၁၂၊ ဒီစာရင္းေတြကိုၾကည့္ရင္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔စာရင္းထက္ အပစ္ရပ္စာရင္းမွာ ႏွစ္ဆမ်ားေနတာ ေတြ႔ပါမယ္။ ဘာလို႔လဲ။ စစ္အစိုးရကေန အပစ္ရပ္စဲေရးေခၚေတာ့ မူရင္းအဖြဲ႔ေတြကေန ခြဲထြက္ၿပီး လိုက္ပါသြားၾကလို႔ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ခြဲထြက္အဖြဲ႔ထဲကေန ထပ္ၿပီး ခြဲထြက္တာလည္း ရွိတယ္။ ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕က က်င့္သံုးခဲ့တာ ရွိတယ္။ Divide and rule (Divide and conquer) မဟာဗ်ဴဟာေဝါဟာရက ဂရိေခတ္ကတည္းက စခဲ့တာပါ။ ဘီစီ (၃၈၂-၃၃၆) (မက္ဆီဒြန္) ဘုရင္ ဒုုတိယဖိလစ္ကေန စခဲ့တယ္။ ၿဗိတိသွ်ကေန အိႏၵိယနဲ႔ ေနာင္မွာ ပါကစၥတန္ျဖစ္လာမယ့္ ေဒသေတြကို အဲလို ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္သလို ျမန္မာျပည္မွာလည္း ျပည္မနဲ႔ ေတာင္တန္းေဒသေတြကို ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ Peace offensive ၿငိမ္းခ်မ္းေရးထိုးစစ္ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးထိုးစစ္(Peace offensive) ဆိုတာနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ (Peace parley) ဆိုတာႏွစ္ခုက သမိုင္းတြင္ၿပီးသား ရွိတယ္။ ၁၉၆၃ မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းကေန ၿငိမ္းခ်မ္းေရးထိုးစစ္ စတင္ခဲ့တယ္။ ဧၿပီ ၁ ရက္ (ဧပရယ္ ဖူးလ္) ေန႔မွာ အေထြေထြ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေၾကညာလိုက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ေတြမွာ အင္အားအႀကီးဆံုး အဖြဲ႔ႀကီးေတြထဲက ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (CPB) ထဲမွာေရာ ကရင္(KNU)အဖြဲ႔မွာပါ သေဘာထား ကြဲခဲ့ၾကတယ္။ CPB ထဲက ဗိုလ္ရဲထြဋ္ (အဲဒီတုန္းက ရန္ကုန္မွာေရာက္သူ) က လက္ခံလိုက္တယ္။ KNU ကေန KNUP နဲ႔ ေစာဟန္တာသာေမႊး ေခါင္းေဆာင္တဲ့ Karen Revolutionary Council (KRC) ကြဲသြားတယ္။ သခင္စိုးရဲ႕အလံနီပါတီက ရန္ကုန္ကို အရင္ဆံုး ေရာက္လာခဲ့တယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲ ၃ ႀကိမ္အၿပီးမွာေတာ့ ရုတ္တရက္ပ်က္ျပားသြားၿပီး ၾသဂုတ္ ၂ဝ မွာ သခင္စိုးအဖြဲ႔ ရခိုင္ဘက္ျပန္သြားရတယ္။ တရုတ္ျပည္ကေနလာတဲ့ CPB အဖြဲ႔မွာေတာ့ ဗိုလ္ေဇယ် ဦးေဆာင္ၿပီး ၃ ဦးပါတယ္။ သူတို႔ကို ပဲခူးရိုးမ၊ ေပါက္ေခါင္းမွာရွိတဲ့ ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္အထိ သြားခြင့္ေပးခဲ့တယ္။ ၂-၉-၁၉၆၃ ေန႔မွာ ေဆြးေႏြးပြဲ စတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲႀကီး ႏိုဝင္ဘာ ၁၄ ရက္မွာ ပ်က္ျပားသြားပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဘက္က သေဘာထားေတြကေတာ့ (၁) သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေနရာေတြမွာသာ ေနရမယ္။ (၂) ခြင့္ျပဳခ်က္မရရင္ မထြက္ရ။ (၃) စည္းရံုးေရးလုပ္ငန္းေတြ ရပ္စဲရမယ္။ (၄) ေငြစုေဆာင္း ရွာေဖြမႈ မလုပ္ရ။ Peace parley ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား (၁၉၈ဝ-၈၁) ဦးေနဝင္းအစိုးရဟာ ဘက္မလိုက္လႈပ္ရွားမႈအသင္းႀကီး (NAM) ထဲကေန ထြက္ခဲ့ဖူးတယ္။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ က်ဴးဘားႏိုင္ငံ ဟာဗားနားမွာ က်င္းပတဲ့ အစည္းအေဝးမွာ ကြန္ျမဴနစ္ဆိုဗီယက္နဲ႔ ဗီယက္နမ္တို႔ကေန ႀကိဳးကိုင္ခ်ယ္လွယ္ေနတာကို ကန္႔ကြက္တဲ့အေနနဲ႔ လုပ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ အဲလိုလည္း လုပ္ၿပီးေရာ တရုတ္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟြမ္ဟြာ(Huang Hua) ရန္ကုန္ကို လာတယ္။ ၁၉၈ဝ မွာ သူ႔ကို ထိုင္းနယ္စပ္ကေန လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္ေနတဲ့ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးႏု ျပည္ေတာ္ျပန္လာတယ္။ (ဗကပ) ကေတာ့ မိုင္းေယာင္းကို တိုက္တယ္။ တဆက္တည္းမွာ အဲဒီႏွစ္ စက္တင္ဘာမွာ စကားေျပာဖို႔ ကမ္းလွမ္းလိုက္တယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံ ပီကင္း (ေဘဂ်င္း) ေအာက္တိုဘာေဆြးေႏြးပြဲကို ဗကပေခါင္းေဆာင္ ဘသိန္းတင္က ဦးေဆာင္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေကအိုင္အိုနဲ႔ ဦးေနဝင္းအစိုးရ ရန္ကုန္မွာ စကားေျပာေနၿပီ။ ဦးေနဝင္း ရုတ္တရက္ ပီကင္း ေရာက္လာတယ္။ ဒုတိယအႀကိမ္ေဆြးေႏြးပြဲက လားရိႈးမွာ လုပ္တယ္။ မဆလ ဘက္က အဆိုျပဳတာက ဗကပကို ဖ်က္သိမ္းေပးရမယ္။ နယ္ေျမ ဖ်က္သိမ္းေပးရမယ္။ မဆလ ဘက္က ကိုင္ေျပာတာက ၁၉၇၄ တပါတီစနစ္အရ ေရးထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုျဖစ္တယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲေတြကို ဦးေနဝင္းက ေမလ ၁၄ ရက္မွာ အဆံုးသတ္လိုက္တယ္။ လက္ရွိအစိုးရရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ေခၚ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးထိုးစစ္ • ၁၈-၈-၂ဝ၁၁ ေန႔မွာ လက္ရွိသမၼတကေန အဆင့္ ၃ ဆင့္ပါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို ကမ္းလွမ္းခဲ့တယ္။ • Peace Working Committee ကေန အပစ္ရပ္စဲေရးလမ္းညႊန္ ၅ ခ်က္ထုတ္ျပန္တယ္။ • Union Level Peace Negotiation ကေန ၈ ခ်က္ကိုထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ • Myanmar Peace Centre (MPC) အဖြဲ႔ကို ၃-၁၁-၂ဝ၁၂ ေန႔မွာ ဖြဲ႔လိုက္တယ္။ Ceasefires အပစ္ရပ္အဖြဲ႔မ်ား ၁။ UWSA/P ဝ အဖြဲ႔ = ၆-၉-၂ဝ၁၁ ၂။ NDAA-ESS ကိုးကန္႔ = ၇-၉-၂ဝ၁၁ ၃။ DKBA-5 ကရင္ = ၃-၁-၂ဝ၁၁၊ ၄။ RCSS / SSA ရွမ္း = ၂-၁၂-၂ဝ၁၁၊ ၅။ CNF ခ်င္း = ၆-၁-၂ဝ၁၂၊ ၆။ KNU ကရင္ = ၁၂-၁-၂ဝ၁၂ ၊ ၇။ SSPP / SSA ရွမ္း = ၂၈-၁-၂ဝ၁၂၊ ၈။ NMSP မြန္ = ၁-၂-၂ဝ၁၂၊ ၉။ KNU/KNLA (Peace Council) ကရင္ = ၇-၂-၂ဝ၁၂၊ ၁ဝ။ KNPP ကရင္နီ = ၇-၃-၂ဝ၁၂၊ ၁၁။ ALP/ALA = RSLP ရခိုင္ = ၅-၄-၂ဝ၁၂၊ ၁၂။ NSCN-K နာဂ = ၉-၄-၂ဝ၁၂၊ ၁၃။ PNLO ပအို႔ = ၂၅-၈-၂ဝ၁၂၊ ၁၄။ ABSDF ေက်ာင္းသား = ၁ဝ-၈-၂ဝ၁၃။ အပစ္ရပ္မလုပ္ေသးတဲ့အဖြဲ႔မ်ား ၁။ AA ရခိုင္၊ ၂။ KIA ကခ်င္၊၊ ၃။ TNLA တေအာင္း၊ ၄။ LDU လားဟူ၊ ၅။ WNO ဝ၊ ၆။ ZRO ဇုိမီး၊ မွတ္ခ်က္။ ၁။ Zomi Reunification Organization/Army (ZRO/ZRA) ဇုိမီးျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရးအဖြဲ႔နဲ႔ သူ႔တပ္က အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ အေျခစိုက္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ထဲမွာ ပါဝင္တာမရွိပါ။ ၂။ Kuki National Organization/Army ကူကီးအဖြဲ႔နဲ႔ တပ္ဟာလည္း အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ အေျခစိုက္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ထဲမွာ ပါဝင္တာမရွိပါ။ ၃။ အိႏၵိယႏိုင္ငံအစိုးရကို လက္နက္ကိုင္တိုက္ေနတဲ့ အာသန္ (အဆန္)၊ မဏိပူရျပည္နယ္ကအဖြဲ႔ေတြက ျမန္မာ့ေျမေပၚမွာ စစ္အစိုးရလက္ထက္ကတည္းက အခုထိ ေနထိုင္ၾကပါတယ္။ စုစုေပါင္း အဖြဲ႔ ၆ ဖြဲ႔ကေန ၁ဝ ဖြဲ႔အထိ ရွိႏိုင္တယ္။ United Liberation Front of Assam (ULFA) အဆမ္ (အာသန္)၊ National Democratic Front of Bodoland (NDFB) အဆမ္ (အာသန္)၊ National Socialist Council of Nagaland (NSCN-K) နာဂ၊ United National Liberation Front (UNLF) မဏိပူ (ကသည္း) အဖြဲ႔ေတြက ၾကီးတဲ့အဖြဲ႔ေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ၁၉၉ဝ ေမလမွာ မြန္ဂိုလြိဳက္ရုပ္ရည္ရွိသူမ်ားစုေပါင္းအဖြဲ႔ Indo-Burma Revolutionary Front (IBRF) ကိုဖြဲ႔ေတာ့ ULFA နဲ႔ UNLF တို႔ ပါၾကတယ္။ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔တခ်ိဳ႕နဲ႔ ဆက္စပ္မႈ ရွိတယ္။ အေျဖရွာျခင္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာဆိုတာ ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႔ တိုင္းရင္းသားအေရးလို႔ အၾကမ္းဖ်င္း သရုပ္ခြဲၾကတယ္။ အေျဖထုတ္ရာမွာလည္း (စစ္မွန္တဲ့) ဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုလို႔ ေျပာၾကတယ္။ မျပည့္စံုဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။ တိုင္းရင္းသာလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြထဲမွာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကိုေတာင္မွ လက္မခံတဲ့အဖြဲ႔ေတြ တကယ္ရွိပါတယ္။ ဗမာနဲ႔ ဗမာဟုတ္သူေတြၾကား အဆင္မေျပမႈက လက္နက္ကိုင္ၿပီး အၾကာႀကီးတိုက္ၾကတဲ့အထိ ႀကီးမားတယ္။ National Democratic Front (NDF) ကို ၁၉၇၆ မွာ ဗမာမပါပဲ ကရင္၊ မြန္၊ ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ ပအို႔၊ ကယား၊ ဝ နဲ႔ လားဟူ အဖြဲ႔ေတြကေန ဖြဲ႔ခဲ့တယ္။ ဗကပနဲ႔ အန္ဒီအက္ဖ္ တို႔ ၁၉၈၆ မွာ သေဘာတူညီခ်က္ ရတယ္။ ဒါဟာ ဗမာဆိုရင္ မယံုၾကဖူးလို႔ ေဖာ္ျပလိုက္တာ ျဖစ္တယ္။ (မွတ္ခ်က္။ National Democratic Front နာမည္နဲ႔ အဖြဲ႔ေတြက ကမာၻမွာ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ ဗီယက္နမ္၊ ဗဟိုအာဖရိက၊ ဂိုင္ယာနာ၊ အိႏၵိယ၊ အီရန္၊ မကၠဆီကို၊ ပီရူး၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ရိုေမးနီးယား၊ ဆီးရီးယား၊ ယီမင္)။ ဆယ္စုႏွစ္ေတြ ၾကာလာတဲ့ခါ စစ္အာဏာရွင္ကို ဆန္႔က်င္ၾကတဲ့ ဗမာေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသား ေတြၾကားမွာ နားလည္မႈေတြ တိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာတယ္။ ဒါေပမယ့္ အားနည္းေနေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပႆနာအရင္းခံဟာ တခုတည္းသာလို႔ ေျပာႏိုင္လာတယ္။ လူမ်ိဳးစုလကၡဏာမပါတဲ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ (သို႔) စစ္တပ္ကေန ႀကီးစိုးထားတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ျဖစ္တယ္။ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုဟာလည္း အဲဒီစနစ္ကို အေကာင္အထည္ဆက္ေဖာ္ေရးသာ ျဖစ္တယ္။ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းဟာ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီး မျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ ျဖစ္လာၿပီးေတာ့လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျပန္တည္ေဆာက္ရန္ဖို႔ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးကို ျပန္ဖြဲ႔စည္းခဲ့တယ္။ ၁၉၅၁ခုႏွစ္မွာ ျပည့္သူ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႔ေပါင္းစံု (People's Peace Front) ကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့တယ္။ မင္းလွ-ရန္ကုန္ ၆ ခရိုင္ခ်ီတက္ပြဲေတြ လုပ္ခဲ့တယ္။ လူထုေထာက္ခံမႈက အေတာ္ႀကီး အားေကာင္းခဲ့တယ္။ Rangoon University Students Union (RUSU) နဲ႔ All Burma Federation of Student Unions (ABFSU) ေက်ာင္းသားသမဂၢေတြကေန ထမင္းထုပ္ေတြ အလွဴခံၿပီး ေဝငွခဲ့ၾကတယ္။ နိဂံုး သမိုင္းဆိုတာ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေနတာပါ။ တပတ္လည္တယ္၊ မလည္ဖူးဆိုတာ တိက်တဲ့ေကာက္ခ်က္ မဟုတ္ေပမယ့္ ဆင္တူျဖစ္တာေတြကေတာ့ အမွန္ရွိတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႀကိဳးပမ္းမႈေတြကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရင္ - (၁) ျပည္တြင္းစစ္ဟာ လြတ္လပ္ေရးရကတည္းက အခုထိမေအာင္ျမင္ေသးဘူး။ (၂) ႀကိဳးပမ္းမႈေတြရွိရင္ လူထုက ေထာက္ခံအားေပးၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိ ႀကိဳးပမ္းမႈမွာ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းတို႔ လုပ္ခဲ့သေလာက္ အားတက္သေရာ မရွိပါ။ မယံုၾကည္မႈက ပိုမ်ားေနတယ္။ (၃) အပစ္ရပ္စဲေရးအဆင့္ကိုသာ အျမင္ဆံုး ဦးတည္ႏိုင္ေသးတယ္။ (၄) ႀကိဳးပမ္းမႈေတြရွိတိုင္းမွာ အဖြဲ႔ေတြၾကား ခြဲျခားခံရတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ့္အဖြဲ႔ထဲကေန ခြဲထြက္ၾကတာေတြ ရွိတယ္။ (၅) အစိုးရဘက္က ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကို ကိုင္ေျပာတယ္။ သူတို႔အလိုက် ေရးဆြဲထားတာ ျဖစ္လို႔ပါ။ (၆) လက္ရွိ ႀကိဳးပမ္းမႈမွာ အဆင့္တခုခုထိေတာ့ ရလာစရာ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အာမခံခ်က္ မရွိပါ။ ေဒါက္တာတင့္ေဆြ