မြန်မာစစ်ဘေးရှောင်တွေအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ လူသားစာနာအကူအညီပေးရေးဟာ မြေပြင်လိုအပ်ချက်နဲ့ ဝေးကွာနေသလို အကူအညီတွေ ဘယ်လောက် ထိရောက်မှု ရှိနိုင်မလဲဆိုတဲ့အပေါ် မေးခွန်းထုတ်စရာတွေရှိနေတယ်လို့ အရပ်ဘက်အဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။

မတ် ၂၅ ရက်က ထိုင်းနိုင်ငံ၊ မဲဆောက်မြို့ အမှတ် (၂) ချစ်ကြည်ရေးတံတားကနေ ထိုင်းကြက်ခြေနီအသင်းကတဆင့် မြန်မာနိုင်ငံ ကြက်ခြေနီအသင်းကို လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု အကူအညီကို အောင်မြင်စွာ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့တယ်လို့ ထိုင်းနိုင်ငံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီလိုအပ်နေတဲ့ နယ်စပ်က လူတသန်းကျော်အတွက်  မပြောပလောက်တဲ့ ပမာဏဖြစ်ပေမဲ့ ဒေသတွင်းအဖွဲ့အစည်းတွေက ကြိုဆိုထောက်ခံကြောင်း ပြောပါတယ်။

တဖက်မှာတော့ အကူအညီပစ္စည်းတွေ ထိုင်းကြက်ခြေနီအသင်းကနေ မြန်မာကြက်ခြေနီအသင်းကို တိုက်ရိုက်လွှဲပြောင်း ပေးရာမှာ လိုအပ်ချက်တွေ ရှိနေသလို မြေပြင်အခြေအနေနဲ့ ဝေးကွာပြီး နာမည်ရရှိဖို့ အတွက်ပဲ ဖြစ်နေတယ်လို့ ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ်မှာ ရွှေ့ပြောင်းဒုက္ခသည်အရေး ကူညီလုပ်ဆောင်နေတဲ့ (Committee for Internally Displaced Karen People) CIDKP ရဲ့ ဒုညွှန်ကြားရေးမှူး စောခဲလေက ထောက်ပြ ပြောပါတယ်။

“ဒီလိုအပ်ချက် အများကြီးရှိတဲ့အထဲမှာတော့ အနည်းအကျဉ်းလောက်တော့ ဖြည့်ဆည်းပေးလို့ရတဲ့ အနေအထားပေါ့နော်၊ နောက်တခုက တိုတောင်းတဲ့အချိန် ဝုန်းဒိုင်းဝုန်းဒိုင်း ဖြစ်တဲ့အချိန်မျိုးမှာ သူတို့က ပေးလိုက်တာကိုပဲ နာမည်ယူချင်တယ် တကယ်ထိရောက်မှုကို အရေးမပေးတဲ့ အတွက်ကြောင့် လောလောလတ်လတ် တွေ့တဲ့သူကိုပဲ ပေးလိုက်တဲ့အတွက်ကြောင့် ပြဿနာတွေတော့ ရှိတာပေါ့နော်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျနော်တို့ ပေးတဲ့အခါမှာ လိုအပ်ချက်တွေကများတယ်၊ ကိုယ့်ရှိတဲ့ အရင်းအမြစ်နဲ့ ဘယ်လိုမျိုး မျှမျှတတဖြစ်အောင် ပေးရမလဲဆိုတာမျိုး စဉ်းစားရမယ့်အချက်တွေ အများကြီးရှိတာပေါ့။ အဲဒီ assessment တွေဘာတွေ ကောက်ဖို့ဆိုရင် မြေပြင်မှာရှိတဲ့ CBO CSO တွေနဲ့ အလုပ်တွဲမလုပ်ဘူး ဆိုရင် လုပ်လိုက်တဲ့အရာတွေက နာမည်ပဲရှိတယ်၊ ထိရောက်မှုက ဘယ်လောက်ရှိလဲဆိုတာ question ရမယ့် အနေအထားတော့ရှိတာပေါ့။”

ထောက်ပံ့ကယ်ဆယ်ရေးပစ္စည်းတွေပါဝင်တဲ့ အိတ် ၄၀၀၀ လောက်ကို ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး (KNU) နယ်မြေတွေဖြစ်တဲ့ ကရင်ပြည်နယ်ထဲက နဘူး၊ ပိုင်ကျုံ နဲ့ ဒုံရင်း (သာမည) စတဲ့ ဒေသသုံးခုကို လူ ၂၀,၀၀၀ စာအတွက် ပေးအပ်ခဲ့တယ်လို့ ထိုင်းအစိုးရက ဆိုပါတယ်။

နောက်ပိုင်းမှာ ထိုင်းအစိုးရရဲ့ လူသားစာနာ အကူအညီပေးရေးတွေက နိုင်ငံရေးအရ ကျင့်ဝတ်ဂုဏ်သိက္ခာနဲ့အညီ လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ထားတယ်လို့  Progressive voice ( ရှေ့ပြေးအသံ) အဖွဲ့ရဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါ်ခင်ဥမ္မာက ပြောပါတယ်။

“ဒီလူသားစာနာအကူအညီပေးတယ် လုပ်တယ်ဆိုတဲ့ဟာက ကိုယ့်ရဲ့ ကျင့်ဝတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မှန်ကန်ရမယ်၊ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ စေတနာ ထိုင်းအစိုးရရဲ့ စေတနာကို မှန်မှန်ကန်ကန်နဲ့ ကျမတို့ မြင်နိုင်ဖို့ ဆိုတာသည် ထိုင်းအစိုးရ ကိုယ်တိုင်က လူသားစာနာအကူအညီကို ကျင့်ဝတ်ဂုဏ်သိက္ခာနဲ့အညီ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ ပြည်သူဆီပို့ပေးနိုင်တာသာလျှင် တနည်းပဲရှိတယ်။ ဒီဒုက္ခအရောက်ဆုံး ပြည်သူတွေဆီ လူသားစာနာအကူအညီကို မှန်မှန်ကန်ကန်နဲ့ ရောက်ရေးဆိုရင် ထိုင်းအစိုးရ လုပ်ဆောင်ရမှာက KNU တို့ IEC ကရင်နီ KNPP၊ မွန်ပြည်သစ် စသဖြင့်ပေါ့ ဒီတော်လှန်ရေးနယ်မြေက တိုင်းရင်းသားအင်အားစုတွေပဲ ဖြစ်တယ်။”

မတ် ၂၆ ရက်မှာ ပိုင်ကျုံမြို့နယ်က စစ်ရှောင်တွေကို လှူဒါန်းပစ္စည်းတွေ ပေးအပ်နေချိန်မှာ မြန်မာ စစ်တပ်က တိုက်လေယာဉ်တစီး ခြိမ်းခြောက် ပျံသန်းခဲ့တဲ့အတွက် စစ်ရှောင်တွေ ထိတ်လန့် ထွက်ပြေးခဲ့ရတယ်လို့ KNU ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။

KNU အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားတဲ့ အကျပ်အတည်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး သင့်တော်တဲ့အကူအညီ ပေးအပ်မှုဆိုင်ရာ အဆိုပြုစဉ်းစားမှုအခြေခံ (Concept proposal) ကို အာဆီယံနိုင်ငံတွေနဲ့ ထိုင်းအစိုးရကိုလည်း ပေးပို့ထားတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ ဖော်ပြထား ပါတယ်။

ညောင်လေးပင်ခရိုင်၊ သထုံခရိုင်နဲ့ ဒူးပလာယာခရိုင်စတဲ့ ဒေသတွေအပါအဝင် ထိုင်း- မြန်မာနယ်စပ် တလျှောက်က ခရိုင် ၇ ခုမှာ ရွှေ့ပြောင်းခိုလှုံနေတဲ့ မြန်မာစစ်ပြေးဒုက္ခသည် တသန်း ကျော်ရှိလာပြီး ၂၀၂၄ မတ်လမှာ တောင်ငူခရိုင်နဲ့ ညောင်လေးပင်ခရိုင်တို့မှာ ဒုက္ခသည်အရေအတွက် သိသိသာသာ တိုးလာခဲ့တယ်လို့ CIDKP ရဲ့ စာရင်းတွေအရ သိရပါတယ်။ 

ဝေဝေ