Home
ဆောင်းပါး
ပြိုလဲလု မြန်မာ
DVB
·
July 29, 2021
HRW

အရှေ့တောင်အာရှဒေသရဲ့ အတွင်းပိုင်းမှာတည်ရှိတဲ့ နိုင်ငံတနိုင်ငံမှာ   ၅၄ သန်းသော ပြည်သူတွေဟာ အိပ်မက်ဆိုးနဲ့ လုံးဝကြုံတွေ့နေရပါတယ်။ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ကပ်ဘေးဒုက္ခဆိုတာကို ဆယ်စုနှစ်တွေနဲ့ချီပြီး မသိနားမလည်ခဲ့တဲ့  နိုင်ငံတနိုင်ငံမှာ  ခုဆိုရင်တော့ အဲဒီကပ်ဘေးဒုက္ခနဲ့ တည့်တည့်ကြီးတိုးနေပါပြီ။ 

မြန်မာ  ဒါမှမဟုတ် ဘားမားလို့သိကြတဲ့ နိုင်ငံမှာ လေးဘက်လေးတန်ကနေ ကံဆိုးမိုးမှောင်ကျမှုနဲ့  ရိုက်ခတ်ထိုးနှက်ခံလိုက်ရတာပါ။ အဲဒီထိုးနှက်ချက်တွေကတော့  စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှု၊ အငြိုးတကြီးနဲ့ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ရာစုနှစ်တစ်ဝက်ရှည်ကြာ ပြည်တွင်းစစ်၊  စီးပွားပျက်မှုနဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်တို့ ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်း၊ စီးပွားပြိုလဲ၊ ပြည်တွင်းစစ်နဲ့ ကိုဗစ်ဟာ မြန်မာပြည်ကြုံတွေ့ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အသေအလဲဖြစ်နေတဲ့ လူသားချင်းစာနာမှု အရေးပေါ်အခြေအနေကို ထပ်ပြီး ဓာတ်ဆီလောင်မီးထိုးပေးခဲ့ပါတယ်။ 

ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ အာဏာသိမ်းကတည်းက စစ်တပ်ရဲ့ သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် လူ ၉၀၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့ပြီး ၅၀၀၀ ကျော် ထောင်ကျခံခဲ့ရပါတယ်။  တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုတွေအပေါ်  လေကြောင်းကနေ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွေကို နှစ်များစွာမကြုံခဲ့ဖူးတဲ့ ပမာဏအတိုင်းအဆနဲ့ လုပ်ဆောင်ခဲ့တာကြောင့် ထောင်ပေါင်းများစွာသော ပြည်သူတွေ  နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ကြရပါတယ်။

တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေဟာ ကုလသမဂ္ဂကပြောသလို ဘီလူးစီးတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရတယ်။ ကလေးငယ်တွေဟာလည်း ပြင်းထန်တဲ့တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ကြံ့ကြံ့ခံရင်ဆိုင်ရင်း ကုလသမဂ္ဂ ကလေးအခွင့်အရေး ကော်မတီက ပြောသလို  မျိုးဆက်တစ်ခုလုံး ထိခိုက်ပျက်စီးမယ့် အန္တရာယ်တွေ ကျန်ရစ်ခဲ့ပါတယ်။  

အနည်းဆုံး ကလေးငယ် ၇၅ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး အယောက် ၁၀၀၀ ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရကာ  မရေမတွက်နိုင်လောက်တဲ့ ကလေးတွေ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ငြင်းပယ်ခံခဲ့ရပါတယ်။  ကလေးတွေဟာ  ရဲစခန်းတွေ၊ အကျဉ်းထောင်တွေနဲ့ စစ်စခန်းတွေမှာ ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရတယ်။ အဲဒီ ထိန်းသိမ်းခံရသူတွေအထဲမှာ အာဏာသိမ်းမှုကိုဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြတဲ့ ဖခင်ရဲ့   ၅ နှစ် အရွယ် သမီးလေးတစ်ယောက်လည်း ပါဝင်ပါတယ်။  တခြားကလေးတွေလည်း ဓားစားခံအဖြစ် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတယ်။  ဖခင်ရဲ့လက်ထဲမှာပွေ့ထားစဉ် ပစ်သတ်ခံခဲ့ရတဲ့ ၆ နှစ်သမီးလေး တစ်ယောက် အပါအဝင် ကလေးတချို့ကတော့ နေအိမ်မှာပဲ အသတ်ခံခဲ့ရကြရတာပါ။ 

စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကလေးငယ်တွေဟာ  အန္တရယ်တွေအဝိုင်းခံနေရပြီး အသက်တွေဘဝတွေ အကြီးအကျယ်ဆုံးရှုံးမှုရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ ကလေး အခွင့်အရေးကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ မီကီကိုအိုတာနီက ပြောပါတယ်။  ဒီပဋိပက္ခသာ  ဆက်ဖြစ်နေရင် ကလေးငယ်တွေရဲ့ မျိုးဆက်တခုလုံး အန္တရာယ်ရှိနေတယ်လို့လည်းဆိုပါတယ်။ 

ထိပ်ဆုံးကလာတဲ့ ကိုဗစ် 

မြန်မာနိုင်ငံဟာ နှိုင်းယှဉ်ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့  ပြီးခဲ့တဲ့ ကိုဗစ်လှိုင်းတွေတုန်းက   ကောင်းကောင်းကျော်လွှား လွန်မြောက်ခဲ့ပါတယ်။  အခုတော့ ဒီလိုမဟုတ်တော့ပါဘူး။  ယနေ့ပြည်သူလူထုဟာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို ဆန့်ကျင်ကာ အောက်ဆီဂျင်ရဖို့ရှာနေကြရပြီး သုသာန်တွေနဲ့ ဆေးရုံတွေမှာလည်း လူတွေပြည့်လျှံနေသလို အိမ်တွေမှာလည်း ဖျားနာ သေဆုံးနေကြပါတယ်။ 

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကျန်းမာရေးစနစ်ဟာ အကောင်းဆုံးအချိန်မှာတောင် ပီပီပြင်ပြင်မရှိဘဲ မည်ကာမတ္တဖြစ်ပါတယ်။ ယနေ့အချိန်မှာတော့ အာဏာသိမ်းတာကိုဆန့်ကျင်တဲ့အတွက် ဆရာဝန်တွေဟာ စစ်တပ်ရဲ့ ပစ်မှတ်ထားခံနေရတာနဲ့အတူ ကျန်းမာရေစနစ်ဟာ ပြိုလဲနေပါပြီ။ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးအထူးကိုယ်စားလှယ် တွမ်အန်ဒရူးပြောသလိုဆိုရင် စစ်အစိုးရအပေါ်မှာ နေရာတိုင်းမှာ အယုံအကြည်မရှိကြလို့  မြန်မာနိုင်ရဲ့ အကျပ်အတည်းဟာ   မရှုနိုင်မကယ်နိုင်ဖြစ်နေပါပြီ။

စစ်တပ်ရဲ့ လူသားမဆန်မှုဟာ နယ်မရှောင်ဘူးဆိုတာ သိပါတယ်။ နိုင်ငံမှာ ကျန်နေသေးတဲ့ အောက်ဆီဂျင်ထောက်ပံ့တဲ့နေရာတွေကို  စစ်တပ်က သိမ်းယူတာ ။ ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်က ရန်ကုန်မှာ စစ်သားတွေက အောင်ဆီဂျင်အိုးတန်းစီနေတဲ့ လူအုပ်ကို သေနတ်နဲ့ ပစ်ခတ်ခဲ့တာတွေ လုပ်ခဲ့တယ်။

ဒါနဲ့ဆန့်ကျင်ဘက်အဖြစ်   ပြီးခဲ့တဲ့ တနင်္ဂနွေတုန်းက မြန်မာပြည်က သတ္တိရှိတဲ့ ကတ်သလစ်ဘုန်းတော်ကြီး ကာဒီနယ် ချားလ်မောင်ဘိုက အားပါတဲ့ မြွက်ကြားမှုတစ်ခု မိန့်ကြားခဲ့ပါတယ်။. လူတွေအများအပြားအဟာ အသက်ရှူဖို့တောင် အခက်တွေ့နေပြီလို့ ထောက်ပြရင်း  စစ်တပ်အနေနဲ့ လက်နက်တွေ အားလုံးချကာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောင်မှုလုပ်ဆောင်ဖို့ တိုက်ရိုက် မေတ္တာရပ်ခံချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့တာပါ။  

မနေ့ကပဲ (ဇူလိုင် ၂၀ ရက်)   ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ပါတီ၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (အန်အယ်လ်ဒီ) ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ  ကျနော်နဲ့ သိကျွမ်းတဲ့  ဦးဉာဏ်ဝင်းဟာ ကိုဗစ်ရောဂါနဲ့ ကွယ်လွန်သွားပါတယ်။ ရန်ကုန်က နာမည်ဆိုးနဲ့ ကျော်ကြားတဲ့ အင်းစိန်ထောင်ထဲမှာ နိုင်ငံခြားသားတွေအပါအဝင် တခြားနိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေ အတော်များများလည်း ဗိုင်းရပ်စ်အကူးခံထားရပါတယ်။

ဒေါ်ဆောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ အကြံပေး ဩစတြေးလျ စီးပွားရေးပညာရှင် ကျနော့်သူငယ်ချင်း ရှောင်တာနယ်လ်နဲ့ အမေရိကန် ဂျာနယ်လစ် ဒန်နီဖှန်စတာတို့အတွက်လည်း ကျနော် အလွန့်ကို စိုးရိမ်ပူပန်ပါတယ်။ သူတို့ နှစ်ယောက်လုံးဟာ အကျဉ်းထောင်ထဲမှာပါ။  နောက်ထပ်မိတ်ဆွေတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ အကျဉ်းကျခံနေရတဲ့  ရန်ကုန်တိုင်းလူမှုရေးဝန်ကြီး  ဦးနိုင်ငံလင်းဟာလည်း ကိုဗစ်ဖြစ်နေပါတယ်။ စစ်တပ်အတွက်တော့ ဒီမိုကရက်တွေကို ပစ်သတ်လို့မရရင်  ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ သေစေလိမ့်မယ်ပေါ့။

ကျန်တဲ့ကမ္ဘာလုံးကို ဂရုမစိုက်ဘဲ ကြိုးပမ်းလုပ်ဆောင်နေတာတစ်ခုရှိပါတယ်။ မြန်မာဟာ အာဏာသိမ်းမှုတွေဖြစ်ခဲ့တဲ့ သမိုင်းရှိတယ်၊ လွတ်လပ်ရေးအလွန်ကာလ တစ်လျှောက်လုံးလိုလို  စစ်တပ်က အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး  ဒီမိုကရေစီနဲ့ ခဏလောက်ပတ်သက်ခဲ့ချိန်ဟာလည်း စိတ်ပျက်စရာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ တကယ်ပါပဲ ဖွင့်လိုက်တဲ့  ယခင် ၁၀ နှစ်တာကာလ အတွင်းမှာ  လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုတွေနဲ့ ဘာသာရေးအမျိုးသားရေးတွေ မြင့်တက်လာတာ ကျနော်တို့ မျက်ဝါးထင်ထင်မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ အားလုံးကို စိတ်ပျက်စေခဲ့ပါတယ်။  အစိုးရ တာဝန်ယူထားချိန်မှာ    သူချစ်မြတ်နိုးစွာဆုပ်ကိုင်ခဲ့မယ်လို့ ကျနော်တို့ ထင်မှတ်ခဲ့တဲ့  တန်ဖိုးတွေအတွက်  သူဟာရပ်တည်ဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့ပါတယ်။  အဖြေဟာဘာပဲဖြစ်ဖြစ် သံသယမရှိတာကတော့ သူနဲ့ သူ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေဟာ အခုအချိန်မှာ ထောင်းသွင်း အကျဉ်းကျခံမနေရသင့်ပါဘူး။ သူ့ရဲ့ အန်အယ်လ်ဒီပါတီဟာ လွှတ်တော်နေရာအများစု အပြတ်အသတ်အနိုင်ရခဲ့ပြီး အစိုးရဖွဲ့ပိုင်ခွင့်  အခွင့်အရေးတွေအားလုံးရှိပါတယ်။ 

စစ်တပ်ကို ဆန့်ကျင်ဖို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ကိုဖွဲ့စည်းပြီးဖြစ်ပါတယ်။ NUG အစိုးရကို မတူကွပြားတဲ့ တိုင်းရင်းသားအုပ်စုတချို့အပါအဝင်  ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာမှာ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရတဲ့ ပါတီတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။ 

NUG အစိုးရမှာ ထင်ရှားတဲ့ ဦးဆောင်သူတစ်ဦးကတော့ ကျနော့်မိတ်ဆွေသူငယ်ချင်း ဒေါက်တာ ဆာဆာဖြစ်ပြီး သူဟာ နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီးအဖြစ်တာဝန်ယူထားပါတယ်။ မကြာသေးခင်က ယူကေအောက်လွှတ်တော် နိုင်ငံခြားရေးကော်မတီရဲ့  စုံစမ်းမေးမြန်းမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဒေါက်တာဆာဆာက မြန်မာနိုင်ငံဟာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုပိုဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိတဲ့ အမှောင်မိုက်ဆုံး အချိန် ရောက်နေပြီလို့  ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ကျင့်ဝတ်သိက္ခာအရ ကျနော်တို့ NUG အစိုးရကို အသိအမှတ်ပြုသင့်ပါတယ်။ စစ်တပ်ဟာ တရားဝင်မှုမရှိဘဲ အာဏာကို သိမ်းယူခဲ့တယ်။ သူတို့ရဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်တွေဟာ  ဥပဒေချိုးဖောက် ပြစ်မှုမြောက်ပါတယ်။ NUG အစိုးရဟာ ပြည်သူလူထုကိုယ်စားပြုတဲ့ တရားဝင်မှုရှိပါတယ်။  

ဒီမိုကရက်တစ်နိုင်ငံတွေဟာ  ရန်ကုန်မှာရှိတဲ့ သူတို့ရဲ့သံရုံးကို မဆုံးရှုံးစေချင်တဲ့အတွက်  NUG အစိုးရကို သံတမန်ရေးအရ အပြည့်အဝ အသိအမှတ်ပြုပေးဖို့ တွန့်ဆုတ်ဝန်လေးနေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတောင် ဖိအားပေး ကန့်သတ်မှုတွေလုပ်ထားတဲ့ အခြေအနေက အထောက်အကူဖြစ်စေပါတယ်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ လွတ်လပ်တဲ့ကမ္ဘာအနေနဲ့ NUG အစိုးကို အသိအမှတ်ပြုဖို့ အတတ်နိုင်ဆုံး နီးနီးကပ်ကပ် ဆက်ဆံသင့်တယ်။ ယူကေ  နိုင်ငံခြားရေးရာကော်မတီက တောင်းဆိုထားခဲ့သလို အဝေးရောက်အစိုးရဆိုတာထက် အာဏာရယူရမယ့် အစိုးရတစ်ရပ်အဖြစ် အန်ယူဂျီကို ဆက်ဆံသင့်ပါတယ်။

အရေးယူဆောင်ရွက်မှုတွေအခုလုပ်ဖို့ လိုအပ်နေပါပြီ။ အကြမ်းဖက် စစ်အစိုးရကို ရပ်တန့်ဖို့ အရေးပေါ်ညွှန့်ပေါင်းအဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့စည်းဖို့  ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးအထူးကိုယ်စားလှယ် တွမ်အန်ဒရူးက တောင်းဆိုထားပါတယ်။

စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေရဲ့ ငွေရေးကြေးရေး အသက်သွေးကြောကိုရည်ရွယ်ပစ်မှတ်ထားပြီး ပြင်းထန်တဲ့ ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ် အရေးယူမှုတွေ ကျနော်တို့ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။ တချို့က  ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုတွေ ချမှတ်ခဲ့ပါတယ် ဒါပေမဲ့ ထပ်ပြီးလုပ်စရာတွေကျန်ရှိနေပါသေးတယ်။  ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာလက်နက်ပိတ်ဆို့မှုတွေလုပ်ပြီး လက်နက်တွေ  ဝင်ရောက်မှုကို ကျနော်တို့ တားဆီးသင့်ပါတယ်။ 

စစ်တပ်ရဲ့အိပ်ကပ်ထဲကို ပိုက်ဆံထည့်ပေးတာမလုပ်ဘဲ မြန်မာပြည်သူတွေ အသက်ဆက်ရှင်သန်ရေးအတွက်  လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေ ဖြစ်နိုင်တဲ့နည်းလမ်းအားလုံးနဲ့ ထောက်ပံ့ကူညီပေးသင့်ပါတယ်။   

မြန်မာနိုင်ငံဟာ ကျဆုံးနိုင်ငံ ၊ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါး၊  အသက်မရှုနိုင်တဲ့နိုင်ငံ  ဒါမှမဟုတ် ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် အစိတ်စိတ်အမွှာမွှာ ပြိုကွဲသွားတဲ့ နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် အဆုံးသတ်သွားခဲ့ရင်တော့ ဘယ်သူ့ဘယ်သူမှ အကျိုးမရှိပါဘူး။ ဒီလို ဖြစ်စဉ်မျိုး ဖြစ်ခဲ့ရင် ဒုက္ခသည်အကျပ်အတည်း၊ ကပ်ရောဂါထပ်မံပျံ့နှံ့မှု၊ ဒီမိုကရေစီကျဆုံးမှုဆီ ဦးတည်သွားစေမှာဖြစ်ပြီး အာဏာရှင်စနစ်က ရှေ့တန်းရောက်လာပါလိမ့်မယ်။ 

ခုချက်ချင်း ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ဖို့ ကျနော်တို့မှာ အကြောင်းပြချက်တွေအားလုံးရှိနေပါပြီ။ 

ဘန်နီဒစ်ရော်ဂျာစ် 

(ယူကေအခြေစိုက် The Spectator မဂ္ဂဇင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ ဇူလိုင် ၂၁ ရက်က ရေးသားဖော်ပြတဲ့ ဆောင်းပါးရှင် Benedict Rogers ရဲ့ “Myanmar is on the verge of collapse” ဆောင်းပါးကို ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုဖော်ပြသည်။) 

Ref-  www.spectator.co.uk

Live

About DVB

The Democratic Voice of Burma (DVB) publishes daily independent news and information across Myanmar and around the world by satellite TV and the internet. DVB was founded in 1992 and is registered as a non-profit association in Thailand.

Follow Us

© Democratic Voice of Burma 2024