ႏိုင္ငံတကာက ထုတ္လုပ္တဲ့ လက္နက္ငယ္မ်ိဳးစံုကို အြန္လိုင္းကေနတဆင့္ စိတ္ႀကိဳက္မွာယူလို႔ ရေနၿပီး ဝယ္ယူသူက ပို႔ေပးေစခ်င္တဲ့ေနရာကို အေရာက္ပို႔ေဆာင္ေပးတဲ့အထိ ဝန္ေဆာင္မႈေတြ ရွိေနေၾကာင္း ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ အေျခစိုက္တဲ့ ဌာေနျပည္သူ႔စစ္ တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြက ဆိုၾကပါတယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၉ ရက္ေန႔က စတင္ၿပီး လက္ရိွအခ်ိန္ထိ ၈ ႏွစ္နီးပါး ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေဒသအတြင္း တေက်ာ့ျပန္တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ အသီးသီးက ခဲယမ္းနဲ႔ လက္နက္ေတြကို အၿပိဳင္အဆိုင္ ျဖည့္တင္းေနတာဟာလည္း လက္နက္အေရာင္းအဝယ္ ေစ်းကြက္ကို ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔လာေစတဲ့ အေထာက္အပံ့တခုပါ။ “ဘယ္ႏိုင္ငံကထုတ္တဲ့ လက္နက္ လိုခ်င္လဲ။ ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့ ေသနတ္ပံုစံကို ပို႔ၿပီး အြန္လိုင္းကေနတဆင့္ မွာလိုက္ရင္ ရၿပီ။ ပို႔ခိုင္းတဲ့ေနရာကိုလည္း သူတို႔ လာပို႔ေပးတယ္။ ဝယ္ယူဖို႔ အခ်ိတ္အဆက္နဲ႔ ယံုၾကည္မႈေတာ့ ရွိဖို႔လိုတာေပါ့။ ကိုယ့္မွာ ပိုက္ဆံရွိရင္ အခ်ိန္မေရြး မွာလို႔ရတယ္” လို႔ ပန္ေဆးျပည္သူ႔စစ္(ဌာေန) တပ္ဖြဲ႔ဝင္တဦးက ဆိုပါတယ္။ အစိုးရတပ္မေတာ္က ဌာေနျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔ေတြကို ထုတ္ေပးထားတဲ့ တခ်ဳိ႕လက္နက္ေတြဟာ အေရးေပၚ တိုက္ပြဲျဖစ္လာရင္ အသံုးျပဳဖို႔ အဆင္မေျပတာေၾကာင့္ ကိုယ္ပိုင္တပ္ဖြဲ႔ရဲ႕ ရန္ပံုေငြေတြနဲ႔ ေခတ္မီတဲ့ လက္နက္နဲ႔ ခဲယမ္းေတြကို ဝယ္ယူျဖည့္တင္းေနရတာေၾကာင့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ လက္နက္ေစ်းကြက္တရပ္ ျဖစ္ထြန္းေနၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔လည္း ခက္ခဲေနပါတယ္။ “လက္နက္ေတြက ျပည္ပက တင္သြင္းတာပါ။ အခုဆို ပိုလြယ္သြားၿပီး ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ထဲမွာ နည္းနည္း အေရာင္းအဝယ္လုပ္တဲ့သူဆီမွာ ဒါမ်ိဳး အမ်ိဳးအစားက ဘယ္ေလာက္ ဘယ္ႏွစ္လက္ အေရာက္ပို႔ေပးပါလို႔ဆိုရင္ ကိုယ္မွာ ပိုက္ဆံရွိဖို႔ပဲလိုတယ္။ အခုခ်က္ခ်င္း မွာလို႔ရတယ္။ ဘာမွ မခက္ေတာ့ဘူး။ အေမရိကန္က လက္နက္လည္း ေရာက္တယ္။ ႏိုင္ငံေပါင္းစံုက လက္နက္လည္း ေရာက္တယ္။ အခုေခတ္ ဖုန္းေတြ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ေတြက အဆင္ေျပသြားၿပီဆိုေတာ့ ဘာမွ မခက္ေတာ့ဘူး။ ပိုက္ဆံခ်မ္းသာတဲ့သူက ဘယ္ႏိုင္ငံကထုတ္တဲ့ လက္နက္ကို ဘယ္ႏွစ္လက္ယူခ်င္လဲ ရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လက္နက္ေတြကလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ခက္လာတယ္” လို႔ ေကာင္းခါးျပည္သူ႔စစ္ (ဌာေန) က ဗိုလ္မႉးအဆင့္ရွိ အရာရွိတဦးက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာ-တ႐ုတ္နယ္စပ္မွာ လက္ရွိ အမ္-၂၂ ေသနတ္အရွည္တလက္ကို ေငြက်ပ္ သိန္း ၄၀ ဝန္းက်င္၊ ပါ့ရီအမ်ိဳးအစား ေသနတ္အရွည္တလက္ကို သိန္း ၆၀ ဝန္းက်င္ အေမရိကန္ထုတ္ လူဂါအမ်ိဳးအစား ပစၥတိုေသနတ္တလက္ကို သိန္း ၈၀ ဝန္းက်င္နဲ႔ က်န္တဲ့ အမ္-၁၆/ ၂၃/ ၂၄၊ ေအေက-၄၇/ ၅၆/ ၇၄ စသျဖင့္ လက္နက္ငယ္၊ လက္ပစ္ဗံုး၊ က်ည္မ်ိဳးစံုကို အမ်ိဳးအစားနဲ႔ ေမာ္ဒယ္အလိုက္ ေစ်းႏႈန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိကာ အေရာင္းအဝယ္ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ “ေသနတ္ေစ်းႏႈန္းေတြကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးပဲရွိတယ္။ ထုတ္လုပ္တဲ့ႏုိင္ငံအလိုက္ အမ်ိဳးအစား အလိုက္ေပါ့ကြာ။ ကိုယ္ဘယ္ေလာက္တန္ ကိုင္မလဲက အဓိကပဲ” လို႔ မူဆယ္ၿမိဳ႕မွာ တာဝန္က်ေနတဲ့ နမ့္ခမ္းၿမိဳ႕မျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔ဝင္တဦးက ဆိုပါတယ္။ လက္နက္ေရာင္းဝယ္မႈေတြ လက္ရွိအခ်ိန္ေလာက္ထိ မတြင္က်ယ္ခင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ဝန္းက်င္က တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ထုတ္လုပ္တဲ့ ဆိုင္ကယ္ေတြကို ဝယ္ယူၿပီး ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ကို ျပန္လည္ ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်တဲ့ ေဒသအေခၚ ဆိုင္ကယ္ ကယ္ရီသမားတခ်ဳိ႕ကို ျမန္မာျပည္သူေဌးတခ်ဳိ႕က လက္နက္နဲ႔ ခဲယမ္းေတြ မွာယူတာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ “က်ေနာ္ အမ်ားဆံုးပို႔ေပးရတာက ပစၥတိုေသနတ္ပါ။ တ႐ုတ္ျပည္ ေရႊလီဘက္မွာ သြားယူၿပီး မွာတဲ့သူဆီ ပို႔ေပးရပါတယ္။ ဘယ္လိုသယ္ၿပီး ပို႔ေပးလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဆိုင္ကယ္ ကယ္ရီသမားေတြက တ႐ုတ္ကဝယ္လာတဲ့ တရားမဝင္ ဆိုင္ကယ္ေတြကို အဖမ္းမခံရဖို႔ ကားလမ္းေပၚက သိပ္မသြားဘဲ စစ္ေဆးေရးဂိတ္ေတြကို ကြင္းလမ္းေတြကေန ကြင္းသြားပါတယ္။ ကြင္းသြားလို႔မရတဲ့ ဂိတ္ေတြ တံတားေတြက ကင္းစခန္းေနရာမွာကိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔ေတြက ေတာင္းတဲ့ေငြကိုေပးၿပီး ျဖတ္ပါတယ္။ သူတို႔ေတာင္းတဲ့ေငြ ေပးရင္ စစ္ေဆးတာ ေမးျမန္းတာ ဖမ္းဆီးတာ သိပ္မလုပ္ေတာ့ ဆိုင္ကယ္မွာ ဘာတင္ၿပီး သယ္လာသယ္လာ ဖမ္းမိတယ္ဆိုတာ မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္ အခု အဲ့ဒီလိုအလုပ္ေတြ မလုပ္ေတာ့လို႔ အခုလို ဖြင့္ေျပာတာပါ” လို႔ ဆိုင္ကယ္ ကယ္ရီသမားတဦးက ေျပာပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ဝန္းက်င္က အမ္-၂၂ တလက္ကို တ႐ုတ္နယ္စပ္ကေန မႏၱေလးၿမိဳ႕ထိ အေရာက္ ေမွာင္ခိုသယ္ယူပို႔ေဆာင္ခဟာ ေငြက်ပ္ ၃ သိန္း ေပါက္ေစ်းရွိတယ္လို႔ တရားမဝင္ လက္နက္သယ္ေဆာင္မႈနဲ႔ ဖမ္းဆီးတရားစြဲဆိုခံရၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ကခ်မွတ္တဲ့ အျပစ္ဒဏ္ကို ခံယူကာ ဥပေဒလမ္းေၾကာင္းအတိုင္း  ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာသူ တဦးက ဆိုပါတယ္။ “အဲ့တုန္းက အမ္-၂၂ တလက္ကို တ႐ုတ္နယ္စပ္ကေန မႏၱေလးအေရာက္ ပို႔ေပးရင္ တလက္ကို ၃ သိန္းရတယ္။ သူတို႔ပို႔ခိုင္းတဲ့ ေနရာကို ပို႔ေပးလိုက္႐ုံပါပဲ။ အဲ့ကတဆင့္ အိႏၵိယ နယ္စပ္ကို ျပန္ပို႔တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အိႏၵိယနယ္စပ္ဘက္ေတာ့ က်ေနာ္ မပို႔ရပါဘူး။ ေနာက္တဖြဲ႔က ပို႔ရတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီတုန္းက တ႐ုတ္တယြမ္ကို ၄၀ က်ပ္ေလာက္ပဲ ေပါက္ေစ်းရွိေသးတယ္။ အခုဆိုရင္ ယြမ္ေစ်းက ျမင့္လာေတာ့ ကယ္ရီခ ပိုရမွာေပါ့” လို႔ တရားမဝင္လက္နက္မႈနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ႏွစ္ရွည္ က်ခံခဲ့ရၿပီး ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာသူ တဦးက ေျပာပါတယ္။ လက္ရွိ အမ္-၂၂ က်ည္ဆန္တေတာင့္ တန္ဖိုးဟာ ၁၀၀၀ က်ပ္ဝန္းက်င္ရွိၿပီး ပစၥတိုက်ည္ဆန္မွာ အဆိပ္ပါတဲ့ ထိပ္ဖူးနဲ႔ဆို တေတာင့္ကို ၄၀၀၀ က်ပ္ေလာက္ရွိကာ ႐ုိး႐ုိးထိပ္ဖူးနဲ႔ဆို တေတာင့္ကို ၂၀၀၀ ဝန္းက်င္ေလာက္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲ့ဒီက်ည္ဆန္ေတြကို တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဘက္ျခမ္းကေန မွာယူလို႔ ရေနပါတယ္။ “ဘာက်ည္အမ်ိဳးအစားလိုခ်င္လဲ၊ ဘယ္ေလာက္လိုခ်င္လဲ၊ ေသနတ္နဲ႔ အတူတူပဲ မွာလိုက္႐ုံပဲ။ အဆယ္အသြယ္ရွိရင္ ေရႊလီမွာ ကိုယ္တုိင္သြားဝယ္ယူလို႔လည္း ရတယ္” လို႔ ျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔ဝင္တဦးက ေျပာပါတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္းမွာ ဌာေနျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔ေပါင္း ရာနဲ႔ခ်ီရွိေနၿပီး သူတို႔အသံုးျပဳတဲ့ လက္နက္၊ ခဲယမ္းေတြကို တပ္မေတာ္က ခြင့္ျပဳမိန္႔နဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနယ္စပ္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံနယ္စပ္ေတြကေန တရားဝင္ ဝယ္ယူျဖည့္တင္းတာေတြ ရွိသလို သက္ဆိုင္ရာမွာ မွတ္ပံုတင္ထားျခင္းမရွိဘဲ တကုိယ္ရည္ ကိုင္ေဆာင္ေနတာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ “တပ္ဖြဲ႔အတြက္ ဝယ္ထားတာ အမ်ားစုကေတာ့ ခြင့္ျပဳမိန္႔နဲ႔ ဝယ္တာပါ။ ေသနတ္အမ်ားစုကေတာ့ မွတ္ပံုတင္ထားပါတယ္။ မွတ္ပံုမတင္ဘဲ ခိုးကိုင္ေနတဲ့သူကေတာ့ တခ်ဳိ႕တေလ ရွိမွာပါ။ အဲ့လိုဆို စစ္ေဆးလို႔ေတြ႔ရင္ ဥပေဒအရ အေရးယူခံရပါတယ္” လို႔ ျပည္သူ႔စစ္တပ္ဖြဲ႔ဝင္တဦးက ေျပာပါတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၊ လား႐ႈိးၿမိဳ႕မွာ ဒုတိယျပည္နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႔မႉးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ရဲမႉးႀကီးေအာင္ျမတ္မိုးကေတာ့ “လား႐ႈိးၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ တ႐ုတ္သူေဌးအိမ္ေတြကို လက္နက္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဝင္ေရာက္ရွာေဖြမႈေတြ ေဆာင္ရြက္ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ တရားမဝင္လက္နက္ေတြ ဖမ္းဆီးရမိႏို္င္တယ္” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့တာ ရွိပါတယ္။ လက္ရွိ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနၿပီး တိုင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြဟာလည္း သူတို႔ေတာင္းဆိုေနတဲ့ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရး၊ ကိုယ့္ၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ရွိေရး၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္နဲ႔ ျပ႒ာန္းခြင့္ရရွိေရး ဆိုတဲ့ ေတာင္းဆုိခ်က္ေတြ ရရွိဖို႔အတြက္ စစ္အင္အား၊ လက္နက္နဲ႔ ခဲယမ္းေတြကို အဆမတန္ ျဖည့္တင္းေနၾကတာေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္နယ္စပ္က လက္နက္ေစ်းကြက္ဟာ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ အလွမ္းေဝးကြာေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။