အျပန္အလွန္နားလည္မႈနဲ႔ ေမတၱာတရားက အမုန္းတရားေတြအေပၚ ေအာင္ပြဲခံ အႏုိင္ယူလိမ့္မယ္လို႔ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာပါတယ္။ ႏိုဝင္ဘာ ၂၁ ရက္က ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဘာသာေပါင္းစံု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး (ၿငိမ္းခ်မ္းေမတၱာ) အဖြဲ႔ရဲ႕ အႀကံျပဳေဆြးေႏြးဝိုင္းမွာ မိန္႔ခြန္းေျပာသြားတာပါ။ “ဒီေနရာကို တစုတေဝး ေရာက္ရွိလာသူေတြက ခ်စ္ၾကည္ေရးစိတ္ဓာတ္၊ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္လိုတဲ့ဆႏၵက ေမတၱာတရားတို႔နဲ႔ အစြဲအလမ္းေတြနဲ႔ အမုန္းတရားတို႔အေပၚ ေအာင္ပြဲခံ အႏုိင္ယူလိမ့္မယ္လို႔ ယူဆတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးတို႔ကို ျမႇင့္တင္အားေပးမယ္ဆိုတဲ့ ကတိကဝတ္ျပဳမႈနဲ႔ ေဆြးေႏြးၾကျခင္းျဖင့္ အေတြးအျမင္ေကာင္းေတြ ရရွိၾကလိမ့္မယ္” လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ယံုၾကည္ခြင့္နဲ႔  လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ခြင့္ အေျခခံအခြင့္အေရးေတြ မႀကံဳစဘူး ထူးထူးကဲကဲ စိန္ေခၚခံရမႈ တိုးၿပီးရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ကာလတခုကို ျဖတ္သန္းေနၾကရတယ္၊ ကမၻာတဝန္း အစြန္းေရာက္သမားေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ဘာသာတရားကို ခုတံုးလုပ္ အလြဲသံုးမႈေတြကိုလည္း ျမင္ေနရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တပ္မေတာ္နဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြအၾကား၊ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ တုိက္ပြဲေတြ ဆက္ျဖစ္ေနတာကို ေစ့စပ္ေဆြးေႏြး ေျဖရွင္းမယ္၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ အသိုက္အဝန္းအားလံုးအၾကား သဟဇာတျဖစ္မႈနဲ႔ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႔ အျပဳသေဘာလုပ္ႏုိင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကေန ရွာေဖြသြားမယ္လို႔လည္း ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္က ေျပာပါတယ္။ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး (ေကအန္ယူ) ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာမူတူးေစးဖိုးကေတာ့ ႏိုုင္ငံမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ လက္နက္ကိုုင္ပဋိပကၡေတြရဲ႕ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းဟာ မတူကြဲျပားမႈေတြကိုု လက္ခံအသိအမွတ္ျပဳမႈ၊ ေလးစားမႈမရွိတဲ့ ျပႆနာျဖစ္တယ္၊ ဒီပဋိပကၡေတြကိုု ႏိုုင္ငံေရးအရ၊ နည္းလမ္းတက် မေျဖရွင္းဘဲ အင္အားသံုုး ေျဖရွင္းခဲ့တဲ့အတြက္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား လက္နက္ကိုုင္ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားခဲ့ရတယ္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေမတၱာအဖြဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဦးစီးနာယက ရန္ကုန္ကက္သလစ္ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ ဆရာေတာ္ႀကီး ကာဒီနယ္ခ်ားလ္စ္ဘိုကေတာ့ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးအတြက္ ႀကဳိးပမ္းမႈေတြကို ေထာက္ခံဖို႔ ေရာက္ရွိလာတာျဖစ္တယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကမာၻ႔အျမင္မွာ စိန္ေခၚမႈႀကီးမ်ားစြာနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတယ္၊ ကမာၻ႔တိုင္းျပည္ အသီးသီးက ေရာက္ရွိလာၾကတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြဟာ အစိုးရရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေျခလွမ္းေတြနဲ႔ ရင္ၾကားေစ့ ႀကဳိးပမ္းမႈေတြကို ကမာၻကို သိၾကားေစၾကလိမ့္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေမတၱာအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ ဦးျမင့္ေဆြကေတာ့ အထူးသျဖင့္ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ေရွာင္စခန္းေတြမွာ ေရာက္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေရာက္ေနသူေတြအတြက္ ဘာသာေရးအဆုံးအမအရ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာတရား၊ စာနာေထာက္ထားမႈဆိုတဲ့ တရားေတြအရ ဘယ္လို လုပ္ေပးႏိုင္မလဲဆိုတဲ့ အျမင္ေတြနဲ႔ ညႇိႏႈိင္းသြားရင္ ေဝးကြာေနတဲ့ ခံယူခ်က္အျမင္ေတြ နီးစပ္လာမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေမတၱာအဖြဲ႔ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဥကၠ႒ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဂန္နာစေတာလ္ဆက္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္အတြက္ ဘာသာေပါင္းစံုက ႐ႈျမင္လိုတဲ့ ျမင္ကြင္းဟာ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒတို႔အေပၚ အေျချပဳ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ သဟဇာတရွိၿပီး ဖြံ႔ၿဖဳိးႂကြယ္ဝတဲ့ ဒီမိုကေရစီထြန္းကားေရး ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ပအိုဝ္းအမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ နာယက ခြန္ဥကၠာကလည္း ေမတၱာနဲ႔သာ ေအာင္ျမင္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္သင္႔တယ္လုိ႔ ေျပာသြားပါတယ္။ “ေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕ အဓိကရည္မွန္းခ်က္အေနနဲ႔ ဘာသာဝင္အားလုံးရဲ႕ တူညီတဲ့ အနာဂတ္ကုိ စူးစမ္းေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ျဖစ္ၿပီး ဆင့္ပြားရည္မွန္းခ်က္ေတြအေနနဲ႔ ပညာေရး၊ တုိင္းရင္းသားနဲ႔ လူနည္းစု အဖြဲ႔အစည္းေတြအတြက္ တန္းတူညီတူ အခြင့္အေရး ရရွိေရးနဲ႔ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈေတြ ရရွိေစဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။” ဒီေဆြးေႏြးပြဲကုိ ဒုသမၼတေတြ၊ ႏုိင္ငံေတာ္၏အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္၊ ဒုတပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးေတြ၊ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ သံတမန္ေတြနဲ႔ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကၿပီး ပညာေရး၊ တိုင္းရင္းသားအေရး၊ အမ်ဳိးသမီးအေရး၊ လူငယ္နဲ႔ ကေလးသူငယ္အေရးေတြ အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကိစၥေတြကို အစုအဖြဲ႔အလိုက္ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ဘာသာေပါင္းစံု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔ႀကီးဟာ ကမာၻမွာ အက်ယ္ျပန္႔ဆံုးနဲ႔ ဘာသာမ်ဳိးစံု ပါဝင္တဲ့ ဘာသာစံု ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ႀကီးျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ ဌာနခ်ဳပ္ အေျခစိုက္ပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႔ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံ ၉ဝ မွာ အဖြဲ႔ခြဲေတြ ဖြဲ႔စည္းထားၿပီး အဖြဲ႔ရဲ႕ အေျခခံ ခံယူခ်က္ ေဆာင္ပုဒ္ကေတာ့ "ဘာသာကြဲျပား၊ ဘံုလုပ္ငန္းမ်ား" ျဖစ္ပါတယ္။