ေဘာလံုးအားကစားဟာ ကမၻာမွာ လူစိတ္၀င္စားမႈ အမ်ားဆံုး အားကစားျဖစ္တဲ့အတြက္ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ကစားသမားေတြ၊ အေပ်ာ္တမ္း ကစားသမားေတြ အပါအ၀င္ လူငယ္လူရြယ္ က်ား/မ မေရြး အသက္အရြယ္မ်ိဳးစံု ေနရာေဒသမေရြး ေဘာလံုးကစားၾကပါတယ္။ ရာသီဥတုမေရြး ကစားၾကသလို ေနရာ ေဒသမေရြး ကစားၾကပါတယ္။ ေဘာလံုးကြင္းထဲ ကန္ၾကသလို လမ္းေပၚမွာလည္း ကစားၾကတယ္။ အခ်ိဳ႕က က်န္းမာေရး အတြက္ ကစားၾကသလို ၀ါသနာအရလည္း ကစားၾကတယ္။ ဒီလုိကစားၾကတဲ့ ေနရာမွာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ထိမိခိုက္မိမႈေၾကာင့္ အေသးစား ဒဏ္ရာေတြ ရတတ္ၾကသလို အသက္ အႏၱရာယ္ ထိခိုက္တဲ့အထိလည္း ကံဆိုးသြားတတ္ၾကတယ္။ ေဘာလံုးေၾကာင့္ အသက္ေသဆံုးၾကရသူေတြ ဆုိတာ ေဘာလံုးကစားတဲ့ လူဦးေရ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အင္မတန္ နည္းပါးပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ကံဆိုးသြားၾကရသူေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။  ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း အာဖရိကန္ ကစားသမား (၄)ဦး၊ အင္ဒိုနီးရွား ကစားသမား (၁)ဦး၊ ဘယ္လ္ဂ်ီယံ ကစားသမား (၁)ဦး၊ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ခရိုေအးရွား ကစားသမား (၁)ဦးနဲ႔ ေတာင္အာဖရိက ကစားသမား (၁)ဦးတုိ႔ အသက္ဆံုးရံႈးခဲ့ရပါတယ္။ အခုရက္ပိုင္းမွာလည္း ျမန္မာကစားသမား ၂ ဦး ကြယ္လြန္သြားခဲ့ျပန္ပါတယ္။ အမ်ားဆံုး ကေတာ့ ႏွလံုးေရာဂါအခံေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရသူေတြပါ။ ႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ ရုတ္တရက္ အသက္ဆံုးရံႈးျခင္းနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေဘာလံုး အဖဲြ႔ခ်ဳပ္  MFF Chief Medical Officer ေဒါက္တာေအာင္ေက်ာ္ဦးရဲ႕ အၾကံျပဳ ရွင္းလင္းခ်က္ကို မွ်ေ၀ေပးလုိက္ပါတယ္။ Sudden Cardiac Arrest (SCA) ႏွလံုးရုတ္တရက္ ရပ္သြားျခင္း ျဖစ္ေပၚႏိုင္သည့္ လကၡဏာမ်ား -ကစားေနရင္း (သို႔) ကစားၿပီး ရင္ဘတ္ထဲမွာ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ျဖစ္ေနမယ္။ Chest Pain ရမယ္။  ႏွလံုးခုန္ျမန္ေနမယ္။ ႏံုးခ်ိခ်ိ ျဖစ္ေနမယ္။ မအီမသာျဖစ္ၿပီး ကိုယ္လက္ မသယ္ခ်င္ ျဖစ္ေနမယ္။   အသက္ရႈရတာ ျမန္လာမယ္။ သတိလစ္မယ္ဆုိရင္ ဒါေတြဟာ (SCA) အခ်က္ျပ လကၡဏာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ - Myocarditis ေၾကာင့္လည္းျဖစ္ေပၚႏုိင္ပါတယ္။ ရုတ္တရက္ ႏွလံုးၾကြက္သား ေရာင္ရမ္း တာေၾကာင့္လည္း SCA ရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ HOCM (Hypertrophic Obstructive Cardiomyopathy)ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။  ကစားသမားေတြက ေလ့က်င့္မႈေၾကာင့္ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြက သာမန္လူထက္ ပိုၿပီးႀကီးပါတယ္။ အဲ့ဒီလုိ အခ်ိန္မွာ Overload ျဖစ္ၿပီး ႏွလံုးၾကြက္သားကို ေသြးမေရာက္ဘဲ ႏွလံုးရုတ္တရက္ ရပ္သြားျခင္း SCA ရႏိုင္ပါတယ္။   ႏွလံုးရုတ္တရက္ ရပ္သြားျခင္းေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရံႈးမႈ မျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ႏိုင္မလဲ ၁။ Regular Medical Check Up ပံုမွန္က်န္းမာေရး စစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္ရပါမယ္။ ၂။ အဆီမ်ားေသာ အစားအစာမ်ား ( ႏွစ္ျပန္ေက်ာ္၊ ဆီေက်ာ္ အစားအစာမ်ား၊ အေရျပား၊ အာလူးေက်ာ္ Fast Food) စတာေတြ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ ၃။ အရက္၊ေဆးလိပ္ ေရွာင္ရပါမယ္။ ၄။ အသီးအရြက္မ်ားမ်ား စားေပးပါ။ ၅။ ၿပိဳင္ပဲြေတြ ကစားကြင္းေတြမွာ အလုိအေလ်ာက္ ႏွလံုးႏိုးစက္ (AED)ေတြ ထားေပးရပါမယ္။ (AED စက္ေတြဟာ ကစားကြင္းေတြမွာသာမက Public Area ေတြမွာလည္းထားရွိသင့္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ေလဆိပ္ေတြမွာ Shopping Mall ေတြမွာ ရုပ္ရွင္ရံုေတြမွာ အစရွိသျဖင့္ AED စက္ေတြ တပ္ဆင္ေပးထားေလ့ရွိပါတယ္။) ၆။ လူနာတင္ယာဥ္ Ambulance ရွိရပါမယ္။ ၇။ ကစားကြင္းမွ ေဆးရံုသို႔ ပို႔ဖုိ႔ ျမန္ဆန္လြယ္ကူတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ေနရပါမယ္။   (Credit- MFF Chief Medical Officer ေဒါက္တာေအာင္ေက်ာ္ဦးရဲ႕ အၾကံျပဳ ရွင္းလင္းခ်က္ေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံေဘာလံုးအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာကေန ျပန္လည္မွ်ေ၀လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။)