၂၀၁၈ ကမာၻ႔ဖလားအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း
DVB
·
May 21, 2018
လာမယ့္ဇြန္ ၁၄ ရက္ကစၿပီး ႐ုရွားႏုိင္ငံက အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းမယ့္ ၂၀၁၈ ကမၻာ့ဖလားေဘာလံုးၿပဳိင္ပြဲဟာ ၂၁ ႀကိမ္ေျမာက္ၿပဳိင္ပဲြျဖစ္ပါတယ္။
ဒီၿပဳိင္ပြဲမွာ ကမာၻ႔တုိက္ႀကီး ေျခာက္တိုက္က ႏိုင္ငံကိုယ္စားျပဳ ေဘာလံုး အသင္းေပါင္း ၃၂ သင္းပါ၀င္ၿပီး လာမယ့္ဇြန္ ၁၄ ရက္ကေန ၁၅ ရက္အထိ ႐ုရွားႏုိင္ငံရဲ႕ ၿမိဳ႕ႀကီး ၁၁ ၿမိဳ႕က ကြင္း ၁၂ ကြင္းမွာ ယွဥ္ၿပဳိင္ကစားၾကမွာပါ။
ဒီၿပဳိင္ပဲြအတြက္ အဆင့္ဆင့္ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီး ေျခစစ္ပဲြေအာင္ျမင္လာတဲ့ အသင္း ၃၂ သင္း ကုိ အသင္း ၄ သင္းပါ၀င္တဲ့ အုပ္စု ၈ ခုခဲြျခားၿပီး ယွဥ္ၿပဳိင္ကစားၾကမွာပါ။
ဒီၿပဳိင္ပဲြဟာ ေလးႏွစ္မွာ တႀကိမ္က်င္းပတဲ့ ကမၻာ့ဖလားၿပဳိင္ပဲြျဖစ္တာနဲ႔အညီ ကမၻာေပၚမွာ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ တန္ဖုိးအရွိဆုံးၿပဳိင္ပဲြျဖစ္တာေၾကာင့္ ကမၻာတ၀န္းက ေဘာလုံးပရိသတ္ေတြ လက္မလြတ္စတမ္း ေစာင့္ၾကည့္ၾကတဲ့ အႀကီးက်ယ္ဆံုး ၿပဳိင္ပြဲလည္းျဖစ္ပါတယ္။
အိမ္ရွင္ေလွ်ာက္ထားမႈ
႐ုရွားႏုိင္ငံဟာ ၂၀၁၈ ကမၻာ့ဖလားၿပဳိင္ပြဲကုိ က်င္းပခြင့္ရဖုိ႔အတြက္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္ႀကိဳးပမ္းခဲ့တာပါ။ ေနာက္ဆုံးအဆင့္ မဲခဲြဆုံးျဖတ္ရာမွာ ကမၻာ့ေဘာလုံးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ့ အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ ၂၂ ဦးက ေ႐ြးခ်ယ္ထားတာျဖစ္ၿပီး ပထမအဆင့္မဲခဲြရာမွာ ႐ုရွားက ၉မဲ၊ ေပၚတူဂီနဲ႔စပိန္က ၇မဲ၊ ဘယ္လ္ဂ်ီယံနဲ႔ နယ္သာလန္က ၄ မဲ၊ အဂၤလန္က ၂ မဲရခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယနဲ႔ ေနာက္ဆုံးအဆင့္ မဲခဲြရာမွာေတာ့ အဂၤလန္က ႏုတ္ထြက္သြားၿပီး ႐ုရွားက ၁၃ မဲရခဲ့လုိ႔ အိမ္ရွင္အျဖစ္ က်င္းပခြင့္ရခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
အိမ္ရွင္ ႐ုရွားႏုိင္ငံအေၾကာင္း
႐ုရွားႏုိင္ငံဟာ ကမၻာေပၚမွာ အက်ယ္ဆုံးႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီး ဧရိယာ ၆,၆၁၂,၁၀၀ စတုရန္းမိုင္က်ယ္၀န္းပါတယ္။ လူဦးေရ ၁၄၁ သန္းခန္႔ရွိၿပီး ႐ုရွားလူမ်ဳိး ၈၁ ရာခုိင္ႏူန္းနဲ႔ တာတာ၊ ယူကရိန္း၊ ဘက္ခ်္ခါ၊ ခ်ဴဗက္ခ်္၊ ေခ်ခ်င္း စတဲ့လူမ်ဳိးစုေတြလည္း ေနထုိင္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံရဲ႕ၿမဳိ႕ေတာ္က ေမာ္စကုိုျဖစ္ၿပီး အႀကီးဆုံးနဲ႔ လူသိမ်ား အထင္ရွားဆုံးၿမဳိ႕လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုရွားႏုိင္ငံဟာ ေရခဲမွတ္ေအာက္က်တဲ့အထိ ေအးျမတဲ့ရာ သီဥတုရွိေပမယ့္ ၿပဳိင္ပဲြကစားမယ့္ ဇြန္နဲ႔ဇူလုိင္လေတြရဲ႕ ပ်မ္းမွ်အပူခ်ိန္က ၁၆ ကေန ၁၉ ဒီဂရီ ဆဲလ္စီယပ္စ္အထိ ရွိပါတယ္။
ေရနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔နဲ႔ သတၱဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္း၊ လက္နက္ထုတ္လုပ္ေရးစက္႐ုံ၊ ေလယာဥ္တည္ေဆာက္ေရးစက္႐ုံ၊ ပုိ႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး၊ နည္းပညာ၊ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း စတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကုိ အဓိကလုပ္ကုိင္ၾကပါတယ္။
ကမၻာ့ဖလားသမုိင္း
ကမၻာ့ဖလားၿပဳိင္ပဲြကုိ ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္က အသင္း ၁၃ သင္းနဲ႔ ဥ႐ုေဂြးႏုိင္ငံမွာ စတင္က်င္းပခဲ့တာပါ။ ပထမဆုံးၿပဳိင္ပဲြမွာ အိမ္ရွင္ဥ႐ုေဂြးက အာဂ်င္တီးနားကုိ ၄ ဂုိး ၂ ဂုိးနဲ႔ အႏုိင္ရၿပီး ကမၻာ့ ဖလား ပထမဆုံးရရွိတ့ဲ အသင္းအျဖစ္ မွတ္တမ္း၀င္ပါတယ္။
ေလးႏွစ္တစ္ႀကိမ္က်င္းပခဲ့ၿပီး ၁၉၃၄ ခုႏွစ္ၿပဳိင္ပဲြမွာေတာ့ အသင္းအေရအတြက္ ၁၆ သင္းအထိ တုိးျမႇင့္လုိက္ကာ ေျခစစ္ပဲြအဆင့္ကုိလည္း ပထမဆုံးအႀကိမ္ထည့္သြင္းခဲ့ပါတယ္။
၁၉၄၂ နဲ႔ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ေတြမွာေတာ့ ဒုတိယကမၻာ့စစ္နဲ႔ႀကဳံေတြ႔ခဲ့ရလုိ႔ ၿပဳိင္ပဲြ မက်င္းပႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ ျပန္လည္က်င္းပခဲ့ၿပီး စပိန္ႏုိင္ငံမွာ က်င္းပတဲ့ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ၿပဳိင္ပဲြမွာေတာ့ အသင္းအေရအတြက္၂၄ သင္းအထိ တုိးျမႇင့္က်င္းပခဲ့ပါတယ္။
ျပင္သစ္ႏုိင္ငံမွာက်င္းပတဲ့ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ၿပဳိင္ပဲြမွာေတာ့ အခုလက္ရွိက်င္းပေနတဲ့အတုိင္း အသင္းအေရအတြက္ ၃၂ သင္းအထိ တုိးျမႇင့္က်င္းပခဲ့ပါတယ္။
အေအာင္ျမင္ဆုံးအသင္း
ကမၻာ့ဖလားသမုိင္းမွာ အေအာင္ျမင္ဆုံးအသင္းက ဘရာဇီးအသင္းျဖစ္ၿပီး ၁၉၅၈၊ ၁၉၆၂၊ ၁၉၇၀၊ ၁၉၉၄ နဲ႔ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ၿပဳိင္ပဲြ ငါးႀကိမ္မွာ ခ်န္ပီယံဆုဖလားရယူႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
ဒုတိယ အေအာင္ျမင္ဆုံးအသင္းက ဂ်ာမနီအသင္းျဖစ္ၿပီး ခ်န္ပီယံဆုဖလား ေလးႀကိမ္ (၁၉၅၄၊၁၉၇၄၊၁၉၉၀ ၊၂၀၁၄)၊ ဒုတိယေလးႀကိမ္နဲ႔ တတိယေလးႀကိမ္အထိ ရယူႏုိင္ခဲ့တာပါ။
ဂ်ာမနီရဲ့ ေနာက္မွာ အီတလီလည္း ခ်န္ပီယံေလးႀကိမ္ (၁၉၃၄၊၁၉၃၈၊၁၉၈၂၊ ၂၀၀၆) ရရွိထားၿပီး ဒုတိယႏွစ္ႀကိမ္၊ တတိယတႀကိမ္ရယူႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
ၿပဳိင္ပဲြကစားမယ့္ကြင္းမ်ား
ကမာၻ႔ဖလားပဲြစဥ္ေတြကုိ ႐ုရွားႏုိင္ငံရဲ့ ၿမဳိ႕ေတာ္ျဖစ္တဲ့ ေမာ္စကုိၿမဳိ႕၊ စိန္႔ပီတာစ္ဘက္ခ်္၊ ဆုိခ်ီ၊ ဆာမာရာ၊ ကာဇန္၊ ေရာ့စ္ေတာ့ဗ္၊ ေဗာ္ဂုိဂရတ္ဒ္၊ နစ္ဇ္နီေနာ့ဗ္ဂုိေရာ့ဒ္၊ ဆာရာနက္ခ္၊ ရက္ခ္ကီတာရင္ဘတ္ခ်္၊ ကလီနင္ဂရက္ ဆုိတဲ့ၿမိဳ႕ႀကီး ၁၁ ၿမဳိ႕ ကြင္း ၁၂ ကြင္းမွာ ယွဥ္ၿပဳိင္ကစားၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုိလ္လုပဲြက်င္းပမယ့္ကြင္းက ေမာ္စကုိက လုဇ္နီကီကြင္းျဖစ္ၿပီး ၈၁၀၀၀ ၀င္ဆံ့ပါ တယ္။ ကြင္းအမ်ားစုက ပရိသတ္ ၄၅၀၀၀ ခဲြခန္႔ ၀င္ဆံ့တဲ့ကြင္းေတြျဖစ္ၿပီး ကလီနင္ဂရက္ကြင္း ကေတာ့ ပရိသတ္ ၃၅၂၁၂ ၀င္ဆံ့ၿပီး အငယ္ဆုံးကြင္းျဖစ္ပါတယ္။
ကမာၻ႔ဖလားပြဲမွာကုိင္တြယ္မယ့္ ဒုိင္လူႀကီးမ်ား
၂၀၁၈ ကမၻာ့ဖလားမွာ ကြင္းလယ္ဒုိင္လူႀကီး ၃၆ ဦးနဲ႔ လက္ေထာက္ဒုိင္လူႀကီး ၆၃ ဦး ကုိ ေ႐ြးခ်ယ္ခ်ယ္ထားပါတယ္။
အခုႏွစ္ကမာၻ႔ဖလားၿပဳိင္ပဲြမွာ VAR(Video Assistant Referees) လုိ႔ေခၚတဲ့ ဗီြဒီယုိကုိျပန္ၾကည့္ၿပီး ဆုံးျဖတ္မယ့္ စနစ္သစ္ကုိ ပထမဆုံးအႀကိမ္ အသုံးျပဳမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာ့ဖလားမွာအသုံးျပဳမယ့္ ေဘာလုံး
၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ကမာၻ႔ဖလားပြဲမွာ အသံုးျပဳမယ့္ ေဘာလံုးကုိ အက္ဒီးဒက္စ္ကုမၸဏီက ထုတ္လုပ္ထားပါတယ္။ Telstar 18 လို႔ နာမည္ေပးထားတဲ့ ဒီေဘာလံုးရဲ႕ဒီဇိုင္းဟာ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္က ပထမဆံုး ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ Telstar နဲ႔ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ထုတ္ Telstar Durast တို႔ကို အေျခခံၿပီး ထုတ္လုပ္ပ္ခဲ့တာပါ။
ေနာက္ဆံုးေပၚနည္းပညာေတြ ပါဝင္ၿပီး ေရွးက်တဲ့ အမည္းေရာင္ ေဘာင္ကြတ္ ဒီဇိုင္းနဲ႔ထုတ္လုပ္ထားတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
Telstar ဆိုတာ ရုပ္ျမင္သံၾကားရဲ႕ ၾကယ္ပြင့္မ်ားလို႔ အဓိပၸာယ္ရၿပီးေတာ့ အျဖဴအမည္း TV ဒီဇိုင္းကို အေျခခံကာ အျဖဴေရာင္ေဘာလံုးေပၚမွာ အမည္းေရာင္အကြက္ေလးေတြ ထည့္ထားတဲ့ ဒီဇိုင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာ့ဖလားရဲ႕လာဘ္ေကာင္႐ုပ္
၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ႐ုရွားႏိုင္ငံမွာ က်င္းပမယ့္ ကမာၻ႔ဖလားမွာ အသံုးျပဳမယ့္ လာဘ္ေကာင္ရုပ္ကေတာ့ ဇာဘီဗာကာလို႔ေခၚတဲ့ ဝံပုေလြေလးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဇာဗီဘာကာဟာ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း၊ ႏွစ္လိုဖြယ္ ေကာင္းျခင္းနဲ႔ ယံုၾကည္မႈရွိျခင္းတို႔ကိုကိုယ္စားျပဳပါတယ္။
႐ုရွားလို ဂိုးသြင္းသူလို႔အဓိပၸါယ္ရတဲ့ ဇာဘီဗာကာကို ႐ုရွားႏိုင္ငံသား ၁ သန္းေက်ာ္ရဲ႕ ဆႏၵမဲနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဆန္ကာတင္ေရြးခ်ယ္ထားခဲ့တဲ့ ေၾကာင္႐ုပ္နဲ႔ က်ား႐ုပ္တို႔ကို ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီး အေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာ့ဖလားၿပဳိင္ပြဲ အုပ္စုႏွင့္အသင္းမ်ား
အုပ္စု (A) ႐ုရွား၊ေဆာ္ဒီအာေရဗ်၊အီဂ်စ္၊ဥ႐ုေဂြး
အုပ္ (B) ေပၚတူဂီ၊စပိန္၊ေမာ္႐ုိကုိ၊အီရန္
အုပ္စု(C) ျပင္သစ္၊ၾသစေၾတးလ်၊ပီ႐ူး၊ဒိန္းမတ္
အုပ္ (D) အာဂ်င္တီးနား၊အုိက္စလန္၊ခ႐ုိေအးရွား၊ႏုိင္ဂ်ီးရီးယား
အုပ္စု (E) ဘရာဇီး၊ဆြစ္ဇာလန္၊ေကာ္စတာရီကာ၊ဆားဘီးယား
အုပ္စု (F) ဂ်ာမနီ၊မကၠဆီကုိ၊ဆြီဒင္၊ေတာင္ကုိရီးယား
အုပ္စု (G) ဘယ္လ္ဂ်ီယံ၊ပနားမား၊တူနီးရွား၊အဂၤလန္
အုပ္စု (H) ပုိလန္၊ဆီနီေဂါ၊ကုိလံဘီယာ၊ဂ်ပန္